6.Współczesny paradygmat polityki regionalnej dla obszarów o specyficznych cechach.

Aktualnie skuteczność polityki regionalnej tworzony dla takich obszarów jak regiony przygranicze i regiony współpracy ponad granicznej musi spostać następującym wymaganiam:

1. Potrzebny jest większy nacisk na wykorzystania szans rozwoju i lokowanie inwestycji o wysokim potencjalu wzrostie gospodarczego, które napedzą bedą wzrost napełnienia.

2. Zmieniają się dysproporcje między regionami. Zmiany te powinny stanowić informację dla polityki. Wzmacniają one potrzeby wspójnych strategii długo i śriednio terminowych.

3. Regiony rozszerzają swoję strefy wpływów czasem do poziomu globalnego. Wzrasta odziejewania regionów na terytorją sąsadzające zmieniają się obszary miejskie i wiejskie oraz ich wzajemne relacje.

4. Struktury zarządzania publicznego muszą opierać się potencjale rozwojowym i zasobach regionalnych.

5. Niezbędne staję się zintegrowane podejście do rozwoju terytorialnego spójności i twożenia trwałych społeczności. Potrzeba jest synergia i komplementarność wszystkich sektorów.

Cele strategiczne, skuteczne i nowoczesnej polityki regionalnej można strescić następująco:

1. Konkurencyjność budowana na podstawie istniejących przerak i niewykorzystanych potencjałow regionu powjążania z istniejącą bazą gospodarczą.

2. Aktualność to jest tworzenie w regionie nowych przetarg które bedą pobudzać nowe inwestycje i umiejętności wspierające gospodarke opartą na wiedzy.

3. Możliwości życiowe, czyli wzmacniania wspólności i zrównoważonych społeczności o wysokim poziomie jakości życia i środowiska teraz i wprzyszwości dla obewatelej oraz dla biznesu.

Wymiar terytorialny staje się coraz bardziej istotny w tworzeniu europejskiej polityki.

Cel wspólności terytorialnej zaproponowane przez komisją i potwierdzony europejskiej współpracy międzynarodowej,wspiera to podejście dzięki rozpoznaniu terytorium jako znaczących jednostek w procesi twożenia polityki.

7.Wyzwania dla terytorium Europejskiego

W analiizach terytorialnych 27 krajów UE ujawniono tendencje i niezamieżone odziaływania polityki które stważają nastempujące wyzwania dla obszaru naszego naszego kontynentu:

1. Siły rynkowe i tendencje społeczne wzmacniają geograficzne koncentrację aktywności.

2. Stażenie się populacji Europejskiej i migracje w różnym stopniu upływają na regiony, jednak ogólnie zwiększają rewalizację o wykwalifikowaną siłe robocą i wpływają na możliwości zapewnienia usłóg powszechnych.

3. Z połodu zmian klimatycznych zwiększa się znacienie zagrożeń przyrodniczych . Różne cięści Europy są narożone na różne typy zagrożeń.

4. Wzrastają ceny energii co ma wpływ na poszciególne terytorie.

5. Powszechnie UE stanowi precedensowe wyzwanie dla konkurencyjności i jej wewnętrznej spólności.

6. Wsółpraca UE z gospodarką globalną nabiera tempu, roztrzeża to w perspektywi regionów i większych terytoriów w zakresie podejmowania decyzji po swojej szcieżce rozwoju, ponad to Globalizacja upływa na rozwój terytorialny i stwarza nowe wyzwania dla twurców polityki.

Badania wykazały że kapitał terytorialny i potencjal rozwojowy są istotą różnorodności regionalnej będącą główną cechą w Europie. Porównania umożliwiają regionam zidentyfikowania swoich słabych i mocnych stron w kontekście Europejskim oraz doskonalienia swoich strategij rozwoju projektów i umów spółpacy. Wyniki badań i mapy dostarczają informacji o tendencjach i skutkach polityki. Badania te umożliwiają osadzenia każdego miasta, regionu czy obszaru w jego szerszym kontekście terytorialnym. Perspektywa Europejska ma coraz wiąksze znacienie dla strategii rozwoju terytorialnego.

8.Polityka rozwoju powinna opierat się na wynnikach badań terytorialnych.Struktura terytorialne , tendencje rozwoju i cele polityki można omawiać na różnych poziomach terytorialnych, np. lokalnym, krajowym, międzynarodowym, europejskim czy globalnym. Przeprowadzone badania stanowią dobry przegląd tego, jak region radzi sobie w poruwnaniu z innymi regionami europejskimi.Ich wynniki przyczyniły się do osiągnięcia staów w którym polityka opiera się na badaniach na poziomie europejskim, krajowym i regionalnym.Niektóre projekty współpracy przygranicznej i projekty międzynarodowe wykożystały wynniki badań jako podstawę do swoich strategii.Na podstawie tych dociekań powstały dokumenty pod tytułem „Stan i perspektywy rozwoju terytorialnego Unii”.Na lata 2007-2013 przewidziano urochomienie nowego programu badawczego w którym znalazły się takie kwestie, jak podejmowanie analiz skierowanych do potencjonalnych użytkowników. Podjęto również znaczny wysiłek w zakresie podnoszenie świadomości partnerów dotyczącej znaczenia porównywalnych informacji, dostępnych regionach europejskich oraz w zakresie pomagania twórcom polityki i praktykom w skorzystania z tych analiiz.

9. Często uznaje się że ludność i działania ekonomiczne koncentrują się w rdzeniu Europy, który uformowany jest przez Londyn, Monachium, Paryż ___. Ten pentagon obejmuje 14% przestrzeni UE i 32% populacji, wytwarza 46% PKB, ma najwyższy poziom dostępności komputerowej. Jednak tempo wzrostu PKB wskazuje że pozostałe obszary nadrabiają już straty do pentagonu. Wysoki tempo wzrostu mają szczególności krajów, które wstąpiły do UE w 2004 r. Jeśli tendencje ___ utrzymają, to obraz terytorialny Europy może zmienić się na bardziej zrównoważony. Należy jednak zauważyć że proces nadrabiania strat może zająć wiele lat. Rozszerzenie pentagonu i powstanie silnych aglomeracyj mejskich na terenach oddalonych może przyczynić się do wzrostu spójności terytorialnej. Siłę ośrodków miejskich obrazuje analiza funkcjonalnych obszarów miejskich w odniesieniu do ich populacji i znaczenia pod względem: 1) głównych sieci przywatnego biznesu; 2) węzłów transportowych; 3) uniwersytetów; 4)centrów administracji publicznej; 5)przemysłów. Na podstawie funkcji i ich znaczenia obzary miejskie można podzielić na: międzynarodowe, krajowe, regionalne (lokalne). Analiza wykazuje że granica europejskiego rdzenia trzeba dzisiaj definiować szerzej. Podstawami tego rozszerzonego pentagonu mogą być Manczester, Berlin, Wiedeń, Genoa, Paryż. Alternatywnie proces integracji można postrzegać jako rozprzestrzenianie się rdzenia w wielu kierunkach i wzdłuż wiele osi rozwoju. Jednym z takich kierunków rozwoju jest Wielka Brytania, gdzie obszar ekspansji rdzenia rozciąga się od zachodnich obszarów Anglii środkowej do Manczestera. Drugi kierunek sięga Europy Centralnej i Wschodniej, trzeci Południowych Włoch. W Europie istnieje wiele izolowanych miejsc aktywności, które obok pentagonu można uznać za ośrodki napędzające gospodarkę. Przykłady są tu Madryd, Barcelona i Ateny na południu, Dublin na zachodzie, Sztokholm, Helsinki, Osło na północy oraz Warszawa i Budapeszt na wschodzie.

10) Relacje miasto – wieś jako klucz do zrównoważonego rozwoju  Dwódzielność miasto – wieś, której obszary wiejskie uznawano za pozostające w tyle i słabsze ekonomicznie przez długi czas była charakterystyczna w podejściu do podziałów terytorialnych. Pytanie o aktualność tego spójrzenia jest fundamentalne z punktu widzenia spójności terytorialnej na poziomie regionalnym . Po pierwsze, różnorodność obszarów wiejskich jest równie duża jak w przypadku obszarów miejskich. W obu wypadkach istnieją obszary lepiej i gorzej gospodarujące. Po drugie, należy zakwe stionować ścisły związek między obszarami miejskimi a rolnictwem. Analiza wykożystania ziemi wykazała, że duża część aktywności rolniczej występuje w blizkim sąsiedstwie obszarów miejskich lub nawet w ich granicach. Po trzecie, różne typy obszarów wiejskich i związków miasto –wieś skutkują różnymi możliwościami . 1) Niektóre obszary wiejskie pozostają w ścisłych relacjach z pobliskimi obszarami miejskimi. Zacierają się fizyczne i funkcjonalne granicy między obszarami miejskimi a wiejskimi . 2) Między wsiami a miastami istnieją strukturalne i funkcjonalne przepływy ludzi, kapitału, dóbr technologii, informacji i stylów życia. Miasta na obszarach wiejskich są ważnymi ośrodkami rozwoju, które zpewniają dostęp do różnych usług.  3) Obszary wiejskie na terenach oddalonych stoją wobec różnych wyzwań demograficznych i wymagają bardziej szczególowych ocen możlowości rozwoju i terytorialnego potencjału . Coraz częściej uznaje się, że oprócz wyników ekonomicznych mają takie czynniki jak rózne rodzaje zasobów społecznych, kulturowych, instytucjonalnych oraz wiedza lokalna , które wchodzą w skład kapitału terytorialnego będą cechą podstawowąrozwoju danego terytorium. Niektóre obszary wiejskie mają potencjał do wytwarzania energii odnawialnej czyli sektora gospodarczego, który staje się coraz bardziej rentowy. Kluczowe dla osiągnięcia korzyści ze swego potencjału terytorialnego są umijętności lokalnej przedsiębiorczości . Dzięki pielięgnowaniu przedsiębiorczości obszary wiejskie mogą ruszyć w kierunku bardziej zrównoważonego rozwoju i wzrostu spójności terytorialnej. Większa wiedza o możliwościach rozwoju o znaczeniu przedsiębiorczości oraz partnerstwa i integracji wsi z miastami może wzmocnić wspójność terytorialną na poziomie regionalnym , co będzie korzystne zarówno dla obszarów miejskich i wiejskich.

11. Rozwoj obszarow wiejskich Chociaż Europa jest kontynentem zurbanizowanym ,to 20 jej mieszkancow zamieszkuje obszary wiejskie . Mimo ze w rolnictwie zatrudnionych jest jedyne 5,7% pracownikow i wytwarza ona tylko 2% europejskiego produktu krajowego brutto PKB,to zajmuje polowym terytorium Europy i odgrywa duzo rolę w kształtowaniu krajow i dziedzictwa kulturalnego Europy. Aby wzmocnić regiony wiejski tworcy polityki musza miec swiadomosc ich różnorodności. Oznacza to otchodzenia ot pogladow ze wiesz jest przeciwiestwiem miasta. Polityka nadal jednak traktuje obszary wiejskie i miejskie, jako odzębowe . W opozycji do tej wizji powstala koncepcja zwiazkow miedzy miastami i wsiami  oparta na ich terytorialnych i funkcjonalnych wspolzaleznosciach. Jest to proba odchodzenia osobowego tradycyjnego dualizmu oraz proba popularyzowania zintegrowanej koncepcji miast i obszarow wiejskich. Obecnie zjawisko wspolzaleznosci jest bardziej zlozone niz dotych czasowa prosta wymiana dwustronna miedzy miastami a wsiami. Ciaglosc w ulgach miasto-wies przejawia sie w przeplywach ludnosci,kapitalu, dobr, uslug, informacji, technologii, stylow zycia itp. Zdefiniowanie co to jest wieskie,a co mieskie nie jest latwe. Problem pojawia się przy probie wyjaśnienia znaczenia obszarow posrednich, gdzie spotykaja sie cechy miasta i wioski. Sygenyje sie nawet, ze kwestja co to jest wieskie,a co mieskie odnosi sie raczej do sposobu myslenia o swoim terytorium. Regiony miejskie i wiejskie mozna pogrupowac w kategorie roznych cechach i potencjalach. Wyroznia sie zbior roznych typow regionow od silnie zurbanizowanych do typowo wieskich. Obszary najsilniej zurbanizowane charakteryzuja sie wysoka gestosc zaludnienia obecnoscia waznych osrodkow miejskich oraz  wysokim stopniem wykorzystania terenow przez czlowieka. Zos obszary typowo wiejskie maga niska gestosc zaludnienia i brakuje tam istotnych osrodkow miejskich. Obszary o silnym wplywie miast i wysokim poziomie oddziaływania czlowieka formuja wyrazna linie rozciagajaca sie Zachodnich Niemcy przez Poludniowe Polske z polnocy Poludniowa Polske i Czechy po zachodnie Powaga i Wegry. Pozostale obszary tego typu rozproszone sa wokol miast stolecznych oraz na wybrzeżach morza Srodziemnego

12.Zmieniająca się rola obszarów wiejskich.Nie jest uż synonimem rolnictwa perefyrejności i upadku.Rolnictwo jest nadal istotnym sektorem gospodarki w krajah Europy Wschodniey, jadnak w pozostawych częściach Europy jego znaczenia spada.Obszary wiejskie różnicują działalność gospodarczą ot produkcji rolniczej w kierunku usług w tym turystyki i rekreacji.Coraz wyrażniej obserwujemy migracje na obszary wiejskie.Kontrurbanizacja oznacza emigracju w zmiast na wieś oraz przenoszenia działalnościi produkcyjnej z dużych ośriodków miejskich do mniejszych miast i na przedmieścia, a także do bardzie oddalonych obszarów wiejskich, które ofenują wyższą jakość życia.Do tej 2 kotegoji migracji zalicza się także dojazdy do pracy lub do instytucji swiadczący usługi czy rekreacji.Sto lat temy duże obszary Europy doświadczaly uczećki ludności że wsi do miast. Dziś obserwuje się tendencje przeczinek. W nie których częszciach Europy ludność opuszcza więkność miesta i zamieszkuje na wsi. W Wielkiej Brytanji rozmiary tego zjawiska sięgają 1780 osób tygodniowo. We Francji nawet w oddalonych obszarach wiejskich rósnie liczba ludności. Ten proces kontrurbanizacji prowadzi do odradzannie się wsi szczególnie na obszarach genstaj seti wiejskiej śriodkowej i Połnocno Wschodniej Europy, a także w krajach Poludniowych i Nordyćkich. Kolejną ważną tendencją są dojazdy do pracy z obszarów wiejskich do miejskich szczególnie zamożnych regionach Europy. Takie przepłyły powodują rozwój bezładnej zabudowy miejskiej prowadzą jednak do wzrostu liczby populacji na obszarach miejskich. Pod czas pory za intensywność gospodarki wiejskiej uznawano zasoby ludskiej i przyrodnicze inwenstycje infrastrukturę to obecnie więkce znaczenie nadaje się czynnikam bardziej mięlkie. Obejmują ten czynniki zasobów przyrodniczych i wytworzonych przez człowieka.