Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
леуметтану_1 кредит_2014-15.doc
Скачиваний:
21
Добавлен:
05.02.2016
Размер:
833.02 Кб
Скачать

Рефераттар мен баяндамалар тақырыбы

1. Әлеуметтанулық зерттеулердің классификациясы

2. Әлеуметтік эксперимент

3. Зерттеудің этикалық қағидалары.

Глоссарий

Валидность ( англ. Имеющий силу, обоснованный) – характеристика качества измерения в социологии

Validity – а term describing a measure that accurately reflects the concept it is intended to measure

Валидттілік (тұрақтылық) – социологиядағы өлшеу сапасының негізгі мінездемесі

Величины переменные – объект, свойство или состояние, которые меняются в процессе наблюдения качественно и количественно. Выделяются независимые т.е. изменяющиеся независимо от другого и рассматриваемого как «причины» и зависимые изменяющиеся в связи с изменением независимых переменных и рассматриваемые, поэтому, как следствие.

Variable - the extent or amount of a specified standard or measure of length, quantity6 quality6 etc. There are dependent and independent values.

Ауыспалы көлем - сапалық және сандық бақылау процессінде өзгеріп отыратын объект қасиеті немесе жағдайы, а.к. Өз ішінде тәуелсіз болып, яғни басқаға тәуелсіз түрде өзгеретін және зеріттеушінің пайымдауынша бұл жағдайда "себеп" ретінде бөлінетін, ал тәуелді ауысу өзгерістерінің тәуелсіз түріне байланысты ауысып отыратындықтан "салдар" есебінде қарастырады.

Верификация ( лат. - подтверждение, доказательство) - процедура оценки социологических гипотез, состоящая в сопоставлении их с фактами, с положением дел в действительности

Verification - the procedure of value of sociologic hypothesis consist of facts in reality.

Верификация (лат.- растау дәлелдеу) - социологиялық болжамдарды фактілермен салыстырудан тұратын, шындық қызмет жағдайының бағалау іс тәртібі.

Взаимодействие социальное - форма социальной коммуникации или общения двух лиц или общностей, в которой систематический осуществляется их влияние друг на друга, реализуется социальное действие каждого из партнеров, достигаются приспособление действий одного к действиям другого, общность в понимании ситуации смысла действий и определенная степень солидарности или согласия между ними

Interaction social - the process by which people and groups influence each over - by talking, teaching, helping, changing attitudes, or rousing emotions.

Әлеуметтік әрекеттестік - коммунникация немесе байланыстардың кем дегенде екі адамның, болмаса қауымдастықтың бір біріне жүйелі түрде ықпал етуі, әлеуметтік қимыл - әрекеттерінің жүзеге асырылуы, бірінің іс - әрекетіне екіншісінің бейімделуі, белгілі ынтымақтастық дәрежесі мен олардың арасындағы келісімдердің әлеуметтік формасы.

Власть - форма социальных отношений, характеризующаяся способностью влиять на характер и направление деятельности людей и социальных групп, классов, посредствам экономических, идеологических и организационно - правовых механизмов, а также с помощью авторитета, традиций, насилия

Power - the ability to cause others to do what we want6 in same cases the ability to help way the decisions of industry or government.

Билік - адамдардың мінез - құлқына және қызмет бағытына, тәртібіне әсер ете алатындай қабілет, әлеуметтік топтар мен топаралық экономикалық, идеологиялық және құқықтық ұйым механизмдерінің, сондай - ақ абырой, салт - дәстүр, зорлық көмегімен сипатталатын әлеуметтік қатынастар формасы.

Внушение социально - психологическое - (лат- суггестия) форма психологического воздействия, связанная с ослаблением осознанным контролем в отношении воспринимаемых действий

Suggestion - 1) the process by which a physical or mental state is influenced by a thought or idea; 2) the process by which one thought leads to another.

Әлеуметтік - психологиялық сенім немесе - мәліметтерді қабылдау барысында сапалы бақылаудың әлсіреуіне байланысты болатын психологиялық әсер ету формасы.

Воспитание - функция общества, обеспечивающая его развитие посредством передачи новым поколениям людей социально - исторического опыта предшествующих поколений в соответствии с целями тех или иных классов, социальных групп.

Education - the transmission of knowledge from one generation to another by means of direct instruction.

Тәрбие - кең мағынада алғанда қоғамдық дамуды, оны жаңа ұрпаққа жеткізу, алдыңғылардың мақсаттары мен мүдделері сол ұрпақтық, таптық немесе басқа да әлеуметтік топтармен сәйкес келуін қамтамасыз ететін қоғамдік іс.

Воспроизводство социальных отношений - ( или социальное воспроизводство) процесс эволюционного развития системы социальных отношений и групп в пределах общественно - экономической формации в форме их циклического воспроизводства

Reproduction of social attitudes - (social reproduction) - the action or the process of evolutionary forming, creating or bringing into existence again of a system of social attitudes.

Әлеуметтік байланыстарды қайта өндіру (немесе әлеуметтік өндіріс) - әлеуметтік қатынастар мен топтардың қоғамдық экономикалық формациялар шегіндегі цилдық сипаттағы қайта өндірудің эволюциялық даму процессінің жүйесі.

Время социальное - специфические характеристики времени, в котором существуют и развиваются общество, социальные общности и индивиды

Time social - indefinite continuous duration regarded as that in which society develops.

Әлеуметтік уақыт - қоғам, әлеуметтік қауымның, индивидтік тіршілік ететін және дамып отыратын уақыттың өзіндік мінездемелері.

Вторичный анализ социологической информации - использование для решения поставленной исследовательской задачи эмпирических данных, собранных и статистически обработанных для анализа другой задачи или той же самой, но с других теоретических позиций

Secondary analysis - 1) a form of research in which the data collected and processed by one researcher are reanalyzed - often for a different purpose - by another; 2) estimating, the weight and speed of an opposing team's linebackers.

Әлеуметтік хабарлардың екінші рет талдануы - белгілінген зеріттеулік тапсырмалардың эмпирикалық берілген, жинақталған және статистикалық өңделген тапсырмалардың теориялық бағытта шешілуі.

Выборка - 1) совокупность элементов объекта социологического исследования, подлежащая непосредственному изучению; 2) совокупность способов, приемов, процедур отбора элементов объекта, единиц наблюдений и изучения при массовых социологических исследованиях

Sampling - the selection of small groups of entities to represent a large number of entities.

Іріктеу - 1) оқып үйренуді қажет ететін әлеуметтік зеріттеу объект элементтерінің жиынтығы; 2) объект элементтерін жалпылай зеріттеу кезіндегі әдісі, қолданысы, сұрыптау іс - тәртібі, бақылау мен оқудағы бірліктер жиынтығы.

Гарантии социальные - ( фр. - поручитель) материальные и юридические средства, обеспечивающие реализацию конституционных, социально - экономических и социально - политических прав членов общества

Guaranties social - means of securing, warranting the realization of constitutional rights of members of a society.

Әлеуметтік кепілдіктер (фр.-тапсырушы) - қоғам мүшелерінің конституциялық әлеуметтік - экономикалық және әлеуметтік саяси құқықтрының таратылуын қамтамасыз ететін материалдық және заңдық құрал.

Генетический метод - ( греч. - происхождение) способ исследования социальных явлений и процессов, основанный на анализе их происхождения и развития

Genetic method - means of investigation social phenomena and processes based on the analysis of it's origin and development.

Генетикалық тәсіл (грек.-шығу тегі) - әлеуметтік құбылыстар мен процесстерді зеріттеудің шығуы мен дамуын қарастыратын талдау әдісі.

Географическая школа - греч. - описание Земли) одно из направлений в социологии которое 1) абсолютизирует значения географической среды ( климата, рек, флоры и фауны, минеральных богатств) в жизни общества; 2) настаивает на обусловленности общественного бытия географическими факторами; 3) не учитывает сложного взаимодействия человеческой деятельности со средой обитания

Geographic school - trend in sociology which absolutize the geographic environment, geographic factors ensure social life, take no account interaction of a human activity and environment.

Жағрафия мектебі (грек.-жерді суреттеу) - социологиядағы бағыттың бірі; яғни жағрафиялық ортаның қоғам өміріндегі маңыздылығын (климаттың, өзеннің, флора мен фаунаның, минералды байлықтың) абсолюттеу.

Гипотеза( греч. Основание, предложение ) - утверждение о фактах, эмпирических связях или принципах функционирования и развития социальных явлений, не имеющее эмпирического или логического обоснования либо признаваемое недостаточно обоснованным.

Hypothesis - tentative, unverified statement of the relationship of known facts; a reasonable proposition worthy of scientific testing.

Ғылыми болжам ( грек.-негіздеме, болжам) - мәліметтер мен эмпирикалық байланыстар немесе әлеуметтік құбылыстардың қалыптасуы мен даму принциптерінің эмпирикалық немесе логикалық негізі жоқ, болмаса, толықтай негізделмегенін мойындау туралы пікір.

Гласность - один из принципов демократии, социальный механизм демократизации общества, общественного самоуправления и самоконтроля, развития творчества масс

Publicity - the quality or state of being public.

Жариялылық - демократия принциптерінің бірі, қоғамды демократияландырудың әлеуметтік механизімі, қоғамның өзін - өзі басқару мен бақылау, бұқара шығармашылығын дамыту.

Глобальные проблемы ( фр. - всеобщий, лат. - шар ) - проблемы, затрагивающие жизненные интересы всего человечества и требующих для своего решения согласованных международных действий в масштабах мирового сообщества.

Global problems - pertaining to or embracing the totality of a group of a problems of making all over the world.

Дүние жүзілік мәселелер (фр. - жалпыға ортақ, лат.-шар) - бүкіл адамзат мәселелерін қозғайтын және халықаралық дүниежүзілік қауымдастық аумағында келісілген шешімді талап ететін мәселелер.

Гомосексуализм - противоестественное половое влечение к представителям своего пола.

Homosexuality - an orientation of sexual activities or feelings towards others of the same sex.

Гомосексуализм - өз жынысының өкіліне табиғи емес жыныстық зауқы.

Господство - механизм осуществления власти, который принимает форму социальных институтов и предполагает расчленение социальных групп на господствующие и подчиненные

Authority - the right or the capacity6 or both6 to have proposals or prescriptions or instructions accepted without recourse to persuasion, bargaining, or force.

Үстемдік - әлеуметтік институттар формасын қабылдайтн және әлеуметтік топтардың үстем және бағынушы тап болып бөлінуін көрсететін билік механизімі.

Государство - совокупность взаимосвязанных друг с другом учреждений и организаций, осуществляющих управление обществом в интересах определенного класса и подавление классовых противников, звено политической системы общества, которому свойственны властные функции

The state - a political apparatus ruling over a given territorial order, whose authority is backed by low and the ability to use force.

Мемлекет - бір - бірімен өзара қатынастағы мекемелер мен ұйымдардың, белгілі бір топ мүдделерін басқаруын және таптық қарсыластарды басып отыруын жүзеге асыратын, биліктік функциялары тән қоғамдық - саяси звенолар жүйесі.

Государство социальное - демократическое государство, опирюащееся на широкую социальную основу и проводящее активную и сильную социальную политику, направленное на повышение или стабильное обеспечение жизненного уровня населения, защиту и реализацию прав и свобод граждан, на создание современных систем образования и социального обеспечения, на поддержание неимущих и малообеспеченных слоев населения и т.д.

State social - the democratic state which guided wide social base and carry out a strong social policy.

Әлеуметтік мемлекет - кең көлемдегі әлеуметтік негізге сүйенетін және тұрғын елдің өмір сүру деңгейін қамтамасыз етуді көтеру мен тұрақтандыруға және т.б. бағыталған демократиялық мемлекет.

Гражданин - лицо, принадлежащее к населению данного государства, пользующееся всеми правами, которые обеспечиваются законами данного государства, и исполняющее в соответствии с законами обязанности.

Citizen - a member of state, having both rights and duties associated with that state

Азамат - осы мемлекеттің тұрғыны болып саналатын, мемлекет заңдарымен қамтамасыз етілген барлық құқықтарды пайдаланушы және заңға сәйкес міндеттерді орындаушы адам.

Группа большая - социальная группа с большим количеством членов; противостоит малой группе, и в отличие от нее, основана на разного типа связях, не предполагающих обязательных личных контактов

Large group - social group having few limitations in personal contacts, but allowing considerable freedom.

Улкен топ - көп мүшелі әлеуметтік топ; кіші топқа қарама - қарсы және де одан бір өзгешелігі жеке байланыстардың міндеттілігін көрсетпейтін, әр түрдегі байланыстарға негізделген.

Группа малая - такая социальная группа, между всеми членами которой имеются непосредственные контакты; синоним г.м. - контактная группа.

Small group - a group that is small enough to allow it's members to rotate to one another on an individual basis.

Кіші топ - бұл барлық мүшелер арасында ортақ байланысы бар әлеуметтік топ; кіші топтың синонимы - байланысты топ.

Группа номинальная (лат.-имя, наименование) - совокупность людей выделяемая по некоторому признаку, имеющему смысл для целей анализа.

Group nominal - group of people merely named, stated or expressed with reference to the aim of analysis.

Нақты топ (лат.-есім, атау) - әрқилы белгілеріне байлансты бөлінетін талдау ушін аса мәні бар адамдар жиынтығы.

Группа первичная - разновидность малой группы (семья, группа сверстников, друзей, иногда соседская группа), обеспечивающая главным образом процесс первичной социализации и опосредствующая вхождение индивида в другие группы.

Group primary - small group in which people come to know one another intimately as individual personalities; distinct from the impersonal, formal utilitarian secondary group.

Алғашқы топ - ең басты алғашқы әлеуметтендіру процессі мен индивидтің басқа топтарға енуін қамтамасыз ететін кіші топ өкілдерінеің ( отбасы, құрдастар тобы,достар, кейде ккөршілер тобының) әр түрлілігі.

Группа референтная - (лат. - сообщаю) реальная или воображаемая социологическая группа выступающая для индивида в процессе социального сравнения в качестве эталона, с которым он сопоставляет свое социальное положение, поведение и установки.

Group reference - any group accepted as model or guide for one's judgments and actions.

Жәрдемщі топ (лат.-хабарлаушы) - индивидтер үшін әлеуметтік салыстыру процессінде этолон орнында жүретін, ол өзінің әлеуметтік жағдайын, тәртібін және қалпын сонымен қатар қоятын реалық (нақты)және елестік ( ойлау) әлеуметтік тобы.

Группа социальная - в широком смысле обширная совокупность групповых общностей, образующихся на базе тех или иных собственно социологических, т.е. связанных прежде всего с жизнью общества, признаков, на основе существующей в обществе системы общественных отношений: экономических, культурных, религиозных и т.п.

Group social - any number of persons who share a consciousness of membership and interaction.

Әлеуметтік топ - кең мағынада, жеке социологиялық сол немесе басқа базасында құралатын, яғни бәрінен бұрын қоғам өмірімен, белгілерімен байланысты, қоғамда тіршілік ететін қғмдық қатынастардың жүйесі: экономикалық, мәдени, діни, т.б. негізіндегі топтық қауымдардың кеңейген жиынтығы.

группа формальная (официальная, целевая) - социальная группа обладающая юридическим статусом, являющаяся частью социального института, организации, имеющая целью достижение определенного результата в рамках разделения труда в данном институте, организации.

Group formal - it's a group where people run on impersonal lines.

Формалдық топ (ресми, мақсатты) -заңдық статусқа ие, әлеуметтік институттардың бөлшегі болып табылатын, белгілі институт, ұйымдағы еңбек бөлінісі аумағында белгілі нәтижеге жету мақсаты бар әлеуметтік топ.

Группа этническая ( греч. - племенной, народный) - часть этноса (племени, народности, нации), ядро которого находится в другом социальном организме.

Group ethnic - a group whose culture is sufficiently in beliefs, values and customs that it's members feel an in-group identity which sets them apart from others.

Этникалық топ (грек.-тайпалық, халықтық) - өзегі басқа әлеуметтік организм ішіндегі этнос (тайпа, халық,ұлт) бөлігі.

Групповая динамика (греч. - сила) - совокупность тех динамических процессов, которые одновременно происходят в группе в какую-то единицу времени и знаменуют собой движение группы от стадии к стадии.

Group dynamics - the scientific study of the interaction within small groups.

ТÒтопты динамика (грек.-күш) - бір уақытта топ ішіндегі уақыт бірлігінде өтетін және топ қозғалысын сатыдан сатыға өтуін ұштастыратын динамикалық процесстер жиынтығы.

гуманизация труда ( лат. - человеческий) - изменение форм организации труда, направленное на "обогащение" его содержания ради повышения удовлетворенности им.

Humanization of labour - changing of forms of organization of labour6 aimed to the improvement of it's content.

Еңбек гуманизациясы (лат.-адамшылық) - еңбекті ұйымдастыруда, оның маңызы қанағаттандырарлықтай болуы үшін "байыту" бағытындағы формалар өзгерісі.

движение социальное - совместное действие различных социальных, этнических, демографических групп.

Social movement - collective effort to promote or resist change.

Әәлеуметтік қозғалыс әртүрлі әлеуметтік , демографиялық, этникалық топтардың бірлескен әрекеттері.

деловая игра - метод поиска управленческих решений в условии проблемной ситуации.

Business game - method of researching management decisions in a conditional problem situation.

Іскерлік ойын - шартты мәселе жағдайын шешудегі басқарушылық іздеу әдісі.

демократия - (греч.-народ, власть) - власть народа; форма политических отношений, признающая народ, его большинство носителем государственной власти.

Democracy - political system that allows the citizens to participate in political decision - making, or to elect representatives to government bodies.

Жариялылық (грек.-халық, билік) - халық билігі, халық қолдайтын, оның көпшілігі мемлекет билігін алып жүретін саяси байланыстар формасы.

деревня - исторически конкретная социально-пространственная форма существования общества, возникшая в следствии общественного разделения труда, т.е. отделение ремесла от сельского хозяйства и сосредоточения обмена в руках особой общественной группы.

Village - a settlement usually larger than a hamlet and smaller than a town.

Деревня - қоғамдық еңбекті бөлісу, яғни кәсіпті село шаруашылығынан бөлу және айырбастау ерекше қоғамдық топтар қолына түсуі барысында пайда болған тарихи нақты әлеуметтік -кеңістік қоғам тіршілігнің нормасы.

детерминационный анализ (лат.-опредилять) - метод статистического анализа таблиц сопряженности признаков.

Determinative analysis - method of serving to limit or fix the specific kind or character of tables.

Детерминациялық талдау (лат.-анықтау) - белгілердің тартылу таблицияларының құрылымдық әдісі.

детерминизм социальный - один из основных признаков социологии, выражающий всеобщею взаимосвязь и взаимообусловленность социальных явлений.

Determinism social - one of the main features of sociology expressed every social phenomena is necessarily determined by motives.

Әлеуметтік төмендеу - жалпы әлеуметтік құбылыстардың байланысын және өзара шарттылығын көрсететін негізгі социология принциптерінің бірі.

деятельность - способ существования и развития социальной действительности, проявление социальной активности, целенаправленное отражение и преобразование окружающего мира.

Activity - means of existing and development of a social reality, the exertion of energy.

Қызмет - әлеуметтік шындық тіршілігі мен дамуын, әлеуметтік белсенділігін көрсететін, мақсат бағытын қамтитын және қоршаған ортаны өзгертетін әдіс.

диагностика социальная (греч. - способный распознавать) - анализ состояния социальных объектов и процессов, выявление проблем их функционирования и развития.

Diagnostics social - a distinctive symptom or characteristic of social objects and processes.

Әлеуметтік диагностика (ажыратуға қабілетті) - әлеуметтік обектілер мен процесс жағдайларының талдануы, олардың қалыптасуы мен дамуындағы мәселелердің айқындалуы.

динамика социальная (греч.-сила) - понятие выдвинутое французским социологом О'Контом для анализа изменений и последовательной смены социальных явлений, причин прогресса, его направленности и противопоставляемое им социальной статике, исследующей устойчивые структуры, которые обеспечивают социальный порядок и сохранение общества как целое.

Dynamics social - the moving physical and moral forces in a social sphere and the lows by which they act (this notion was put forward by French sociologist O'Kont).

Әлеуметтік динамика (грек.-күш) - әлеуметтік құбылстардың өзгеруі мен қосарлана ауысуын талдауы үшін, тұрақты құрылымды зеріттейтін, оның әлеуметтік статикаға бағыттылығы мен қайшылығын, қоғамды бүтін ретінде әлеуметтік тәртін пен қорғауды қамтитын француз социологы О. Конттың алға тартқан түсініктемесі.

дисперсионный анализ ( лат.-рассеяный, рассыпанный) - метод статистического анализа, предназначенный для оценки влияния ряда независимых качественных переменных (факторов) на количественную переменную (признак)

Dispersion analysis - method of statistical analysis, designed to the value of influencing of qualitative factors on a quantitative sign.

Дисперциялық талдау (лат.-шашыранды, төгілген) - тәуелсіз сапалық ауыспалылық (факторлық) қатарын сандық ауыспалылықпен (белгілік) бағалауға арналған статикалақ талдау әдісі.

дистанция социальная (доказательство, свидетельство) - метод сбора первичных данных, при котором документы используются в качестве главного источника информации.

Distance social - degree of closeness to, or acceptance of members of over groups.

Әлеуметтік ара қашықтық (лат.- ара қашықтық) - таптардың, әлеуметтік топтардың және қоғамдағы жағдайға байланысты адамдардың жақындығы немесе алыстығы.