Хі тарау. Бұрыштық өлшемдерге дәлдік шектер тегіс  жылтыр конустық қосылыстар өзара ауыстырымдылықтары

11.1. Бұрыштық өлшемдер және оларға

Арналған дәлдік шектер

Машиналар құрылмасында конструкция көбінесе бірбіріне бұрыштық бетпен орналасқан бөлшектер қолданылады, мысал ретінде Vтәріздес қозғалтқыштардың блок цилиндрлері, сыналықайысты берілістер вариаторлары және шкивтері және т.б. МЕСТ 1 бойынша машина жасауда кеңінен қолданыс табатын жалпы белгіленген бірқалыпты нормальный бұрыштар өлшемін және олардың әр түрлі қатарларының тәртіп белгілеулерін шектеу үшін арналған. Бұрыштардың үш қатары бекітілген кіші қабырға ұзындығы бұрышымен мм дейін. Бірінші қатарға кіретін бұрыштар: ^о, ^о, 1^о, ^о, ^о, ^о, 6^о, ^о, 1^о. Екінші қатар он бір бұрыштармен қосымшаланған, үшінші қатар  ең толығы. Бұрыштарды таңдауға бірінші қатардан таңдау ұсынылады. Егер құрылмасы біреуінде қолдануды рұқсат етпесе, онда бұрышты екінші қатардан таңдау керек, тек басқа амал болмаған шақта ғана  үшінші қатардан. Қарапайым бір қалыпты бұрыштарды есептеуде негізгі бастапқы болатын тәуелсіз бұрыштық өлшемдер үшін қолданады.

Стандарт есептеу жолымен алынған бұрыштарға және МЕСТ 1 бойынша конустың бұрыштарына таралмайды.

АТболып белгіленген бұрыштың дәлдік шегі бұрыштық және сызықтық бірлікте болуы мүмкін. Әр түрлі тәсілдерге сәйкес стандарт бұрыш қателіктеріне келесідей шектіктер белгілерін белгілейдіі 11.1- сурет.

11.1- Сурет. Бұрыштың өлшемдердің дәлдік шектері

және оларды белгілеу

АТ_  бұрыштық бірліктегі бұрыш дәлдік шегі

АТ^_  дәлдік шектің бүтінделген мәні градуспен, минутпен, секундпен

АТ_h  бұрыш дәлдік шегі, бұрыш қабырғасы перпендикуляры кескінімен шыңынан L₁ қашықтықта белгіленген 11.1-а сурет

АТ_Д  конус бұрышының дәлдік шегі, екі диаметрлер айырымы дәлдік шегімен белгіленген, конус қима қарапайым өсіне берілген L ара қашықтықта, конус өсінің перпендикуляры бойынша анықталатын. 11.1-б сурет

АТ_h  дәлдік шектер түрлерін, конустілік 1: артық болған жағдайда L₁, ұзындықтан байланысты конустарға бекітеді тағайындайды.

Конустрлк 1: кіші болған жағдайда конустар үшін L₁L қабылдайды және АТ_ дәлдік шектер түрлерін тағайындайды.

Бұрыштық өлшемдерге дәлдік шектер симметриялық шектік ауытқулар ±АТ/ түрінде көрсетіледі. Егер ерекше талаптар құрылмасы қосылыстарына белгіленсе, онда симметрия емес орналастырулар стандарт бойынша дәлдік шек мәнін сақтаумен босатылады.

Бұрыштық өлшемдерге 17. дәлдік дәрежесі белгіленген. Дәлдіктер дәрежесі дәлдік шектермен қатар қойылады, мысалы АТ6. Әрбір 17. дәреженің қолдану саласы бұрыштық міндетті өлшем дәлдіктер талабымен анықталады.

1, , ,   дәлдік дәрежелері бұрыштық өлшем үшін қолданады

, 6, 7 жоғарғы дәлдік бұрыштары үшін арналған

1, 11, 1  қарапайым дәлдіктегі бөлшектерде қолданады

1, 1, 1  бұрыштық мөлшерлердің төмендетілген дәлдік бөлшектерінде қолданылады

16, 17  жоғарғы талаптар қойылмаған бос мөлшерлерге бұрыштық мөлшерлер үшін қолданылады.

Дәлдік шектер кіші қабырға ұзындығы құрайтын бұрышқа байланысты белгіленеді. Сондықтан да дәлдік шек таңдауда негізгі ретінде кіші қабырға бұрышы ұзындығын алады.

Бұрыштық мөлшерлер дәлдік шегі бұрыштық бірлікте беріледі, ал керек жағдайда сызықтық жағдайда белгілеуге болады.

АТ_h АТ_ L₁ 1 ^, 11.1

мұнда АТ_h  сызықтық бірліктегі дәлдік шек, мкм АТ_  бұрыштық бірліктегі дәлдік шек, мкрад L₁  кіші қабырға бұрышы ұзындығы, мм.

Бұрыштар дәлдік шектері оң АТ, теріс АТ немесе симметриялы ±АТ нақтылы бұрышқа салыстырмалы орналасулары мүмкін.

Сандық көрсетілмеген бұрыштардың шектік ауытқулар мәні МЕСТ 67 бойынша ±АТ16 және АТ17 сәйкес.