Әлеуметтану ғылыми пән ретінде

• Қоғам -дегеніміз адамзат дамуының белгілі бір тарихи кезеңінде өз қажеттерін канағаттандыру мақсатында құрылған, әлеуметтік нормалар мен әдет-ғұрыптар негізінде өзара әлеуметтік әрекетке (байланысқа, қарымқатынасқа) түскен, өзінөзі басқарып, өзінөзі жетілдіріп, толықтырып отыратын, тұрақты және біртұтас қалыптасқан әлеуметтенген адамдардың жиынтығы болып табылады.

• «Әлеуметтік» ұғымы- халық», «жұртшылық», «көпшілік»

• Әлеуметтік топ- бір немесе бірнеше әлеуметтік белгілермен, мәртебе, рөлдермен бірлескен адамдар жиынтығын әлеуметтік топ дейді.

• Әлейметтану ғылымы зерттейді- әлеуметтану қоғамының бір ерекше қасиетін-әлеуметтілігін зерттейді.

• Әлеуметтік жүйе- бір-бірімен өзара байланысыпәрекеттесуші және бірегей әлеуметтік тұтастықты құраушы құбылыстар мен процестердің тәртіптелген ауқымды жиынтығы.

• Әлеуметтанудың объектісі- бізді қоршаған объективті нақты өмір, адам, оның алуан түрлі бірліктері және олардың барлық іс-әрекеті мен қызметі, санасы мен тәртібі, мінезқұлқы және т.б.

• Әлеуметтанудың пәні-адамдардың немесе әлеуметтік ұйымдардың бірігіп, еңбек етуін, жалпы материалдық, рухани іс-әрекеттерін, олардың арасындағы алуан түрлі қатынастарды жан-жақты, терең танып, білу

• Әлеуметтанудың категориялары: әлеуметтік өмірдің нақты шыңдығын, әлеуметтік құрылымдардың дамуындағы қатынастарды, байланыстарды және өзара ықпалдастықты бейнелейтін, әлеуметтік құбылыстар мен үдерістердің өзара іс-қимылын, әрекетін көрсететін жалпы түсінікті айтамыз.

• Әлеуметтанудың функциялары- А. Әлеуметтанудың танымдық қызметі-сонымен қатар әлеуметтік процестерді талдау негізінде қоғам өмірінің материалдық саяси немесе рухани салаларында олардың одан әрі дамуына ғылыми болжам жасауды қамтиды.

Б. Әлеуметтанудың танымдық идеологиялық міндеттер қызметі – бұл бір әлеуметтану қайсібір формада болмасын, белгілі бір әлеуметтік топтардың, саяси партилар мен қозғалыстың мүдделерін білдіреді.

С. Әлеуметтану әлеуметтік құбылыстар мен үдерістердің үстінен әлеуметтік бақылау қызметін атқарады. Ол болмаса әлеуметтік қысым, әлеуметтік дағдарыс және катаклизмдер көбейіп кетуі мүмкін .

Д.Әлеуметтік болжаудың негізі- Әлеуметтану әртүрлі әлеуметтік құрылымдар мен құбылыстардың даму болашағын, бағытын анықтайды

• Болжау мен жоспарлау қай негізде жүзеге асырылады- ақпараттар негізінде

• Әлеуметтік жобалау деп-жаңа әлеуметтік процестермен құбылыстардың даму процестерінің ғылыми тұрғыдан анықталуы.

2. Әлеуметтанудың негізгі тарихи даму кезеңдері

• Конфуций мемлекет туралы не деді? ізгілікті, үлкен жақсы отбасы іспеттес құрылуы керек, ал басқарушы әкей сияқты азаматтар жөнінде қамқорлық жасауы керек

• Конфуций қоғамға қандай принцип ұсынды- әлеуметтік үйлесімділік

• Конфуций мемлекетті қандай организм ретінде санады? тірі организм

• Платонның қоғам басшысы жөніндегі ойы- Қоғам басшысынан бастап бұзылады

• Платон мемлекет қандай болу керек деді- мемлекет адамдардың бәріне әділ болу керек деді

• Платон қоғамды билеудің негізгі құралы не деп түсінді?- «Қоғамды билеудің негізгі құралы билік жасау емес, бедел» деді.

• Аристотельше, мемлекеттің негізгі мақсаты неде?- қоғамда көптің бәріне ортақ игіліктер мен әлеуметтік әділеттікке жету

• Аристотельше, дұрыс мемлекет- қоғамдық игілікті көздеген мемлекетті

• Әлеуметтік ғылымның негізін салушы?- Огюст Конт

• О. Конт қоғамдыне ретінде қарастырды?- организм сияқты жүйе ретінде

• Қоғамды әлеуметтік жүйе ретінде зерттеген- Конт

• Конттың пікірінше, қоғамның ілгері дамуының негізінде не жатыр-адамзаттың ақылы

• Конттың ойынша адамзаттың дамуының басты принципі неде: ақыл-ой

• Алғаш әлеуметтік статика, әлеуметтік динамика туралы әлеуметтанулық тұжырымдамалар жасаған кім?- Конт

• Г.Спенсер өзінің әлеуметтанулық тұжырымдарын неге негіздеді? Дарвиннің биологиялық эволюциясына

• Спенсер қоғамды қандай организм ретінде қарастырды- биологиялық организм ретінде

• Биологиялық организмнің эволюция заңын қоғамға алғаш пайдаланған кім? Спенсер

• Әлеуметтану ғылымына әлеуметтік өсу, әлеуметтік институт, әлеуметтік құрылым және функция т.б. әлеуметтанулық ұғымдарды тұңғыш енгізген кім? Спенсер.

• Қоғамның объективтік-материалистік теориясын жасаған, қоғамның дамуын «формация», яғни, ерекше бір құбылыс ретінде қарастырған кім?- К. Маркс

• Қоғамды жікке, тапқа бөлудің негізі, басты белгісі өндірістік құрал-жабдықтарына меншік нысанына байланысты екенін көрсеткен кім? К. Маркас.

• Қоғамның әлеуметтік құрылымы таптардың экономикалық қатынастары арқылы анықталады деп кім айтқан? К.Маркс

• К. Марксше қоғамның дамуының ең басты, қозғаушы, шешуші күші неде? Экономикалық-сала

• Әлеуметтану ғылымының кіндік шешесі- К. Маркс

• Алғаш әлеуметтану ғылымының теориясын жасаған автордың аты- К. Маркс

• К.Маркс қоғамның әлеуметтік құрылымын қалай анықтады- экономикалық қатынастар арқылы

• Француз әлеуметтану мектебінің негізін салушы кім? Э. Дюркгейм

• Э. Дюркгейімнің әлеуметтік теориясының өзегі не құрайды-әлеуметтік келісім мен ынтымақтастық

• Әлеуметтану ғылымының теориялық жағынан негіздеуге бірінші көңіл бөлген? Э. Дюркгейм

• Өз тұжырымдамасында әлеуметтану қоғамдық ғылымдардың ішінде ең басты орынды алады деп санаған кім? Э. Дюркгейм

• Дюркгеймше қоғамның тұтастығының негізін құрайтын не? Ұжымдық сана

• Дінді қоғамның өзі, қоғамдағы барлық қасиеттіліктің шығатын көзі деп есептеген кім және неге? Дюркгейм

• Әлеуметтануды теориялық және әдістемелік жағынан негіздеген:Э.Ююркгейм

• М.Вебердің әлеуметтануы тұлғаның мінез-құлқын оның әрекетінің белгілі бір мақсаттылығымен байланыстырады. М.Вебердің әлеуметтануын түсіну әлеуметтануы деп атайды.

• М.Вебердің пікірінше, әлеуметтанудың басты міндеті неде? Субъективтік заңдылықтарын ашу

• Бюрократияның дамуына тарихи прцестің жағымды болашағы ретінде дәлелденген әлеуметтанушы кім? М.Вебер

• «Әлеуметтік әрекет» ұғымын әлеуметтануға ендірген кім? М.Вебер

• Әлеуметтану саналы адамның әлеуметтік іс-әрекеті туралы ғылым деген: М.Вебер

• Әлеуметтанулық ғылымның әдістемесі мен таным теориясына үлкен үлес қосқан: Т.Парсонс

• Индивидтер өз әрекетін субъективті мағынамен байланыстыраса ғана әрекет деген: Т.парсонс