Лабораториялық жұмыс № 3.4.5.

Тақырып: «Ақпараттық менеджменттің ақпараттық әдістемелігі»

(3 сағат)

Жұмыс мақсаты: Проблеманы шешу құралын қалыптастырудағы жүйелік көзқарас фазаларын қарастыру.

Тапсырма:

1. Жүйелік көзқарас фазалары.

2. Жүйелік көзқарас фазалары бойынша фирма моделін құру.

2. Есеп беру.

Қысқаша теориялық мәліметтер

Жүйелік көзқарас фазалары.

Проблеманы жүйелік түрде шешудің ерекше процесін іздестіру Колумбия Университетінің философия ғылымдарының профессоры Джон Дэвэйдтің осы бағыттағы еңбегіне әкеліп тірейді. 1913 жылы ол адекватты пікір– таластың шешімді үш сатысын анықтады: проблеманы анықтау, баламалы шешімдерді бағалау, шешімге келу.

Дэвэй «жүйелік қарастыру» терминін қолданған емес, дегенмен ол проблеманы шешудің мынадай жолын анықтап берді:

Біріншіден, проблеманы қарастыруды бастау, содан соң шешудің түрлі жолдарын тауып, слңында ең тиімді деген шешімді таңдау керек.

Дэвэйдің ұсынған құрылымы көп жылдар бойы падаға асырылмады, алайда 60 жылдардың соңы мен 70 жылдардың басында проблеманы жүйелі түрде шешуге деген ынта арта түсті. Компьютер өнірушілері, басқару саласындағы ғылымдар, информатика (ақпарттану) мамндары менеджерлердің проблеманы шешудің ақпарттық жүйені қолдану мүмкіндіктерін зерттеді. Ақпараттық жүйені қолдану құрылымы – прблеманы шешудің тізбектелген сатысы болып табылатын және проблеманы тоглық түсінуге мүмкіндік беретін, альтернативті шешімдерді қарастыратын және таңдалған шешімнің орындалуын қамтамасыз ететін жүйелік қарастыру ретінде белгілі бола бастады.

Жүйелік қарастыру сатысының саны ақпарат көзіне байланысты өзгеріп отырады. Біз 1-суретте көрсетілгендей үш фазаға топтастырған он сатыны пайдаланамыз. әр фаза менеджер қолдануға тиісті шаралардың ерекше түрлерінен тұрады, олар: дайындық шаралары, анықтаушы және шешуші әрекеттер.

1 – фаза. Дайындық шаралары.

1 – саты. Фирманы жүйе түрінде қарастырамыз.

2 – саты. Қоршаған ортамен танысамыз.

3 – саты. Фирманың жүйе астарын анықтаймыз.

2 – фаза. Анықтаушы әрекеттер.

4 – саты. Жүйелі деңгейден жүйе астары деңгейіне көшу.

5 – саты. Жүйе элементтерін белгілі бір тізбекпен талдау.

3 – фаза. Шешуші әрекеттер.

6 – саты. Альтернативті шешімдерді салыстыру.

7 – саты. Альтернативті шешімдерді бағалау.

8 – саты. Ең тиімді шешімді таңдау.

9 – саты. Шешімді орындау.

10 – саты. Шешімнің тиімді болып қамтамасыз ету.

1 – сурет. Жүйелік қарастырудың фазалары және сатылары.

Дайындық шаралары менеджерлерді жүйелі қамтамасыз ету жолымен проблеманы шешуге даярлайды. Анықтаушы әрекеттер шешілуге тиісті проблеманы анықтау және оны толық түсінуден тұрады. Шешуші әрекеттер альтернативті шешімдерді құру, оларды бағалау, ең тиімді шешімді таңдау, оны жүзеге асыру және мәселенің түпкілікті шешімін қабылдаудан тұрады.

Жүйелік қарастыру сатысы қарапайым проблеманы шешу процесінде жасалынатын көп шешімдер категориясына бөлу әдісін қаматамасыз етеді. Анықтаушы және шешуші әрекеттер әр бір сатысы екінші суретте көрсетілгендей, ең кемі бір шешімді талап етеді.

Жүйелік қарастыруды қолдану барысында ақпарттық жүйені негіз ретінде пайдаланады. Ақапараттық жүйенің экспертік жүйе және офистік автоматтандыру секілді жүйе астары белгілі бір шешімге негіз бола алады.

Сонымен қатар СВІS астары бірнеше шеімдердің негізі де бола алады. Жүйелік қарастыру түрлі шешімдердің құрылымын қаматамасыз ететін, проблема мен ақпараттық жүйе арасындағы байланыстырушы көпір ретінде саналады. Енді біз әрбір сатыны жеке – жеке қарастыруға көшеміз.