Коммерциялық ұйымдардың мақсаты
табыс табу
Бухгалтерлік есеп принциптеріне жатады
есептеушілік
Шаруашылық етуші субьектілер мен ұйымдардың түрлері
ЖШС, АҚ, шаруашылық серіктестік, мемлекеттік кәсіпорын, кооперативтер
Бухгалтерлік есептің обьектісі
кәсіпорынның шаруашылық қызметі
Бухгалтерлік есепті ұйымдастыру көрсетілген
Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы заңында
Натуралдық өлшегіштер мыналарды есепке алғанда қажет
ТМҚ дайын өнім
Бухгалтерлік есеп - бұл
кәсіпорынның шаруашылық қызметін толық және үздіксіз құжаттау жүйесі
Бухгалтерлік есеп бойынша алғашқы кітапты жазған автор
Лука Пачоли
Есеп саясаты - бұл
бухгалтерлік есепті ұйымдастырудағы қолданылатын әдіс-тәсілдердің жиынтығы
Есеп саясатын құрастырады
шаруашылық субъектісінің басшысы және бас бухгалтер
Бухгалтерлік есепті ұйымдастырудағы негізгі құжат
Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы заңы
Есеп саясатын құрастыруда қоланылатың негізігі принцип
есептеушілік және үздіксіздік қызмет принципі
Есеп саясаты мына аспектілерді енгізеді
әдістемелік,техникалық, ұйымдастырушылық
Есеп саясатында көрсетіледі
алғашқы қадағалау, есептеу құны,ағымдағы топтастыру және есептегі шаруашылық қызметтің жалпы қорытындысы
Субьектінің қаржылық есебіне көрсетілетін ақпарат барлық қолданушыларға түсінікті болу керек: бұл есеп саясатының қандай принципі
түсініктілік
Негізгі құралдарды жөндеу есебі, материалдардың есебі, басқарушы есеп, өндірістік шығындар мен өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау есебінің әдісі қарастырылады
есеп саясатында
Бухгалтерлік есепті ұйымдастырудағы қолданылатын әдіс-тәсілдердің жиынтығы бұл
есеп саясаты
Есеп саясатының негізі
есеп ақпаратың қолданушылардың қызығушылығы
Теориялық нормалар ғана қоланылатын есеп саясатының аспектісі
теориялық
Техникалық нормалар ғана қоланылатын есеп саясатының аспектісі
техникалық
3150 шоты арналған
әлеуметтік салық бойынша есеп үшін
Кассир есебі құрастырылады
есеп саясатында көрсетілген мерзімде
Кассалық кіріс ордеріне қол қояды
кассир және бас бухгалтер
Касса ақша түскенде толтырылатын құжат
ККО
1020 шоты арналған
инкасаторға берілген ақша қаражаттарын есепке алу үшін
Қолма-қолсыз есеп айырысудың мынадай түрлері бар
төлем тапсырмасы, чек, талап-тапсырмасы, аккредиттер
Акция, облигация, вексель – бұлар
бағалы қағаздар
1060 шотында есепке алынады
өзге де ақша қаражаттары
Іс сапар кезіңде толық төленетін шығындар
тәуліктік, жол жүру құны, төсек-орын, қонақүй шоты бойынша шығындар
Есеп берушілік қаражаттары мына құжат негізінде беріледі
кассалық шығыс ордер
Ақша қаражаттарының, есеп айырысушылық және кредиттік операциялар есебі
Дт 1030 Кт 1280
Қаржылық салымдарға жатады
облегация түріндегі салымдар
1250 шотының дебеті бойынша есепке алынады
берілген есеп берушілік қаражаттар
Әлеуметтік салық есеп айырысу шотынан аударылды:
Дт 3150 Кт 1030
Кассадағы ақша қаражаттары бойынша толтырылатын алғашқы құжаттар
ККО және КШО
Есеп беруші тұлғалар есебі мына шотта жүргізіледі
1250
Ағымдағы банктік шотқа ақша түскенде толтырылады
қолма-қол ақша түсу бойынша хабарлама
Өзге де кредиторлық берешектер есеп айырысу шотынан аударылады
Дт 3390 Кт 1030
Есеп айырысу шотына кассадан ақша түсті
Дт 1030 Кт 1010
Ақша қаражаттарының түгендеу актісі неше данада толтырылады
2
Заңды тұлғалардың бюджетке төленетін корпоративтік салығы бойынша есеп мына шотта жүргізіледі
3110
Жеткізушілерге банктік заемдар есебінен төленді
Дт 3310 Кт 3010
1210 шоты бойынша қалдық нені білдіреді
сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің қарызы
Аванстық есеп толтырылады
іс сапардан келеген есеп беруші тұлға
Іс сапардың нақты мерзімі анықталады
іс сапар куәлігі және билеттер бойынша
Дт 3310 Кт 1610 жазуы білдіреді
берілген аванстардың есепке жатқызылуы
Алимент кассадан беріледі
Дт 3390 Кт 1010
ЖТС есеп айырысу шотынан бюджетке аударылды
Дт 3120 Кт 1030
Есеп айырысу шотына инкассатордан ақша түсті
Дт 1030 Кт 1020
Инкассаторға кассадан ақша берілді
Дт 1020 Кт 1010
Ағымдағы банктік шоттан қолма-қол ақша қаражаты берілгенде толтырылатын құжат
чек
Кассалық шығыс ордерге мыналар қолдарын қояды
жетекші, бас бухгалтер, кассир, алушы
Кассадағы түгендеу нәтижесінде толтырылады
қолма-қол ақша қаражаттарының түгендеу актісімен
№1 журнал- ордер мыналар негізінде толтырылады
1010 Шотының кредит және басқа да шоттардың дебеті бойынша топтық ведомость негізінде
Есеп айырысу шотына ұзақ мерзімді банк заемдары аударылды
Дт 1030 Кт 4010
№ 2 журнал-ордер мына шотқа арналған
1030
Өндірілген өнімге орнатылған норма көлемінде тұрақты бағамен, ал нормадан тыс өндірілген өнімге көтеріңкі бағамен төленетін еңбекақы төлеу жүйесі
үдемелі кесімді
Еңбекақыдан аударылатын аударымдарға жатады
әлеуметтік салық және әлеуметтік қамсыздандыру
Жұмыстың уақытша тоқтап қалуы
қарапайым тоқтап қалу
Еңбекақы бойынша есепті ұймдастыруға қатысы жоқ құжат
«Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Заң
Еңбеақының түрлері
негізгі және қосымша
Еңбекақыны есептеуге негіз болатын құжат
жұмыс уақыты есебінің табелі
Еңбекақыдан ұсталынатын ұсталымдарға жатады
ЖТС, зейнетақы жарнасы, айыппұлдар, алименттер
Есептесу-төлем ведомосінде көрсетіледі
есептелген еңбек
Демалыс ақыны есептеу үшін негіз болады
бұйрық
Еңбекақы төлеу формасы
мерзімді және келісімді
Жұмыс беруші мен қызметкердің арасындағы келісім құжаты бұл
жеке еңбек келісім-шарты
Еңбекақыдан ұсталынбайды
минималдық есептік көрсеткіш (МЕК,МРП)
Еңбекақы кассадан берілді
Дт 3350 Кт 1010
Жұмысқа қабылдау туралы бұйрық негізінде толтырылады
жеке карточка
Қызметкерді жұмысқа қабылдауда жетекші шығарады
бұйрық
Жеке құрам есебін ұйымдастырады
кадрлар бөлімі
Қызметкердің еңбек жолы көрсетілетін құжат
еңбек кітапшасы
Жұмысқа уақытша жарамсыздық бойынша жәрдемақыны есептеу үшін негіз болатын құжат
жұмысқа уақытша жарамсыздық бойынша парақ
Еңбекақының негізгі түрлері
негізгі және қосымша
Өңдірістік жұмыс бойынша рапорт қолданылады
массалық өндірісте
Көмекші өндіріс жұмысшыларына еңбекақы есептелінді
Дт 8312 Кт 3350
Дт 3350 Кт 3390 жазуы білдіреді
еңбекақыдан алимент ұсталды
Еңбекақыны төлеу мерзімі қарастырылады
жеке және ұжымдық еңбек келісім-шартында
Еңбекақыдан жеке табыс салығы ұсталынды
Дт 3350 Кт 3120
Дт 3220 Кт 1030 жазуы білдіреді
зейнетақы жарнасы есеп айырысу шотынан аударылды
ҚР Еңбек кодексіне сәйкес кезекті демалыс күндер саны ......күннен кем болмауы керек
24-Күнтізбелік күндерден
Демалысақы кассадан берілді
Дт 3350 Кт 1010
Мерзімді еңбекақы түрлері
қарапайым-мерзімді, сыйақылы-мерзімді
Құрылысшыларға еңбекақы есептелінді
Дт 2930 Кт 3350
Орташа жалақыны тағайындау барысында мынаны ескеру қажет
еңбекақы қорының төлемдерін
Кезекті демалыс күндерінің ұзақтығы есептелінеді
күнтізбелік күндермен
Берілген еңбекақы сомалары жазылады
реестрде
Қоғамдық тамақтану кәсіпорнының негізгі бағыты
ас дайындау
Тауар құны
тауардың ақшалай құны және ол мына элементтерден тұрады :өндірілген өнімнің өзіндік құнынан және табыстан
Қолма-қолсыз есеп айырысумен сатылған тауарларлар құжатталады
шот-фактура, қосымшамен
Бөлшек сауда кәсіпорнына тауарлар мыналардан түседі
халықтан, жеткізушілерден, базардан, көтерме базарлардан
Сауда буындарына жатады
бөлшек және көтерме сауда, қоғамдық тамақтану
Тауарлардың нормадан тыс жоғалуына жатады
сыну, бүліну, шіру
Калькулялық карточка жүргізіледі
тағамның калькуляциялық есебі үшін
Алынған тауардың құнына кірмейді
тауарды дайындауға кеткен шығындар
Артық шыққан тауарлар кіріске алынды
Дт 1330 Кт 6280
Бөлшек сауда – бұл
жеке тұтыну үшін жеке даралап сатылатын тауар айналымы
1330 шотының Дт бойынша көрсетіледі
алынған тауар құны
Жеткізушілерден келісім құнымен тауарлар келіп түсті
Дт 1330 Кт 3310
Ақшалай түсім
тауарларды сатудан түскен ақша қаражаттары, жеткізуден түскен түсім
Сауда кәсіпорынының есебінің объектісі
тауар
Сенімхатқа қол қояды
басшы және бас бухгалтер
Тауарлардың бары мен қозғалысы туралы есеп көрсетілетін құжат
тауарлық есеп
Жеткізушіге тауарлар үшін есеп айырысу шотынан төленді
Дт 3310 Кт 1030
Саудагерлерге еңбекақы есептелінді
Дт 7110 Кт 3350
Фактілік мәліметтер мен тауарлы транспорттық накладной мәліметтеріндегі айырмашылықтар анықталған кезде толтырылады
айырмашылықтар анықтау актісі
Шағындану негізделеді
айырмашылықтар анықтау актісі бойынша
Есепті жылдың басында тауарлардың құнын алады
алдыңғы есептемеден немесе инвентарлық тізімдемеден
Сатылу құны калькуляциялық карточкада жеке есептелінеді
әр тағам немесе тағам түрі үшін; немесе тағам өнімінің 100 бөлігі немесе 10 кг ( Соус, гарнир, фарш) бір тағам түріне құнды орнату. Үстеме баға әр шикізат немесе шикізат түріне орнатылады
Нарықта немесе халықтан ТМҚ-ды сатып алынғанда толтырылады
сатып алу актісі
Әр өнімнің атауы бойынша, тауарларың сұрыпы бойынша (категориялар) әр қайсысына ашылады
жеке карточкалар немесе тауарлы кітаптың беттерінде жазылады
Тауарларды, шалафабрикаттар және дайын өнімдерді өндірісте бақылау
инвентаризациялауды айына екі реттен кем емес немесе бес күндік жұмыс уақытында бір рет «Өнімдер мен шала фабрикаттардың қалдықтарын жою актісі» жүргізіледі
Үстеме өндірістің есептемесі асхана бойынша жүргізіледі
сатып алу құнына сүйене кезең шығындары қосылған рентабельділіктің пайызы
Шикізатты өндіріске қоймадан шығару мына шотта көрсетіледі
Дт 8111 Кт 1310
Тауарларды өндіріске қоймадан шығару мына шотта көрсетіледі
Дт 7110 Кт 8110
Белгіленген уақытта буфетші бухгалетрге мына құжатты көрсетеді
екі данада толтырылатын тауарлық есеп, кіріс және шығыс құжаттары
Ұсақ бөлшек сауда торабы жұмысшылары өндірістегі қоғамдық тамақтану қоймасынан мына құжатты алады
кіріс-шығыс накладнойы, асхана өнімдеріндегі лимитті заборлы карта бойынша
Лимитті заборлы карта және кіріс-шығыс накладнойына ұсақ бөлшек сауда торабы жұмысшылары құрады
есепшіге кіріс касса ордерінің түбіртегін ұсыну бойынша
Саудадан түскен түсім кассаға қабылданды
Дт 1010 Кт 6010
Материалдық құндылықтар– бұл
өндірісте қолданылатын материалдар, отын, тара
Көмекші өндіріске материалдар босатылды
Дт 8311 Кт 1310
Мына құжат негізінде өндіріске материалдар бостылады
лимитті-заборлы карта
Тауарлар есебінің шоты
1330
1310 шотының дебетінде көрсетіледі
шикізат және материалдар түсуі
Материалдарды жеткізушілерден қабылдауда толтырылатын құжат
материалдардың кіріс актісі
Түгендеуде шикізат және материалдардың артық шығуы
1310 6280
1310 шотының кредитінде көрсетіледі
материалдардың шығу есебі
Тауарлы-материалдық құндылықтарды түгендеу нәтижесі мына құжатта көрсетіледі
салыстыру ведомостінде
Тауарлы-материалдық құндылықтардың түгендеуі тізімдемесі неше данада рәсімделеді
3 данада
Лимитті-заборлы карта – бұл қоймашыға
материалдарды өндіріске босату үшін қажет құжат
Материалдардың өндіріске босатылуына негіз болатын құжат
лимитті-заборлы картасы
Тауарлар есебін ұйымдастыру мына шотта жүргізіледі
1330
Тауарлы-материалдық құндылықтар есебі
қоймада
Материалдарды қабылдау актісі толтырылады
2 данада
Сатып алынған тауарлы-материалдық құндылықтар тексеріледі
сапасы мен саны бойынша
Егер тауарларды қабылдау барысында саны жағынан ауытқу анықталса, мына құжат рәсімделеді
жеткізушіге шағымданғандағы «Сапасы мен санындағы ауытқулар актісінде»
Дт 8111 Кт 1350 білдіреді
негізгі өндірісте қорларды шығынға жатқызу
Тауарлы-материалдық құндылықтарға жатқызады
тауарлар, дайын өнім, шикізат және материалдар, аяқталмаған өндіріс, өзге де қорлар
Әкімшілік мақсаттарға материалдар шығынға мына шотпен жатқызылды
Дт 7210 Кт 1310
Тауарлы-материалдық құндылықтар жатқызылады
қысқа мерзімді активтерге
Тауарлы-материалдық құндылықтардың түсу тәсіліне мынау жатпайды
сатып алушылардан
Қоймадағы материалдарға жауапты тұлға
қойма меңгерушісі
Тауарлы-материалдық құндылықтарға баға беру әдісіне жатады
ортақ өлшемделген құн, ФИФО, сәйкестендіру
Материалдардың түгендеу нәтижесіндегі жетіспеушілігі
Дт1280 Кт 1310
Дт 1310 Кт 6220 жазуы білдіреді
материалдардың тегін түсуі
Өндіріс процесінде барлық қорлар бөлінеді
негізгі және көмекші
Материалдарды жеткізу бойынша еңбекақы есептелінді
Дт1310 Кт 3350
Нарықта тауарлы-материалдық құндылықтарды сатып алғанда мына құжат толтырылады
сатып алу актісінде
Тауарлы-материалдық құндылықтар келесілерге кіреді
қысқа мерзімді активтерге
Заңды тұлғалардан ТМҚ-ды сатып алғанда толтырылатын алғашқы құжаттар
шот – фактура, чек, сату- сатып алу келісімі
Қойма есебінің карточкалары негізінде толтырылады
қоймадағы тауарлы – материалдық құндылықтар қалдықтарының есептеме ведомосі
Негізгі құралдар-бұл
ұзақ уақыт бойы өндіріс процесінде қатысатын материалдық активтер
Физикалық нысаны жок сезілмейтін активтер – бұл
материалдық емес активтер
Негізгі құралдар мыналарға жатады
ұзақ мерзімді активтерге
Белгілі бір мерзімдегі нарықтық баға бойынша негізгі құралдардың құны
әділ құн
Негізгі құралдардың шығуы бойынша шығындар мына шотта көрсетіледі
7410
Негізгі құралдардың толық немесе жартылай есептен шығуы
негізгі құралдарды жою актісімен
Негізгі құралдардың ай ішіндегі тозуы мына әдіспен есептелінеді
жылдық амотризацияны 12 бөлу арқылы
Амортизация
тозу құны
Негізгі құралдардың жойылу құны
негізгі құралдардың атқарған жұымысының аяғында алуға болатын, шығыстарды қоспағанда
Материалды емес активтердің шоты мына есепте көрсетіледі
2710 және 2730
2420 шотының кредитінде көрсетіледі
негізгі құралдардың тозу соммасы
Материалды емес активтер – бұл
физикалық нысаны жоқ, бірақ кәсіпорынға табыс әкелетін активтер
Негізгі құралдардың амортизация нормасы мынаған байланысты
жұмыс атқару мерзіміне
Тозудың екі түрі бар, олар
физикалық және моральдық
Негізгі құралдарды жалға алу келесідей бөлінеді
қаржылық және операциялық
Негізгі құралдардың жою актісі құрастырылады
2 данада
Негізгі құралдардың нақты қолда барын анықтау әдісі
түгендеу
Дт 8415 Кт 2420 жазуы білдіреді
өндірісте негізгі құралдардың тозуы есептелді
Негізгі құралдардың есебі үшін арналған шот
2410
Жеткізушілерден өзге де материалдық емес активтер келіп түсті
Дт 2730 Кт 3310
Материалдық емес активтерге жатады
гудвилл, патенттер, бағдарламалық қамсыздандыру
Материалдық емес активтердің қайта бағалануы мына шотта есепке алынады
5420
Негізгі құралдардың мына жағдайдайларға байланысты есептен шығарылады
өткізілу, жойылу, басқа ұйымға жарғылық капиталына салымға беру, қайтарымсыз сыйлау
Негізгі құралдарды жалау есебі бойынша негізгі ескерілетін құжат
ХҚЕС № 17
Қаржылық жалдау мерзімі
жылдан артық
Негізгі құралдарды жөндеу бөлінеді
күрделі және ағымдағы
Амортизация есептелмейді
кітапхананың қорларына
Қолданылуына байланысты негізгі құралдар бөлінеді
қолданыстағы және қолданылмайтын, қолда бары
Негізгі құралдарды жою нәтижесінде материалдар алынды
Дт 1310 Кт 6210
Негізгі құралдарға не жатады
есептеуші техника, жер, жабдық
2740 шотының кредитінде көрсетіледі
материалдық емес активтерге тозуы
Негізгі құралдардың бар жоғын анықтау үшін жүргізіледі
инвентаризация
Өндіріс түріне жатады
көмекші өндіріс
Өзіндік құнға кіретін шығындар
тура және жанама
Өндіріс шығындарының есебі және өзіндік құнды калькуляциялау
8414
Негізгі өндіріс есебі мына шотта жүргізіледі
8110
Үстеме шығындар есебі мына шотта жүргізіледі
8410
Үстеме шығындар – бұл
өндірісті басқарумен және ұйымдастырумен байланысты шығындар
Қосалқы өндіріске материалдар босатылды
Дт 8311 Кт 1310
Көмекші өндіріс цехтарына жататындар
автокөліктер ремонттық шеберханалар, электр цехтары
Өндіріс түріне жататындар
жеке-дара, сериялық, жаппай
Шығындар
активтің кемуі немесе міндеттеменің көбеюі
Негізгі өндіріс жұмыскерінің еңбекақысы мына шотта жүргізіледі
8112
Көмекші өндірістің транзитттік шоттары