1_filosofia_alphabit 2015

ХҮІІІ ғ. француз материалистерінің қайсысы "Адам - машина" атты кітапты жазған?

Ламетри;

ХҮІІІ ғ. француз материалистері детерминацияның қай түрін қабылдады?

механикалық детерминизм;

Адам мәселесін зерттейтін философияның бөлігі:

антропология;

Антикалық философия:

ертегі гректер мен римляндықтардың философиясы;

Антика философиясындағы Милет мектебінің басты мәселесі:

а лғашқы бастауды іздестіру;

"Адам өзіңді танып біл" деген қанатты сөздің авторын көрсетіңіз:

Сократ;

"Адам - барлық заттардың өлшемі" дейтін сөз кімге жатады?

Протагорға;

Аристотель адамды қалай атаған?

«саяси жануар»;

Адамды "саяси жануар" деп анықтаған Көне Грек философын атап беріңіз:

Аристотель;

Аристотельді не себепті "адамзаттың алғашқы ұстазы" деп атайды?

антикалық дәуірдің барлық даналығы мен ғылымын жинақтаған философиялық ілімі үшін;

«Айығу кітабы» араб-мұсылман философтарының қайсысына жатады?

Ибн-Синаға;

Антикалық философтар физика деген, орта ғасыр философтары оны былай атаған:

Онтология;

Араб философиясы:

Аристотель іліміне сүйенеді;

Араб-мұсылман философтарының қайсысын адамзаттың екінші ұстазы деп атайды?

Әл-Фарабиді;

"Араб философы" деген құрметті атаққа ие болған:

Әл-Кинди;

"Айығу кітабы" араб-мұсылман философтарының қайсысына жатады?

Ибн-Синаға;

Антикалық философияның шыңы болып есептелетін философ:

Аристотель;

Әлемнің субстанциалдық негізі ретінде екі бастауды - материалдық пен идеалдылықты бірдей алатын философиялық бағыт:

дуализм

Бақырғанидің ұстазы:

Яссауи;

"Білім - күш деген афоризмнің" авторы кім?

Ф. Бэкон;

"Бәрі ағып, бәрі өзгереді, бір өзенге екі рет кіруге болмайды" - деген қағида кімдікі?

Гераклиттікі;’

Бір де бірегей бастаманы мойындайтын философиялық ілім?

монизм;

Бұл әлем туралы Аристотель жазды: “Дүниені, оның өзіндік қаситеттерімен қарастыратын белгілі ғылым бар. Бұл ғылым ешбір жеке ғылыммен барабар емес: өйткені ешбір жеке ғылым дүниенің жалпы табиғатын зерттемейді, олардың әрқайсысы оның жеке қасиетін қарастырады:

философия;

Буддизмнің ізгі өсиеттерінің бірі:

өмір – бұл қайғы-қасірет, азап шегу

Белгілі апориялардың - "Дихотомия", "Ахиллес тасбақаға жете алмайды", "Жебе" авторы кім?

Зенон Элейлік;

Гносеология дегеніміз:

философияның таным жөніндегі тармағы;

Гераклиттің төмендегі пікірінде бейнеленген әлемге деген көзқарас: Бұл бәрінен біріккен космос құдай мен адамның ешқайсынан жаратылған жоқ. Ол әр уақытта бар, болған және біресе түгелдей өтетін, біресе түгелдей жанатын мәңгі тірі от:

монистік;

Гегель бұл «ойда ұғынылған дәуір» деп бағалаған дүниетанымның тарихи формасы:

философия;

Ғылыми таным методы проблемасын шешуде эмпиризмнің негізіні қалаушы:

Бэкон;

Ғылыми медицина мен философияны тұтас қарастырған философ:

Ибн-Сина;

Дао мектебінің негізін қалаушы?

Лао-цзы;

Дао дегеніміз:

бәрін қамтитын дүниетанымдық ұғым, бәрінің де басы, түпнегізі;

Дәстүрлі логиканың негізін қалаушы антикалық философ:

Аристотель;

Дүниеге мифологиялық көзқарастың мәні?

Дүниені ұғынудың әпсаналығы, бірлігі, біртұтастығында;

Дүниетанымның бұл тарихи типінің мәселелері туралы А.Мень жазды, оның сұрақтары ғылымнан басқа тәжірибеге сүйенеді. Бұл жерде фактілер емес, әртүрлі ұстанымдар мен сенімнің түрлері пікір таластырады. Дүниеге көзқарастар таласы мен сұхбаттарынсыз мәдениеттің дамуы мүмкін емес.

діни дүниетаным;

Дүние, болмыс туралы ілім:

онтология;

Демокрит дүниедегінің барлық негізі:

сансыз көп атомдарда деді;

Демокриттің атомистикалық ілімінің ізбасары кім болған?

Эпикур;

Диоген Лаэртский антика дәуірі философиялық мектебінің бірі жайында былай деген екен: «Барлығының бастауы – бірлік саны, бірлік саны себеп болғандықтан, анықталмаған екілік саны заттық түрде оған тәуелді; бірліктен және анықталмаған екіліктен сандар тарайды; сандардан – нүктелер шығады; нүктелерден – сызықтар; сызықтардан – жазық фигуралар; жазық фигуралардан көлемді заттар шығады; көлемдік заттардан сезімдік қабылданатын денелер шығады; соңғыларының негізінде төрт элемент – от, су, жер, ауа; олардан дүние жаралды»:

пифагоршылдар;

Дүниенің негізгі қозғаушысы құдай, әлемнің әрі себепшісі, әрі шындығы деген:

Аристотель;

Дәстүрлі формальдық логиканың негізін қалаған кім?

Аристотель;

Дүниенің гелиоцентрлік жүйесінің негізін қалаушы, қайта өрлеу заманы философиясының өкілі:

Коперник;

Дж.Бруно натурфилософиясының басты идеясы:

ғарыш шексіз және көп жақты

Дж. Локктың "Ақылда бұрындары түйсікте болмаған ештеңе жоқ" деген белгілі ойы қай гносеологиялық тұрақты білдіреді?

сенсуализм;

"Ешнәрсе жоқтан пайда болмайды" деген нақыл сөздің иесі:

Лукреций;

Екі бастаманы - субстанцияны - мойындайтын философиялық ілім:

дуализм;

Ежелгі үнді философиясына тән ерекшелік:

діни-мифологиялық дүниетаныммен тығыз байланыстылығы;

Ежелгі Үнді философиясына тән негізгі сипат:

Адамгершілікке, руханилыққа баса назар аудару;

Ежелгі Үнді еліндегі варналарды көрсетіңіз:

брахмандар, кшатрийлер, вайшьялар, шудралар;

Ежелгі Үнді философын көрсетіңіз:

Джин;

Ежелгі үнді философиясында «Брахман» ұғымының мағынасы:

әлемнің рухани түпнегізі, Абсолют;

Ежелгі үнді философиясындағы күш көрсетпеу, тірі жанға зиян келтірмеу принципі:

ахимса;

Ежелгі үнді философиясында жанның жай таппай жиһан кезуі, бір денеден екінші денеге ұдайы ауысуы туралы ілім қалай аталады?

сансара;

Ежелгі Үнді философиясының ортодоксальды мектебі:

Миманса;

Ежелгі грек философиясының басты ерекшелігі:

ғарыштық орталықтық;

Ежелгі грек атомистері:

Левкипп, Демокрит;

Жаңа заманның ойшылдары Р. Декарт, Б. Спиноза, Г. Лейбниц философиялық таным теориясының қай бағытына жатады?

рационализм;

Жайнизм философиясындағы «үш маржан»:

дұрыс әрекет, дұрыс таным, дұрыс сенім;

Жеке адамның санасын алғашқы бастау ретінде қарастыратын идеализмның түрі:

субъективтік идеализм;

Орта ғасырлық философияның ішкі бүтіндігіне қарамастан мынадай кезеңдерге бөлінеді:

Патристиктер мен схоластиктер;

Орта ғасырдағы араб ойшылдары:

Әл-Фараби, Әл-Кинди, Ибн-Сина;

Орта ғасырлық философияның айшықты белгісі:

теоцентризм;

Орта ғасырлық философтардың жалқы және жэалпы ұғымдарының арақатынасы туралы айтысындағы қарама-қарсы позициялар:

реализм және номинализм;

Орта ғасырлық философиясының мінездемесін көрсетіңіз:

Теоцентристік;

"Шіркеу әкелерінің" ілімі қалай аталады?

патристика;

Философия тарихында болмыс мәселесін алғаш қойған қай мектеп?

Элея мектебі;

Философия сөзінің этимологиялық мәні:

даналыққа құштарлық;

«Философ» сөзін алғаш қолданған:

Пифагор;

Философияны сипаттайтын тұжырым:

философия – “адам-әлем” қарым-қатынасын анықтайтын дүниетаным;

Философияның негізгі мәселесінің дәл мағынасын көрсетіңіз:

Ойлаудың болмысқа қатысы;

Философияға дейін қандай екі дүниеге көзқарас болды?

мифтік-діни;

Философиядағы негізгі екі бағыт:

материализм мен идеализм

Философиялық танымның негізгі бөлімдерін атап беріңіз:

онтология, гносеология, аксиология, логика;

Философияның функциялары:

дүниеге көзқарастық, логикалық, гносеологиялық, методологиялық, аксиологиялық, гуманистік

Философияның құндылықтарды зерттейтін бөлігі:

аксиология;

Ф.Бэкон, Т.Гоббс, Дж.Локк философиялық таным теориясының қай бағытына жатады?

эмпиризм;

Француз философтары Дидро, Гольбах, Гельвеций, Ламетри қай бағытқа жатады?

материализм;

Конфуцийшылдардың негізгі көңіл аударған, айналысқан қоғамдық мәселелері:

адамдар арасындағы қатынас, басқару мәселесі;

Конфуций қандай философиялық бағыттың өкілі?

Ежелгі Қытай философиясы;

Конфуций іліміндегі басты мәселе:

Адам;

Көне Қытай философиясының субстанциалдық бастаулары:

ағаш, су, от, темір, жер;

Көне Үнділік қазір әлемдік діннің бірі болып табылатын діни-философиялық ілім:

буддизм;

Көне Қытай философиясының жарықты, таудың, сайдың, өзеннің жарық жағын білдіретін ұғым:

Ян;

Көне Қытай философиясының бір мектебі: «Мейірбанды адамның моралі жел сияқты, ал төмен адамның моралі шөп сияқты, жел соқса, шөп соған қисаяды» деп ой түйген:

конфуцийшілдік;

Көне грек атомистерін атап беріңіз.

Левкипп, Демокрит, Эпикур;

Күш деген ұғымды білдіретін термин:

Ци;

«Күн қаласы» еңбегінің авторы:

Т. Компанелла

Кордова халифаты тұсында Испания өмір сүрген ортағасырлық араб философы және ғалымы:

Ибн –Рушд;

Қайта өрлеу дәуірінің дүниетанымдық жүйесіндегі төңкеріс:

теоцентристіктен антроцентристікке өту

Қайта өрлеу дәуірінде адамға берілген сипаттама:

Шығармашылық тұлға;

Қай «Қайта өрлеу» физигі, астрономы және ойшылы «Әлемнің ең басты екі жүйесі – Птолемей және Коперник жүйелері туралы диалог» еңбегінің авторы?

Г.Галилей;

Қайта өрлеу кезеңінің қай философы қандай еңбегінде утопиялық қаладағы мінсіз қоғамдық тәртіптерді дәріптеді?

Т.Кампанелланың «Күн қаласы»;

Қайта Өрлеу дәуірі қай елден басталады?

Италия;

Қайта өрлеу дәуірі үшін антикалық кезең не?

Идеал;

Қайта өрлеу дәуіріндегі гуманизмнің мағынасы:

Адамның құндылығы, оның құқығы мен құрметі туралы ілім

Қайта өрлеу дәуіріне (ренессанс) тән сипат:

Антропоцентризм;

Қайта өрлеу дәуірінде мемлекет және құқық философиясымен кім айналысты?

Макиавелли;

Қай орта ғасыр мұсылмандық Шығыс философы “Игілікті қала тұрғындарының көзқарастары” деген еңбектің авторы болып табылады?

Әл-Фараби;

Қазақстанда суфия философиясы қандай ойшылдың есімімен байланысты?

Қожа Ахмет Яссауи;

«Құмарлықтың шырмауына оралған адамдар қорыққан қоян сияқты жүгіреді. Боданнан босай алмаған олар, арқанмен байланғандай ұзақ уақыт бойы қайта-қайта азапқа тап болады». Осы пікір ежелгі үнді философиясының қай мектебіне тән?

Буддизм;

Лао-Цзы іліміндегі маңызды ұғымдардың бірі:

Дао;

Легизмнің негізгі ұғымы:

фа (заң);

Легизмнің негізгі ұғымы:

фа (заң);

Левкипп пен Демокрит ілімі қалай аталады?

Атомистика;

Маркс кімді "жүзеге асқан философия" деп сипаттады:

Сократ;

"Мен ештеңені де білмейтінімді білемін" - деп айтқан көне грек философы кім?

Сократ;

«Мейірімділік пен адамгершілік – қылмысқа апаратын жол, ал шын қайырымдылық өзінің бастамасын жазалаудан алады» - деп уағыздаған мектеп:

Легизм;

«Мен ойлаймын, демек мен өмір сүремін». Осындай анықтама берген кім?

Декарт;

Мыналардың ішінен субъективтік идеалистерді атаңыз:

Беркли, Фихте

Нирвана дегеніміз:

адамның бәрі бәрінен аулақтану күйі, сананың сөнуі;

“Н.Коперник табиғат мәселелерінде шіркеу беделіне соққы болған өшпес жаңалық ашты. Бұл революциялық акт табиғатты зерттеу ғылымдарының тәуелсіздігін айқындады. Осыдан бастап жаратылыстанудың теологиядан босап шығуының жыл санауы басталады” деп Ф.Энгельс сипаттаған әлем үлгісі:

Дүниенің гелиоцентрлік жүйесі;

Пантеизм:

Құдайды табиғатпен тұтастай алып қарайды;

Платонның философиялық мектебі:

Академия;

Платон философиясының негізгі ұғымы қандай?

идея;

"Платон менің досым, алайда, ақиқат қымбатырақ…" - деген ұшқыр сөздің авторы кім?

Аристотель;

Пьер Гольбах философия тарихының қай дәуіріне жатады?

ағартушылық дәуіріне;

Ислам діні мыналардың қайсысына тиым салады?

Пұтқа табынушылыққа;

"Инь" және "Янь" ұғымдары қай философиялық мектепке жатады?

даосизм;

Субстанцияның көптігін мойындайтын философиялық ілім:

плюрализм;

Сяо принципі қандай мағынаны білдіреді?

Баланың әдептілігі және үлкендерді құрметтеу;

Софистер мектебіне тән пікір:

әркімнің өз ақиқаты бар;

Сократикалық диалогтардың авторы кім?

Платон;

Сопылық философияның негізін салушы:

Яссауи;

Сопылық іліміндегі басты мәселе:

адамның құдайға қатынасы;

Төменде аты аталған философтардың қайсысы француз ағартушылығының өкілі болып табылады?

Руссо;

Төмендегі анықтамаларда қандай ұғым қарастырылған: бұл адамның дүниеге қарым-қатынасын анықтайтын және оның іс-әрекетінің бағыт-бағдарлаушысы мен реттеушісі болатын көзқарастардың базалаудың қалыптар мен ұстанымдардың жиынтығы

дүниетаным;

Томизм философияның негізін салушы:

Аквинский;

Упанишад дегеніміз:

Негізгі философиялық бөлім;

Утопия еңбегінің авторы:

Томас Мор;