1.6. Қалыптан ауытқу әдісі

L мен р-ның мәндері өте үлкен бірқалыпты үлестірімді кездейсоқ сандардың тізбегін модельдеу үшін украин ғалымы Д.И.Голенко ұсынған қалыптан ауытқу әдісін қолдануға болады, Бұл әдістің идеясы бір кездейсоқ тізбекті модельдеу ушін қатарымен екі алгоритмді пайдалануға негізделген:

м параметрі м < l шартынан таңдалады және калыптан ауытқу периоды деп аталады.

(1.13) өрнегінен көрініп тұрғандай, жоғарғы Ф(z) функциясы көмегімен тізбегі модельденеді. Ал содан кейін

сәйкестелуін болдырмау үшін, z_M кездейсоқ саны төмендегі функциясының көмегімен табылады. Осындай ауытқу одан әрі де, келесі м – 1 кездейсоқ саннан асқан сайын, тізбектің берілген ұзындығына жеткенше қайталанып отырады.

Қалыптан ауытқу әдісін іске асыратын алгоритм 7 қадамнан тұрады.

1-қадам. K=1 және j = о деп аламыз.

2-қадам. j =K*M шартын тексереміз. Бұл шарт орындалған жағдайда 4-қадамға көшеміз.

3-қадам. рекурренттік қатынасын іске асыру. Содан

кейін 6-қадамды орындау керек.

4-қадам. рекурренттік қатынасын орындау және K параметрін бір санға көтеру: K=K+1.

5-қадам. j = j+1 деп аламыз.

6-қадам. j >N шартын тексеру, мұндағы N -модельденетін тізбектің берілген ұзындығы. Бұл шарт орындалған жағдайда 2-қадамға көшеміз.

7-қадам. Модельдеу нәтижесін шығару.

Д.И.Голенко өзінің ұсынған қалыптан ауытқу әдісі, кездейсоқ сандар тізбегінің ұзындығын есе ұзартатынын көрсетті.

Осы тарауға қатысты бақылау сұрақтары

1. өрнегі бойынша алынған кездейсоқ сандар тізбегінің периоды Р=m болу үшін қандай шарттар орындалуы тиіс?

2. өрнегінің параметрлерін таңдау қандай шартпен анықталады?

3. Д.И. Голенконың "ауытқу" әдісі қандай заңдылықты модельдеу үшін қолданылады?

4. формуласы қандай аралықтағы сандарды модельдеуге қолданылады?

5. формуласы қандай әдіске жатады?