Никольская И.М. - Психологическая защита у детей
.pdf' ! , (-%
! ! ' + + ( %, ,- #, + ( . 3 ( # -
! , %, %! , + -
! ! ! ' , , , ! '
% ,+ + % ! , + , % -
.
- # '
! ! ,+# . (, (
% , ( % ! !,
+# : « ! ? (, # (
# ( . ,!») ! % % - + +. . , ( -
,# , +# , + ! !, ,,
# , ' , ! $ - ! , , + %,.
8 5 5 = = ;
7–11 % , % ,+ -
,. * , % , % %,, ,
! , ! ( -
! .
$ : «)$ $ . : ! 4
. 6, , , $
. % ».
+ , + ,(, + -
+ ,, + « », , % !
. . ' , . . % #
( «/», — ! , ! '.
-
, . 4 -
. " — , -
,
(«, $ , »).
— «,»
(«, $ , » «, -
$ »). & — ,
(«, , ») [11].
, ( ! , !
). .2, ! +, # ! , ,- , ( [62].
, + (+ % - ( ,( +) % . ! - %, ! $, - ( , , % , ,+ , +# -
, . %-
! , , , .
6 $
, .
: «7 ?» —
: « , $ », «
$ », « », « -$ », « +», « », «
$ », « , — », «
, $ », « », « $ $ », « $ », « $ $
» [11].
% , -
! ! . . $ -
. " ( # ( +% $+,
, , ( $ . -
! , ,
+ . +. %# % %-
% , +#, ! , , % # +,
, ! $ % #. < ! $+ -
. , # , +#
$ % + % , , % ( , , %, + ( [70].
7 % ' ( + % -
'. - , , (. * $ , , -
( !. - , % % , ,+ !-
, . . $ ! , ,+# , ,
, %. * + ' , , ,(
, ,, %! « , ( ».
- % . . !% 300 % (- , ! , # .).7 ,, 10%
! $ . * (, , , %.
# + ! , + ,-
! . (, %! ( + %,
%, , ! , — % , + %, %
[13].
5 % ! % ( $, ( !
. 7 % + ( ! $$ -
. 3 ( % ( $
! , ! ,. %,
( , , ,, $, ,) %, , -
, ' ( ,. * % ( , + ,
+# ! ! ( ! , ( , , ( ). 2 ! + %, ,, % ! + ,, $,
, « %, , , , ».
, +# ,( !, , +# !(, % ( ( ! ( !, -
+ + . - ).".2, -
! . 5 , ! %!
, ! , ! !, % , - + %, , [59].
- , ( , ( , % (
. - , , % , , ,. " -
, ,, , ' , +. % , ,-' — (, , !%, . ,
%! ,#. -! %! ,% +, ! ,
,( % ,, % , , + ( .
( ! , % # + . * -
, # ! ! ' % (
, (. .' , % % !: , !, , , , ! . . - (,
%, , ! , ! , %
, ! % ( ! ( -
%, , +#.
, %, % %, , ,
'. ! ! ! ' (, $ -
! ! ( ! — ' (-
! %. . ' % # %
[141]. % % ,+#
!, , ( % % (, (, (-
( ( — %# +# ( , +#
! . 3 , % -
!, ! ,( ,% +, , + ! -
% +% ! , ! — (-
( ! , ' (, , , -
, %,+# ! ( ! ' (.
- , ( ! ,# (, 6–7 %
% . * ( -
(, ' , , +#, ( ,
. , ! , ! -
! ! $ ! -. , &. ! 5 10 (
%, , ( ' ( - % %# ( ! , , -
! ( , [80]. ,
% ! ( % , , «, » « %»
+ , %! ,+, %!
,( ,(, .
2, $ , , :
— $ ; — $ ; $ ,
; $ $ ; $ ; $ ;
; , ; ; -
$ . % , : $ $ ; -
; ; ; «
+ # = )$ »; $ — $ -$ ,
; $ ; $ [11].
% , , , ( ,+
( ( , % . 3 , +
( , %. ! ! : «%! ,,
». " % , ,, !
!, , !, , . , , %
+ + , [70]. '
+ , + « », «%»,
« »; , %, , ( !
,. 6 % , + ,, , -
.
, % ( ( %-
(« ») # ! . -!, -
% +. * ! — +
- ? " , , « »
, ,( — ? ) — ' -? . ,, ( + , %! + !? # -
, : , ,
? ) # — ? [11].
,
«, ». # : «6
, . (, , — ?»
[11].
. +# %
, !, $!, %# ! .
+ , . .%, -
% + «/», ( %, , ( ,
. 1 # ( % , ! #,#. % %! !, %! ' ,. & , , , ' ( , !
% ,+ , + + ,( ! +-
— %# . ,+ ,,
!. , -.
. $ $
/: «"$, . + -
. + : „5 , “. " : „2 !“ [11].
! ' +% %. . (
% «/» + ! . 2+% ! ! ! -
(, % ! ,( ( (,
% ( ,.
#. : «, -, , , , ,
. & . "
- » [11].
, «% /» « /» + 9–10 (, 13 (
+ $ % ! %, ,#. ' (
% ( ' ( %, ,# ( ( !,
,# +. ) , ( ( # - % ! ( ( %, ,#. * , ,
, — , % ! ' !. ,
«/ % ' , » ( + ! %, ! - ,, ,, ! , ! !. !
! . * %, ,# # %, % -
, , # (. 6 , ,, , , «/ ! % + -
%», ! + $ , .
, -
— : «, . 5 . ( $ . +
. ' ». & , : «, $ . ) -
. 5, . 7$ — $. 4 — » [11].
. % % ( (
. ,+ '
% ,( $ , !, (, , , !
$ ' .
2.5.
! 257 7 11 - # + ( $( ( (
.- . 6 ! % ! ' ( , ! -
' ! [1]. . ( %
, , !. .- , -
+ % (, « », « », «,». * %# : «2 — ' , '2!-
, ,», ,+ $$ -
,+ , , , ! [135].
1 ! — ' % , ! !, - ! ! $ ,. 2+%
% ($( , (-
! ,), ! (! , , , !)
( ,( (. 1 ! - ! ( , !:
•1 ! , ! , ! ( !) -
, , ' (, ' .
•3 !, ! , ! , - # .
•1 ! — %, ! '$$+ -
-% .
•1 ! — , ,, % #
$, , ,+# , , [116].
$+ .- : % + -
! ! ,, %0 ! . - # + , ! $( , , ! ! % ! !,
, — ( ,% ! $!, +# ,+# -
! (, !) . 2+%
% , %! , . 3
( .- $ (% !
! ) % ( . % , 1).
2 1 " , $ -
!.#
(#&! (# / #! |
> # |
(#&! (# / #! |
|
|
|
|
|
& , !, !, % % !, |
– ) + |
* ! !, % !, %# !, |
|
, ! |
, ! |
||
|
|
|
|
$ - |
|
! $ ,- |
|
, ! $,, % ! |
– B + |
! $,, %- |
|
$ !, % %0 |
|
! $ !, % %0 |
|
|
|
|
|
, ! %, ( !, ,- |
– C + |
5 ! %, !, % ! |
|
! |
|||
|
|
||
|
|
|
|
!, $( !, ! |
– D + |
2 ( %, !, !, ! |
|
|
|
|
|
. , !, !, , , !, - |
– E + |
3 !, !, ! |
|
! |
|||
|
|
||
|
|
|
|
* !, % ( , !, ,- |
– F + |
! ,, % !, % !, ! |
|
!, ! |
|||
|
|
||
% !, % ( +# %- |
– G + |
3 % !, !, ! |
|
, % ! |
|||
|
|
||
%, !, , ! ,( |
– H + |
!, , !, - |
|
|
|
! |
|
!, !, ( +# |
– I + |
1, !, !, ! ,( |
|
% |
|||
|
|
||
!, % !, ! |
– O + |
!, % !, ! ! - |
|
|
|
|
|
, - |
– Q3 + |
! , - |
|
! |
|
! |
|
% !, !, , ! |
– Q4 + |
!, !, $,- |
|
|
|
! |
(1–3 ) ! (8–10 ) ! (
, ( ,( ( +. , $ O
! , . ' ( $
,+ % %, +# ( % ,( . ! — %, ! + -
! + %. ! $ ( -
4 7 ) !, + -
, ! + ' ( % % . ( -
, ( , (-% + - ! ! ! + , 70% +, ' , + !. * ( , ! +
15% % +.
% ,, ! -
! !% .
. ! ,.' #!, 2 . ' #!, " ! #( #!
, 43% (! $ Q4). 6 ( , %! %, -
, ! .
% . * +,
,. . . ( + ! ,. .! + (. (, . + , ( %! . . ! . . -
. . 6. .), ( , ,
, ! %, , + [1].
8 !! 0 ' #!, ! # #&! ( ', '(#$ $#! ( $ Q4)
!% %! ! , 11,3% , . . %! 4 .
'(#. #! # 0#/' #! (! $ O) %! ! ! , 33,5% % ! . 6 , % %, -
,, . ! ! , ( -
+. * +, ( , - ! ,- %! +. 3 ( ,. ( %
, ,+ % . , !
. , %! , ! - ( . - , ! — '
( ( , , 70–75% [92]. *,
! # #&! ( ', 0'$, '. #! #$! / #! ( $ O) !-
! , 6,6% % ! .
8#0#!, ! ' / (#!, / (! ( ' #! # ' ( $ H)
! ! , 30,4% , , . . + -
, : , ( , -
!, ! % + ( +. ( ,
, - % ,#, .
(. #% , !$' #!, '-' #! ' .2' #!
(! $ H) % + , , 10,5% .
(! ( ' #!, '. #!, ( !$#! # 2 * (! $
I) 23,4% . 6 , ! ' ,+ , % ( %-
, ' , « !» ( . * +%
,, ( + , ,, ( + ( , ! , «% - , , ,». ( % + . . 6. .), '
(, ! ! , + ,
! % ( ! ! [1]. 8' ! / #! /-
#! ( $ I) % + , 10,5% % ! .
' , (# 0 2$#!, ' ( #!, ' ' ' (#! (! $
D) %! ! 20,6% * ! %!
,+# , !. 2 ( + ,+ .
! ! !, !.
!, % !, ! !. * (, , . 3 + , . ( (. . ! -
, ' $,+ ,
( [1]. 2' . #!, " '$/ #!, ' # #-
(#! ( $ D) 12,5% % ! -
.
& !$# # # #*#' #$' !#% )* # $(#( (
$ Q3) ! ! , 19,8% . 6 , + -
( !. ,. " ,(
, , , . , %! % ,
, ( %! ! ( ! « %! %». )!# & !$# # # *# #-'' #$' !#% )* # $(#( (! $ -
Q3) ! , , 11,3% .
, ! ,( $ -
%! ,# !. .! ! +
% %# ! ( ( ( . 6 -
!, !, %, , !, ( %, !, -
. 4 ! + -
, ( #& #!#0' #! 1 ,( ,' !, #0#! ' , 4$#% # #! .
! , -
(120 .) (137 .), ! , . 7
, 20% ! ! :
•, , $, (34,2%),
•%, , , ,( (31,7%),
•,, , ,( (27,5%),
•%, , (24,2%),
•, % (21,7%),
•, , (20,8%),
•! $ , ! $, (20,8%).
7 , 20% ! %! ,+#:
•, , $, (50,4%)
•, % (43,8%),
•%, , , ,( (29,2%),
•%, % (27,7%),
•, ! (27,0%),
•,, , % %, , (27,0%),
•( %,, , (22,6%),
•! $ , ! $, (22,6%).
! . 3 -
, , ! (p<0,02)
(p<0,02). - (, , , # ! , %- ! % !, ! (p<0,001).
- (, , , + - # %! , !, !, -
! . ' ! + ! # 0# -'& 4$#- % # #& '! 0 #! 2'(#/' (! ) #0 * ! # #! % # #$ #('2' 1 (%, -
! ).
, ! -
. , ! '2 - # #( ! -'& (# ! #& ) (10–11 ) / +' (! '/ ! ' (' ' )' ( !'0' ' # $)' 2' ( $ C).
, ' ( ! - ( ( . % ( ,+ ,, + %
% ! + , + % + ,
,+ ' , % + ! ,. . !
. . 6. .), , % -
% ( , , % [1]. . !, -
$ C # % , + ! '
( , %!- ! [78]. . -,, ' , , % ! - % ,( , + + ,( + $ -
( !. , $ , ! $,-
, ( , ! , +# ( - $ , %, ! ,: ,, ,-
, ,(. & , ,, , (,
(, ! ( , . . + , ,-
( , +# %, ! ( , % , ! + [81].
8 6 > 85 8
2 2
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
$ |
|
|
- |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
1, |
|
|
|
3 |
|
- |
|
|
- |
|||||
|
- |
|
|
- - |
|
|
- |
|
|
|
- |
|
||||||||||
|
|
! |
|
$ - |
|
- |
|
- |
|
,+- |
|
- |
|
! |
|
,- |
||||||
|
|
|
|
! |
|
|
# |
|
|
! |
|
|
( - |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
I |
|
II |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I |
II |
|
I |
II |
|
I |
|
II |
& , ! |
A– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* ! ! |
A+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IQ |
B– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! IQ |
B+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, ! % |
C– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 ! % |
C+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
D– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 ( %, ! |
D+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. , ! |
E– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 ! |
E+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* ! |
F– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! , |
F+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
% ! |
G– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 % ! |
G+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
% |
H– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
H+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
I– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1, ! |
I+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
O– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
O+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Q3– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
Q3+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
% ! |
Q4– |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
Q4+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, , , ! — '
! (, ! %, + , ! ,
, «+» ,, ( (
- , !. , . .#,
( % ! «, (» , % + $$ -
,+# , [71]:
•6 , ! ( , % ( ,-
, ( , ( % ( -).
•2 ( %, !, $$!, «! !» (# # (
% ( , ! ).
•3 '( ( , ( % % ,+).
•& , !, !, ! ! ($,+ % - $! , , ( , %, - % ( ).
. , % $,
[59, 60, 123]. , , 8–12 # + !
! ! ! $ [4]. ! (-
, ( , 258 , # ! -
. %, ( % ! ( ! $ -
, , . . , # + ( (
( .7.- , %! ! ! , # 7–11
[74, 78], , , ! ( , ! %-
! . 6 ! ! ! -
! ! $ ( . %. 2). ( , ! :
1.! ( ): , ! !
2.- $!
3.1, !
4.!
5.3 ,+#
6.! ( ): ! !
7.$! ( ): - ! !
8., ( ( ): ! !
% ! !.
. ! % 2 ! ! +, ' ( !
%0 ( , ! %# . % ! ,
(, + ,+#:
• $#! — # ) #! ($ A). & , !, !, ( ! ,( % !, $!
I , ( . * ! !,
%# !, % ! — ( (, |
$( |
, ( . , , |
( , ! |
+ $ C: , % — , %.
•2' . #! — (# 0 2$#! ($ D). !, $( !,
! %! % ( (, $(, , ( -
, $! ! , ( .
, ( %, !, ! ! -
,+#, ! $! - ! -.
•8 !! 0 ' #! — ,.' #! ($ Q4). % !, !-, , ! %! ( ! , ! (I -
), $!, , !, , ( .
!, !, $, ! — !, - ,+#, ! $! .
•, ! ' ' !"# $ #( #! ' ' )* " % & — ()!# , ! ' ' !"# $ #( #! ' ' )* " % & ($ B).
, $!, $! -
, ( . ! , — ( !, -
,+#, ! ! .