Zasady, tryb i zakres rekrutacji osób polskiego pochodzenia (narodowości polskiej) z państw Europy Środkowo - Wschodniej, Gruzji, Kazachstanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu

na kształcenie w Polsce ze stypendium ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego

na rok akademicki

2011/2012

Zawarte w niniejszym materiale informacje dotyczą osób polskiego pochodzenia (narodowości polskiej) nie posiadających polskiego obywatelstwa - obywateli następujących państw: Białorusi, Bułgarii, Czech, Estonii, Gruzji, Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Rosji, Rumunii, Słowacji, Ukrainy, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Węgier.

Dla polskich przedstawicielstw dyplomatyczno - konsularnych opracowanie niniejsze stanowi instrukcję procesu rekrutacji.

Koncepcja kształcenia jest realizacją zadań wymienionych w Rządowym Programie Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą zaakceptowanym na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 30 października 2007 roku.

I. Formy I poziomy kształcenia

Ustala się następujące formy i poziomy kształcenia w uczelniach polskich, o które mogą ubiegać się osoby polskiego pochodzenia:

1. Studia pierwszego stopnia (zawodowe)

Studia zakończone uzyskaniem dyplomu licencjata lub inżyniera na kierunkach podanych, w zał. nr 1. Ze stypendium możliwe tylko studia w trybie stacjonarnym. Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia można kontynuować kształcenie na studiach drugiego stopnia kończących się uzyskaniem tytułu magistra, z wyjątkiem takich kierunków, jak praca socjalna, ratownictwo medyczne, techniki dentystyczne.

2. Jednolite studia magisterskie

Studia zakończone uzyskaniem dyplomu magistra w szkołach wyższych. Jednolite studia magisterskie prowadzone są wyłącznie na kierunkach:

- aktorstwo

- analityka medyczna

- farmacja

- kierunek lekarski

- kierunek lekarsko-dentystyczny

- konserwacja i restauracja dzieł sztuki

- prawo

- prawo kanoniczne

- psychologia

- realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografia

- weterynaria

Na kierunkach: grafika, malarstwo, rzeźba, teologia i reżyseria można odbywać studia pierwszego stopnia i drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie.

3. Studia drugiego stopnia dla najlepszych absolwentów studiów pierwszego stopnia -

wyższych studiów zawodowych, legitymujących się dyplomem i tytułem licencjata lub inżyniera. Kandydatów na studia drugiego stopnia zgłaszają:

uczelnie – absolwentów tej uczelni w danym roku akademickim

placówki dyplomatyczno-konsularne – absolwentów z lat poprzednich lub absolwentów uczelni w kraju zamieszkania kandydata

4. Tzw. Studia częściowe, czyli odbycie części studiów wyższych w Polsce przez jeden lub dwa semestry

Studia semestralne i dwusemestralne, przewidziane dla studentów przede wszystkim filologii polskiej na uczelniach zagranicznych i innych zainteresowanych – tylko stacjonarne.

5. Studia trzeciego stopnia (doktoranckie) - trwające do czterech lat - stacjonarne i niestacjonarne.

6. Kształcenie podyplomowe:

• staże habilitacyjne – stacjonarne i niestacjonarne;

• studia podyplomowe – czyli inna niż studia doktoranckie forma kształcenia przeznaczona dla osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów wyższych - głównie absolwentów uczelni państwa obywatelstwa kandydata.

.

Polskie pochodzenie kandydata jest warunkiem koniecznym przyjęcia i rozpatrywania aplikacji na wszystkie formy kształcenia w Polsce. Posiadacze Karty Polaka nie muszą dokumentować polskiego pochodzenia.

Stypendium przyznawane jest na poszczególne lata studiów nie dłużej niż na okres programowego trwania danej formy studiów.

II. Zasady I tryb rekrutacji na studia pierwszego stopnia oraz jednolite studia magisterskie w Polsce wraz ze stypendium Ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego.

REKRUTACJA

1. Rekrutacja dotyczy kandydatów polskiego pochodzenia (narodowości polskiej) nie posiadających obywatelstwa polskiego obywateli Białorusi, Bułgarii, Czech, Estonii, Gruzji, Kazachstanu, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Rosji, Rumunii, Słowacji, Turkmenistanu, Ukrainy, Uzbekistanu i Węgier - zamierzających kształcić się w Polsce na warunkach stypendium Rządu Rzeczypospolitej Polskiej.

Rekrutacja prowadzona jest na studnia pierwszego stopnia z wyłączeniem kierunków studiów, na których prowadzone są wyłącznie jednolite studia magisterskie (patrz pkt I.2.).

Każdy, kto ukończy studia pierwszego stopnia ma możliwość kontynuować kształcenie na studiach drugiego stopnia. Stypendium na studia drugiego stopnia przyznawane jest w drodze konkursu, corocznie w ostatnich dniach września. Kandydaci, którzy uzyskają najlepsze wyniki z postępowania kwalifikacyjnego mają zagwarantowane stypendium na pierwszy i drugi stopień studiów (o ile podejmą studia drugiego stopnia).

Gdy w danym państwie zgłosi się zbyt mała liczba kandydatów, decyzja o wyjeździe podzespołu rekrutacyjnego będzie podejmowana przez Przewodniczącego Zespołu do Spraw Rekrutacji i Kształcenia Cudzoziemców w Polsce w porozumieniu z kierownictwem placówki konsularno - dyplomatycznej w danym państwie. W przypadku podjęcia decyzji o nie organizowaniu egzaminów, kandydaci będą rekrutowani przez cytowany powyżej Zespół na podstawie dokumentów nadesłanych przez placówkę konsularno - dyplomatyczną.

2. Uprawnieni do ubiegania się o przyjęcie na studia w Polsce ze stypendium Rządu Rzeczypospolitej Polskiej są kandydaci spełniający następujące kryteria:

1. udokumentowane polskie pochodzenie (polska narodowość);

2. znajomość języka polskiego w stopniu co najmniej dostatecznym;

3. ukończony 17 rok życia przed rozpoczęciem kształcenia w Polsce tj. przed 1 października danego roku akademickiego, w wyjątkowych przypadkach dopuszcza się osoby, które nie ukończą 17 lat;

4. legitymowanie się świadectwem ukończenia szkoły średniej (dojrzałości) uprawniającym do podjęcia studiów wyższych w kraju wydania – dla absolwentów, którzy ukończyli szkołę nie dawniej niż trzy lata;

5. świadectwo z ostatniej klasy / semestru w szkole średniej – dla osób, które w momencie ubiegania się o przyjęcie na studia w Polsce nie ukończyły jeszcze szkoły;

6. na świadectwie maturalnym lub ostatnim świadectwie (z ostatniej klasy szkoły średniej) mają z przedmiotów kierunkowych ocenę co najmniej dobrą;

7. były lub są uczniami szkół średnich z polskim językiem nauczania (w miejscowościach, w których takie szkoły istnieją lub najbliżej okolicy);

8. odznaczają się dobrym stanem zdrowia, poświadczonym świadectwem wystawionym przez upoważnioną jednostkę służby zdrowia.

Osoby, o których mowa w pkt 3) obowiązane są przedstawić zgodę rodziców lub prawnych opiekunów do podjęcia studiów w Polsce, poświadczoną przez KG RP.

3. Odpowiedzialność za kompletność dokumentów i ich zgodność z niniejszymi zasadami spoczywa na polskich placówkach dyplomatyczno - konsularnych w krajach objętych zakresem instrukcji. Szczególne znaczenie ma sprawdzenie polskiego pochodzenia kandydatów.

4. Do postępowania kwalifikacyjnego nie dopuszcza się kandydatów, którzy :

- legitymują się polskim świadectwem dojrzałości

- byli lub są studentami w państwach zamieszkania lub innym państwie

- byli lub są studentami uczelni w Polsce

- odbyli roczny kurs przygotowawczy do podjęcia studiów w Polsce

5. Wykaz kierunków studiów, na jakie przewiduje się rekrutację zawiera zał. nr 1. Preferowanymi kierunkami studiów są: filologia polska, kierunki techniczne, rolnicze, ekonomiczne, ścisłe.

Na kierunki: prawo, psychologia, dziennikarstwo i komunikacja społeczna rekrutacja jest ograniczona i dotyczyć będzie osób, które uzyskają najlepsze wyniki w czasie postępowania kwalifikacyjnego. Na niektóre kierunki uniwersyteckie np. stosunki międzynarodowe uczelnie mogą przeprowadzać rozmowy kwalifikacyjne. Na kierunki sportowe w akademiach wychowania fizycznego obowiązuje egzamin sprawnościowy. W niektórych szkołach wyższych (np. na kierunki ekonomiczne i stosunki międzynarodowe) obowiązuje znajomość języków obcych.

Na studia architektoniczne, konserwację zabytków, uczelnie podejmują decyzję o przyjęciu po sprawdzeniu uzdolnień i predyspozycji.

6. W związku z wejściem w życie przepisów ustawy z 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym od 1 października 2006 r. dysponentem stypendiów na uczelniach medycznych i artystycznych są odpowiednio minister właściwy do spraw zdrowia i minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

1. Minister właściwy do spraw zdrowia przewiduje przyjęcia na następujące kierunki:

- lekarski

- lekarsko - dentystyczny

- farmaceutyczny

- pielęgniarstwa i fizjoterapii

Podstawą kwalifikacji na studia medyczne osób polskiego pochodzenia, będzie wyłącznie wynik uzyskany z egzaminów testowych i rozmowy kwalifikacyjnej niezależnie od kraju zamieszkania.

Na kierunki: lekarski, lekarsko - dentystyczny i farmaceutyczny kierowane będą te osoby, które oprócz pozytywnego wyniku kwalifikacji w miejscu zamieszkania zdadzą egzamin testowy przeprowadzony przez Ministerstwo Zdrowia w lipcu br. lub w lipcu 2012 r. (dla osób uczestniczących w kursie przygotowawczym) w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców przy Uniwersytecie Łódzkim.

2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego przewiduje przyjmowanie na wszystkie kierunki artystyczne z zastrzeżeniem, że ostateczną decyzję o zakwalifikowaniu kandydata podejmą władze uczelni artystycznych na podstawie zdanego egzaminu talentowego z zakresu obowiązującego na dany kierunek studiów. Kandydaci na kierunek: aktorstwo muszą posiadać doskonałą znajomość języka polskiego już w momencie zdawania egzaminu wstępnego. Wymagane jest, aby kandydaci skontaktowali się wcześniej z wybraną przez siebie uczelnią między innymi w celu ustalenia terminu egzaminów wstępnych.

Kandydaci na studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi na kierunki realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografia oraz reżyseria mają obowiązek przystąpienia do egzaminów wstępnych razem z obywatelami polskimi.

Tryb zgłaszania się na kształcenie w Polsce na warunkach stypendialnych.

1. Zainteresowani i uprawnieni kandydaci zgłaszają swój akces kształcenia się w Polsce w polskim przedstawicielstwie dyplomatyczno - konsularnym właściwym dla miejsca zamieszkania. Zgłoszenia składane inną drogą nie będą rozpatrywane jako aplikacje o stypendium rządowe.

2. Termin składania dokumentów na studia pierwszego stopnia i jednolite studia magisterskie upływa z dniem 20 kwietnia 2011 r., w Gruzji, Kazachstanie, Turkmenistanie, Rosji i Uzbekistanie – 16 maja 2011 r.

3. Pracownicy placówek dyplomatyczno - konsularnych dokonują wstępnej weryfikacji dokumentów (kompletność, prawidłowość formalna, zgodność z niniejszymi zasadami) i niezwłocznie przekazują do Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej listę kandydatów z informacją o tym, na jaki kierunek studiów (zgodnie z zał. nr 1) kandydat ubiega się. Na listach nazwiska kandydatów powinny mieć brzmienie takie jak w paszporcie lub innym dokumencie potwierdzającym tożsamość kandydata. Tryb postępowania kwalifikacyjnego zawarty jest w załączniku nr 3.

4. Wstępnej kwalifikacji na studia w Polsce dokonują powołane przez Przewodniczącego Zespołu podzespoły na podstawie sprawdzianu testowego i rozmowy kwalifikacyjnej. Terminy i miejsca pracy podzespołów – będą ustalone w porozumieniu z placówkami dyplomatyczno – konsularnymi, które są odpowiedzialne za zapewnienie warunków organizacyjnych egzaminu, jeśli odbywa się on na terenie ich działania.

5. Propozycje Zespołu zatwierdza minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego/ministrowie właściwi do spraw: zdrowia oraz kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Odwołanie od wyników kwalifikacji przysługuje jedynie osobom, które przeszły wszystkie etapy kwalifikacji, tj. sprawdziany testowe i rozmowę kwalifikacyjną.

Osoby nie zakwalifikowane na studia ze stypendium Rządu Rzeczypospolitej Polskiej mogą ubiegać się o przyjęcie na innych warunkach finansowych tj. zasadach odpłatności lub na zasadach bez odpłatności i świadczeń stypendialnych (tzw. bez świadczeń) o ile posiadają odpowiednie środki finansowe na utrzymanie w Polsce (zakwaterowanie i wyżywienie, pomoce naukowe itp.) lub dodatkowo na pokrycie kosztów nauki w przypadku osób zakwalifikowanych na odpłatności. Osoby, które podjęły nieodpłatne studia w Polsce mogą po ukończeniu drugiego roku uzyskać stypendium na dokończenie studiów w Polsce.

Odwołania przekazywane są poprzez polskie placówki dyplomatyczno – konsularne do:

• BUWiWM – w przypadku stypendiów ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego.

• Ministerstwa Zdrowia – w przypadku stypendiów ministra właściwego do spraw zdrowia.

• Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – w przypadku stypendiów ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

6. Ostateczne decyzje o przyjęciu kandydatów podejmują uczelnie.

7. Podzespół przeprowadzający wstępną kwalifikację może zalecić poprzedzenie studiów wyższych w Polsce odbyciem miesięcznej sesji orientacyjnej lub kursu przygotowawczego (9 miesięcy).

8. Wszelkie informacje dotyczące zakwalifikowania na studia w Polsce przekazuje się za pośrednictwem polskich placówek dyplomatyczno - konsularnych.

Wymagane dokumenty

1. Kandydaci wypełniają w dwóch egzemplarzach kwestionariusz kandydata na kształcenie w Polsce. Wypełniony kwestionariusz, wraz z załącznikami, składają w placówce konsularnej.

2. Do kwestionariusza kandydaci dołączają dokumenty wymienione na jego ostatniej stronie. Kandydaci - uczniowie ostatniej klasy szkoły średniej składają zaświadczenie ze szkoły z ocenami ostatniej kwalifikacji. Kopię świadectwa dojrzałości dołączają po zdanym egzaminie maturalnym.

3. Świadectwo maturalne powinno zawierać klauzulę stwierdzającą prawo kandydata do ubiegania się o przyjęcie do szkół wyższych w kraju miejsca jego wydania. W przypadku braku takiej klauzuli należy dołączyć zaświadczenie wystawione przez odpowiednie władze oświatowe kraju jego wydania lub przez polskie przedstawicielstwo konsularno - dyplomatyczne.

4. Kopie dokumentów powinny zawierać klauzulę polskiego przedstawiciela dyplomatyczno-konsularnego potwierdzającą zgodność z oryginałem.

5. Osoby zakwalifikowane na studia przyjeżdżają do Polski z oryginałem świadectwa ukończenia szkoły średniej (dojrzałości). Świadectwo powinno być zalegalizowane lub opatrzone apostille przez uprawnioną do tego instytucję w kraju wydania.

6. W przypadku niezakwalifikowania się kandydata na studia dokumenty i próbki prac nie są zwracane.

Zakres merytoryczny wstępnej kwalifikacji na studia ze stypendium Rządu Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Kandydaci, których dokumenty zostaną przyjęte w polskiej placówce dyplomatyczno – konsularnej, będą poddani postępowaniu kwalifikacyjnemu przez podzespół, powołany i delegowany przez Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej.

Postępowanie składa się z następujących części:

• język polski - test podstawowy, warunkujący przystąpienie do dalszej części egzaminu przewidziany dla kandydatów, którzy nie uczęszczali do polskiej szkoły; jego wynik nie jest wliczany do ogólnej punktacji z postępowania kwalifikacyjnego;

• pisemny sprawdzian testowy z dwóch przedmiotów kierunkowych;

• rozmowa kwalifikacyjna z kandydatem;

Laureaci i finaliści Olimpiady Literatury i Języka Polskiego otrzymują stypendium na filologię polską.

Laureat wybierający inny kierunek niż filologię polską zostaje zwolniony z testu podstawowego i humanistycznego, przy czym z tego drugiego otrzymuje 80 punktów na 100 możliwych.

Finalista olimpiady zostaje zwolniony z pierwszego testu z języka polskiego. Jeżeli jest to test humanistyczny otrzymuje z niego 80 punktów na 100 możliwych.

2. Wykaz kierunków, na które przewidziana jest rekrutacja na rok akademicki 2011/2012 oraz przedmioty, z jakich przeprowadzone będą sprawdziany testowe zawiera zał. nr 1 i 2 do niniejszego dokumentu.

3. Sposób przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego jest określony w załączniku nr 3.