
- •Мазмұны
- •1 Мемлекеттік стандарттау жүйесі және оның мәні
- •1.1 Стандарттаудың пайда болуы мен дамуы
- •1 Тарауға түсніктемелер
- •2 Стандарттаудың негізгі әдістемелері
- •2 Тарауға түсініктемелер
- •3.. Өзара ауыстырымдылықтың анықтамалары
- •3.1 Қондырулар және дәлдік шектер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •3.-Сурет. Қапсырылатын және қапсыратын беттер мысалы
- •3.- Сурет. Бөлшектер біріктірмелерін графикалық бейнелеу:
- •3.4. Сызбада мөлшерлердің шектік ауытқуларын жүргізу
- •3.4-Сурет. Шектік ауытқуларды сызбада белгілеу
- •3.5-Сурет.Құрастырма сызбада шектік ауытқуларды белгілеу
- •3 Тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •IV тарау. Машина бөлшектерін қайта қалпына келтіргенде және жасап шығарғандағы өңдеу дәлдігі
- •Пайда болу себептері
- •Шашыраудың статистикалық параметрлері
- •Шыдамдылығына және сенімділігіне тигізетін ықпалы
- •IV тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары ретінде
- •V тарау. Техникалық өлшеулер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •Және бақылауға алу
- •Көрсеткіштері
- •Есепке алу
- •V тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VI тарау. Әмбебапты өлшеу құралдары
- •6.6. Пневматикалық аспаптар
- •6.7 Электрленген аспаптар, сызықтық мөлшерлерді бақылауға және өлшеуге арналған
- •6.31 – Индуктивті дифференциалды датчиктің сұлбасы
- •6.8 Автоматты бақылау құралдары
- •6.9 Белсенді активного бақылау құралдары
- •6.10. Өлшеудегі формалар ауытқуларының және беттерінің орналасу құралдары және әдістері
- •6.42-Сурет. Параллельдіктен ауытқу
- •6.43- Сурет. Беттердің орналасуын бақылауға арналған калибрлер
- •6.11. Бет бүдірін өлшейтін құрал
- •6.45–Сурет. Блокты конструкциялы профилограф-профилометр
- •VI тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VII тарау. Тегісжылтыр цилиндрлік
- •It171it116
- •It11it1
- •It11it1
- •It1it16
- •VII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •VIII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Іх тарау. Жырашық шлицалық және шпонкалы біріктірмелерді бақылау
- •Құралдары және әдістері
- •Ауыстырымдылығы
- •3Н7/g6мест 6.
- •Құралдары және әдістері
- •IX тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Х тарау. Мөлшерлер тізбегін есептеу
- •Қол жеткізу әдістері
- •Төменгіге есептеу әдісі
- •Талдау жасауды қолдану
- •X тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хі тарау. Бұрыштық өлшемдерге дәлдік шектер тегіс жылтыр конустық қосылыстар өзара ауыстырымдылықтары
- •11.1. Бұрыштық өлшемдер және оларға
- •Арналған дәлдік шектер
- •11.1- Сурет. Бұрыштың өлшемдердің дәлдік шектері
- •11.2. Тегіс жылтыр конустық қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы
- •11.- Сурет. Конустардың қосылыстардың параметрлері
- •11.- Сурет. Конустардың дәлдік шектер өрістерінің орналасуы
- •11.3. Конустар және бұрыштардың бақылау құралдары әрі әдістері
- •11.Сурет. Бұрыштық плиткалараүшбұрышты,бтөртбұрышты
- •11.Сурет. Үшбұрышты сызғыштай өлшенетін
- •11.. Бұрыштық шаблондар
- •11.- Сурет. Бұрыш өлшеуішажәне бұрыштарды бұрыш
- •11.- Сурет. Синустық сызғыштар
- •11.Сурет. Конустық калиблер
- •Xі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хіі тарау. Оймалы қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы, бақылау құралдары және әдістері
- •12.1. Ойма қосылыстарының негізгі өлшемдері
- •1.1- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлері және кескіндері
- •1.- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлерінің аралық байланыстары:
- •1.. Ойма дәлдіктер дәрежелері
- •12.3. Қондырулар саңылаумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің саңылаумен орналасуы
- •12.4. Ауыспалы қондырулар
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің өтпелі қондырулармен орналасуы
- •12.5. Қондырулар кернеумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің керумен орналасуы
- •1.- Сурет. Оймаларды топтары бойынша сорттау.1-сорттаусыз; 2-қондыру сорттаумен екі топқа; 3-қоңдыру үш топқа сорттаумен
- •12.6. Оймаларды бақылау құралдары және әдістері
- •1. Сурет. Оймалар калиблері
- •1.- Сурет. Оймалар шаблондары
- •1.Сурет. Оймалы микрометр
- •1.1- Сурет. Оймалардың орташа диаметрлерін үш сым әдісімен анықтау
- •1.11- Сурет. Индикаторлы ойма өлшегіш
- •Xіі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Мазмұны
Xіі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
-
1.Қосылысқан бөлшектерді қымталау
герметичного соединения деталей
. Бекітілетін оймалар
крепежных резьб
. Қос бұранды
винтовыми парами
. Жалпы қағидалары
общие принципы
. Қарапайым әдеттегі
нормальная
6. Кепілденген
гарантированный
7. Графикалық бейнелеу
графическое изображение
.Қайтарылымды
циклическая
. Жабындарды
покрытие
1. Жекелей
дифференцированным
11. Жиынтық
набор
Ойма қосылыстарының негізгі өлшемдері қандай?
. Өзара ауыстырымдылыққа тигізетін ықпалы қандай?
. Метрикалық оймалар ауым қателіктерін қалай түсінесіз?
. Қателіктердің диаметральді орын толтыруын қалай түсінесіз?
. Ойма дәлдіктер дәрежелерін қалай анықтайды?
6. Сыртқы және ішкі оймаға қондырулар саңылаумен қалай белгіленген?
7. Ойма қосылыстарында ауыспалы қондырулар қашан қолданылады?
. Ойма қосылыстарында керумен қондырулар қашан және қандай жағдайда қолданылады?
. Оймаларды бақылауда қандай құралдар және әдістер қолданылады?
Әдебиеттер тізімі
ДунинБарковский И.В. Взаимозаменяемость, стандартизация и технические измерения. М. Машиностроение, .
Иванов А.И., Куликов А.А., Третьяков Б.С. Контрольно измерительные приборы в сельском хозяйстве. М. Колос, .
Иванов А.И. Основы взаимозаменяемости и технические измерения. М. Колос, .
Якушев А.И. Взаимозаменяемость, стандартизация и технические измерения. М. Машиностроение, .
Серый И.С. Взаимозаменяемость, стандартизация и технические измерения. М. Издательство ВО «Агропромиздат», .
Гжиров Р.Н. Краткий справочник инструктора.ө Л.: Машиностроение, 1983.
Саранча Г.А. Взаимозаменяемость, стандартизация и технические измерения. – М.: Издательство стандартов, 1982.
Мазмұны
Кіріспе |
3-4 |
I тарау. Стандарттаудың дамуы және пайда болуы |
5 |
1.1. Мемлекеттік стандарт жүйесі және оның мәні |
5-6 |
1.2. Стандарттаудың негізгі мақсаты және міндеттері Стандарт түрлері әрі категориялары. Стандарттың объектілері |
6-10 |
1.3. Стандартты жетілдірудің, бекітудің және енгізудің реттері |
10-11 |
.4. Халықаралық стандарттау |
11-13 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
13-14 |
II тарау. Стандарттаудың негізгі әдістемелері |
15 |
2.1. Жктелдіру және шарттаңбалау |
15-16 |
.. Параметрлік қатарлар және ұнамды сандар жүйесі |
16-22 |
.. Симплификациялау, типтеу, бірыңғайлау және агрегаттау |
22-26 |
.. Алда болатын және кешенді стандарттау. Өзарасалалық стандарт-таудың бірыңғай жүйесі |
26-29 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
28 |
III тарау. Өзара ауыстырымдылықтың негізгі қағидалары |
30 |
3.. Өзара ауыстырымдылықтың анықтамалары |
30-32 |
.. Өзара ауыстырымдылықтың қысқаша даму тарихы |
33 |
.. Қондырулар және дәлдік шектер жөніндегі негізгі ұғымдар |
34-37 |
.. Сызбада мөлшерлердің шектік ауытқуларын жүргізу |
38-39 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
39 |
IV тарау. Машина бөлшектерін қайта қалпына келтіргенде және жасап шығарғандағы өңдеу дәлдігі |
40 |
.1 Қателіктердің түрлері және олардың пайда болу себептері |
40-42 |
.. Мөлшерлер дәлдігі |
42-43 |
.. Шашыраудың статистикалық параметрлері |
43-44 |
.. Жарамсыздықтың ықтималдық пайызын анықтау |
44-47 |
.. Формалар дәлдігі және беттердің орналасуы |
47-56 |
.. Беттердің бүдірі және толық тәрізділігі |
57-61 |
.. Беттер бүдірін сызбада белгілеу |
62-63 |
.. Бет бүдірінің және толқындылығының машина өміршеңділігіне және сенімділігіне тигізетін ықпалы |
63-68 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
66-68 |
V тарау. Техникалық өлшеулер жөніндегі негізгі ұғымдар |
69 |
.1. Өлшеу құралдарын сұрыптау және бақылауға алу |
69-72 |
.. Өлшеу құралдарының негізгі метрологиялық көрсеткіштері |
72-73 |
.. Өлшеудің әдістемелері |
73-74 |
.. Мөлшерлерді өлшегенде қателіктерді есепке алу |
74-76 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
75-76 |
VI тарау. Әмбебапты өлшеу құралдары |
77 |
6.1. Жазықпараллельді соңды өлшем ұзындықтары |
77-79 |
.. Штанген құралсаймандар |
79-83 |
.. Микрометрлік құралсаймандар |
83-86 |
.. Индикаторлар және индикаторлы аспаптар |
86-93 |
.. Иінтіректімеханикалық аспаптар |
93-96 |
.6 Пневматикалық аспаптар |
96-99 |
.7 Электрленген аспаптар. Сызықтық мөлшерлерді бақылауға |
100-102 |
6.8 Автоматты бақылау құралдары |
102-104 |
6.9 Белсенді бақылау құралдары |
104-105 |
6.10 Өлшеудегі формалар ауытқуларының және беттернң орналасу |
105-107 |
6.11 Бет бүдірін өлшейтн құрал |
107-111 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
110-111 |
VII тарау. Тегісжылтыр цилиндрлік біріктірмелердегі қондырулар және дәлдік шектер |
112 |
7.1. Қондырулар мен дәлдік шектердің бірыңғай жүйесін ҚДБЖ құрастырудың жалпы қағидалары |
112-121 |
7.2. Сызбада қондыруларды, квалитеттерді және шектік ауытқуларды белгілеу |
121-123 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
122-123 |
VIII тарау. Теңселу ішпектеріне қондырулар таңдау және есептеу |
124-129 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
130 |
IX тарау. Жырашық және шпонкалы біріктірмелерді бақылау құралдары, әдістері және өзара ауыстырымдылығы |
131 |
.1. Шпонкалы біріктірмелердің өзара ауыстырымдылығы |
131-133 |
.. Шпонкалы біріктірмелер бөлшектерін бақылау құралдары және әдістері |
133 |
.. Жырашық біріктірмелердің өзара ауыстырымдылығы |
134-140 |
.. Жырашық біріктірмелер бөлшектерін бақылау құралдары және әдістері |
140-142 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
141-142 |
X тарау. Мөлшерлер тізбегін есептеу |
143 |
1.1. Терминдер және анықтамалар |
143-145 |
1.. Мөлшерлер тізбектерін құрастыру тәртіптері |
145-147 |
1.. Тұйықтаушы үзбе дәлдіктеріне қол жеткізу әдістері |
147-148 |
1.. Мөлшерлер тізбегін ең жоғарғыға ең төменгіге есептеу әдісі |
148-153 |
1.. Реттеу және қиюластырумен орын толтыру әдістері |
153-155 |
.. Топталған өзара ауыстырымдылықтар әдісі |
155-158 |
.. Жазықтық және кеңістік мөлшерлер тізбегін есептеудің ерекшеліктері |
158-159 |
.. Өстердің орналасуының дәлдік шектерін есептеу |
159-164 |
.. Машиналарды жөндеуде мөлшерлерге тандау жасауды қолдану |
164-166 |
тарауға түсінікітемелер және бақылау сұрақтары |
165-166 |
XI тарау. Бұрыштың өлшемдерге дәлдк шектер. Тегіс жылтыр конустық қосылыстардың өзара ауысымдылықтары |
167 |
. Бұрыштық өлшемдер және оларға арналған дәлдк шектер |
167-168 |
. Тегіс жылтыр конустық қосылыстардың өзара ауысымдылығы |
169-172 |
. Конустар және бұрыштарды бақылау құралдары әрі әдістері |
172-176 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
176 |
XII тарау. Оймалы қосылыстардың өзара ауысымдылығы, бақылау құралдары және әдістер |
177 |
. Ойма қосылыстарының негізгі өлшемдер және олардың өзара ауысымдылыққа тигізетіні ықпалы |
177-180 |
. Ойма дәлдктер дәрежелер |
180-181 |
. Қондырулар саңылаумен |
181-183 |
. Ауыспалы қондырулар |
183-185 |
. Қондырулар керумен |
185-187 |
. Оймаларды бақылау құралдары және әдістер |
187-191 |
тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары |
190-191 |
Қолданылған әдебиеттер тізімі |
192 |
Мазмұны |
193-195 |
Оспан Ә.Ж. – аға оқытушы; Жусин Б.Т. – доцент, техникалық ғылымдарының кандидаты; Мұқашева Н. А. - аға оқытушы.
Өзара ауыстырымдылық,
стандарттау және
техникалық өлшеулер
(ОҚУ ҚҰРАЛЫ)
Теруге жіберілді 23.10.08 Басуға қол қойылды 29.11.08
Пішіні 60 х 84 1/16 Тапсырыс № 7280
Шартты баспа табағы 12,0 Таралымы 500 дана
______________________________________________________________
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің баспаханасы, 2008 ж.
010011, Астана қ., Жеңіс даңғылы, 62 а