- •Программа
- •I. Нутукъ фаалиети
- •1. Агъзакий нутукъны динълев ве анълав (аудирование).
- •2. Лакъырды
- •Язма лакъырды (окъув ве язув) Окъув
- •II. Тиль акъкъында бильгилер ве оларны нутукъта къулланув
- •1. Метин ве джумле
- •2. Сеслер ве арифлер
- •3. Сёзнинъ манасы
- •4. Сёз теркиби
- •III. Имля. Имля беджериклиги
- •Къырымтатар тили
- •Агъзакий лакъырды
- •I.Нутукъ фаалиетининъ алышкъанлыкъларыны инкишаф эттирюв
- •Сёз байлыгъыны арттырмакъ ве нутукъ инкишафы боюнджа
- •Нутукъны инкишаф эттирюв ве сёз байлыгъыны арттырув боюнджа ишлернинъ мевзулары
- •Къырымтатар тили Язув
- •I – семестр – афтада 1 саат – 16 саат
- •II – семестр – афтада 1 саат – 19 саат
- •II.Нутукъ фаалиети алышкъанлыкъларыны инкишаф эттирюв
- •II.Тиль ве тиль беджериклиги. Имля
- •4 Сыныф (35 саат)
- •II. Нутукъ фаалиети ( 16 саат)
- •III. Тиль акъкъында бильгилер.
- •IV.Имля (йыл девамында)
- •V.Язынынъ график алышкъанлыкълары. Язы усулы. Язма ишлерни безетюв медениети
- •Окъув ве нутукъ инкишафы программасы Анълатма тезкереси
- •I – семестр – афтада 1 саат – 16 саат
- •II – семестр – афтада 1 саат – 19 саат
- •1. Окъумакъ ичюн материал
- •2.Эзберден огренмек ичюн материал
- •4 Сыныф (35 саат)
- •I – семестр – афтада 1 саат – 16 саат
- •II – семестр – афтада 1 саат – 19 саат
- •1. Окъумакъ ичюн материал
- •2. Эзберден огренмек ичюн эсерлер.
1. Окъумакъ ичюн материал
Къыскъа, мундериджеси саде олгъан бедиий эсерлер ве ильмий-популяр макъалелер.
Окъумакъ ичюн чешит жанрда метинлер: масаллар (халкъ масаллары ве муэллифи олгъан масаллар) икяелер, шиирлер, айненилер, аталар сёзлери ве айтымлар, шиирий хайырлавлар, текерлемелер, тезайтымлар, тапмаджалар, бала оюнлары.
Окъув мевзулары: балаларнынъ яшайышы; достлукъ, аркъадашлыкъ, оюнлар; буюклернинъ яшайышындан вакъиалар; тувгъан улькемиз, Къырым, табиат, айванлар акъкъында; халкъ адетлери акъкъында; къырымтатар шаир ве языджылары, оларнынъ эсерлери.
2.Эзберден огренмек ичюн материал
3-4 тапмаджа, 2-3 сайым, 4-5 тезайтым, 2-3 аталар сёзю, 2 бала оюны, 2 айнени, 1-2 сес шиири, 1-2 шакъа (лятифе), шаирлер язгъан 8 шиирлер ве 3 адет йыры.
«Наврез байрамы» – адет йыры, «Ягъ-ягъ, ягъмурым», «Къар япалакълана», «Баарь кельсе».
Шаирлер язгъан шиирлер:
1. Осман Амит « Кузь».
2. Юсуф Аким «Юзюмджи къарт».
3. Риза Халит «Сагъ ол!».
4. Ашыкъ Умер « Сувукъ къыш муддети кечти».
5. Билял Мамбет «Озен».
6. Юнус Темиркъая «Талебелерге».
7. Э. Къафадар «Наврез кельди».
8. Черкез Али «Къырым – меним анамдыр».
4 Сыныф (35 саат)
I – семестр – афтада 1 саат – 16 саат
II – семестр – афтада 1 саат – 19 саат
|
Окъув материалынынъ теркиби
|
Талебелернинъ умумтасиль севиелерине девлет талаплары |
|
1. Окъумагъа ве метиннен чалышмагъа билюв. Догъру, тюзгюн, нормаль тезликте окъугъаныны анъламагъа билюв. Джумлелерни догъру, аэнкнен айтмагъа, манасына коре токътавлар япмагъа, муим сёзлерни давушнен айырмагъа билюв. Сыныфта огренильген эсерлер муэлифлерининъ адларыны, сойадларыны билюв. Шиирлерни ифадели окъумагъа билюв. Тасвирленген вакъиаларнынъ мантыгъына уйгъун кетишатны анъламагъа билюв. Метинде сатырбашынынъ эмиетини анъламагъа билюв. Метиннинъ мевзусыны ве эсас фикирини бельгилемеге билюв. Метиннинъ башыны бельгилемеге билюв. Тасвирлев, фикирлешюв элементлерини тапмакъ. Эпитет, къыяслав, кочьме манада къулланылгъан сёзлер. Метиннинъ мундериджесини къыскъадан айтмагъа, вакъиалар, олгъан шейлер, къылыкълар, оларгъа муэллифнинъ мунасебети акъкъында фикирлешмеге билюв. |
Талебе: догъру ве муайен тезликте окъуй ве окъугъаныны анълай; догъру теляффуз этип давушнен окъуй; шиир, тапмаджа, аталар сёзлерини эзберден окъуй; эдебиий жанрларны айыра ( икяе, шиир, къысса, масал, эфсане); таныш олмагъан метинни ичинден окъуй ве окъугъаныны анълай; окъулгъан метиннинъ мевзусыны ве эсас фикирини бельгилей; бедиий ифаделерни тапып, оларнынъ эмиетини анълата; метин мундериджени сайлай ве къыскъадан айта; метиннинъ башыны, эсас къысмыны, сонъуны тапа, метинни къысымларгъа боле ве оларнынъ адларыны къоя, метинге план тизе; буюк метиннинъ айры ерлерини динълеп анълай; метиндеки бедиий усулларны тапмагъа биле; эсер къараманларынынъ табиатыны анълай, оларны тасвирлей, къылыкъларына къыймет кесе; |
|
2. Китапнен чалышув. Китапнен къулланув къаиделери. Окъув гигиенасы. Учюнджи сыныфта шекилленген алышкъанлыкъларыны мукеммеллештирюв. Окъуйджы медениетини инкишаф этюв. Эсерлер джыйынтыкънынъ мевзусы. Китапкъа аннотация. Китапханеде чалышув. Окъув боюнджа куньделик дефтерини алып бармагъа билюв. |
Талебе: китапнен къулланув къаиделери, оъкув гигиенанынъ къаиделерни анълата ве куте; муэллифине ве китапнынынъ адына эсасланып китапханеде мустакъиль оларакъ китап сайлап алмагъа биле; мундеридже, аннотация, титул саифенен танышув, джыйынтыкънынъ мевзусыны (2-3 эсер) тапа; окъуйыджынынъ куньделик дефтерини алып бармагъа биле. |