sayasattanu_otvet
.doc
«Адам - саяси жануар» -деген создин авторы? |
Аристотель |
Коне грек ойшылы демократияны дурыс шешим кабылдай алмайтын, баскара алмайтын, жалпы игиликти ескере алмайтын демостын, томенги таптын билиги деп билген? |
Аристотель |
Саяси ой тарихында ен алғашкы рет идеалды мемлекет жобасын жасаған ким? |
Платон |
«Зандар» атты енбектин авторы? |
Платон |
Коне кытай ойшылдардын кайсы: «Халыкты бағындыруға, мажбурлеуге болады, бирак не себептен екенин тусинуге мажбурлеуге болмайды» деген? |
Конфуций |
Саясаттын табиғатына кандай тасил аркылы ен шынайы тусиник берилуи мумкин? |
рационалды-сындык парадигма |
Саясаттағы гуманизмнин мани? |
барлык азаматтардын тендиги мен еркин кукыктарына негизделген демократиялык саяси жуйе |
Саяси ғылымдар тарихын зерттеудин басты манызы? |
адамдардын саяси кызметинин тарихи процести рационализацияландыруы |
Кукык Кудайдын кудыретинен туындайды деген ойшыл ким? |
Аквинский |
Кайта орлеу дауиринин алеуметтик-саяси илимдеринин басты бағыты? |
гуманизм |
Ағарту дауиринин алеуметтик-саяси ойларынын негизги жетистиктери? |
адамнын шынайы кукығы, озинин еркиндиги мен зан жане сот алдындағы тендиги |
Либерализмдеги еркиндик тусинигин аныктаныз |
жеке еркиндик |
Консерватизмнин ''атасы'' ким? |
Э. Берк |
Консерватизм кандай басымдыкты колдайды? |
адам коғамынын иерархиялығы |
«Манги бейбитшиликке» атты енбек кай ойшылдын шығармасы? |
Кант |
Рационалдык бюрократия теориясынын авторы? |
М. Вебер |
Гоббс пен Локктин пикиринше индивидтер кейбир оз кукыктарын укиметке не ушин артады? |
бир-бирин корғау ушин |
Жана конституцияны курастырып, «конституция акеси» атағына ие болған? |
Томас Джефферсон |
Локктин пикиринше адамнын табиғи кукыктыры...? |
адамнын тумасынан пайда болады |
Макс Вебердин ескертуинше...? |
бюрократиянын роли коғамда басым болады |
И.Канттин пикиринше мемлекеттин максаты? |
кукыкты корғау |
Мемлекетке табиғи жағдай мен географиялык ортанын ерекше асери туралы тужырымдаманын авторы ким? |
Монтескье |
Кимнин пикиринше копшиликтин саяси тираниясы демократиянын кемсиздиги? |
А. де Токвиль |
«Олигархиянын темирдей занынын» авторы ким? |
Р. Михельс |
ХХ ғасырдағы саяси зерттеулер сипатына корсетилген кандай адис кушти ыкпал етеди? |
бихевиористик |
Сайлау кезинде дауыс беруге кукығы бар адамдар тобы |
электорат |
Аталған ғалымдардын кайсы саяси этика тужырымын жасады? |
Г. Моска |
Полемология – ғылымынын зерттеу объектиси? |
соғыстар |
Баска пикирге тозимдилик саяси ғылымда калай аталады? |
толеранттык |
Копултты мемлекеттердеги улттык азшылыктардын егемен мемлекетти немесе улттык автономияны куруына бағытталған умтылысы? |
сепаратизм |
Кандай тужырымдама мемлекетти Кудайдын кудырети деп карайды? |
теократиялык |
«Халык ушин, халык сайлаған жанехалык билиги» деген создин авторы? |
А. Линкольн |
Демократияда билик кози болып табылатын? |
халык |
Казирги кезендеги саясат пен экономиканын озара байланысынын басты факторы? |
кукыктык реттеусиз жане билик механизминин ыкпалынсыз ири колемдеги экономикалык маселелерди шеше алмауға байланысты |
Кандай критерийлер аркылы саяси элита ашык жане жабык болып жузеге асады: |
Айналым интенсивтилиги |
Элитаны рекруттеудин антрепренерлик жуйеси |
: Кандайда бир когамдык топтардын ашык тандауы |
Саяси болжамнын негизги максаты |
казир жане болашакта накты арекеттер ушин усыныстарды аныктау |
Биликти тусиндирудин мандик аспектисин аныктаныз? |
коғамдык катынастарды мажбурлеу негизинде кайта озгерту |
Бағынудын кандай мотивациясында билик ен туракты жане кушти? |
объектинин билик субъектисимен идентификациясы |
Мемлекеттик биликтин басты ерекшелиги |
зандардын орындалуын кадағалауға кондиру |
Биликтин оркениетти жузеге асуынын куралы? |
кукык |
Саяси биликтин негизги демократиялык принциптери? |
Легитимдик |
Рационалдык тусиникти мудденин кайнар кози болып кандай биликтин легитимдиги турады? |
рационалды-кукыктык |
Президенттке тағылған айыпка байланысты кызметтен босату |
Импичмент |
2009ж. Президет Н. А. Назарбаевтын Халыкка жолдауы |
Дағдарыстан дамуға |
Аталмыш функциялардын кайсы сот билигинин функциясына жатады? |
сот торелигин жузеге асыру |
Томенги аныктамалырдын кайсы билик функциясына сайкес? |
Уйымдастыру |
Томендеги корсетилген жағдайдын кайсысы лоббизмнин манин айкын ашып береди? |
билик органдарына топтын ыкпал ету процеси |
Охлократия – бул |
Тобыр билиги |
Саясатта, экономикада, рухани омирде оздеринин билимдилигимен, искерлигимен ерекше жағдайға ие болған адамдар тобы |
Элита |
Саясат субъектисин негизги сапалык кыры? |
мудделерди туйистирип ис-арекетке кабилетти мумкиндик |
Саясат субъектисинин алеуметтик-этникалык бирлигин аныктауынын алғы шарты? |
улттык дамудын кажеттилиги |
Келтирилген аныктаманын кайсы олигархияға сайкес? |
ерекше кукыкка ие, бай топтын билиги |
Ар турли игиликтер, билик пен престиж жуйеси? |
алеуметтик стратификация |
Улттык ерекшеликтерди дариптейтин, бир улттын муддесин баскаларға карсы коятын ултшылдыктын бир тури |
Шовинизм |
Улттын озин-ози аныктауында ен бастысы? |
улттык мемлекеттин курылуы |
Адамды саясаттын субъектиси ретинде не аныктайды? |
белсенди саяси кызмет |
Кандай кукык пен еркиндик тури адамнын коғамдағы жағдайын толык корсетеди? |
азаматтардын зан алдындағы тендиги |
Адамнын кай тури саясатка байланысты конформизмге жакын? |
пассивти азамат |
Биликке баскарудын, жоғары мартебенин, айгиликтин кайнар кози ретинде карау, кандай тулға турине тан? |
диктаторға |
Саяси жуйе уғымы? |
саяси институттар мен нормалардын озара арекеттесу жуйеси |
Саяси жуйенин демократиялығынын белгиси? |
халык билгин камтамасыз ету |
Сайлауға азаматтардын катыспауы калай аталады? |
абсентеизм |
Саяси жуйелердин типологизациясынын басты олшеми? |
саяси режим-тулғанын, коғам билигинин озара арекеттесу сипаты |
Саяси режим сипаттамасынын негизи? |
окимет басшысынын роли, биликтин уйымдастырылуынын жане кызмет ету тури |
Тоталитарлык саяси жуйенин негизи? |
тоталитарлык типтеги партия басшылығымен орталыктанған саяси козғалыс |
Авторитаризмнин мани? |
биликтин бир адамнын колына шоғырландырылуы |
Демократиялык саяси режимнин мандик сипаты |
тандау еркиндиги жане тулғанын озин-ози жетилдиру мумкиндиги |
Саяси жуйенин ережелери мен кағидаларын кандай курылым жасайды? |
зан шығарушы органдар |
Алғаш рет саяси лексиконға ''тоталитаризм'' терминин енгизген ким? |
Б. Муссолини |
''Солшыл'' тоталитаризм дегенимиз не? |
пролетариаттын жетекши роли |
''Оншыл'' тоталитаризм дегенимиз не? |
барлык баска элементтерди курту (баринен бурын еврейлерди) |
Саяси жуйе теориясы жалпы жуйели тасилге негизделеди, жуйели тасилдин басты жағдайын ата? |
жуйе-биртутастыкты курайтын озара байланысты элементтер жиынтығы |
Алғашкы рет демократиялык шаралар кандай мемлекеттерде колданылған? |
грек кала-мемлекеттеринде |
Либералды демократиянын ерекше белгиси? |
жеке тулғаны биликтин кози ретинде мойындау |
Плюралистик демократиянын ерекшелиги? |
топ – саясаттын басты козғаушы куши |
Демократияға революция аркылы оту кай елде жузеге асырылды? |
Португалия |
Сайлау жуйеси дегенимиз не? |
мекемелерге немесе баскарушы кызметтерге сайлауды уйымдастыру мен жургизу |
КР Президент сайлауы кандай жуйе бойынша отеди? |
мажоритарлы |
Кай жастан бастап Казакстан Республикасынын азаматтары сайлау кукына ие? |
18 жастан |
КР Президенти кандай мерзимге сайланады? |
бес жылға |
Кандай тужырым мемлекетти адамнын саналы келисими деп карайды? |
келисимди |
Дуалистик монархиянын абсолюттик монархиядан ерекшелиги? |
монархпен бирге зан шығарушы органнын болуы |
Президенттик республикада укимет кимнин алдында жауапты? |
президенттин |
Парламенттик республикада укимет кимнин алдында жауапты? |
парламенттин |
Бирынғай мемлекеттик курылымды елди атаныз? |
Казакстан |
Мемлекет басшысынын колында зан шығарушы жане аткарушы билик тармактарынын болуы кандай баскару турине тан? |
абсолютгик монархияға |
Азаматтык коғамнын басты сипаты? |
адамдардын жалпы тендиги туралы тусиниктерин негиздеу |
Кукыктык мемлекетте саяси билик категориясы нени билдиреди? |
коғамнын мемлекетке окилеттик беруи |
Кай кезенде азаматтык коғам калыптасып, онын мемлекеттик институттардан айырмашылығы айкындалды? |
жана заманда |
Саяси партиянын саяси жуйедеги негизги максаты? |
саяси биликти иелену ушин курес |
Демократия кезиндеги партиялардын дамуынын негизги бағыттары? |
партиялардын электоралдыкка айналуы |
Копшилик саяси партиялар кашан пайда болды? |
Екинши дуние согысынан кеинги |
Кандай саяси партия саяси платформаны жиктеу критерийи ретинде алады? |
консервативтик |
Талкылаудын кайсысы дурыс? |
барлык партия билик ушин куресе алады |
“Саяси процесс” уғымынын мани? |
кенистик пен уакыттағы коғамдык саяси жуйесинин функционалдык формасы |
Саяси процестин кызмет ету режими бағыты немен аныкталады? |
саясат субъектилеринин биризди арекет жиынтығы |
Саяси шешим келисим негизинде кабылданатын адисте дауыс беруге койылмайды? |
консенсус |
Саяси модернизациянын басты мани неде? |
саяси жуйенин жанаруы |
Саяси модернизациянын тиимди улгиси? |
саяси куштердин консенсусы негизиндеги эволюциялык тури |
Кандай аныктама омирдин барлык салаларында батыстык улгилерди коширип алуды болжайды? |
вестернизация |
''Мемлекетти-тунги кузетши'' деген принципти абсолюттендиретин кандай идеология? |
либералдык |
Кратология – бул |
билик туралы ғылым |
Биликтин ресурстары дегенимиз – |
биликти жузеге асыруда колданылатын адистердин жиынтығы |
Биликтин легитимдилиги |
биликтин зандылығы мен адилеттилигинин халык тарапынан мойындалуы |
Билик болиниси-бул |
зан шығарушы, аткарушы жане сот билиги арасындағы окилеттиликтин институционалдык болинуи |
Оз енбектеринде элита теориясын баскаларға карағанда толыкканды карастырған |
В.Парето, Г.Моска |
«Мемлекеттик билик кудайдан, ал барлык монархтар тек кудайдын калауынын орындаушылары ғана»-деп тусиндиретин биликтин тужырымдамасы |
теологиялык |
Президентти тағылған айыптардын негизинде орнынан кетиру |
импичмент |
Саяси катысудын жоғарғы дарежесимен сипатталатын демократиялык режим (Р.Даль бойынша) |
полиархия |
Эгалитаризм дариптейтин жоғарғы саяси кундылык |
адамдар тендиги |
«Левиафан» саяси трактатынын авторы |
Т.Гоббс |
М.Вебер корсеткен билик легитимдилигинин 3 тури |
дастурли, харизматикалык, рационалдык-кукыктык |
Харизматикалык легитимдилик мынаған негизделген |
баскарушынын ерекше касиетине |
Вето кукығы-бул |
парламентпен карастырылып усынылған занға президенттин кол коймау кукығы |
«Идеология» терминин ғылыми айналымға енгизген ғалым |
А.Дестют де Траси |
«Саяси партиялар туралы» КР-сынын занына озгертулер мен толыктыруларға сайкес, ресми тиркеуден оту ушин саяси партияларға кажетти муше саны |
40 мын муше |
КР-сынын Конституциясы бойынша биликтин кози? |
Халык |
КР Парламенти Мажилисинин муше саны? |
107 |
Полиархия теориясынын негизин салған? |
Р. Даль |
Саяси модернизациянын либералдык бағыттары окилдерин атаныз? |
Р. Даль |
Саяси модернизациянын консервативтик бағыттары окилдерин атаныз? |
С. Хантингтон |
«Екинши» модернизация варианты кайда жузеге асты? |
Туркияда |
Саяси ғылымда модернизация теориялары кай уакыттан бастап пайда болды? |
ХХ ғасырдын 50 – 60 жж |
Сонғы онжылдыкта коп дискуссия тудырған «Тарих соны» атты макаланын авторы ким? |
Ф.Фукуяма |
«Тарих соны» атты енбекке жауап ретинде шыккан С.Хантингтоннын енбеги калай аталады |
Оркениеттер кактығысы |
Саяси ойдағы конфликтик парадигманын авторы |
Р. Дарендорф |
Саяси конфликтинин кульминация шегин аныктаныз |
Биржакты куш колдануға кошу |
Ултаралык конфликтилердин терен себеби |
Ултаралык катынастағы кукыктардын бузылуы |
Халыкаралык саяси даулардын шешу оркениетти жолы |
Конституция мен халыкаралык нормалар шенберинен шыкпау |
Жалпыулттык биригу жолында этникалык жане алеуметтик-курылымдык айырмашылыктар кедерги болатын дағдарыс калай аталады |
Бирегейлик дағдарысы |
Казирги оркениеттеги басым тенденция |
Саяси жане экономикалык куралдар аркылы сырткы кайшылыктарды шешу |
Халыкаралык кукыктын жетекши принцип |
Ар турли алеуметтик курлымдармен мемлекеттердин бейбит омир суруи |
Алемдик саясатта мемлекеттердин карым-катынасындағы биринши кезекти принцип |
Территориялык тутастык пен тауелсиздикти курметтеу |
Халыкаралык катынастардын демократиялануынын принциптеринин бири |
Куштеу кукығы кушин, кукык кушимен ауыстыру |
Геосаясат дегенимиз |
Саяси тужырым |
Казакстан халкы Ассамблеясы курылған жыл |
1995 |
Баскару тури бойынша Казакстан |
Президенттик республика |
Баска пикирге тозимдилик саяси ғылымда аталады |
Толеранттык |
Саяси мадениеттин негизи |
Кундылыктар жуйеси, саяси процесс субъектилеринин ис-арекет улгилери |
Саяси алеуметтендиру дегенимиз |
Озиндик ерикти билдиретин саяси жекеликтин калыптасуы |
Этникалык топтык жетекшилигине жане террор мен агрессияға суйенетин саяси идеология |
Фашизм |
Саяси минез-кулык тусиниги |
Субъектин оз кызметин жузеге асыру ушин озара арекеттестик жуйе |
Тулғанын саяси ис-арекетин аныктаушы фактор |
Кундылык бағдары |
Элитаны реттеудин антрпренерлик жуйесинин басты артыкшылығы |
Жас лидерлер мен жанашылдыктарға ашыктык |
Гильдия жуйесинин басты артыкшылығы |
Сабактастык, консенсус |
«Казакстан жолы» енбегинин авторы |
Н.А. Назарбаев |
Конфедерация бул |
Накты максатты жузеге асыру ушин, егеменди мемлекеттердин туракты одағы |
Казирги алемдеги кен тараған республика турлери |
Парламенттик, президенттик жане аралас тури |
Референдум дегенимиз |
Халык билигин тикелей жузеге асырудын манызды куралы |
Баяу айналым мен тенсиз мумкиндиктердин болуы баскару элитасына кайсысына тан. |
плюралистистик элитаға |
Президентке тағылған айыпка байланысты кызметтен босату: |
импичмент |
Элитаны рекруттеудин антрепренерлик жуйеси |
Кандай да бир когамдык топтардын ашык тандауы |
Психоаналитикалык бағыттағы саясаттағы саяси идеологияны зерттеген |
З. Фрейд |
Адам табиғатынын анализи жане олардын саясатка ыкпал ететин саяси мадениетти зерттейтин адисти корсетиниз |
Антропологиялык |
Букаралык партиялардын пайда болуына ыкпал еткен негизги фактор |
Жалпылык сайлау кукыгынын енгизилуи |
Саяси партиялардын басты максаты |
мемлекеттик биликке кол жеткизу |
Саясаттанудын негизги объектиси |
Саясат когам омиринин саяси саласы |
Саяси партияларды ишки курылымына карай- кадрлык жане букаралык деп болген |
дюверже |
Полития дегенимиз |
Мемлекеттин аралык баскаруы |
Аристотель бойынша мемлекеттин дурыс емес формалары |
Тирания олигархия |
Консерватизм дегенимиз - |
Когамдагы калыптаскан тартипти жане моральдик кукыктык катынасты сактау коргау |
Саясаттанудын негизги объектиси |
саясат, коғам омиринин саяси саласы |
Саяси партияларды ишки курылымына карай- кадрлык жане букаралык деп болген |
М.Дюверже |
Батыс саяси ғылымынын негизин калаған болып есептелетин |
Н.Макиавелли |
Букаралык партиялардын пайда болуына ыкпал еткен негизги фактор |
жалпылык сайлау кукығынын енгизилуи |
Саяси партиялардын басты максаты |
мемлекеттик биликке кол жеткизу |
Партиялардын биликти жузеге асыруына карай болинуи |
билеуши жане оппозициялык |
«Саяси жуйе» термининин ғылыми айналымға енген кезени |
ХХ ғ. 50-60 жж |
Тоталитаризм терминин саяси лексиконға алғашкы болып енгизген |
Б.Муссолини |
Саясаттанудын негизги объектиси |
саясат, коғам омиринин саяси саласы |
Тоталитаризмге тан емес белги |
коппартиялык |
Саяси жуйени алғашкы болып кибернетикалык машинаға тенеген ғалым |
К.Дойч |
Дж.Локк бойынша адамдардын негизги кукыктары |
омир суруге, еркиндикке, меншикке |
Коғамдык-саяси уйымдарды зерттейтин саяси ғылым |
партология |
Жана заманда жанғыртылған ежелги грек ойшылдарынын ойлары |
табиғи кукык пен табиғи жағдай |
Полития дегенимиз |
мемлекеттин аралык баскаруы |
Президенттик республикада аткарушы билик кимнин алдында жауапты |
президенттин |
Аристотель бойынша мемлекеттин дурыс емес формалары |
тирания, олигархия, демократия |
Н.Макиавелли бойынша дурыс мемлекеттик курылыс |
республика |
Харизматикалык легитимдилик мынаған негизделген |
баскарушынын ерекше касиетине |
Саясаттану жеке академиялык пан ретинде калыптаскан кезен |
ХИХ ғ. екинши жартысында |
Ш.Монтескье бойынша биликти болудеги негизги максат |
биликти шексиз пайдаланудан корғау |
Саясаттанудын гносеологиялык кызметинин мани |
саяси кубылыстарды танып-билу у |
«Билеуши анға тан дореки кушти колдана отырып, озинин бойына арыстан мен тулкинин касиеттерин сайкестендире алуы керек» деген ойшыл |
Н.Макиавелли |
Кратология – бул |
билик туралы ғылым |
Биликтин ресурстары дегенимиз – |
биликти жузеге асыруда колданылатын адистердин жиынтығы |
Г.Алмонд саяси жуйелерди кандай олшем турғысынан жиктейди |
саяси мадениеттердин ерекшелиги турғысынан |
Биликтин легитимдилиги |
биликтин зандылығы мен адилеттилигинин халык тарапынан мойындалуы |
Республикаға сайкес келетин негизги белги |
биликтин барлык жоғарғы органдары сайланатын жане окилдик мекемемен калыптастырылатын баскару формасы |
Саясаттанудын манызды функциялары |
танымдык, бағалау, саяси алеуметтендиру, болжау |
Саясаттанудағы жуйелик адис-бул |
объектини жуйе ретинде зерттеуге, онын тутастығын ашуға жане тутас теориялык сипат куруға бағдарланған бағыт |
Топтар мен индивидтердин саяси минез-кулкын зерттеу ушин колданылатын адис |
бихевиористик |
Саяси кубылыстарды жане фактилерди хронологиялык жағынан карастыруды кажет ететин, уакыттык дамуы жағынан зерттейтин адис |
тарихи |
Оз енбегинде еркиндик пен ашык коғамды демократиянын басым кундылығы ретинде сипаттаған |
К.Поппер |
Оз енбектеринде элита теориясын баскаларға карағанда толыкканды карастырған |
В.Парето, Г.Моска |
Саяси илимдер тарихында алғашкы болып идеалды мемлекет моделин курған |
Платон |
Элитанын ауысуына немесе циркуляциясына («арыстандар» элитасы жане «тулкилер» элитасы) жетелейтин циклдык процесс идеясын усынған ғалым |
В.Парето |
Мемлекеттин пайда болуын коғамдык келисим теориясы негизинде тусиндиретин ойшылдардын бири |
Ж.Ж.Руссо |
Либерализмнин кошбасшысы ретинде танылған ойшыл |
Дж.Локк |
М.Бакунин жактаған саяси тужырымдама |
анархизм |
Рационалды бюрократия теориясынын авторы |
М.Вебер |
Билик болиниси-бул |
зан шығарушы, аткарушы жане сот билиги арасындағы окилеттиликтин институционалдык болинуи |
М.Вебер бойынша бурыннан омир сурип келе жаткан тартиптердин мызғымастығы мен касиеттилигине сенуге негизделген легитимдилик |
дастурли |
КР-да облыс, астана жане республикалык манызы бар каланын акимдерин тағайындайтын немесе сайлайтын |
Президент |
«Мемлекеттик билик кудайдан, ал барлык монархтар тек кудайдын калауынын орындаушылары ғана»-деп тусиндиретин биликтин тужырымдамасы |
теологиялык |
Президентти тағылған айыптардын негизинде орнынан кетиру |
импичмент |
Озине мемлекетти, саяси партияларды, коғамдык уйымдарды жане олардын арасындағы катынасты косатын саяси жуйенин бир тармағы (подсистема) |
институционалдык |
Саяси жуйенин сырткы ортамен байланысы мен арекеттестигинин сипатына жане денгейине карай жиктелуи |
ашык жане жабык |
КР-сынын Президенти оз окилеттилигин аткара алмайтын жағдай калыптаскан кезде, уакытша оны жузеге асыратын лауазымды тулға |
Парламент Сенатынын торағасы |
Казакстандағы тауелсиздик туралы Декларация кабылданған кун |
1990ж. 25 казан |
Саяси катысудын жоғарғы дарежесимен сипатталатын демократиялык режим (Р.Даль бойынша) |
полиархия |
Зан шығарушы жане аткарушы билик монархтын колында шоғырланған баскару формасынын тури |
абсолюттик монархия |
«Консерватизм» термининин мани |
сактау, корғау |
Плутократия-бул |
Бай адамдардын билиги |
Монарх пен онын бағынушыларынын катынасы аке мен отбасы мушелеринин карым-катынасына тендестирилетин, мемлекетти улкен отбасы ретинде сипаттайтын мемлекеттин пайда болуы туралы теория |
патриахарлык |
Мемлекет-бул |
арнайы аппарат аркылы коғамды баскаруды жузеге асыратын, коғамдағы саяси биликти уйымдастыратын институт |
Консерватизм дегенимиз - |
Когамдагы калыптаскан тартипти жане моральдик кукыктык катынасты сактауга коргауга |
Мемлекеттин сырткы функциясына жататыны |
Ел корганысы |
Мемлекеттин алеуметтик функциясынын мани |
Адамдардын жумыска баспанага дегенкажеттиликтерин канагаттандыру |
Мемлекеттин баскару формасы бойынша болинуи |
монархиялык жане республикалык |
Аралас баскару формасынын басты белгисин аныктаныз |
укимет президенттин жане парламенттин алдында жуаупты |
КР-сы Президентинин окилеттилиги тизиминдеги кателикти корсетиниз |
Жогаргы сот |
М. Дюверже бойынша мушелик жуйеси бар, катарына коптеп муше тартуға, туракты жумыс истеуге бағдарланған партия |
кадрлык |
Саяси партия-бул |
Бир идеология аясында бириккен биликти колга алган |
Жетекшилик орындарға умиткерлерди дайындау мен елдин саяси элитасын калыптастырудан коринетин партиянын функциясы |
коммуникация функциясы |
КР-сында саяси партияларды мемлекеттик тиркеуден откизетин орган |
Адилет министрлиги |
Анархизмнин негизги идеясы |
Когам мемлекеттин миндеттеу билигинсиз уйымдаса алады |
Нарыктык экономиканын кажеттилигин, мемлекеттик реттеуди шектеуди жане жеке тулға еркиндигин дариптейтин идеология |
либерализм |
Эгалитаризм дариптейтин жоғарғы саяси кундылык |
Адамдар тендиги |
Казакстандағы сайлау жуйесинин тури |
пропорционалды |
Бул идеологиянын жактастары «Мемлекет-тунги сакшы» принципин уағыздады |
либерализм |
Гильдий жуйеси жане антрепренерлик жуйе-бул |
Элитага тандаудын жуйелери |
Кукыктык жане демократиялык мемлекеттин даму дарежесин корсететин сайлау тури |
жалпыхалыктык, тен емес, тикелей, ашык дауыс беру |
Абсентеизм-бул |
азаматтардын сайлауға катысудан жалтаруы |
Копшилик принципине негизделген, яғни занда карастырылған копшилик дауысты жинаған кандидат жениске жетти деп есептейтин сайлау жуйесинин тури |
мажоритарлык |
«Левиафан» саяси трактатынын авторы |
гоббс |
М.Дюверже бойынша оз кызметин сайлау науканы кезинде жандандырып, калған уакыттарда белсендилик танытпайтын партиялар |
букаралык партиялар |
Саясаттануда орталык орын алатын уғым |
Саяси билик |
Казирги кездеги ғылыми тусиникте саясат дегенимиз - бул |
Ен дурыс жаксы баскару жониндеги илим |
Саяси билик-бул |
Манызды алеуметтик проблемаларды шешуде |
Халык та (сайлаушылар), династия да саяси биликтин кайнар кози болып табылатын баскару формасы |
конституциялык монархия |
Саяси максаттарға жетуге алып келетин кез-келген куралды актайтын илим |
макиавеллизм |
Мемлекеттик курылыстын унитарлы формасы калыптаскан ел |
франция |
Мемлекеттин баскару формасынын тури |
республика |
Латын Америкасындағы «аскери хунталар» кандай саяси режимнин бир тури |
тоталитаризм |
Федеративти мемлекетке жататын ел |
германия |
Мына томендеги терминдердин кайсысы тоталитаризмге кобирек тан |
унификация |
Бихевиоризмнин негизги зерттеу объектиси |
саяси минез кулык |
Адамзат кауымдастығынын табиғи жағдайын «баринин барине карсы соғысы» ретинде аныктаған ойшыл |
гоббс |
Ф.Аквинский дурыс корген баскару формасы |
теократия |
Платоннын минсиз мемлекетине тан баскару |
ен жаксылардын адилетти баскаруы |
«Билеуши» шығармасынын авторы |
макиавелли |
М.Вебер корсеткен билик легитимдилигинин 3 тури |
Дастурли харизматикалык легальди |
Аристотель бойынша мемлекеттин дурыс формалары |
монархия, охлократия, анархия |
Харизматикалык легитимдилик мынаған негизделген |
баскарушынын ерекше касиетине |
Биликтин бихевиористик тужырымдамасынын басты карастыратын маселеси |
биликтик катынастын минез-кулыктык аспектиси |
КР-сы Сенаты депутаттарынын окилетти мерзими |
6 жыл |
Саяси жуйенин негизги элементи |
саяси партиялар |
Аристотель бойынша саяси баскару |
адамдардын емес, заннын баскаруы |
Коғамнын саяси жуйеси |
Саяси биликтик катынасты жузеге асыратынмемлекеттик жане емес |
Жоғарғы билик динбасымен жузеге асырылатын баскару формасы |
теократия |
Вето кукығы-бул |
Кол коймауы |
Саяси партиялардын калыптасуындағы дамудын 3 кезенин корсеткен ғалым |
дюверже |
Букаралык саяси партиялардын пайда болған кезени |
Екинши согыстан кейн |
«Адам- саяси хайуан» деген тужырымнын авторы |
Аристотель |
Биликтин 3 идеалды турин болип корсеткен саясаттанушы |
Вебер |
Аристотель оз оку орнына неликтен «Академия» деп ат койған |
Грек тилинен аударғанда «Жоғары билим» дегенди билдиреди |
Билеуши элитаға карсы саясатты устанатын элитанын атауы |
контрэлита |
Мажоритарлык жуйенин кемшилиги |
парламентте, укиметте басым партиянын болмауы |
Л.Пай «батыстык емес» саяси процесстердин неше белгисин корсетти? |
Он жети |
Абсолюттик копшиликтин мажоритарлык жуйесинде жениске жету ушин кажетти минимум дауыс саны |
51% |
Кысым топтары-бул |
биликти колға алуға умтылмайтын, тек ыкпал ететин муддели топтар |
«Идеология» терминин ғылыми айналымға енгизген ғалым |
Дестют де траси |
КР-сынын акимшилик-аумактык курылысы |
Астана мен Алматы республикалык манызы бар калалар жане он торт облыс |
«Саяси партиялар туралы» КР-сынын занына сайкес, ресми тиркеуден оту ушин саяси партияларға кажетти муше саны |
50 мын муше |
КР-сынын Конституциясы бойынша биликтин кози |
Президент |
КР-сы Парламенти Мажилисинин муше саны |
107 |
КР-сы курылыс формасы бойынша |
Унитарлы |
«Процесс» созинин мағынасы |
Жалгасу |
Саяси партияларды зерттейтин ғылым |
партология |
Билик туралы ғылым |
Кратология |
БАК-тын ыкпалына негизделген билик |
Медиакратия |
БАК билик ресурсинин кандай турине жатады |
Акпараттык |
Кандидаттын билик баспалдағымен баяу котерилуин карастыратын, жетекши посттар ушин изденушилерге коптеген формалды талаптар коятын элитаға тандаудын жуйеси |
гильдий жуйе |
Ашыктығымен, формальды талаптардын аздығымен жане кандидаттардын жеке касиеттерин ескеруимен ерекшеленетин элитаға тандаудын жуйеси |
антрепренерлик жуйе |
КР Президентимен Сенатка тағайындалатын депутаттардын саны |
10 |
Партиялык тизим бойынша КР-сы Мажилисине сайланатын депутаттардын саны |
25 |
КР Мажилис депутаттығына умиткер кандидатка Конституция бойынша койлатын талаптардын бири |
25жаска толган |
Баскару формасы бойынша парламенттик республика |
Германия |
Электорат дегенимиз - |
сайлауға катысуға кукыктары бар азаматтардын жиынтығы |
Коалиция бул - |
Саяси партия мен когамдык уйымдар бирлесуи |
КР-сынын «партиялар туралы» Заны бойынша мундай сипаттағы партиялар куруға тиым салынған |
конфессионалды |
КР-сы Мажилиси депутаттарынын окилетти мерзими |
5 жыл |
КР-сы Президентинин окилетти мерзими |
5 жыл |
КР-сы Мажилисин калыптастыруда колданылатын сайлау жуйеси |
аралас |
Саяси элита тужырымдамасын жасаушылардын бири |
Моска |
Укиметтин мани |
Аткарушы биликти жузеге асыратын саяси институт |
Монархиянын мани |
Жогаргы мемлекеттик билик зан негизинде |
Кукыктык мемлекет мани |
кукыт |
Унитарлы мемлекет мани |
Биликтин орталыктандырылуынын жогаргы дарежесимен жане акимшилик аумактык курылымдардын |
Парламенттин мани |
биликтин окилдик жане зан шығарушы органы |
Сот дегенимиз - бул |
зандардын орындалуы мен бузылмауына бакылау функциясын аткаратын саяси институт |
Федерация дегенимиз |
|
Конфедерациянын мани |
егемен мемлекеттердин одағын билдиретин мемлекеттин курылыс формасы |
Авторитаризмнин мани |
мемлекеттин коғам омиринин барлык сферасына жане жеке адамнын омирине тутастай бакылау жасауға умтылуымен ерекшеленетин саяси режим тури |
Аристократиянын мани |
букаралык акпарат куралдарынын ыкпалына негизделген билик |
Демократиялык режим мани |
Халыктын оз еркин тикелей немесе оздеринин окилдери аркылы жузеге асыратын |
«Коғамдык келисим» теориясы |
Мемлекеттин пайда болуын азаматтардын келисими негизинде |
Охлократиянын мани |
тобырдын билиги |
Геронтократиянын мани |
Аксакалдар билиги |
Саяси режим мани |
Когамдагы мемлекеттикбиликти жузеге асырудын адистери |
Мына мемлекеттердин кайсысы абсолютти монархия болып табылады |
Сауд арабиясы бруней оман |
Мына мемлекеттердин кайсысы федерацияға жатпайды |
финляндия |
Теократия бул - |
саяси билик ширкеу басшысынын, диниелеринин колында болатын баскару формасы |
Плутократиянын мани |
Негизги субектилерикогамнын аукатты |
Полиархия бул - |
Элиталардын саяси басекелестигинин жогаргы дарежесимен |
Тоталитарлык режим мани |
мемлекеттин коғам омиринин барлык сферасына жане жеке адамнын омирине тутастай бакылау жасауға умтылуымен ерекшеленетин саяси режим тури |
«Саясат» термининин грек тилинен аударғандағы мағынасы |
мемлекеттик жане коғамдык ис |
Саясатты моральдан ажыраткан |
макиавелли |
Элитанын биликке катысына карай жиктелуи |
билеуши элита жане контрэлита |
В. Парето элитанын кандай басты еки типин корсетеди |
Арыстандар мен тулкилер |
«Саяси мадениет» терминин алғашкы рет ғылыми айналымға енгизген |
И.Гердер |
«Саяси мадениет» терминин ХХ ғ. 50 ж. саяси ғылымда алғашкы болып колданған ғалым |
алмонд |
Саяси элита дегенимиз - |
Манызды саяси шешимдерди кабылдауга катысатын билик курылымында жетекшилик |
Элитанын калыптасу жағдайын, онын коғамдағы ролин зерттеумен айналысатын арнайы билим саласы |
элитология |
Партиялык тизим бойынша дауыс беруди билдиретин сайлау жуйесинин тури |
пропорционалдык жуйе |
Алемдик саясаттын негизги 3 катысушылары |
Мемлекет, халыкаралык уйымдар, жеке тулғалар |
Казакстаннын БУУ-ға мушеликке кабылданған жыл |
1992 ж. |
Акимшилик кызметти иске асыратын адамдар тобы |
бюрократия |
Казакстаннын партиялык жуйеси |
коппартиялык |
Украинадағы болған саяси процестерди калай атайды |
Революция |
Шиеленистер теориясы кай кезеннен бастап зерттеле бастады |
18 ғ. аяғы |
Томенде келтирилген ғуламалар ишинен шиеленистер теориясынын дамуына комакты улес коскан есимдерин белгилениз |
Г. Спенсер, Гегель, М.Вебер |
Кенестик дауирде туындаған шиеленистик жағдайлар олардын катысушыларынын идеялык-саяси жетилмегендигинин кориниси деп бағаланатын. Онын себеби не |
шиеленистерге деген ешкандай негиздин болмауымен тусиндириледи |
Саяси шиеленистин баска шиеленистерден басты айырмашылығы неде |
накты саяси мудделер мен максаттардын кактығысуы |
Кай теория окилдери коғамдык класстардын арасындағы антагонистик карым-катынастарды – шиеленистин кайнар кози ретинде карастырды |
марксистик |
Саяси адиске сайкес шиеленистин кайнар коздери |
коғамдык саяси жуйедеги азаматтардын, коғамдастыктардын тенсиздик жағдайы |
Шиеленистанудағы саясаттанушылык (политологический) адистин окили |
Р.Дарендорф |
Сараптамалык корытындыларға сайкес шиеленистер кобирек болатын аймактар |
Африка жане Таяу Шығыс елдери |
Азаматтардын шиелениске тусуинин ен алғашкы концепциясын усынушылардын бири |
З.Фрейд |
20ғ. 70 жылдары шиеленистерди реттеуде кандай жанашылдык байкалды: |
шиеленистерди реттеу уйымдар негизинде жузеге асырыла бастады |
«Казакстан Республикасы 2006-2011жж. азаматтык коғам дамуынын тужырымдамасы» бойынша дамуынын 3 сатысын корсет |
1.2006-2008 2.2009-2010 3.2011-…. |
Н. А. Назарбаевтын «Казакстан жолы» енбеги кашан жарык корди |
2007ж. |
Н. А. Назарбаевтын «Сындарлы он жыл» енбеги кашан жарык корди |
2003ж. |
2008ж. Президент жолдауы бойынша акимшилик реформанын басты максаты |
баскарушы аппарат жумысынын тиимдилиги мен натижелилигин арттыру |
2008ж. Президент жолдауы бойынша акимшилик реформанын негизги элементтеринин бири |
елдеги жана кадр саясаты |
2008ж. Президент жолдауы бойынша азаматтар ушин «алеуметтик котергиш» ролин аткаратын |
«Нур Отан» партиясы |
«Казакстан халкы ассамблеясынан» Казакстан Республикасы мажилисине неше депутат сайланады |
9 |
Парламент палаталарында туракты курылатын комитеттер саны нешеден аспауы керек |
7 |
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша халык мен мемлекет билик бирлигинин нышаны ари кепили |
Президент |
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша адам жане азамат кукыктары мен бостандыктарынын нышаны ари кепили |
Президент |
Казакстан Конституциясы Республикасынын бойынша Конституциянын мызғымастығынын нышаны ари кепили |
Президент |
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша мемлекеттик биликтин бирден бир бастау кози |
халык |
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша халык пен мемлекеттин атынан билик жургизуге кукылы |
Президент |
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша кандай органдарда партия уйымын куруға жол берилмейди |
мемлекеттик |
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша мемлекеттик тил |
казак |
Халыкаралык шиеленистин негизги субъектиси болып табылады |
мемлекет |
Мемлекеттин саяси жуйелеринин артурлилигинен туындайтын шиеленис тури |
идеологиялык |
Саясаттанудын негизги объектиси |
саясат, коғам омиринин саяси саласы |
Билик етуши топтын оппозиция колына биликти беруге мажбурлиги |
Абдикация |
Жоғарғы окимет билиги шексиз жеке дара бир адамнын колында турған мемлекеттик баскарудын тури |
Абсолютизм |
Бир елдин немесе белгили бир территориянын ен алғашкы тупкиликти халкы |
Аборигендер |
Саясаттан, билик жургизуде жане т.с.с. белгили бир максат -, муддеге жету ушин кудикти, шубали жолмен онай олжа издеушилик |
авантюризм |
Елдин экономикасын баска елдердин экономикасынан окшауландыруға бағытталған улттык максат |
Автаркия |
Бир адамға шексиз жоғары окимет билигин беру аркылы баскаруды немесе осындай баскарушылык орын алған мемлекет |
Автократия |
Бир мемлекеттин шенберинде озин-ози баскаруға кукык берилген саяси, улттык курылым |
Автономия |
Жергиликти, тупкиликти халыктарды белгилеу ушин колданылатын, абориген созине уксас термин |
Автохтон |
Баска елдердин жерин тартып алу, егемендигинен айыру немесе шектеу, халкын кушпен бағындыру максатымен карулы шабуыл жасау |
агрессия |
Жер бетиндеги тири организмдердин жоғарғы сатысы, саяси коғамдык катынастардын негизги субъектиси мен объектиси |
Адам |
Жеке тулғанын емин-еркин дамуын камтамасыз ететин коғамнын тури |
Азаматтык коғам |
Бир халыктын баска халыкпен катынасынын натижесинде сол халыкка тан формалар мен мадени белгилерин кабылдау |
Аккультурация |
Коғам дык омир субъектилеринин экономикалык, алеуметтик, идеологиялык, мадени, дини жане т.б. мудделеринин алуан турлилигин билдиретин пикир сайысы, жуйе |
плюрализм |
Бирнеше мумкиндиктин ишинен маселелнин шешимин тандап, биреуин ғана алу |
Альтернатива |
Ортак максаттарға жету ушин келисимшарт негизинде жасалған уйымдардын одағы, бирлестиги. адетте жағымсыз мағынада айтылады |
Альянс |
Мемлекет территориясынын бир болиги озге мемлекет немесе мемлекеттер территориясынын коршауында жату жағдайы |
Анклав |
Коғамнын дағдарысы, жарияланған максаттын копшилик ушин жузеге асуынын мумкин еместигинин салдарынан кундылыктар жуйесинин ыдырауын билдиретин термин |
Аномия |
Мемлекеттик биликсиз ар турли кауымдастыктар, бирлестиктер, одактар аркылы озин-ози баскаратын коғам куруға тырысушылык |
анархия |
Баска мемлекеттин, халыктын жерин тутас, не бир болигин кушпен жаулап алу немесе баскаға алып беру |
Аннекция |
Мудделери карама-карсы куштердин, жауласкан топтардын, таптардын, партиялардын жане т.б. аракатынасынын шиеленискен тури |
Антагонизм |
Еврейлерге карсы бағытталған, оларды кудалауға арналған саясат пен идеологиянын бир тури |
Антисемитизм |
Ишки жане мемлекетаралык карама-кайшылыктарды шешу максатында карулы зорлык кушин колдануға карсы алеуметтик куштердин саяси козғалысы |
Антимилитаризм |
Ешбирмемлекеттин азаматы болып саналмайтын адамдар. Олар кай елде турса, сол елдин занына бағынады, бирак саяси кукыктары болмайды |
Апатридтер |
Бай, ерекше кукыктар мен женилдиктерге ие аксуйектер тобы |
Аристократия |
Бир халыктын оз тилин, мадениетин, улттык сана-сезимин жоғалтып, екинши халыкка синип кетуи |
Ассимиляция |
Бийликтин болинуи негизинде калыптаскан мемлекеттин баскару органдарынын жуйеси. Оған укимет пен акимшилик жатады |
Аткарушы билик |
Коғамнын ен жаксы дамуын камтамасыз етуге, алеуметтик мудделер мен кажеттиликтерди канағаттандыруға бағытталған саяси шешимдер мен ис-арекеттер жиынтығы |
алеуметтик саясат |
Азаматтардын, халыктын бир болигинин саясатка, саяси омирге самаркау катынасы |
Бейсаясаттык (аполитичность) |
Еки жактын айтыс, талас, дау-жанжалдарына кириспеу миндетин алған мемлекеттин халыкаралык кукыктык мартебеси |
Нейтралитет (бейтараптылык) |
Бир мезгилде еки немесе одан да коп мемлекеттердин азаматы болып есептелуи |
Бипатридтер |
Жеке адамдар мен топтардын ис-арекетин талдауға негизделген ХХ ғасырдын 20-30 жж. пайда болған адистемелик бағыт |
бихевиоризм |
Оз дегендерин истету ушин карсы жактын жерин немесе бир болигин коршауға алып, сырт алемнен болип тастау |
Блокада |
озинин экономикалык немесе саяси талаптарын орындату максатында жеке адаммен, уйыммен, мемлекетпен толык немесе ишинара катынастарды токтату |
Байкот |
Кудалау, аскери ис-арекеттин салдарына немесе ерекше жағдайларға байланысты туракты турған елин тастап кеткен адамдар |
Боскындар |
Бир топ адамнын мемлекеттик тонкерис жасау максатымен жасаған ис-арекети |
Булик (путч) |
Азаматтардын муддесине нуксан келтирип, оз миндетин формальды турде аткаратын кызмет адамы |
Бюрократ |
Сырткы саясатты, коғамдык-саяси уйымдары мен экономикалык тиршилигин батыстык омир салтына бейимдеу |
Вестернизация |
Зан шығару орындарына тиым салу, немесе заннын кушин токтату |
Вето |
Укиметке, онын кейбир мушелерине сеним билдиру немесе сеним билдирмеу максатында кабылданған шешим |
вотум |
Адамдарды шығу тегине, бир улттын, диннин окили болуына байланысты адейи кыру немесе кудалау |
Геноцид |
Сырткы саясатты географиялык факторларға байланысты жургизетин саясат |
Геосаясат |
Геосаясат теориясынын негизин калағандар |
Ф. Ратцель, Х. Маккиндер жане т.б. |
Аксакалдардын билик жургизу принципи |
Геронтократия |
Кайта Орлеу дауиринде дин мен феодализм курсауынан адам баласын босатып, еркин жетилуди максат еткен алеуметтик козғалыс |
Гуманизм |
Идеологиянын асеринсиз еркин, таза, ғылымды жасауға, коғамдык прогрести идеологиядан аластатуға тырысуды белгилейтин термин |
Деидеологизация |
Укиметтин, саяси партиянын, халыкаралык уйымнын атынан кандай болмасын негизги кағидаларды, максат-мудделерди жариялайтын малимдеме |
Декларация |
Баскаларға тозимдиликпен, тусинистикпен карайтын, плюрализмди жактайтын партиялар |
Демократиялык партиялар |
Келисилген еки жакты халыкаралык шарттын бузылғандағын малимдеу |
Денонсация |
Жеке адамдарды, халыктарды, олардын бир болигин еркиксиз, кушпен жер аудару |
Депортация |
Жеке адамнын бостандығын мейиримсиз, катал басып жаншып, кол астындағы азаматтардын ериксиздигине негизделген мемлекеттик курылыстын жуйеси |
Деспотизм |
Кейбир этностардын немесе дини топтын сырт елде туракты туратын болиги |
Диаспора |
Занмен санаспай, куштеу мен кудалауға суйенетин шексиз билеп тостеуши |
Диктатор |
Насилине, ултына, динине немесе саяси козкарасына жане т.б. байланысты адамдарды кукығынан айыру не шектеу |
Дискриминация |
Устемдик етуши, билик жургизуши идеологиямен келиспеген адам |
Диссидент |
Саяси, экономикалык, аскери максаттарды жинакталған турде билдиретин саяси теория, илим |
Доктрина |
Еуропалык бирлестиктин 12 елин камтитын мемлекетаралык саяси мекеме |
Еуропарламент |
Ғылым, билим, мадениет, адебиет, онер жане т.б. жетистиктери тек Еуропада ғана дамыды деп далелдеуге тырысатын ғылыми тужырым |
Еуроцентризм |
Мемлекеттин ишки жане сырткы истери мен катынастарындағы саяси тауелсиздиги жане елди баскаруда, шешимдер кабылдауда, жоғарғы биликти жургизудеги еркиндик |
егемендик |
Тауелсиздигин алған мемлекеттерди, саяси, экономикалыкаскери, мадени, идеологиялык адис-тасилдерди шебер пайдалану аркылы оз ыкпалында устау, кысым жасау саясаты |
Неоколониализм |
Бурынғы калыптаскан дастурли казыналар мен арман-мураттарды сактап, оларды омирдин бугинги талапка сай жанғыртуға тырыскан батыс саясаттану ғылымындағы ағым |
Неоконсерватизм |
Дастурли либерализмнин кағидаларын сактап, оларды ХХ ғасырдын жана талаптарына сай озгертуши идеялык-саяси ағым |
Неолиберализм |
Коршаған ортаны корғап, жер бетинде тиршиликти сактау ушин куресетин халыкаралык сипаты бар экологиялык козғалыс |
«Жасылдар» («Зеленые») |
Саяси кайраткерди шексиз дариптеу, ол тоталитарлык елдерде дамиды |
Жеке баска табынушылык |
Зан шығарумен, оны бекиту, озгерту немесе жоюмен айналысатын билик |
Зан шығарушы |
Саяси салада саясатты жасап, оны жузеге асырушылардын алдына койған жоғары саяси арман-мураты |
Идеал |
Жеке адамнын белгили бир алеуметтик (улттык, таптык, саяси) топка жататындығын, сонымен тағдыры бир екенин сезинуи, тусинуи |
Идентификация |
Белгили бир алеуметтик топтар, таптар, партиялардын максат-мудделерин бейнелейтин, устемдик етип отырған коғамдык катынастарды орныктыруға немесе оларды озгертуге кызмет ететин тужырымдамадардын, пикирлердин, идеялардын жуйеси |
Идеология |
Акпарат билиги, немесе копшиликтин акпаратты шоғырландыру аркылы кол жеткизген саяси билиги |
Инфократия |
Баскаларға ози туралы белгили бир пикир тудыру ушин жасаған субъекттин сырткы бейнеси |
имидж |
Угит-насихат, жарнама жане т.б. аркылы субъект туралы кенейтилген мағлуматтар берип, арнайы бейнесин жасау |
Имидж |
Жоғары лауазымды адамдарды конституцияны бузғаны ушин немесе баска кылмысы ушин жауапкершиликке тартуға жане исин сотта карауға мумкиндик беретин ерекше тартип |
Импичмент |
Мемлекет басшысынын оз кызметине салтанатты турде кирисуи |
Инагурация |
Мемлекет аралык саяси, экономикалык, аскери жане т.б. одактардын курылуы |
Интеграция |
Укиметке немесе онын жеке мушесине белгили бир маселе жонинде немесе онын жалпы саяси бағыты туралы тусиниктеме беруди талап еткен депутаттардын ерекше сурауы |
Интерпелляция |
К. Маркстин илимин басшылыкка алатын партиялар |
Коммунистик партиялар |
Катарында сайлаушылардын 10 пайызынан кеми ғана болатын, муше саны аз партиялар |
Кадрлык партиялар |
Казирги алеуметтик омирдин негизги сипат ерекшеликтерин туракты сактап калғысы келетин партиялар |
Консервативтик партиялар |
Мемлекеттик жане коғамдык курылыстын негизги кағидаларын, принциптерин билдиретин зан |
Конституция |
Биркатар елдерде конституциялык ережелердин бурмаланбауын, баска шығарылған зандардын соған сайкес келуин тексеретин сот органы |
Конституциялык сот |
Элитаға тан психологиялык касиеттери бар адамдардан туратын, бирак биликке кол жеткизбеген элитанын болиги |
Контрэлита |
Каралма-карсы куштердин, партиялардын, козкарастардын манин, табиғатын, зардаптарын зерттеуге, оларды алдын-ала болжауға арналған илим |
Шиеленистану (конфликтология) |
Иштей келиспесе де, копшиликтин ой-пикири, козкарастарына икемделу, асиресе билик басындағы адамдардын ығына жығылып бейимделу |
Конформизм |
алеуметтик-саяси жуйелердин, аскери одактардын, мемлекеттердин арасындағы немесе бир елдин ишиндеги ар турли саяси куштердин карама-карсылығы |
Конфронтация |
Лауазымды адамдардын жеке басын байыту максатында оз кызметин кылмыстык жолмен пайдалануы, паракорлығы |
коррупция |
«алемдик азаматтык» идеясынын идеологиясы, онын негизги мазмуны – улттык дастурлер мен мадениеттен, патриотизмнен бас тартуды дариптейди |
Космополитизм |
Мемлекеттик билик ушин курес барысында бирнеше саяси партиялардын ар турли мудделери мен пкир алуандылығын пайдалана отырып баскару тури |
Коппартиялык |
Саяси-алеуметтик маселелерди куш колданбай шешуге тырысушылык, оны жактаушылар оз жумысында адамгершилик, жалпыхалыктык принциптерди басшылыкка алады |
Куш колданбау саясаты |
Халыктын белгили бир тобынын муддесин билдирип, корғайтын, озин-ози баскаратын адамдардын бирлестиги |
Коғамдык-саяси уйымдар |
Демократиялык жолмен кабылданған зан устемдик ететин, онын алдында бари тен саналатын, жеке адамнын кукыктары жан-жакты камтамасыз етилетин мемлекеттик курылыс |
Кукыктык мемлекет |
Екинши дуниежузилик соғыстан кейин басталып, 80-жылдарға дейин созылған социалистик жане капиталистик жуйелер арасындағы халыкаралык шиеленис катынастарынын атауы |
Кырғи-кабак соғыс |
Билик институттарына максатты ыкпал ету аркылы оз мудделерин канағаттандыруға тырыскан коғамдык бирлестиктер |
Кысым корсету топтары |
Халыктын устемдик етип отырған саяси биликти мойындауы, онын зандылығы мен шешимдерин мойындауы |
Легитимдик |
Жеке адамнын саяси жане экономикалык кукыктарын макулдап, мемлекеттин экономикаға араласуын шектеуге тырысатын илим, саяси бағыт |
Либерализм |
Белгили бир зан жобаларына, кабылданатын шешимдерге ыкпал ету максатында арекет ететин ерекше саяси уйым |
Лобби |
Окиметти, онын зандарын, каулыларын курметтеу, орындау |
Лоялдык |
Коғамнын азғындаған болиги, канғыбастар, кайыршылар, кылмыскерлердин жалпылама аты |
Люмпен |
Сайлау натижесинде умиткердин округ бойынша копшилик дауыс алуына негизделген жуйе |
Мажоритарлык |
Алға койған максатка жету ушин амал айланын кандай тури болмасын пайдалану тасили |
Макиавеллизм |
Кайсыбир жерде, елди мекенде елди баскару ушин берилетин кукык |
Мандат |
Белгили бир себептерге байланысты коғамнын негизги алеуметтик тобына, табына киртей калған аралык жағдайдағы адамдар |
Маргиналдар |
озара байланысты философия, саяси экономия, ғылыми коммунизмнен туратын илим |
Марксизм |
Дау-жанжалға катысушы жактардын озара кеширимдилик билдирип, ымыраға келуи |
Мамиле (компромисс) |
Адамнын, топтын, халыктын дуниетанымы, омирге, саясатка, биликке катынасы, рухани омирдин ерекшелиги, ойдын бағыты |
Менталитет |
Ерекше кабилетти, кузыретти, таланттылардын билиги |
Меритократия |
Кол астында колониялары бар мемлекет |
Метрополия |
Жаппай карулану, соғыска азирлену ишки жане сырткы маселелерди краулы кушпен шешуге тырыскан саясат |
Милитаризм |
Саясатта саяси жуйенин, адис-тасилдердин, бағдарлама, тужырымдамалардын озгеруи |
Модернизация |
Мемлекеттин жоғары билиги жеке дара бир билеушинин колында болып, ол акеден балаға мура ретинде калатын тури |
Монархия |
Ишки жане сырткы миндеттемелерди орындауды уакытша токтату, узилис жариялау |
Мороторий |
Кейбир елдерде озин-ози баскаратын аумактык коғамдастык, жергиликти озин-ози баскару органы |
Муниципалитет |
Шығу тегине жане ар турли тукым куалайтын ерекшеликтерине байланысты бирлескен адамдар тобы |
Насил |
Жалпы кабылданған зандык ережелер, коғамдык саяси тартиптерди жане т.б. жокка шығару |
Нигилизм |
Саяси жане экономикалык билик азғана топтын колында турған биликтин тури |
Олигархия |
Бир саясатка, саяси ис-арекетке, кайраткерге карсылык ету, кедерги жасау |
Оппозиция |
Жасалатын озгеристердин натижесинде туатын болашактағы коғамдык кубылыстын улгиси, бейнеси |
Парадигма |
Конституция бойынша жоғарғы билик иеси парламент болып саналатын мемлекеттик курылыстын тури |
Парламенттик республика |
Саяси партиялардын пайда болу, институциялануы, даму мен кулдырау процеси, партиялардын генезиси |
Партогенез |
Халыктын копшилигинин кайыршылануы, жаппай жарлы-жакыбайлык |
Пауперизм |
Соғыстын кандай турине болмасын карсы турып, бейбитшиликти жактайтын ағым козғалыс |
Пацифизм |
Жоғарғы укиметке жолданатын ужымдык турде жасалған жазбаша отиниш |
Петиция |
Ерекше манызды маселе туралы барлык халыктын пикирин сурау, аныктау |
Плебисцит |
Соғыстын жане карулы кактығыстардын себептерин, манин, ерекшеликтерин, салдарларын зерттейтин ғылым |
Полемология |
Алға койған максатка ис жузинде тез жету ушин кобине адамгершилик кағидалармен санаспай, нактылы натижеге жетуге тырысатын бағыт |
Прагматизм |
Кушти мемлекеттин алсиз мемлекетти формальды турде камкорлыкка алуы |
протекторат |
Улттык экономиканы шетелдик басекелестерден корғау ушин жургизилген мемлекеттик саясат |
Протекционизм |
Партиянын, козғалыстын, жеке басшынын коғамда калыптаскан жағдайды озгерту максатымен жасалатын батыл ис арекети |
Радикализм |
Мемлекеттер арасында жасалған шартты жоғарғы окимет органдарынын бекитуи |
Ратификация |
Жазыксыз айыпталған адамды актап, жаксы атын калпына келтиру |
Реабелитация |
Коғамнын барлык алеуметтик-экономикалык саяси курылымындағы тубегейли, сапалы тонкерис |
Революция |
Кери шегинушилик, бир нарсенин дамуында пайда болған кулдырау, озегристин нашар жағы |
Регресс |
Бурынғы пикирлеринен, козкарастарынан айнып, душпандар жағына шығып кеткен опасыз, азғын адам |
Регенат |
Соғысты бастап, бирак женилип калған мемлекеттин женген мемлекетке соғыс шығынын толеуи |
Репарация |
Соғыс кезинде туткындалған адамдардын, боскындардын, саяси жане т.б. себептермен баска жерге коныс аударғандардын оз елине кайтып оралуы |
Репатриация |
Мемлекеттик курылымдардын жазалау шарасы, куғын-сургинге ушырату |
Репрессия |
Коғамдык саяси омирге катысуына зан жузинде руксат етилип, мемлекеттик тиркеуден откен партиялар |
Ресми партиялар |
Коғамдык курылысты жане онын институттарын жетилдиру ушин билик жуйесине, саяси кызметтердин турли жактарына озгеристер енгизу |
Реформа |
Сайлауда, референдумда умиткер ушин немесе баска маселе бойынша дауыс беруге кукығы бар адам |
Сайлаушы |
Коп ултты мемлекеттердеги аз улттын окилдери озин болек мемлекет болып болинип шығуға немесе автономия алуға умтылуы, болектенуге, окшаулануға тырысу |
Сепаратизм |
Саястта, экономикада, мадениетте жане т.с.с. токырау |
Стагнация |
Коғамдағы алеуметтик жағдайға байланысты адамдардын ар турли топка болинуи |
Страта |
Инженерлерге, менеджерлерге, техника ғылымдарына иек артатын саяси тартип |
Технократия |
Баскалардын пикирине, сенимине, тартибине шыдамдылык корсету, саясатта алуан пикирликти колдау, оппозициянын жумысына мумкиндик беру |
Толеранттылык |
Тайпалык, этникалык болину, жекелену, болинуге умтылу, руаралык араздык |
Трайбализм |
Белгили бир индивидтин, коп жағдайда мемлекеттик немесе коғамдык кайраткердин ерекше кабилеттилиги, озгелерден оны даралайтын касиет |
харизма |
Коғамдык-саяси омирде биртиндеп, баяу даму |
эволюция |