17.18-Сурет

Егер қиюшы жазақтық W жазығына параллель болса, профиль тілік аламыз: α || W (17.19-сурет).17.19-сурет

Қиюшы жазықтық проекцияның горизонталь жазығына параллель болғанда, сондай тілік горизонталь деп аталады: α || H. Горизонталь тілік үстінен көріністе жасалады (17.20-сурет).

Көлбеу тіліктер деп проекциялардың горизонталь жазығымен сүйір не доғал бұрыш жасаған қиюшы жазықпен жасалған тілікті айтады (17.21-сурет).

Бойлаған тілік қиюшы жазықтық нәрсені тігінен қиғанда жасалады.

17.21-Сурет 17.22-сурет

Күрделі тіліктер бірнеше қиюшы жазықтықпен алынады.

Егер қиюшы жазықтықтар өзара перпендикуляр орналасса, тілік сатылы деп аталады. Күрделі сатылы тілік жасағанда қиюшы жазықтықтарды шартты түрде бір жазықтықпен беттестіреді (17.22-сурет).

17.22-Сурет 17.23-сурет 17.24-сурет

Сынық тілік өзара қиылысқан қиюшы жазықтықтармен жасалады (17.23, 17.24-сурет).

Қиюшы жазық нәрсенің симметрия жазығымен беттескен жағдайда, нәрсенің кескіндері бір сызба бетте, өзара проекциялық байланыста орналасады, қандай да басқа кескінмен аталған бөлінбеген.

Горизонталь, фронталь және профиль тіліктердегі қиюшы жазықтың ізі белгіленбейді және тіліктің үстіне белгілеу жазуы жазылмайды. Мысалы, 17.25-суретте бас көріністің орнында фронталь тілік көрсетілген.

Егер фигура немесе көріністің симмметрия жазығы болса, көріністің жартысы мен оған сәйкес тіліктің жартысын қосып кескіндеуге болады. Оларды симметрия өсінің сызығы бөліп тұрады (17.26-сурет)

17.25-сурет 17.26-сурет

Беттестірілген көріністе көрінбейтін пішіндердің сызықтары көрсетілмейді.

Егер нәрсенің бір бөлігі айналу денесі болса және бұл дененің өсі нәрсенің симметрия өсінде жатпаса, көрініс пен тіліктің арасындағы штрих сызықты айналу денесінің өсінің бойымен жүргізуге болады (17.27-сурет).

Көріністің бөлігі мен оған сәйкес тіліктің бөлігінің арасындағы сызыққа үздіксіз толқын сызықты жүргізуге де болады. (17.28-сурет).

17.27-Сурет 17.28-сурет

Нәрсенің жеке бір шектелген бөлігінің құрылысын көрсететтін тілікті жергілікті тілік деп атаймыз.

Көріністе жергілікті тілік үздіксіз толқын сызықпен шектеледі (17.29-сурет). Бұл сызық кескіннің басқа бір сызығымен беттесуге тиісті емес.

17.29-сурет

13.1)Қималар

Сызбадакескінделетіннәрсеніңішкіқуыстарыныңпішінінкөрсетуүшінтілікнемесеқимажасайды.

Қимадепнәрсенібірнемесебірнешежазықтарменойшақиғандажасалатынфигураныңкескінінатайды.

Қимадакескінніңқиюшыжазықтықтажатқанкескінғанакөрсетіледі. Қиманыңжасалуы 17.11-суреттекөрсетіледі.

17.11-Сурет 17.12-сурет

Жалпыалғанда, қиюшыжазықтықтыңсызбадағыорнынүзіксызықпенкөрсетеді. Үзіксызықұзындығы 8-20 ммшамасында, қалындығынегізгісызыққалындығының 1...1,5 мөлшерінетең. Қималарментіліктердіжасағандаөзараперпендикуляржазықтардыңіздерінтікбұрыштүріндекөрсетеді. Қиюшыжазықтықізініңшеттеріндебақылаубағытынкөрсететінүлкенжебелерқойылады. Жебелерүзіксызықсыртқышетінен 2-3 ммшамадаорналасады.

Бастапқыжәнесоңғыштрихтаркескіннұсқасысызығыменқиылыспауытиіс. Қиылысусызығыныңбасындажәнеаяғындабірғанаорысалфавитініңбірдейбасәріптеріқойылады. Әріптердібақылаубағытынкөрсететінжебелердіңсыртжағынажәнедеарқашантік (вертикал) түріндежазады.

Қимажәнетіліксоләріптермен «А-А» түріндегіжазуменбелгіленеді.

Қималардыоңашаланғанжәнебеттестірілгенболыпажырайды. Беттестірілгенқимакөрініснусқасындасалынады (17.12-сурет). Оңашаланғанқималардыкөріністентыссызады (17.13, а-сурет), соңдай-ақбіркөріністіңбөліктерініңаралағындакескіндеугеболады (17.13, б-сурет).

Бөліктелгенқиманыңпішінінүздіксізжуансызықпен, беттестірілгенқиманыңпішінінүздіксізжіңішкесызықпенкөрсетеді (17.12, 17.13-суреттер).