Философия экзам, вопросы
.docx
«Философия» пәні бойынша емтихан сұрақтарына жауаптар:
-
Философия грек тілінен аудармасы- (филио-махаббат, құштарлық; София-даналық)
-
Философия-қоғамдық сананың ерекше формасы, дүниеге көзқарастың ғылыми-теориялық түрі, болмыс пен сананың жалпы принциптері, адамның адамға, дүниеге қатынасы туралы әмбебап ілім, ойлау туралы ойлау.
-
Дүниеге көзқарас- объективтік дүниеге, болмысқа, адамға және тіршілікке деген неғұрлым жинақталған, қорытылған біртұтас көзқарастар мен қағидалар.
-
Дүнитанымның тарихи типтері-. Мифология, дін, философия
-
Философияның эволюциялық даму кезеңдері. Космоцентризм-қоршаған ортаны, табиғат құбылыстарын, тіршілікті жасаушы дүлей, шексіз сыртқы күш. Теоцентризм-барлық тіршіліктің мәні дүниеден тысқары тұрған тылсым күш-Құдай. Антропоцентризм-адам мәселесін негізгі мәселе деп қарастырады.
-
Объективтік идеализм- тек идея шынайы өмір сүреді; барлық қоршаған дүние «идея әлемі» және «заттар әлемі» болып бөлінеді.Өкілі-Платон.
-
Субъективтік идеализм- бәрі тек танымдағы субъекттің санасында өмір сүреді; идеялар адам парасатында ақылында өмір сүреді.
-
Философиялық көзқарас ерекшеліктері. Монизм-дүниенің бір бастамасын ғана бастамасын мойындайтын бағыт.Дуализм- екі тәуелсіз субстанция-материалдық және рухани түпнегіз болады, осы екі субстанциядан дүниедегінің бәрі туындайды, олардың модусы болып табылады.
-
Философияның негізгі екі мәселесінің екі жағын көрсету- гносеологиялық және онтологиялық
-
Алғашқы қауымдық қоғамға тән қияли ғажайып қоғамдық сана формасы-мифология
-
Мифологияның формалары - фетишизм-қоршаған ортада жансыз, бейорганикалық заттарға,құбылыстарға табынатын архаептикалық қоғами сана формасы. - тотемизм-жан-жануарларға, өсімдіктерге, хайуанаттарға табынатын,сиынатын қрғами сана формасы - анимизм-рухқа,жанға сиыну табыну.
-
Сенімге негізделген көзқарас-Дін
-
Білімге негізделген көзқарас-Философия
-
Материализм-алғашқыда материя,болмыс, табиғат, объект, тән болады дейді. Идеализм-алғашқыды идея, сана, рух, субъект, жан болады дейді.
-
Құндылық туралы ілім-Аксиология
-
Болмыс мәселесін қарастырады-онтология
-
Таным мәселесін қарастырады-гносеология
-
Философияның методологиялық функциясы-философия қоршаған дүниені, шындықты, ақиқатты танудың негізгі әдісте
-
рін жасайды.
-
Аксиологиялық функция- философиядан заттар мен құбылыстарды бағалағанда оларды моральдік-әдептілік, этикалық, әлеуметтік және т.б. құндылықттар жағынан қарастырады.
-
Эвристикалық функция- философияны оқып-үйрену процесінде адам дүниеге, бүкіл болмысқа жаңаша көзқараспен қарайды, оны бейне бір құлшыныс, шабыт сезімі билейді.
-
Әлеуметтік функция- философия қоғамды зерттегенде, оның пайда болу себептерін, дамуын, құрылымын, қозғаушы күштерін, қоғамда болатын қайшылықтарды айқындап, оны шешу жолдарын, қоғамды жетілдіру мәселелерін қарастырады.
-
Тәрбиелік-гуманитарлық функция- философия гуманистік құндылықтар мен мұраттарды адам, адамзат пен қоғам игілігіне жаратуды көздейді.
-
Философияның эклектикалық әдісі- жан-жақтан жиналған, алуан түрлі, қырық-қырау қағидаларды біріктіріп, қоршаған дүниеге өзіндік көзқарасты дәріптеуге тырысатын фил. Әдіс.
-
Философияның диалектикалық әдісі- болмыс пен танымның заттар мен құбылыстардың, ойлаудың, жалпы даму заңдылықтарының өзара байланысын, ішкі қайшылықтарын зерттейді.
-
Метафизикалық әдіс-диалектикаға қарама-қарсы таным әдісі, мұнда заттар мен құбылыстар бір-біріне байланыссыз, ішкі қайшылықсыз, тұрақты түрде өзгеріп отырады.
-
Догматизм әдісі-қоршаған ортаны, дүниені әрбір догмаларға, «жоғарыдан алдын ала берілген абсолюттік ақиқатқа» сүйеніп қабылдау.
-
Гностицизм- дүниені тануға болады, танымның мүмкіндігі шексіз.
-
Агностицизм- дүниені тануға болмайды, танымның мүмкіндігі адам санасының танымдық мүмкіндігімен шектелген.
-
Ежелгі шығыс философиясы. Ежелгі Қытайдың ұлттық ілімдері: даосизм-қоршаған дүниенің құрылымы мен тіршілігінің негізін түсіндіру және адам, табиғат пен ғарыштың игілікке апаратын жолын табу. Конфуцийшілдік-адамды әлеуметтік өмірдің өзекті мәселесі деді. Легизм-қоғамды басқарудың жолы заңға сүйенген мемлекеттік мәжбүрлеу, пәрменділікті жүзеге асыру деп білді.
-
Еж. Қытай философиясындағы У-вей дегеніміз-тыныштық және бейқамдық.
-
Лун Юй кімнің шығармасы-Конфуций.
-
Еж. Қытайда адамның ғарыштық энергиясы: 3еу. Цзин-туындау энергиясы, ци-материялдық және рухани тіршілік энергиясы, шэнь-өлімнен соң қалатын тұрақты рухани энергия
-
Даосизмдегі «табиғилық» принцип деген-
-
Даосизм ілімін негізін салған- Лао Цзы.
-
Конфуцийшілдік ілімінің негізгі идеясы-адамдарды қалай басқару, жолға салу және қоғамда өзін қалай ұстау.
-
Конфуцийдің алтын ережесі: өзің қаламағаныңды өзгеге істеме.
-
Легизм- қоғамды қалай басқару керек. Легизмнің негізгі қағидасы-адам өз бітімінде зұлым, жамандыққа бейім; адам іс-әрекетінің қозғаушы күші-жеке эгоистік мүдде;.....
-
Легеизм ілімін негізін салушылар-Шан Ян мен Хань Фей.
-
Еж. Үнді философиясының мектептері- астика және настика
-
Упанишада- ұстаздың алдында отырып, одан тәлім алу.
-
Ведалар-(санскрит тілінді «білім»)- б.з.д. 15ғ. Орта Азия, Волга жағалауы, Ираннан Үндістанға келген арийлер тайпасының жасаған діни-фил. Трактат.
-
Үнді фил. Еж. Эпос жырлары-«Махабхарата», «Рамаяна».
-
Жайнизм-адамның екіұдайлығы, қосмағыналылығы туралы, карма, сансарадан құтылу, этика мәселесі туралы.
-
йога- адам психологиясы, түрлену дөңгелегінен азат болу ілімі.
-
Үнді фил. Сананың 3 түрі: Материалдық түпнегіз, сана-пракрити; Таза сана, барлық тіршілікті жандандыратын күш-пруша; Ақиқатсызқияли сана, елес-Майя;
-
Үнді фил. Адам өмірінің, тағдырының алдын ала мәлім болуы-Карма;
-
Үнді фил. Буддизмінің негізін салушы- Гаутама Будда; негізгі идеясы-«Орта жолды ұстау»
-
Философиядағы идеалистік бағытының негізін салушы кім?-Платон
-
Майевтика диалектикалық әдісі-сұрақ беріп, оған жауап алу арқылы адамның ақиқатқа өз бетінше жетуі. Негізін салушы еж. Грек фил.-Сократ.
-
Платон ақиқат болмыс деп нені түсінді-идея
-
Милет мектебінің негізін салушы-Фалес, Анаксимандр,Анаксимен.
-
Милет мектебінің қарастырған ең басты мәселесі-
-
Дүниенің бастамасы су-Фалес; ауа-Анаксимен; сан-Пифагор; қарастырды.
-
Элей мектебі-болмыс мәселесін қарастырды. Өкілдері- Парменид, Зенон, Мелисс.
-
Негативтік, терістеу диалектикасының негізін салған-Зенон
-
Апейрон-мәңгі өлшеусіз, шексіз субстанция; барлығы одан п.б., оған айналады.
-
Антикалық ойшылдардың қайсысы этиканы «жан дәрісі», яғни қасіреттен құтылу және жанның ләззаты деп ұғынған ойшыл-Эпикур
-
Зенонның атақты апориялары: «Дихотомия», «Стадий», «Ұшудағы жебе», «Ахилесс пен тасбақа»
-
Panta rei-барлығы өзгереді, барлығы қозғалыста деп қарастырған ойшыл-Э.Гераклит.
-
Элейлік Зенонның апориялары деген-ойлаудағықиналу, аң-таң болу, шешілмейтін жұмбақ.
-
Еж.Грек фил. Атомистер мектебі-дүниенің негізі микраскопиялық бөлінбейтін жай бөлшектер-«атомдар» деп білді. Өкілдері-Левкипп пен Демокрит.
-
Софистер деген-гр. аударғанда «даналық ұстаздар»
-
Адам барлық тіршіліктің, нәрсенің өлшемі деген-Протогор
-
Өзіңді өзің таны. Мен өзімнің ештене білмейтінімді білемін-Сократ
-
«Өмір сүру үшін тамақ жеу керек,бірақ тамақ жеу үшін өмір сүрмеу керек»-Сократ
-
«Жамандық-жақсылықтың не екенін білмеуден туындайды»-Сократ
-
«Өз қамыңды өзің ойла»-Сократ
-
Антикалық мағынада диалектиканаң негізін салған ойшыл-Сократ
-
Киниктер мектебі-қоғамнан тыс, бейқоғами еркіндікті аңсаған фил. мектеп. Өкілдері-Антисфен,Кратет, Синоптик Диоген.
-
Қай фил.мектепте қозғалысты ойлауға болмайтынын мәселе қойылды?Элей мектебі.
-
Ортағасырлық арабтілдік фил.қай бағыты рационализм принципі негізделген?-шығыстық перипатетизм
-
«Платон маған дос, бірақ ақиқат қымбат» пікірінің авторы кім?-Аристотель
-
Материя-ұғым шындығының жүзеге асуы
-
Форма-мүмкіндіктің шындыққа өткендегі «материяның» қабылдайтын шындығы.
-
«Екі дүние бар: жеке заттар дүниесі және жалпы ұғымдар дүниесі, идеялар дүниесі». Осы пікірді кім айтты?-Платон
-
«Кешіру оңай,бірақ ұмыту қиын»-Платон
-
«Біреуге өкпелегеннен гөрі, өзіңе өкпелегенің дұрысырақ»-Платон
-
«Адамдар өзінің бақытсыздығына,мүшкіл халіне құдайды, тағдырды,кім көрінгенді кінәлайды, бірақ өз кінәсін мойындағысы келмейді»-Платон
-
Платонның триада туралы ілімі: бірлік, ақыл, жан.
-
Ортағасырлық арабтілдік фил.қай бағыты мистикалық бағытты ұстанды?-Суфизм
-
Исламдағы негізгі ағымдар: Жол, үлгі-суннизм; топ, партия-шиизм; суфизм.
-
Ортағасырлық батысеуропалық провиденциализм принципі-Құдай адам мен адамзатты құтқаруын, жарылқауын алдын ала біледі.
-
Ортағасырлық батысеуропалық патристика идеясы-2-7ғ алғашқы христиан фил.негізін салушы шіркеу әкелерінің мектебі,ілімі.
-
Креационизм – Құдай дүниені жоқтан бар етті және мәңгі жаратуда.
-
Ортағасырлық батысеуропалық апологетика (гр.қорғаймын,сақтаймын)-2-3ғ. Пұттық политеизмнен күресте христиандық догматика негіздерін қорғаған, уағыздаған ілім.
-
Ортағасырлық батысеуропалық тринитарлық мәселесі-не классикалық патристика, яғни әке, ұл және қасиетті рух мәртебесі арақатынасы туралы ілім;
-
Ортағасырлық батысеуропалық схоластика-ортағасырлық теологиялық ілім, философияның теологияға қызмет ететін тұсы.
-
Схоластиканың екі бағыты: реализм-нағыз болмысқа заттар емес,керісінше олардың жалпы ұғымы-универсалийлер. және номенализм-шындықта тек жеке, нақты заттар ғана өмір сүреді, ал жалпы ұғымдар олардың атауы болады.
-
«Түсіну үшін сенім керек» деп айтқан: Аврелий Августин
-
«Барлық нәрсені біліп, бірақ Сені білмеген адам бақытсыз; Ештеңені білмеседе, бірақ Сені білген адам бақытты» деген: Аврелий Августин
-
Ортағасырлық араб философиясының теориялық қайнар көзі-
-
Әл-Фараби атақты еңбегі-кайырымды қала тұрғындары
-
Қожа Ахмет Яссау қай бағытының өкілі-суффизм(сопылық)
-
Мұтазалиттер деген-(араб. Бөлігендер)- бостандық еркіндігін, адамның әдептілік дамуын көздеген зиялы қауым өкілдері.
-
Шығыстық перипатетизм өкілдері-Әл-Кинди, Әл-Фараби, Ибн-Сина, Ибн-Рушд.
-
Апейрон дүниенің бастамасы деген кім?Анаксимандр
-
Мемлекетті философ басқару керек деп кім айтты?Платон
-
Суфизм араб.тілінен аудармасы-«суф»-жүн, шаш; гр. «софия»-даналық.
-
Неге сенемін, соны танимын деген кім?-Ф.Аквинский
-
Қос ақиқат немесе ақиқаттың екіұдайлылығы теориясының авторы?Ибн Рушд
-
«Алғашқы түрткі» идеясын қабылдамай, қозғалысты материяның, ажырамас қасиеті деп таныған: Ибн-Сина.
-
Шариғат-мұсылмандық өмір сүру қағидасы, оның нақты көрінісі фикх-мұсылмандық құқық.
-
Суннизм-(араб., «сунна»-жол, үлгі, мысал) 10ғ. Пайда болған, Мұхаммед Ғ.С. ең соңғы пайғамбар деп ұғынатындар.
-
Шығыстық перипатетизм бағытын негізін салушы-Әл-Кинди
-
Қалам мектебі-мұсылмандақ теологиялық фил., яғни мұсылмандақ схоластика.
-
Анттропоцентризм дүние танымы қай кезеңге тән?- Қайта өрлеу заманының фил.
-
Т.Мор утопиялық социализм-негізін салды. Утопия-гр. «орны жоқ орын» , «жер ұйық» деген
-
Утопистік социализімнің көрнекті өкілі Томмазо Кампанелла. «Күн қаласы», «Галилей апологиясы», «Метафизика» еңбектері бар.
-
Қайта өрлеу заманы қай ойшылы дүниенің шексіздігі мен әлемнің түрлілігі туралы қағиданы негіздеді? Николай Кузанский
-
Гелиоцентризм теориясының негізін салған-Николай Коперник.
-
Гуманистік бағытының негізгі идеясы-адам тағлымы, оның ұлылығы мен құдіреті;
-
Құдіретті комедия еңбегінің авторы?- Данте Алигьери.
-
Реформациялық бағытының сипаттамасы-шіркеулік идеологияны, дінге сенушілер мен Шіркеу арасындағы қатынасты қайта қарастыру. Негізін салған-М. Лютер.
-
Реформациялық бағытының өкілдері: Ж. Кальвин,Т. Мюнцер.
-
Құдай мен сенушілердің қауымын тікелей өту керек деген реформациялық бағытының өкілі: М. Лютер.
-
Күн қаласы еңбегінің авторы: Томмазо Кампанелла
-
Дуалистік метафизиканың негізін салушы: Картезий
-
Рационализм бағытына сипаттама-білімді тек тікелей санадан,ақылдан алуға болады, ал ол білім сезімдік тәжірибеге тәуелсіз.
-
Рационализм бағытының негізін салушы-Рене Декарт.
-
Индуктивті әдісті пайдаланған жаңа заман ойшылы:Френсис Бэкон.
-
Декарттың негізгі таным әдісі қандай? Рационализм
-
Мен ойлаймын, демек мен өмір сүремін-Р. Декарт
-
Күмәндану принципі интуиция +мен дедукцияны қарастырған кім? Р. Декарт.
-
Жаңа заман философы, табиғи құқық теориясын негізін салған-Гуго Гроций.
-
Спиноза фил-ң негізгі арқауы-біртұтас субстанция ілімі.
-
Күлме, жылама, қарғама,тек түсін-Спиноза
-
Білім-күш деген кім? Френсис Бэкон.
-
Индуктивтік арқылы болынатын танымдық әрекет жолдарын көрсеткен кім?Френсис Бэкон.
-
Өрмекші жолы- білімді «таза ақылдан алу» яғни рационалдық жол.
-
Жаңа заман фил-ң негізгі белгілері- метафизикалық немесе механикалық ойлау әдісі үстемболды; фил.екі бағыт-рационализм және эмпиризм п.б.
-
Қоғам мен мемлекет теориясының негізін салған: Томас Гоббс.
-
Барлық білімдердің шығу тегі сезімдік қабылдаудан болады деп- Дж.Локк айтқан
-
Д.Локктың сенсуализмі- Барлық білімдердің шығу тегі сезімдік қабылдаудан болады
-
Лейбниц. Монодология-«бір», «тұтастық» деген. Монада арқылы материя өзіндік қозғалыс қабілетіне ие.
-
Дж.Локк-адам санасы, жаны- «Tabula rasa», яғни Таза тақта.
-
Географиялық детерминизм негізін салған- Ш.Монтескье
-
Адам-машина кім айтты? Жьюлен Офре де Ламетри
-
«Табиғат жүйесі-материализім інжілі» деген: Поль Анри Гольбах
-
Француз ағартушылық фил-ң көрнекті өкілдері-В .Франсуа,Ш.Л.Монтескье, Ж.Ж.Руссо, Ж.Мелье, Д.Дидро..
-
Энциклопедияның бас редакторы- Дени Дидро
-
« Біз түйсігі мен зердесі бар аспаппыз....» айтқан:Дени Дидро
-
«Адам адамға-ағайын» деген: Клод Сен-Симон
-
Экономикалық детерминизм негізін салған-Клод Сен-Симон
-
Классикалық неміс филос.терминін кім енгізді? Ф.Энгельс.
-
КНФ негізін салған кім? Иммануил Кант.
-
Гегельдің философиялық жүйесіндегі негізгі қайшылық? Ойлаудан басталад
-
КНФ идеалистік бағытының өкілдері? И.Фихте, Ф.Шеллинг,Кант, Гегель.
-
Канттың пікірлер теориясы. Аналитикалық, Синтетикалық.Синтетикалық: 1.Апостериорлық-Предикат+Субъектпен байланысады. М: Кейбір аққулар қара түсті болады.2.Априорлық. Р+С- байланысу мүмкін емес. М: Болатын оқиғаның бәрінің себебі бар.
-
Априорлық синтетиккалық пікірлердің болу мүмкіндігін -трансценденталдық
-
Канттың антиномиялары: 1.-Кеңістік пен уақыттың шектілігі туралы.2.- Жай және күрделі туралы. 3.- Еркіндік пен себептілік туралы. 4- Құдайдың барлығы туралы.
-
Канттың тәжірибеге дейінгі білімі қалай аталады? Априорлық.
-
Канттың тәжірибеден кейінгі білімі? Апостериорлық.
-
Кант білімдер жүйесін бөлді.Синтетикалық; Аналитикалық
-
Категориялық императив- Моральдық заң
-
Таза парасатқа сын еңбегң-үш бөліктен тұрды:1. Трансценденталдық эстетика, логика, метод туралы ілім.
-
Гегельдің абсолюттік идеясы негізі неден басталады?Рух феноменологиясынан
-
КНФ жоғарғы жетістігі бұл:Гегель
-
Панлогизм-ойлаудың өзінде-және-өзі-үшін болмыста болуы. Рух феноменологиясы- рухтың онтогенездің филогенезді қайталануы.
-
Гегель бойынша дамудағы ішкі қайнар көзді, қозғаушы күшті ашатын заң? Қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі
-
Гегельдің триадасы. Тезис. Синтез. Антитезис.
-
Гегель бойынша дамудың жалпы нәтижесі мен тенденциясын көрсететін заң-Терістеуді терістеу
-
Гегельдің философиялық жүйесі-«абсолютті ақиқат»
-
Шопенгауэр философиясындағы иррационализм бір формасы- волюнтаризм
-
Гегель философиясын материалистік тұрғыда сыңға алған неміс фил.-Л. Фейербах.
-
Антропологиялық материализм-алға тартқан Фейербах, Гегельдің объективтік объективтік идеализміне тайталас
-
Мен және Мен емес принципі: И.Фихте.
-
Капитал еңбегі- К. Маркс.
-
Қосымша құн теориясының авторы- К.Маркс.
-
Материалдық экономикалық фактор маңызының басымдылығын айқындаған кім?К.Маркс
-
-
Тарихи материализм-тарих, қоғам дамуын материалистік тұрғыда ұғынды,,,
-
Диалектикалық материализм-Гегельдің идеализімін материалистік тұрғыда ұғыну.
-
Орыс космизмі көрнекті өкілдері- В.И.Вернадский, К.Э. Циолковский, Н.В.Бугаев. А.Л. Чижевский.
-
Орыс философиясындағы Соборлық деген не?Рух пен ерік бірлігі-адам тіршілігінің негізі.
-
Орыс философиясындағы батысшылдар бағыты- Ресейді «еуропашылындыру». Өкілдері- А.И.Герцен, В.Г. Белинский, Н.П.Огарев, К.Д. Кавелин, П.В.Аненков, В.П.Боткин, Т.Н. Грановский.
-
Орыс философиясындағы славянофильшілдер бағыты- Ресей мен өзге славян елдерінің дүниедегі ерекше орнын дәріптейтін, православие мен қауымдастық өмірді аңсайтын философиялық бағыт. Өкілдері- А.С.Хомяков, И.В.Киреевский, Ю.Ф. Самарин, А.Н. Островский, ағайынды К.С. мен И.С. Аксаковтар.
-
Бүкілбірлік теориясының авторы-В.С.Соловьев.
-
Еркіндік және бостандық туралы идеяны қарастырған орыс экзистенциалист-Н.А.Бердяев.
-
Шәкәрім бойынша адамның мәні: ар-ождан, намыс
-
Формальдық логиканың негізін салушы антика философы-Аристотель
-
Экзистенциализм үшін басты мәселе не болып табылады?- адамның ішкі болмысы
-
Агностицизм өкілі-Иммануил Кант
-
Волюнтаризм негізін салған-А. Шопенгауэр.
-
Өмір философиясының өкілдері-В.Дильтей, Ф.Ницше,О.Шопенгауер,А. Бергсон.
-
Неокантшылдық мектептерінің өкілдері? Марбург мектебі. Бадан,
-
Философиядағы инструменталистік әдісті қолданған кім, прагматист- Д.Дьюи.
-
Экзистенциализмнің негізін салушы, дат.-Сьерен Кьеркегор
-
Прагматизм- гр, іс-әрекет. Абстракті ақиқаты, ұғымдардың танымдық рөлін терістеді, ұғымның орнына белгілерді қарастыруды ұсынды. Өкілдері- Ч.Пирс, У.Джемс негізін салды.
-
Фенеменология-гр. Құбылыс туралы ілім. Таза сананы талдау және адам тіршілігінің иманенттік, априорлық құрылымын зерттеу әдісі.
-
Фенеменологияның өкілі- Эдмунд Гуссерль
-
Герменевтика- ұғыну, түсіндіру философиясы, тұспалдап сөйлеу тәсілін зерттейді.
-
Герменевтикалық шеңбердің авторы-Ф. Шлейермахер
-
Материяның өмір сүру тәсілі-кеңістік пен уақыт
-
Субстанция ілімі-(лат. Мән, нәрсе,мәнділік)-түпнегіз, ешнәрседен тәуелсіз, өзге нәрселерді тудыратын бастама.
-
Диалектиканың мәні неде?- Сұхбаттасу, диалог және т.б.
-
Психоанализ теориясының негізін салушы- З. Фрейд.
-
Фрейд бойынша жыныстық үнемі немен қақтығыста болады: Либидо
-
Ұжымдық санасыздық теориясының авторы-Карл Густав Юнг.
-
Архетиптер-әмбебап бейнелер, жалпы адамзаттылық ығыстырылған өмірлік энергияның коды.
-
Иррационализм өкілдері-А. Шопенгауэр
-
Ғылыми танымның құрылымы-
-
Бейсаналық-ерекше психикалық шындық, адам санасынан тыс жататын психикалық құбылыстар.
-
Қозғалыс-материяның өмір сүру тәсілі, оның жалпылық қасиеті, атрибуты. Өзгеру мен тұрақтылықтың қайшылықтың бірлігі.
-
Материалдық жүйелердің өмір сүру тәсілі- Қозғалыс
-
Диалектикаға қарама-қарсы бағыт-Метафизика
-
Гедонизм түсінігі өмірдің мәні не?-өмірдің мәні, өмірден ләззат алу
-
Өмір мәнінің утилитаристік концепциясы—өмірден пайдалы жақ алу
-
О. Шпенглердің атақты шығармасы-1. «Еуропаның құлдырауы» 2. «Шешуші жылдар»
-
Позитивизм бағытын негізін салушы- О. Конт.
-
Позитивистер бөліп қарастырған ғылыми таным-білім мен тәжірибе
-
Ойлау қабілеттерін, заңдары мен формаларын туралы ілім-Логика
-
Гегель философиядағы әдісі-диалектика
-
Санасыздықтың психикалық себептерін ашқан философ- З. Фрейд.
-
Даму сабақтастығы,дамудың бірлігі диалектика заңы қалай аталады-терістеуді терістеу
-
Даму себебін қарастыратын диалектика заңы-қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі.
-
Диалектика-сұхбаттасып тұрмын, ойлап тұрмын дегенді білдіреді, даму туралы ілім
-
Позитивизм бойынша позитивті ғылымдар мынаған тәуелді-бақылау мен тәжірибе
-
Қоғамдық экономикалық формация ұғымын енгізген-Карл Маркс
-
Фальсификация, фаллибализм принциптері-К.Поппер
-
Камю бойынша адам үшін абсурдтан шығатын жол-бүлік
-
«Тіл-болмыс үйі, тұрағы» деген: М. Хайдеггер
-
Сартрдың экзистенциалды философияның пәні-еркіндік
-
Ақыр заман туралы ілім қалай аталады?-эсхотология
-
Болашақты, келешекті зеттеу ілімі-футурология
-
Структурализм-құрылымды анықтайтын фил.бағыт. Өкілдері:Клод-Леви Строс, Ролан Барт, Ж.Лакан, М.Фуко....
-
Эрос-(өмір инстинкті), өз қажеттіліктерін қамтамасыз етеді; Танатос-(өлім инстинкті), өзіне қауіп төнетін жағдайларды құртуға, болдырмауға итермелейді.
-
Әлеуметтік фил-ң сипаты-адам және адам туралы қоғами болмыс
-
Антропогенез-адам қалыптасуының эволюциялық процесі; адам мен қоғамның шығу тегі;
-
Дедукция мен индукция: дедукция( лат.,шығару)- ой қозғалысы процесінің жалпылықтан ерекше арқылы жекелікке өтуі; индукция(лат., нысанаға алу)- ой қозғалысы процесінің жекеден ерекше арқылы жалпылыққа өтуі;
-
Сезімдік таным формалары- елестету: Елестету;түйсік;қабылдау.
-
Рационалдық таным формалары-ұғым, пікір, тұжырым.
-
Фил.тарихында диалектикалық логика категорияларының, принциптерінің және заңдарының жүйесін алғаш болып негіздеген кім?-Гегель
-
Объективтік шындықты білдіретін концепция-сана
-
Адам болмысы-заттар дүниесі адам болмысы, адамның өзіндік болмысы.
-
Қарапайым сана-
-
Ортағасырлық батысеуропалық фил-ң концептуализм өкілі кім?Пьер Абеляр
-
Вертификация принципінің авторы: Витгенштейн
-
Әлеуметтік философия-қоғам мен адам туралы фил-ң принциптер мен заңдылықтар мәселелері.
-
Синергетика-материяның өзіндік ұйымдасуы
-
Даму- прогресс, төменгі сатыдан жоғары сатыға көтерілу.
-
Мәдениет фил-ң сипаты-тар мағынада-ХХ ғ. бірінші жарт. Еуропалық фил. бағыт; кең мағынада-мәдениетті ерекше феномен деп қарастыратын кез келген фил. рефлексия
-
Орыс космоизм негізін салушы кім?Циолковский
-
Сана әдістері: физикализм-өзіндік субстанция ретінде сана жоқ, сана тек материядан туындайды. Солипсизм-ең айқын, дәлелденген шындық, ал материалдық дүние-тек жеке сана туындысы.
-
Қоғамдық болмыс анықтамасы-қоғами қатынас жүйесінде адам қызметі арқылы өңделетін қоғамдық материалдың бөлігі.
-
Әлеуметтік сфера деген не- еңбек бөлінісіне, өндіріс жабдықтарының меншігіне және ұлттық факторға негізделген қоғамның ішкі құрылысының жүйесі.
-
Ноосфера – сана сферасы теориясын әрі қарай дамытқан. Негізін салушы кім – В.И.Вернадский.
-
Этика. Эстетика- Этика( әдеп, ғұрып, салт)-мораль мен әдептілік туралы философиялық ілімдер жүйесі.Эстетика-(гр. Сезіну,сезімдік)- адамның дұниені сұлулық тұрғысынан бейнелеу.
-
Табиғат туралы ілім-Натурофилософия
-
Қоғам деген не- адам қызметінің тарихи қалыптасқан формаларының барлық жиынтығы, яғни жүйелік құрылымы.
-
Философиялық білім ерекшелігі-жан-жақты жинақталған білім