Тэзісны план

1. Беларуская мова з'яўляецца адной з трох усходнеславянскіх моў.

2. Надзвычай плённымi ў гiсторыi беларускай кнiжнасцi, пiсьменства былi XI-XII стагоддзi.

3. На тэрыторыi Беларусi iснавалi буйныя цэнтры старажытнай пiсьменнасцi.

4. Вялікі ўплыў на развіццё літаратурнай беларускай мовы аказаў заснавальнік кнігадрукавання на беларускай мове Францыск Скарына.

5. У 16 стагоддзі беларускую мову ўжо ўжываюць у свецкім, дзелавым, рэлігійным жыцці.

1). Канцы 16 стагоддзя ў сувязі з каланізацыяй пачынаецца выцясненне беларускай мовы польскай.

2)Аб'яднанне Беларусі з Расіяй у 1795 годзе спрыяла таму, што самасвядомасць беларускага народа пайшла на ўздым.

3)Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыi, беларускай мовай карыстаюцца ва ўсіх сферах культуры і дзяржаўнасці.

6. У сучасным беларускім алфавіце 32 літары, ён быў складзены мовазнаўцам Б.А.Тарашкевічам, які з'яўляецца аўтарам «Беларускай граматыкі для школ»

7. У 1920 годзе быў створаны Інбелкульт, які паслужыў базай для арганізацыі АН Беларусі.

8. У вынiку ажыццяўлення палiтыкi беларусiзацыi беларуская мова набыла статус дзяржаўнай

Заданне 2. Падбярыце з любога тэксту 10 прыкладаў марфалагічнай інтэрферэнцыі(па 5 форм роднага склону і па 5 форм меснага склону адзіночнага ліку рускіх і беларускіх назоўнікаў другога скланення), а таксама 5 прыкладаў сінтаксічнай інтэрферэнціі.

Родны склон:

Не было марозу – не было мароза

Няма канца краю- не конца края

Прайшли каля саду – пройшли возле сада

Не чувать была спеву – не слышно было пения

Была зроблена з воску – была сделана с воска

Месны склон:

Было бачна на беразе – было видно на берегу

На двары каля хаты – на дворе возле дома

Недзе там на версу- где-там на верху

У кустах алешнику- в кустах олешника

Спыниуся каля возера – остановился возле озера

Сінтаксічная інтэрферэнцыя:

Думау пра мацi – думал об матери

Падышой да возера - подошел к озеру

Вяртауся з лесу – возвращался с леса

Марыу пра адпачынак – мечтал об отдыхе

дзякаваць сыну - благодарить сына

Заданне 3. Падбярыце па тры выразы з публіцыстычнага, навуковага і афіцыйна-справавога стыляў і складзіце з імі сказы выразнай функцыянальна-стылявой прыналежнасці.

Публіцыстычны стыль.

1. Беларусь сардэчна вітае

Беларусь сардэчна вітае Свята славянскага пісьменства і славянскіх культур.

2.духоўныя арыенціры

Кожны народ мае свае духоўныя арыенціры, каб не збіцца з правільнага шляху на крутых паваротах гісторыі.

3.свята нараджае спадзяванне

Гэта свята нараджае спадзяванне, што агульны клопат і намаганні ў справе адраджэння і ўмацавання славянскіх культур дапамогуць акрыяць і нашай беларускай мове і культуры

Навуковы стыль.

1. Свая спецыфіка

Свая спецыфіка ўласціва і словаўтваральным працэсам у беларускай мове другой паловы ХХ стагоддзя

2. для аналізу асаблівасцей

Зыходным пастулатам для аналізу асаблівасцей словаўтваральных працэсаў у беларускай літаратурнай мове другой паловы ХХ стагоддзя з’яўляецца палажэнне

3.папаўнення лексічнага складу мовы

Словаўтварэнне - асноўны спосаб папаўнення лексічнага складу мовы і служыць патрэбам намінацыі.

Афіцыйна-справавы стыль.

1. Закон рэгулюе

Закон рэгулюе асноўныя механізмы ажыццяўлення адукацыі ў Рэспубліцы Беларусь

2. Заканадаўства Рэспублікі Беларусь

Заканадаўства Рэспублікі Беларусь аб адукацыі вызначае прынцыпы дзяржаўнай палітыкі, узаемаадносіны, правы і абавязкі дзяржаўных органаў, устаноў, арганізацый прадпрыемстваў, грамадскіх аб’яднанняў і грамадзян у галіне адукацыі.

3. Расходы на аплату

Расходы на аплату за карыстанне жылымі памяшканнямі, тэхнічнае абслугоўванне, аплату камунальных паслуг, аплату паліва, звязаныя з

утрыманнем дзяцей-сірот, дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, знаходзяцца ў дзіцячых дамах сямейнага тыпу, апякунскіх сем’ях і прыёмных сем’ях, падлягаюць кампенсаванню грамадзянам, на выхаванні якіх яны знаходзяцца, за кошт сродкаў мясцовых бюджэтаў.

Заданне 4. Выпішыце з артыкула па спецыяльнасці(фізіка, матэматыка, праграмаванне, уводіны ў спецыяльнасць і інш.) 20 словазлучэнняў (ці слоў) і перакладзіце іх на баларускую мову. У тэрміналагічным слоўніку ці ў слоўніку прафесіяналізмаў знайдзіце тлумачэнні гэтых слоў.

1. Антивирусная программа – антывірусная праграма:

камп’ютарная праграма, якая знаходзіць і выдаляе вірусы.

2. Байт – байт:

інфармацыйны запіс, які складаецца з васьмі бітаў і ўяўляецца сабой адзінае цэлае.

3. Бит – біт:

мінімальная (атамарная) адзінка інфармацыйнага запісу, якая прымае, напрыклад, значэнні: нуль і адзін.

4. Винчестер – вінчэсцер:

накапляльнік на жорсткіх магнітных дысках.

5. Вирус компьютерный – вірус камп’ютарны:

камп’ютарная праграма, якая служыць для парушэння работы камп’ютараў, якая можа самастойна размнажацца, пераносіць сябя на дыскі.

6. Генератор случайных чисел – генератар выпадковых лічбаў:

праграма выдачы псеўдавыпадковых лічбаў з імітацыяй зададзенага закона размеркавання.

7. Граф – граф:

фігура, якая складаецца з канечнай колькасці кропак (вяршынь графа) і адрэзкаў (дуг графа), якія аб’ядноўваюць вяршыні.

8. Джойстик –джойсцік:

маніпулятар, які ўяўляе сабой свободна рычаг, які свабодна перасоўваецца ў двух вымярэннях, з дапамогай якога можна кіраваць работай некаторых камп’ютарных праграм.

9. Диаграмма – дыяграма:

графічнае ўяўленне дадзеных у відзе плоскіх або аб’ёмных фігур.

10. Дисководы – дыскаводы:

электрамеханічныя прылады для запісу і счытвання інфармацыі з магнітных дыскаў .

11. Информатика – інфарматыка:

а) сфера чалавечай дзейнасці, звязаная са стварэннем і прымяненнем сістэм апрацоўкі інфармацыі, уключаючы сродкі вылічальнай тэхнікі, іх праграмнае і матэматычнае забеспячэнне;

б) навука, якая вывучае інфармацыю і яе ўласцівасці.

12. Клавиатура – клавіятура:

прылада, якая служыць для ўводу ў камп’ютар сімвольнай інфармацыі.

13. Компьютерная (вычислительная) сеть – камп’ютарная (вылічальная) сетка:

сукупнасць камп’ютараў, кабеляў, сеткавых адаптэраў, мадэмаў і іншых сеткавых прылад, якія працуюць пад кіраўніцтвам агульнай сеткавай аперацыйнай сістэмы.

14. Контроль доступа – кантроль доступу:

папярэджанне несанкцыяніраванага доступу да абароненых дадзеных.

15. Коэффициент вариации – каэфіцыент варыяцыі:

адносіны сярэднеквадратычнага ўхілу да матэматычнага чакання выпадковай велічыні.

16. Линейное программирование – лінейнае праграміраванне:

Клас задач матэматычнага праграміравання пры ўмове, што мэтавая функцыя, а таксама роўнасці і няроўнасці, якія абмяжоўваюць мноства рашэнняў, - лінейныя.

17. Математическая статистика – матэматычная статыстыка:

навука аб матэматычных метадах сістэматызацыі і выкарыстання статыстычных дадзеных для навуковых і практычных вывадаў на аснове тэорыі вераятнасцей.

18. Микросхема – мікрасхема:

Складаны электронны прыбор, реалізаваны ў выглядзе паўправадніковага крыстала.

19. Драйвер – драйвер

Камп’ютэрная праграма, якая дапамагае аперацыйнай сістэме працаваць з якой-небудзь прыладай (напрыклад, кіраваць прыладамі увода-вывада, клавіятурай, прынтэрам і г.д.).

20. Мультимедиа – мудьтымедыя:

Камп’ютарная тэхналогія, якая дазваляе выкарыстоўваць разнастайныя віды ўяўляемай інфармацыі: традыцыйныя (тэкст, табліцы, ілюстрацыі) і новыя (мова, музыка, фрагменты відэафільмаў, тэлекадры, анімацыі і інш.).

Заданне 5. Падбярыце тэкст на рускай мове (100 – 120 слоў) па спецыяльнасці, у якім былі б дзеепрыметныя словазлучэнні з суфіксамі

-ущ- (-ющ-), -ащ- (-ящ-), -ем- (-им-) і перакладзіце яго на беларускую мову.

Интернет — глобальная компьютерная сеть, охватывающая весь мир. Сегодня Интернет используют около 50 млн абонентов в более чем 150 странах мира. Ежемесячно размер сети увеличивается на 7—10 %. Интернет образует некое ядро, которое обеспечивает связь различных информационных сетей, принадлежащих различным учреждениям во всем мире.

Интернет, служивший когда-то исключительно исследовательским и учебным группам, чьи интересы простирались вплоть до доступа к суперкомпьютерам, становится все более популярным в деловом мире.

Кроме того, Интернет предоставляет уникальные возможности дешевой, надежной и конфиденциальной глобальной связи по всему миру. Это является очень удобным для фирм, имеющих свои филиалы по всему миру, и для структур их управления. Обычно использование инфраструктуры Интернет для международной связи обходится значительно дешевле прямой компьютерной связи через спутниковый канал или через телефон.

В настоящее время Интернет испытывает период подъема, во многом благодаря активной поддержке со стороны правительств европейских стран и США. Ежегодно в США выделяется около 1,5 млрд дол. на создание новой сетевой инфраструктуры. Исследования в области сетевых коммуникаций финансируются также правительствами Великобритании, Швеции, Финляндии, Германии.