3 Элемент “Институт власти”.

В ПОДБ выделяют уровни:

- нац.(респ. Органы гос. Управления → нац. Собрание, СовМин, Мин-во культуры; органы законод. и исполн. власти разрабатывают нормативно-правовые акты);

- регион. (органы исполнительной власти →исполкомы определяют систему подчинения б-к, разррабатывают подзаконные акты)

- ведомственно-отрослевой;

-локальный (акты разрабатывает сама б-ка). В качестве дополнительного - международный.

Международные источники законодательства по проблемах библ. Обслуживания: «Всеобщая декларация прав человека»; «Европейскай культурная конвенция»; полит. Декларация «Инф-ное общество – вызов Европы»; - программа ЮНЕСКО «ИНф-ция для всех»; - Манифест ЮНЕСКО «О публичных б-ках»; Манифест ИФЛА «Об Интернете»; Манифест ЮНЕСКО, ИФЛА «О школьных б-ках»; рекомендации по реформе биб-го зак-ва в Центральной Европе.

3. Бібліятэка ў сістэме сацыяльна-культурнага праграміравання.

Праектнае кіраванне-тып менеджменту і метад кіравання, і арг-ная струк-ра для разработкі праектаў і праграм. Кіраванне праектамі – асобны тып кіраваня, які патрабуе наяўнасць струк-ры размеркавання функцый, пабудову і выкарыстане спец. тэхналогій. Праект – мэтанакіраванае змяненне мат. і дух. сістэмы. У біб. Справе праект – сукуп. мерапр-ваў, накірав. на дасягн.вызначанай, дакладна структурыванай мэты. Праект накіраваы на эфектыўае выкарыстанне новых ІТ і біб-ных рэсурсаў. Праграма (у адносінах да б-кі) – гэта Д, які ўключае цыкл мерапрыемстваў або шэраг праектаў па прыярытэтных накірунках развіцця б-к. Мэтавая праграма складаецца з узаемазвязаных праектаў.

Праграмы могуць быць: - міжнародныя; - дзяржаўныя; - нацыянальныя; - рэгіянальныя; - межрэгіянальныя; - межгаліновыя; - змешаныя. Праграмы фарміруюцца, фінансуюцца і падтрымл. дзярж. органамі. Для разв. б-к важнае значэнне мае прыняцце міжведам.прагр. “Электронная Беларусь” (накірав. на разв. эл. ІТ, на павышэнне эф-сці дзейнасці органаў дзярж. улады і галінаў народ. гаспадаркі). Асн. форма праграмнага кіравання: рэсп. праграмы і мэтавыя комплексныя праграмы. Рэгіянальныя праграмы - гэта разавіднасць мэтавых комплексных праграм.

Канц. ў дачыненні да б-кі- гэта сістэма ідэй і ўяўленняў аб перспектывах развіцця біб. Сферы, аб тэндэнцыях, месце і ролі б-к у структуры сац. Існтытутаў, аб метадах і сродках паляпшэння іх дзейнасці. Сучасная біб-ная канц. павінна фарміраваць мэты б-к і шляхі іх дасягнення.

Праектаванне і праграміраванне – сукуп. працэсаў, звязаных з распрацоўкай і рэалізацыяй праграм і праектаў.Канцэпцыя, праграма, праект-своеасаблівая арг-ная сістэма кіравання б-кай.

Тыпалогія праектаў у біб. Справе: - па масштабах – міждзяржаўныя, нацыянальныя, рэгіянальныя. Класы праектаў у біб. справе: - мегапраекты – комплексныя і спецыялізаваныя праграмы, якія маюць адзіную мэту і змяшч.мноства ўзаемазвя.разнародных праектаў (гэта мэтавая праграма). Мегапраект адрозніваецца вялікай каштоўнасцю і працаемкасцю. Мульціпраект-комплексныя праграмы стратэгічнага развіцця б-к. Монапраекты-на ўзроўні адной б-кі, маюць канкрэтную мэту, вызначаюць нормы фінансавання, устанаўлівае тэрміны і канкрэтны змест.

Этапы праектнай дзейнасці б-к.: часовыя і функцыянальныя. Абавязковыя стадыі праекта: - узнікненне ідэі і аналіз сітуацыі; - планаванне работ і прыцягненне сродкаў; - запуск і здзяйсненне пр.; кантроль над рэалізацыяй пр; - завяршэне і аналіз эфект-ці пр.

Б-ка ўключае ў аналіз мат-лы па гісторыі б-кі з дня яе заснавання, аналіз знешніх змяненняў. Ідэя праекта ўзнікае ў выніку правядзення параўнальнага аналізу ў рэгіене і канкрэтнай б-цы. Важна улічваць тып б-кі, наяўнасць і падтрымка ўлады, падтрымка магчымых канкурэнтаў. Трэба бачыць б-ку ў цэнтры сацыяльна-культ. развіцця рэгіена.

У якасці стратэгіі наступныя кірункі:

1.Прадстаўленне новых инф.паслуг паст. карыс-кам і прыцягненне новых карыстальнікаў: а) дакладнасць фармулеўкі тэмы пр.; б) прадумаць, якую праблему вы можаце вырашыць з дапамогай фонду (спонсараў); вывучэне дабрачыннх фондаў рэсп., рэгіянальных; в) дакладна прадумаць праект.

2.Вызначэнне аб’ему пр., час пачатку пр. і заканчэння.

3.Вызначэнне фін. Рэсурсаў, вольны час супрацоўнікаў, памяшканне і тэхналогіі.

Асн. кірунак праектаў РБ – краязнаўчая дзейасць. ПЦПІ здзяйсняліся таксама падчас стварэння праектаў; пр. “Б-ка і міласэрнасць”, “Інф-ная падтрымка малога бізнесу”.

Мэта праекта прадузамявае накіраванасць работ на развіцце і б-кі, і рэгіена, на змяненне , паляпшэнне, падтрымку б-кі. Мэта павінна адпавядаць інтарэсам розных груп насельніцтва. Мэта адлюстроўвае вынік і сацыяльны эфект пр. Патрабаванні да мэты: - дакладнасць; - раэлістычнасць; - улік часу супрацоўнікаў і арг-цыя для выканання пр.Пры распрацоўцы задачы трэба ўлічв.ь стварэнне инф.паслуг, асн. паказчыкі, як прадвінуць паслугі для карыст-каў. Трэба прадугл. спецыялістаў, якія будуць прым. ўдзел у рэалізацыі пр. Працэс пастаноўкі мэты, задач пр. уключае не толькі вызначэнне масштабу і характару работ, але і магчымасці кадравага патэнцыяла; - стылю кіравання б-кай; - рэсурсамі пр. з’яўляюцца не толькі матэрыяльныя сродкі.

Рабочы план праекта ўключае наступныя элементы:

-фармулёўка асн. задач; - распрацоўка лагічнай паслядоўнасці задач; - вызначэнне рэсурсаў і крыніц паступлення сродкаў, наяўнасць вольнага часу; інф-нае забеспячэнне; тэх. Абсталяванне; персанал; - інструктаж членаў каманды; - дакладны графік работы.

Праектная структура- часов. арг-цыя, якая ствараецца для вырашэння канкрэтных комплексных задач. Фарм-ца каманда спецыялістаў. Прает. Струк-ра асноўваецца на мэтавым кіраванні, на развіцці творчай ініцыятывы кожнага удзельніка пр. Завяршэнне пр. – фаза, якая вызначае дасягненне канчатковых мэтаў і ацэнку эфектыўнасці. Кантроль рэалізацыі пр. прадугл. арг-цыю мерапрыемстваў па ацэнцы плана работ, унясення змяненняў, адаптацыю рэсурсаў. Для эфектыўнай рэалізацыі функцыі кантроля неабх.а рабіць параўнальны аналіз (адпаведнасць хода пр. першапачатковым планам); аб’ем завяршаемай работы, якасць работы; адпаведнасць чакаемых і рэальных задач; як ставяцца да вынікаў пр. спонсары; зладжанасць каманды. Кантроль забясп. аперат. ацэнку рэалізацыі пр.