sopromat_rgr_savenkov
.pdf
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Приймається a = amax =a2 = 76,07 мм. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1.4 Побудова епюри нормальних напружень σ |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
Площі поперечних перерізів ділянок |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
A1 = a2 |
= 76,072 = 5787 мм2 ; A2 |
= (0,6a)2 = (0,6 76,07)2 =2083 мм2 ; |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
A = π(1,3a)2 |
= π(1,3 76,07)2 |
= 7681мм2 ; A = A = 7681 мм2 . |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Напруження на ділянках |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
N |
|
|
|
−200 103 |
|
|
|
|
|
N |
2 |
|
|
−250 103 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
σ = |
|
|
1 |
= |
|
|
|
= −34,56 МПа; σ |
2 |
= |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= −120 |
МПа; |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
1 |
|
|
A1 |
|
|
|
|
5787 |
|
|
|
|
|
A2 |
|
|
|
|
|
|
2083 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
N |
3 |
|
|
−250 103 |
|
|
|
|
|
|
N |
4 |
|
150 103 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
σ3 = |
|
|
|
|
= |
|
|
|
= −32,55 МПа; σ4 |
= |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
=19,53 |
МПа. |
|
|
|||||||||||||
|
A3 |
|
|
|
7681 |
|
A4 |
|
|
|
7681 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
1.5 Побудова епюри переміщень |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Абсолютні деформації ділянок |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
l |
|
|
|
|
N l |
|
|
−200 103 0,6 103 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
l |
|
|
N |
l |
2 |
|
|
|
−250 103 0,8 103 |
|||||||||
= |
|
|
|
1 1 |
= |
|
|
|
|
|
=- 0,1037 мм; |
|
|
= |
2 |
|
|
|
= |
|
|
|
=- 0,480 мм; |
||||||||||||||
|
EA |
2 105 |
5787 |
|
|
|
EA |
|
|
2 105 2083 |
|
||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||
l |
= |
|
N l |
= |
|
−250 103 0,4 103 |
=- 0,0651 мм; |
|
l |
|
= |
N |
l |
4 |
|
|
= |
150 103 0,5 103 |
=0,0488 мм. |
||||||||||||||||||
|
|
|
3 3 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
EA |
|
2 105 |
7681 |
|
|
|
EA |
|
|
2 105 7681 |
|||||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
||
Переміщення кінців ділянок |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
B-A = |
|
|
l4 = 0,0488 мм; C-A = |
l4 + l3 = 0,0488 - 0,0651 = -0,0163 мм; |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
D-A = |
|
|
l4 + |
l3 + |
l2 = 0,0488 - 0,0651- 0,480 = -0,4963 мм; |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
E-A |
= |
|
|
l4 + |
l3 + |
l2 + |
l1 = 0,0488 - 0,0651- 0,480 - 0,1037 = -0,600 мм. |
|
|
1
2 ЗАДАЧА 2. РОЗРАХУНОК БРУСА НА МІЦНІСТЬ І ЖОРСТКІСТЬ ПРИ КРУЧЕННІ
2.1 Вихідні дані
Для бруса, представленого на рисунку 3, потрібно:
1)визначити значення невідомого моменту, що врівноважує, Tс;
2)побудувати епюру крутячих моментів;
3)визначити діаметр круглого бруса на кожній його ділянці з умов міцності і жорсткості. По одержаних діаметрах накреслити конструктивну схему ступінчастого вала.
4)побудувати епюри абсолютних і відносних кутів закручування.
|
|
|
|
|
|
Номер схеми - 11 |
||||
T1 |
T2 |
Tc |
T3 |
T4 |
T1 = 200 Н м; |
|||||
T2 |
= 450 Н м; |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
T3 |
= 500 Н м; |
|||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
T4 |
= 350 Н м; |
|||
l1 |
l2 |
|
l3 |
l4 |
|
[τ] = 50 МПа; |
||||
|
|
|
|
|
|
[θ] = 0,045 рад/м; |
||||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
l1 = 0,3 |
м; |
|||
|
Рисунок 3 |
|
|
l2 |
= 0,6 |
м; |
||||
|
|
|
l3 |
= 0,4 |
м; |
|||||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
l4 |
= 0,5 |
м; |
||
|
|
|
|
|
|
G = 8 104 МПа. |
2.2 Визначення моменту, що врівноважує
ΣTi = 0;T1 −T2 −TC −T3 +T4 = 0;
TC =T1 −T2 −T3 +T4 = 200 −450 −500 +350 = −400 Н·м.
2.3 Побудова епюри крутячих моментів Mк Ділянка 1. Mк1 = T1 = 200 Н м.
Ділянка 2. Mк2 = T1 - T2= 200 - 450 = -250 Н м.
Ділянка 3. Mк3 = T1 - T2 + TС= 200 - 450 +400 = 150 Н м.
Ділянка 4. Mк4 = T1 - T2 + TС - T3 = 200 - 450 +400 - 500 = -350 Н м.
Епюра крутящих моментів наведена на рисунку 4.
2.4 Визначення діаметрів ділянок бруса
Умова міцності бруса при крученні τ = WpMк ≤ [τ],
де Wp = |
πd 3 |
- полярний момент опору круглого переріза. |
||||||
16 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||
Діаметр переріза з умови міцності d ≥ 3 |
16M |
|||||||
π[τ]к . |
||||||||
Ділянка 1. |
d1 ≥ 3 |
16M |
|
= 3 |
16 200 10 |
3 |
||
|
к1 |
π 50 |
=27,31 мм. |
|||||
|
|
|
π[τ] |
|
|
Ділянка 2. |
d2 ≥ 3 |
16M |
|
= 3 |
16 250 10 |
3 |
|
к2 |
π 50 |
= 29,42 мм. |
|||
|
|
π[τ] |
|
|
T1=200 |
T2 =450 |
Tc =400 Н м |
T3 =500 |
1 |
2 |
3 |
4 |
l1=0,3 м |
l2=0,6 м |
l3=0,4 м |
l4= 0,5 м |
200 |
|
150 |
|
+ |
|
|
|
|
+ |
|
|
|
− |
|
− |
|
|
|
|
|
250 |
|
350 |
|
|
|
|
Ø27,4 |
Ø29,4 |
Ø25,5 |
Ø32,9 |
2
T4=350
Розрахункова схема вала
Епюра Mк, Н м
Конструктивна схема вала, розміри в мм
0,01349 |
|
0,00601 |
|
|
|
|
|
+ |
|
+ |
Епюра ϕ, рад |
|
− |
− |
|
|
|
|
|
0,012 |
|
0,01298 |
|
0,045 |
|
0,045 |
|
|
|
|
|
+ |
|
+ |
|
− |
|
− |
Епюра θ, рад/м |
|
|
||
0,04248 |
|
0,03798 |
|
|
|
|
Рисунок 4
3
Ділянка 3. |
|
d3 ≥ 3 |
16M |
к |
= 3 |
16 150 103 |
=24,81 мм. |
||||
|
|
π 50 |
|||||||||
|
|
|
|
π[τ] |
|
|
|
|
|||
Ділянка 4. |
|
d4 ≥ 3 |
16M |
к |
= 3 |
16 350 103 |
|
=32,91 мм. |
|||
|
|
π 50 |
|
||||||||
|
|
|
|
π[τ] |
|
|
|
|
|||
Умова жорсткості θ = |
Mк |
≤ [θ], |
|
|
|
||||||
GIp |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
де Ip = |
πd |
4 |
- полярний момент інерції переріза. |
||||||||
32 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
32Mк |
|
Діаметр переріза з умови жорсткості |
d ≥ 3 πG[θ]. |
||||||||||
Ділянка 1. |
|
d1 ≥ 4 |
32M |
к |
= 4 |
32 200 103 103 |
= 27,43 мм. |
||||
|
|
π 8 104 0,045 |
|||||||||
|
|
|
|
πG[θ] |
|
|
|||||
Ділянка 2. |
|
d2 ≥ 4 |
32M |
к |
= 4 |
32 250 103 103 |
=29,00 мм. |
||||
|
|
π 8 104 0,045 |
|||||||||
|
|
|
|
πG[θ] |
|
|
|||||
Ділянка 3. |
|
d3 ≥ 4 |
32M |
к |
= 4 |
32 150 103 103 |
=25,52 мм. |
||||
|
|
π 8 104 0,045 |
|||||||||
|
|
|
|
πG[θ] |
|
|
|||||
Ділянка 4. |
|
d4 ≥ 4 |
32M |
к |
= 4 |
32 350 103 103 |
=31,55 мм. |
||||
|
|
π 8 104 0,045 |
|||||||||
|
|
|
|
πG[θ] |
|
|
Для кожної ділянки з двох значень діаметра, отриманих з умови міцності й умови
твердості, приймається більше значення:
d1 = 27,43 мм; d2 = 29,42 мм; d3 = 25,52 мм; d4 = 32,91 мм.
Конструктивна схема вала наведена на рисунку 2.
2.5 Побудова епюри абсолютних кутів закручування
Кути закручування ділянок бруса:
ϕ = |
M |
|
l |
= |
M |
l 32 |
= |
|
|
200 0,3 32 1012 |
=0,01349 рад; |
|||||||||||||||
|
к1 1 |
|
|
|
|
к1 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
8 104 106 π 27,434 |
||||||||||||||||||
1 |
|
GI |
p1 |
|
|
|
|
|
|
Gπd 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ϕ2 |
= |
Mк 2l2 |
|
|
= |
|
|
Mк 2l2 32 |
= |
|
−250 0,6 32 1012 |
|
= − 0,02549 рад; |
|||||||||||||
GIp2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gπd2 |
4 |
|
|
|
|
|
|
8 104 106 π 29,424 |
|
||||||||
ϕ3 |
= |
Mк3l3 |
= |
|
Mк3l3 32 |
= |
|
|
|
150 0,4 32 1012 |
|
|
=0,01801 рад; |
|||||||||||||
GIp3 |
|
|
|
Gπd3 |
4 |
|
|
8 104 106 π 25,524 |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
ϕ4 |
= |
Mк4l4 |
|
= |
|
|
Mк4l4 32 |
|
= |
−350 0,5 32 1012 |
|
|
= −0,01899 рад. |
|||||||||||||
GIp4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gπd4 |
4 |
|
|
|
|
|
8 104 106 π 32,914 |
|
|
|
Кути повороту перерізів
ϕА = 0;
ϕВ-А = Δϕ1 = 0,01349 рад; ϕС-А = Δϕ1 + Δϕ2 = 0,01349 – 0,02549 = – 0,012 рад;
ϕD-А = Δϕ1 + Δϕ2 + Δϕ3 = 0,01349 – 0,02549 +0,01801 = 0,00601 рад; ϕE-А = Δϕ1 + Δϕ2 + Δϕ3 + Δϕ4 = 0,01349 – 0,02549 +0,01801 – 0,01899 = = – 0,01298 рад.
4
2.6 Побудова епюри відносних кутів закручування
Відносні кути закручування
θ = |
ϕ1 |
|
= |
0,01349 |
|
= 0,045 рад/м; θ |
2 |
= |
|
ϕ2 |
= |
- 0,02549 |
|
= −0,04248 рад/м; |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
1 |
l1 |
|
0,3 |
|
|
|
|
l2 |
|
0,6 |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
θ3 = |
ϕ3 |
= |
|
0,01801 |
= 0,045 рад/м; θ4 |
= |
|
ϕ4 |
|
= |
- 0,01899 |
|
= −0,03798 рад/м. |
||||
l3 |
|
0,4 |
|
|
l4 |
|
0,5 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Епюри абсолютних і відносних кутів закручування наведені на рисунку 2.
3 ЗАДАЧА 3. РОЗРАХУНОК БРУСА НА МІЦНІСТЬ І ЖОРСТКІСТЬ ПРИ ЗГИНІ
3.1 Вихідні дані
Для бруса, наведеного на рис. 5, необхідно:
1)побудувати епюри поперечних сил і згинаючих моментів;
2)визначити з умови міцності розміри круглого, прямокутного (зі співвідношенням сторін h/b = α) і двотаврового перерізу ;
3)Виявити раціональний профіль перерізу, порівнявши маси балок.
4)Побудувати пружну лінію балки.
M |
q |
|
F |
Номер схеми - 11 |
|
|
|
|
|
|
F = 8 кН; |
|
|
|
|
|
М = 5 кН м; |
|
|
|
|
|
q =40 кН/м; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a =0,6 м; |
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
b |
c |
b =0,4 м; |
|
|
c =0,5 м; |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[σ] = 120 МПа. |
|
|
|
|
|
Рисунок 5
3.2 Визначення опорних реакцій
Опорні реакції VA , VB (рис. 6 а) визначаються із умов рівноваги балки.
∑Mi A = 0. VB (a +b)− M −qa a2 − F(a +b + c)= 0;
|
|
1 |
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
0,6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
VB = |
|
|
M + qa |
|
+ F(a +b + c) |
= |
|
|
|
|
|
5 |
+ 40 0,6 |
|
|
|
+8(0,6 + 0,4 + 0,5) |
= 24,2 |
кН. |
|||||||||||
a |
|
2 |
0,6 |
+ 0,4 |
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||
|
+b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
B |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
∑Mi |
= 0. VA (a +b)+ M −qa |
|
|
+b |
+ Fc = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
1 |
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
0,6 |
|
|
|
|
|
|
||||
VA = |
|
|
− M + qa |
|
+b |
− Fc |
= |
|
|
|
|
|
|
−5 |
+ 40 0,6 |
|
|
|
+ |
0,4 |
−8 0,5 |
=7.8 кН. |
|
|||||||
a |
|
|
0,6 +0,4 |
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
+b |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Перевірка опорних реакцій
∑Fi y = 0. VA −qa +VB − F = 7,8 −40 0,6 + 24,2 −8 = 32,0 −32,0 = 0 .
3.3Побудова епюри подовжніх сил
Подовжня сила в поперечному перерізі z балки визначається за правилом Qz = ∑Fi y .
лів (прав)
Ділянка 1. Q1 = VA - q z1 ; 0 ≤ z1 ≤ a =0,6 м.
При z1 =0 QA = VA = 7,8 кН; при z1 = a =0,6 м QС = VA – q a= 7,8 – 40ּ0,6= 16.2 кН.
За отриманими значеннями поперечної сили в характерних перерізах балки побудована епюра поперечних сил
(рис. 6 б ).
Ділянка 2. Q2 = VA - q a = 7,8– 40ּ0,6= 16.2 кН ; 0 ≤ z2 ≤ b =0,4 м. Поперечна сила постійна на ділянці 2. Ділянка 3. Q3 = F = 8 кН; 0 ≤ z3 ≤ c =0,5 м. Поперечна сила постійна на ділянці 3.
На ділянці 1 у точці E поперечна сила QE = 0. Координата zE визначається із умови
QE |
= VA – q zE = 0. |
zE = |
VA |
|
= |
7,8 |
=0.195 м. |
|
|
|
|||||
q |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
|
|
|
|
|||
3.4 Побудова єпюри згинаючих моментів |
Mi |
|
M |
||||||||||||
Згинаючий момент в поперечному перерізі z балки визначається за правилом M z= ∑Mi |
+ |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лів |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(прав) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
z 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ділянка 1. |
M |
1 |
= M +V |
A |
z |
− q |
1 |
; 0 ≤ z1 ≤ a =0,6 м. |
|
|
|
||||
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
При z1 = 0 MA = M = 5 кНּм.
1
.
2
При z1 = a =0,6 м MС = M +VA a −q |
a2 |
= |
5 +7,8 0,6 −40 |
0,62 |
=2.48 кНּм. |
|||||||
2 |
2 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
z |
2 |
|
|
|
0,1952 |
|
||
При zE = 0,195 м |
M E = M +VA zE −q |
|
E |
= 5 +7,8 0,195 |
−40 |
|
=5.76 кНּм. |
|||||
|
2 |
2 |
||||||||||
|
|
a |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Ділянка 2. M 2 = M +VA (a + z2 )−qa |
|
|
|
+ z2 ; 0 ≤ z2 |
≤ b =0,4 м. |
|
||||||
|
2 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
При z2 |
= 0 |
MС |
= M +VA a −q |
a2 |
|
= 5 +7,8 0,6 |
−40 |
0,62 |
=2.48 кНּм. |
|
|
|
|
||
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,6 |
|
|
|||
При z2 |
= b = 0,4 м M B = M +VA |
(a +b)−qa |
|
|
+b |
= 5 +7,8(0,6 +0,4)−40 |
0,6 |
|
+0,4 |
= -4 кНּм. |
|||||
|
|
2 |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
Ділянка 3. |
M3 = −F z3 0 ≤ z3 ≤ a = 0,5 м. |
При z3 = 0 |
M D = 0 . При z3 = c = 0,5 м MB = – F c = – 8ּ0,5 = – 4 кНּм. |
За отриманими значеннями згинаючих моментів в характерних перерізах балки побудована епюра згинаючих моментів М (рис. 6 в ).
3.5 Визначення розмірів поперечних перерізів балки
Круглий поперечний переріз.
Умова міцності σ = М ≤[σ] ,
Wx
|
де Wx = |
πd 3 |
|
– осьовий момент опору круглого перерізу. |
|
|||||||||
|
32 |
|
|
|||||||||||
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
М 32 |
|
32 M |
|
32 5,76 106 |
|
||||||
d |
|
σ = |
|
|
≤[σ] . Відкіля |
d ≥ 3 |
π[σ] |
= 3 |
|
|
= 78,8 мм. |
|||
|
πd 3 |
|
π 120 |
|||||||||||
|
Площа поперечного перерізу A |
= |
πd 2 |
= |
π 78,82 |
= 4877 мм2 =48,77 см2 . |
||||||||
|
||||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
кр |
4 |
|
|
4 |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x
|
Прямокутний поперечний переріз. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
За умовою задачі |
h |
|
= α =1,5. |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
h |
|
Осьовий момент опору прямокутного перерізу |
Wx = |
bh2 |
= |
b α2b2 |
= |
α2b3 |
. |
||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
6 |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
М 6 |
|
6 |
6 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
Умова міцності σ = |
|
≤[σ] . |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
b |
|
|
|
6 M |
6 5,76 106 |
|
|
α2 b3 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
= 50,4 мм. h = αb =1,5 50,4 = 75,6 мм. |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
b ≥ 3 α2 [σ] = 3 |
1,52 120 |
|
|
|
|||||||||
|
Площа поперечного перерізу A |
|
= b h = 50,4 75,6 = 3810 мм2 = 38,1 см2. |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
прям |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Двотавровий поперечний переріз.
h
|
|
d |
x |
|
x |
|
|
b-d |
|
|
4 |
|
|
y |
|
b |
t |
|
|
Осьовий момент опору двотавру Wx ≥ |
М |
5,76 106 |
|
3 |
|
|
|
= |
|
= 48000 мм |
|
= |
|
[σ] |
120 |
|
= 48,0 см3.
По ГОСТ 8239—72 підбирається найближчий типорозмір двотавра № 12 з наступними геометричними характеристиками: осьовий момент інерції Jx = 350 см4 ;
осьовий момент опору Wx = 58,4 см3 ; площа A = 14,7 см2 ;
h = 120 мм; b = 64 мм; d = 4,8 мм; t = 7,3 мм.
|
y |
|
VA =7,8 кН |
M =5 кНּм |
q =40 кН/м |
а) A
б) Епюра Q, кН
в) |
Епюра М, |
|
кНּм |
Пружна г) лініябалки (вигини в
мм)
E
z1
1
a =0,6 м
zE = 0,195 м 7,8
+
5,76
5
+
C
z2
2
b =0,4 м
–
16,2
2,48
0,936
3
VB =24,2 кН
B
q =40 кН/м
3
c =0,5 м
8
+
–
4
F =8 кН
D
z3
0,244
Рисунок 6
3.6 Виявлення раціонального профілю перерізу
Оскільки балка постійного поперечного перерізу, то раціональний профіль можна виявити, порівнявши площі профілів, тобто
Aдвотавр : Aпрям : Aкр = 14,7 : 38,1 : 48,77 =1: 2,59 : 3,32 .
Aдвотавр Aпрям Aкр 14,7 14,7 14,7
Найбільш раціональним є двотавровий профіль, найменш раціональним – круглий.
4
3.7 Побудова пружної лінії балки
Для побудови пружної лінії визначаються переміщення в характерних перерізах балки. Для цього використається метод початкових параметрів. Переміщення (кут повороту θz і вигин yz) в перерізі z балки, зображеної на рисунку 7, визначаються по формулах
|
|
|
|
|
|
|
|
EJθz |
= EJθ0 + ∑M (z −a)+ ∑F |
(z −b)2 |
+ ∑F |
(z −c)3 |
; |
|
|
(1) |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
6 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
EJyz |
= EJy0 + EJθ0 z + ∑M |
(z −a)2 |
+ ∑F |
(z −b)3 |
+ ∑F |
(z −c)4 |
. |
(2) |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
M |
|
F |
|
|
|
|
|
|
|
|
q |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c |
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Рисунок 7 – Схема |
|
прикладання навантажень до балки, що входять до формул (1) і (2) |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Для заданої балки (див. рисунок 6) початкові параметри визначаємо із граничних умов: |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
yA = 0; yB = 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
y0 = yA = 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
Для того, щоб правильно використовувати формули (1) і (2), розподілене навантаження q продовжується |
||||||||||||||||||||||||||||||||
до того перерізу, у якому визначається переміщення, а продовжене навантаження компенсується |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
протилежно їй спрямованим навантаженням тієї ж інтенсивності. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
EJyA = EJy0 |
+ EJθ0 |
1+5 12 +7,8 |
13 −40 |
14 + 40 |
0,44 = 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
6 |
|
|
24 |
|
|
24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
EJθ0 1+ 2,5 +1,3 −1,667 +0,0427 = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
EJθ0 = −2,5 −1,3 +1,667 −0,0427 =−2,1757 |
кН·м . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
θ0 = |
−2,1757 |
= |
|
−2,1757 |
=– 0,00599 рад = -0,343 град. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
2 108 1,815 10-6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
EJ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
де E = 2·108 кН/м2; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
J – осьовий момент інерції Jx для прямокутника |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
J x = |
bh3 |
= |
50,4 75,63 |
6 |
мм |
4 |
= 1,815·10 |
-6 |
м |
4 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
12 |
12 |
= 1,815·10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Переміщення по границях ділянок.
Точка А.
yА = y0 = 0; θА = θ0 = – 0,00599 рад. Знак (–) означає, що поворот перерізу А відбувається по годинній
стрілці.
Точка C.
EJθC = EJθ0 |
+5 0,6 +7,8 |
0,62 |
−40 |
0,63 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
2 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
0,62 |
|
|
0,63 |
|
|
|
|
|
|
|
2,964 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
θ |
C |
= θ |
0 |
+ |
|
|
|
|
5 |
0,6 |
+7,8 |
|
|
|
−40 |
|
|
|
= −0,00599 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 0,002175 рад. |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
-6 |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
6 |
|
|
|
|
|
2 10 |
1,815 10 |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
EJ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
EJy = EJy |
0 |
+ EJθ |
0 |
0,6 +5 |
0,62 |
+7,8 |
0,63 |
−40 |
0,64 |
= EJy |
0 |
+ EJθ |
0 |
0,6 +0,9648 ; |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
С |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
6 |
|
24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
yС =(−0,00599) 0,6 + |
|
|
0,9648 |
|
|
|
= −0,000936 м = 0,936 мм. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
108 1,815 10-6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
Точка B. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
13 |
|
|
|
0,43 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2,66 |
|
|
|
|
|
|
|||||
θ |
B |
= θ |
0 |
+ |
|
|
|
|
5 |
1+ |
7,8 |
|
|
−40 |
+ |
40 |
|
|
= −0,00599 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 0,00134 рад. |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
-6 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
6 |
|
|
|
2 |
10 |
1,815 |
|
10 |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
EJ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yB = 0.
5
Точка D.
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1,52 |
|
1,53 |
|
0,93 |
|
|
0,52 |
|
|
|
|
|
|
1,66 |
|
|
||
θ |
D |
= θ |
0 |
+ |
|
|
|
|
5 |
1,5 + |
7,8 |
|
−40 |
|
+ 40 |
|
+ 24,2 |
|
|
= −0,00599 + |
|
|
|
|
= −0,00142 рад. |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
-6 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
6 |
|
6 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 10 |
1,815 10 |
|
||||
|
|
|
|
|
EJ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1,52 |
|
1,53 |
|
1,54 |
|
0,94 |
|
|
0,53 |
|
|
|
|
|
|
|
||
y |
D |
= y |
0 |
+θ |
0 |
1,5 + |
|
|
5 |
|
|
+7,8 |
|
−40 |
|
+ 40 |
|
|
+ 24,2 |
|
|
= |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
EJ |
|
|
|
2 |
|
6 |
|
24 |
|
24 |
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
= 0 +(−0,00599) 1,5 + |
|
|
|
|
3,173 |
|
= −0,000244 м = – 0,244 мм. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
2 108 1,815 10-6 |
|
|
|
|
|
|
|
Пружна лінія накреслена на рисунку 6 г .