- •Мазмұны
- •1 Мемлекеттік стандарттау жүйесі және оның мәні
- •1.1 Стандарттаудың пайда болуы мен дамуы
- •1 Тарауға түсніктемелер
- •2 Стандарттаудың негізгі әдістемелері
- •2 Тарауға түсініктемелер
- •3.. Өзара ауыстырымдылықтың анықтамалары
- •3.1 Қондырулар және дәлдік шектер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •3.-Сурет. Қапсырылатын және қапсыратын беттер мысалы
- •3.- Сурет. Бөлшектер біріктірмелерін графикалық бейнелеу:
- •3.4. Сызбада мөлшерлердің шектік ауытқуларын жүргізу
- •3.4-Сурет. Шектік ауытқуларды сызбада белгілеу
- •3.5-Сурет.Құрастырма сызбада шектік ауытқуларды белгілеу
- •3 Тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •IV тарау. Машина бөлшектерін қайта қалпына келтіргенде және жасап шығарғандағы өңдеу дәлдігі
- •Пайда болу себептері
- •Шашыраудың статистикалық параметрлері
- •Шыдамдылығына және сенімділігіне тигізетін ықпалы
- •IV тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары ретінде
- •V тарау. Техникалық өлшеулер жөніндегі негізгі ұғымдар
- •Және бақылауға алу
- •Көрсеткіштері
- •Есепке алу
- •V тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VI тарау. Әмбебапты өлшеу құралдары
- •6.6. Пневматикалық аспаптар
- •6.7 Электрленген аспаптар, сызықтық мөлшерлерді бақылауға және өлшеуге арналған
- •6.31 – Индуктивті дифференциалды датчиктің сұлбасы
- •6.8 Автоматты бақылау құралдары
- •6.9 Белсенді активного бақылау құралдары
- •6.10. Өлшеудегі формалар ауытқуларының және беттерінің орналасу құралдары және әдістері
- •6.42-Сурет. Параллельдіктен ауытқу
- •6.43- Сурет. Беттердің орналасуын бақылауға арналған калибрлер
- •6.11. Бет бүдірін өлшейтін құрал
- •6.45–Сурет. Блокты конструкциялы профилограф-профилометр
- •VI тарауға түсініктеме және бақылау сұрақтары
- •VII тарау. Тегісжылтыр цилиндрлік
- •It171it116
- •It11it1
- •It11it1
- •It1it16
- •VII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •VIII тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Іх тарау. Жырашық шлицалық және шпонкалы біріктірмелерді бақылау
- •Құралдары және әдістері
- •Ауыстырымдылығы
- •3Н7/g6мест 6.
- •Құралдары және әдістері
- •IX тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Х тарау. Мөлшерлер тізбегін есептеу
- •Қол жеткізу әдістері
- •Төменгіге есептеу әдісі
- •Талдау жасауды қолдану
- •X тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хі тарау. Бұрыштық өлшемдерге дәлдік шектер тегіс жылтыр конустық қосылыстар өзара ауыстырымдылықтары
- •11.1. Бұрыштық өлшемдер және оларға
- •Арналған дәлдік шектер
- •11.1- Сурет. Бұрыштың өлшемдердің дәлдік шектері
- •11.2. Тегіс жылтыр конустық қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы
- •11.- Сурет. Конустардың қосылыстардың параметрлері
- •11.- Сурет. Конустардың дәлдік шектер өрістерінің орналасуы
- •11.3. Конустар және бұрыштардың бақылау құралдары әрі әдістері
- •11.Сурет. Бұрыштық плиткалараүшбұрышты,бтөртбұрышты
- •11.Сурет. Үшбұрышты сызғыштай өлшенетін
- •11.. Бұрыштық шаблондар
- •11.- Сурет. Бұрыш өлшеуішажәне бұрыштарды бұрыш
- •11.- Сурет. Синустық сызғыштар
- •11.Сурет. Конустық калиблер
- •Xі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Хіі тарау. Оймалы қосылыстардың өзара ауыстырымдылығы, бақылау құралдары және әдістері
- •12.1. Ойма қосылыстарының негізгі өлшемдері
- •1.1- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлері және кескіндері
- •1.- Сурет. Метрикалық оймалар параметрлерінің аралық байланыстары:
- •1.. Ойма дәлдіктер дәрежелері
- •12.3. Қондырулар саңылаумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің саңылаумен орналасуы
- •12.4. Ауыспалы қондырулар
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің өтпелі қондырулармен орналасуы
- •12.5. Қондырулар кернеумен
- •1.- Сурет. Ойма дәлдік шектер өрісінің керумен орналасуы
- •1.- Сурет. Оймаларды топтары бойынша сорттау.1-сорттаусыз; 2-қондыру сорттаумен екі топқа; 3-қоңдыру үш топқа сорттаумен
- •12.6. Оймаларды бақылау құралдары және әдістері
- •1. Сурет. Оймалар калиблері
- •1.- Сурет. Оймалар шаблондары
- •1.Сурет. Оймалы микрометр
- •1.1- Сурет. Оймалардың орташа диаметрлерін үш сым әдісімен анықтау
- •1.11- Сурет. Индикаторлы ойма өлшегіш
- •Xіі тарауға түсініктемелер және бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер тізімі
- •Мазмұны
11.- Сурет. Конустардың дәлдік шектер өрістерінің орналасуы
1тәсіл бірге нормалау, конус диаметрінің барлық дәлдік шек ТД қималарында. Бұндай жағдайда конустың дәлдік шек өрісі, екі шектік конуспен шектелген, барлық ақиқат реальной конус беті нүктесінде болулары қажет. Соның салдарынан диаметрдің ғана ауытқуы шектелмейді, бұрыш ауытқуы әрі конус формасының да ауытқуы шектеледі.
тәсіл дәлдік шектердің әр түрін жекелей нормалау: берілген қимадағы конус диаметрінің дәлдік шегі ТDS конус бұрышы дәлдік шегі АТ дөңгелектіктің дәлдік шегі ТFR және түзу сызықтылықтың ТFL конусты құрайтын.
1тәсіл конструктивтік элементтері бойынша фиксациялау немесе бекіту қондыруларында қолдану ұсынылады және түйіндесетін конустық базалық беттер ара қашықтығының берілген өсі бойынша.
Бұл қондырулардың керу және саңылау өлшемдері тек қана түйіндесетін конустар диаметрлерінің шектік ауытқуларынан байланысты. Бұрыш ауытқуы саңылаудың бір қалыпты еместігіне ықпалын тигізеді, сонымен қатар түйісу ұзындығына да. Қажет болған жағдайда оларды қосымша кішірек дәлдік шектермен шектеуге рұқсат етіледі, конус бұрышын АТ және конус формасын ТF Rді, әрі ТFL, дәлдік шек ТД қарағанда.
тәсіл қондыруларда түйісетін конустардың берілген өстік жылжуын бастапқы жағдайынан немесе белгіленген тығыздау күшін бектуді қолдану ұнамды болады.
Бұндай жағдайда жинастыру жағдайын саңылау және керу мөлшерлері анықтайды, ал диаметр дәлдік шектері тек қана база қашықтықтарына ғана.
Конустың формалары және бұрыштар дәлдік шектері саңылаулар немесе керулер және түйісу ұзындықтарына әсерін тигізеді.
Түйіндеспейтін конустар дәлдік шектерін тәсілді нормалап қолдану ұсынылады.
Конус диаметр дәлдік шектері таза жылтыр цилиндрлік қосылыстар дәлдік шектеріне сәйкес келулері керек. Дәлдік шек ТДның таңдалып алынған квалитетінде конустың нақтылы үлкен диаметрінің негізі бойынша, ал дәлдік шек ТDSті берілген конус қимасының нақтылы диаметрі бойынша анықтайды.
Берілген ТД дәлдік шекте, егер конустың бұрыштық ауытқуы тар шектіктермен шектелсе, ТД дәлдік шекті толығынан қолданғанға қарағанда, берілген дәлдік шек ТDSте қосымша дәлдік шек АТ конус бұрышы бұрыштық АТ белгілеу қажет немесе сызықтық бірліктегі АТДдай.
Түйісетін конустардың бұрыштарының шектік ауытқулар орналасуы біржақты сияқты босатылады АТ немесе АТ, сондайақ әрі тепетең ±АТ/, түйіндеспеген конустар үшін тек қана тепетең ғана.
Дәлдік шек және қондрулар өрісітерін түйіндесетін конустардың өзара өстік орналасуын бекіту тәсіліне байланысты таңдайды.
Қондыруларда конструкторлық элементтер бойынша бекіту немесе берілген базалық жазықтық арасының өстік қашықтығына келесідей дәлдік шек өрістерін қолдану керек:
ішкі конустар үшін Н, Н, Н6, Н., Н, Н.
сыртқы конустар үшін d, e, f, g, h, jS, k, m, n, p, r, s, t, u, x, z.
Қондруларда сыртқы диаметрлер дәлдік өрісін және бір квалитеттігі ішкі конустарды біріктіру ұсынылады, тек қана негізделген жағдайда ғана конустың ішкі диаметр дәлдік шегін бір немесе екі квалитетке онша дәл қылмайақ белгілеуге болады.
Қондыруларда белгіленген түйіндесетін конустардың өстік жылжуы бойынша, олардың өстік жылжу мәнінің шектік орналасуын алғашқысынан қарағанда келесідей формулалар бойынша анықтайды:
ЕаSmin1/C Smin ЕаNmin 1/C Nmin 11.
ЕаSmax1/C Smax ЕаNmax 1/C Nmaх.
Қондыруларда берілген түйіндесетін конустар жылжуын алғашқы орналасу жағдайын бекітумен немесе белгіленген тығыздалу күші бойынша ден 1квалитеттер дәлдік шек өрістерін қолдану керек.
ішкі конустар үшін Н, JS, N
сыртқы конустар үшін h, jS, k.
Ішкі конустар үшін Н дәлдік шек өрістері ұнамды.