- •1)Вызначэнне гістарычнай крыніцы. Прадмет і задачы крыніцазнаўства гісторыі Беларусі.
- •2)Тыпы I віды крыніц па гісторыі Беларусі. Асноўныя публікацыі крыніц па гісторыі Беларусі.
- •3)Асноўныя этапы крыніцазнаўчага аналіза. Крыніцазнаўчая крытыка.
- •4)Даследаванні крыніц па гісторыі Беларусі ў хіх – пачатку хх ст. Асноўныя публікацыі крыніц хіх – пачатку хх ст.
- •5.Арганізацыя крыніцазнаўчых даследаванняў і публікацыі крыніц па гісторыі Беларусі ў 20 – 30 - я гг. Хх ст..
- •6)Публікацыі крыніц па гісторыі Беларусі ў 50 - 80-X гг. Хх ст.
- •7)Публікацыі гістарычных крыніц у 90-х гг. Хх – пачатку ххі ст
- •8)Агульная характарыстыка летапісаў як гістарычнай крыніцы. Этапы летапісання на Беларусі. Методыка аналізу летапісных помнікаў.
- •9)Пачатак летапісання: “Аповесць мінулых гадоў”. Крыніцы і значэнне “Аповесці...” для вывучэння гісторыі Беларусі.
- •10)Агульная характарыстыка развіцця беларуска-літоўскага летапісання. Класіфікацыя летапісаў.
- •11)“Летапісец вялікіх князёў літоўскіх” як гістарычная крыніца.
- •13)“Хроніка Вялікага княства Літоўскага і Жамойцкага” як гістарычная крыніца, яго рэдакцыі.
- •14)Хроніка Быхаўца” як гістарычная крыніца. Методыка аналізу легендарных частак летапісаў.
- •16. “Хроніка” Мацея Стрыйкоўскага. Крыніцы і значэнне хронікі для вывучэння гісторыі Беларусі.
- •18)“Баркалабаўскі летапіс” як гістарычная крыніца.
- •21. Асаблівасці агіяграфічнай літаратуры хіі – хіv ст. Як гістарычнай крыніцы.
- •22. “Жыццё Ефрасінні Полацкай” : крыніцазнаўчы аналіз.
- •23."Жыццё трох віленскіх пакутнікаў" : крыніцазнаўчы аналіз.
- •24.Царкоўна-палемічная літаратуря хі – хvііі ст.: асноўныя этапы развіцця і асаблівасці адлюстравання гістарычнай рэчаіснасці.
- •25."Ліст да Абуховіча" : крыніцазнаўчы аналіз.
- •26."Лісты" ("Отпісы") ф.Кміты-Чарнобыльскага : крыніцазнаўчы аналіз.
- •27)Арганізацыя і установы цэнзуры ў Расійскай імперыі і іх асаблівасці на тэрыторыі Беларусі ў XIX - пачатку XX ст.
- •28)Арганізацыя і дзейнасць цэнзуры ў савецкі час. Галоўліт бсср.
- •29. Общая характеристика мемуарной литературы как исторического источника, ее виды и этапы развития в Беларуси.
- •30) Асноўныя помнікі мемуарнай літаратуры XVI – XVIII ст. Як гістарычная крыніца і іх характарыстыка.
- •31."Гістарычныя запіскі" ф.Еўлашоўскага : крыніцазнаўчы аналіз.
- •32.Запіскі замежных дыпламатаў і падарожнікаў XVI – XVIII ст. Як крыніца па гісторыі Беларусі.
- •33.Мемуарная літаратура як гістарычная крыніца ў XIX – хх ст. І асаблівасці яе вывучэння.
- •34.Характарыстыка этапаў развіцця і асноўных відаў мемуараў навейшага часу. Асаблівасці крыніцазнаўчага аналіза.
- •35. Прамова Мялешкі”: крыніцазнаўчы аналіз.
- •36.Перыядычны друк як гістарычная крыніца і этапы яго развіцця ў Беларусі. Праблемы крыніцазнаўчага вывучэння перыядычнага друку.
- •37. Перыядычныя выданні на тэрыторыі Беларусі ў канцы хvііі - пачатку хх ст.
- •38. Перыядычны друк у савецкі час. Этапы развіцця і праблемы крыніцазнаўчага вывучэння.
- •40.Віды заканадаўчых дакументаў Вялікага княства літоўскага і Рэчы Паспалітай. Асноўныя публікацыі матэрыялаў заканадаўства.
- •41. Земскія прывілеі як гістарычная крыніца.
- •42. Абласныя прывілеі як гістарычная крыніца, асаблівасці іх генезіса
- •43)Валасныя прывілеі як гістарычная крыніца.
- •44.Граматы гарадам (Магдэбургскія прывілеі) як гістарычная крыніца.
- •47.Статут 1588 і яго крыніцазнаўчая характарыстыка.
- •48. Канстытуцыі сеймаў Рэчы Паспалітай як гістарычная крыніца.
- •49.Тыпы I віды заканадаўчых дакументаў канца XVIII - пачатку XX ст. Публікацыі матэрыялаў заканадаўства.
- •50.Заканадаўчыя дакументы навейшага часу, IX класіфікацыя. Асноўныя публікацыі матэрыялаў заканадаўства.
- •51. Агульная характарыстыка актавых матэрыялаў, іх класіфікацыя і фармуляр.
- •52.Агульная характарыстыка матэрыялаў справаводства, іх класіфікацыя і агульныя прынцыпы вывучэння.
- •53.Дзяржаўнае справаводства Вялікага княства Літоўскага і віды дакументавання.
- •54.“Літоўская Метрыка” як гістарычная крыніца.
- •55. Эканоміка-геаграфічныя і гаспадарчыя апісанні канца XVI – першай паловы xiх ст.: віды і асаблівасці адлюстравання інфармацыі.
- •56.Ваенна-статыстычныя агляды губерняў як гістарычная крыніца.
- •57.Статыстычныя крыніцы па гісторыі Беларусі XIX - пачатку XX ст.
- •12. “Беларуска-літоўскі летапіс 1446 г.” як гістарычная крыніца: гісторыя стварэння, крыніцы і склад.
47.Статут 1588 і яго крыніцазнаўчая характарыстыка.
Стремление шляхты и магнатов ВКЛ к возрождению самостоятельности своего государства, желание в большей ступени учесть изменения в социально-экономической жизни страны предопределили начало работы над новым сборником законов (статутом). К концу 1584г. она была почти закончена, однако, поскольку новый Статут игнорировал акт Люблинской унии 1569г., Польша не соглашалась утвердить его на общем сейме РП. В итоге Статут был утвержден великокняжеским привилеем в 1588г.
Третий Статут ВКЛ действовал с 1589г., а после включения Беларуси в состав Российской империи – в Витебской и Могилевской губерниях – до 1832г, в Виленской, Гродненской и Минской губерниях – до 1840г.
Источниками для разработки Статута стали: Статуты ВКЛ 1529 и 1566г.г., сеймовые постановления 1573, 1578, 1580, 1584г.г., королевские привилеи, постановления поветовых сеймиков.
Статут имел 14 разделов и 488 статей. В разделах 1-4 помещались нормы государственного права и судебного строя, 5-10 и частично 13 – брачно-семейного, земельного и общественного права, 11-12, 14 и частично 13 – криминального права. Статут был подготовлен в период, когда королем и великим князем был Стефан Баторий, на высоком теоретическом уровне квалифицированными правоведами, работой которых руководили А.Волович и Л.Сапега.
Статут 1588г. законодательно оформил сохранение ВКЛ как государства; поперек акту Люблинской унии объявлял идею веротерпимости, запрещал передачу вольного человека за долги или преступления в рабство, предусматривал криминальную ответственность шляхтича за убийство простого человека.
Статут был напечатан на старобелорусском языке в 1588г в Виленской типографии Мамоничей под присмотром Л.Сапеги, в 1614г. выдан на польском языке, в 1811г. на русском языке в Петербурге. Имел большое влияние на процесс кодификации русского права, подготовки Соборного уложения 1649г. Наиболее полное современное издание осуществляется в 1989г.
48. Канстытуцыі сеймаў Рэчы Паспалітай як гістарычная крыніца.
До 1569г. (Люблинской унии) постановления сейма назывались чаще ухвалами (одобрение, утверждение). В Статуте 1588г. уживаются оба термина.
Конституции сеймов РП делятся на 3 группы:
те, которые относились ко всей РП;
решения, которые касались только Польши;
решения, которые имели силу только в ВКЛ.
Как правило, последние в сеймовых документах выделялись в специальный раздел.
Процесс принятия законодательных решений в сейме состоял из нескольких стадий:
1. подготовка законопроекта;
2. обсуждение и принятие его;
3. обнародование закона.
Подготовка законопроекта осуществлялась государственной канцелярией и специально созданной комиссией. Законодательная инициатива принадлежала великому князю и раде. Обсуждение и принятие Конституции проходили в обеих палатах сейма – сенате и посольской палате («избе»). Окончательно закон редактировал король.
Конституции обнародовались на специальных сеймиках, после вписывались в соответствующие книги, а также в Метрику ВКЛ, с 1732г. печатались в сборнике законов и актов. Последнее издание составлено согласно хронологического принципа и охватывала период с 1317 по 1782г., однако не являлась официальным и не содержала всех законов РП.
Конституцией также называют принятый Четырехлетним сеймом Закон о власти 1791г. Этот законодательный акт состоял из преамбулы и 11 разделов. Конституция определяла права и обязанности всех сословий. Предусматривалось разграничение «трех властей»: законодательной, исполнительной и судебной (сейм, правительство, судебные органы). Благодаря Конституции, в РП была сделана попытка осуществить принцип парламентского способа управления, но ее положения не были полностью осуществлены по причине бунта реакционных кругов, которые объявили весной 1792г. в городе Торговицы конфедерацию и создали условия для вмешательства иностранных государств.