- •1Самай сүйек өзектері, олардың маңызы
- •2 Дабыл қуысы, қабырғалары, құрамы, қатынастары, отит кезіндегі асқынулар
- •3Көзұясы, қабырғаларының құрылысы, тесіктері, олардың маңызы
- •5 Ми сауыты негізінің сыртқы беткейі
- •6Ми сауыты негізінің ішкі беткейі, тесіктері, маңызы
- •7 Мұрын қуысы, қабырғаларының құрылысы, тесіктері, олардың маңызы
- •8 Бассүйек шұңқырлары. Олардың шекаралары, құрамы
- •9 Көкет, тесіктері, әлсіз жерлері
- •10Іш аймақтары.Тік бұлықеттің қынаптарының пайда болуы
- •34.Жұтқыншақ: бөлімдері, құрылысы, қатынасы.
- •35.Өңеш: топографиясы, құрылысы. Өңештің тарылулары.
- •36.Асқазан: құрылысы, топографиясы, асқазан бездері, ішастарға қатынасы, қызметі, жалғамалары.
- •45.Ұйқыбез (pancreas)
- •49. Құрсақ қуысының жоғарғы қабатындағы ішастар жолының топографиясы және ішастардың ағзаларға қатынасы.
- •50. Бауыр қабы,bursa hepatica,жоғарғы қабырғасы – көкетпен; медиалды жағы - ішастардың орақтәрізді байламымен, артқы қабырғасы – тәждік байламмен шектелген. Құрамына бауырдың оң үлесі кіреді.
- •53. Ауыздың ойылуы /стоматиттер/.
- •55. Көмей, larynx
- •68.Несепағар,құрылысы,бөлімдері,ішастарға қатынасы.Несепағардың тарылу жерлері,практикалық маңызы.
- •69.Несеп жібергіш өзек,оның жыныстық ерекшеліктері.Ерлердің несеп жібергіш өзегінің құрылысы,бөлімдері,қызметі.
- •70.Аталық без, аталық без қосалқысы: құрылысы және қызметі.
- •72.Аталық без қабықтары, олардың туындылары.
- •55. Көмей: шеміршектері, қосылыстары, жалғамалары, көмейдің буындары.Көмей қуысы. Көмей бұлшықеттері (кеңейткіштер, қысқыштар, дауыс саңылауын керетін бұлшықеттер).
- •Көмей шеміршектерінің аралық буындары мен байламдары.
- •Көмей бұлшықеттері (мускули ларингис)
- •Көмей қуысы (кавум ларунгис).
- •56. Өкпенің құрылымдық- функционалді бірлігі.
- •58.Өкпенің құрылысы және қызметі.Өкпенің шекаралары.
- •59 .Оң және солжақ өкпетүбінің анатомиясы және топографиясы, сол өкпенің оңнан айырмашылығы
- •60 .Плевра: бөлімдері, шекаралары, плевра қуысы, плевра синусы, олардың маңызы.
- •60. Көкірекаралық. Базель жіктемесі бойынша бөлімдері, көкірекаралықтың ағзалары, олардың топографиясы. Көкірекаралық Париж номенклатурасы бойынша.
- •63.Бүйректің юкстагломерулярлық аппараты туралы түсінік.
- •64.Бүйректің қызметтері.Бүйректің форникалдық аппараты.
- •65. Бүйректің қанмен қамтамасыз етілу ерекшеліктері. Зәрдің түзілу кезеңдері және шығарылу жолдары.
- •174. Цистерна туралы түсінік. Субарахноидалды кеңістік цистерналары.
- •216. Шонданай нерві, оның тармақтары және нервтендіру аймақтары.
- •217. Үлкен жіліншіктік нерв, қалыптасуы, тармақтары, нервтендіру аймақтары.
- •218. Жалпы кіші жіліншіктік нерві, тармақтары, нервтендіру аймақтары.
- •219. Вегетативтік рефлекторлық доға.
- •220. Внж, оның жіктелуі және бөлімдеріне жалпы сипаттама.
1Самай сүйек өзектері, олардың маңызы
os temporale.Бассүйектің ми сауыты бөлімінің 2жақ бүйір қабырғасын құрайтын жұп сүйек. .
1қабыршақтық (pars squamosa),самай шұңқырының қабырғасын түзеді
2дабылдық (pars tympanica),сыртқы есту жолы ,дабыл қуысын құрайды
3тастық (pars petrosa).құлақ қаңқасын құрайтын қатты бөлік
Самай сүйектің қосылған бөліктері щель түрінде қалады:
(fissura petrosqumosa);
(fissura tympanosqumosa),
(fissura petrotympanica).
Самай сүйек каналдары
ұйқы каналы, canalis caroticus, ұйқы артериясы жатады.
Дабыл жарғағы каналы, canaliculus chordae tympani,
Беттік канал, canalis facialis, беттік нерв өтеді,
бұлшықеттік-трубалық канал, canalis musculotubaris,
емшектік канал, canaliculus mastoideus,
Дабыл каналец, canaliculus tympanicus,
Ұйқы-дабыл каналы, canaliculi caroticotympanici, аттас нервтер өтеді
2 Дабыл қуысы, қабырғалары, құрамы, қатынастары, отит кезіндегі асқынулар
Дабыл қуысы(cavum tympani, лат. cavum — қуыс, tympani — дабыл) — ортаңғы құлақ орналасқан самай сүйектің қуысты дабылдық бөлігі. Оның сыртқы бүйір қабырғасы дабыл жарғағымен шектелген. Дабыл қуысының ішкі қабырғасында үзеңгіше сүйекше табанымен жабылған ішкі құлақтың кіреберіс терезесі (сопақша тесік) және ішкі дабыл жарғағымен астарланған ұлу терезесі (дөңгелек тесік) болады. Бұл тесіктерді бір-бірінен аралық мүйіс бөліп тұрады. Дабыл қуысының алдыңғы қабырғасында осы қуысты жұтқыншақпен жалғастыратын есту түтігінің тесігі орналасады, ал оның төбесі арқылы бет жүйкесінің өзегі өтеді. Дабыл қуысы — сыртқы құлақты ішкі құлақпен жалғастырып, есту мүшесі қызметін іс жүзіне асырады.
Отит-құлақтың қабынуы.қөбіне ортаңғы құлақтың қабыну кездеседі-лабиринтит.Ортаңғы отит қоздырғышы кокктар-пнвмококк,стафилококк,гемофильді таяқшалар.Көбіне жоғары тыныс алу жолдарының асқынуларынан кейн п.б.
Классификациясы
1Катарльды
2іріңді(ірің ағу,темп жоғары,ірәң жол таппай бас суйек қуысына өтуі мүмкін,содан менингит ,ми абцессы даму)
Құлақ аурулары[1] – құлақтың сыртқы, ортаңғы және ішкі бөліктерінде кездесетін дерттер. Құлақ аурулары жедел және созылмалы. Жиі кездесетін сыртқы құлақ ауруларына отит, перихондрит, отогематома, құлық, т.б. Әсіресе, балаларда жиі кездесетін түрі – сыртқы есту жолына бөгде дененің түсуі. Бұл кезде баланың құлағы қышып, есту қабілеті төмендейді. Осының салдарынан есту жолы терісі қабынып, сұйық зат бөлінеді. Емдеу үшін бөгде денені жою мақсатында спиртті тамшы тамызады, стерильді жылы ерітіндімен есту жолын тазалайды. Ауру асқынып кетсе хирургиялық операция жасалады. Ішкі құлақ ауруларынан есту жүйкесінің невриті мен отосклероз жиі кездеседі. Есту жүйкесінің невриті түрлі жұқпалы аурулардың (тұмау, қызылша,қызамық, т.б.) асқынуынан және құлаққа түрлі инфекциялардың түсуінен болады. Белгісі: құлақ үнемі шуылдап тұрады, адамның естуі төмендеп, тіпті сөйлеудің өзі қиындайды. Науқасты емдеу үшін мидың қан айналысын жақсартатын препараттар, В, С тобының витаминдерін ішкізеді, кейде лазерлі және төмен жиілікті магниттік терапияқолданылады. Отосклероз (грек. otos – құлақ, sklerosіs – қатаю) – екі құлақтың да есіту қабілетінің төмендеуі. Әдетте дыбыстолқыны дабыл жарғағынан және есіту сүйекшелерінен өтіп, есіту жүйкелерін тітіркендіреді. Ауру кезінде ортаңғы құлақты ішкі құлақпен жалғастыратын үзеңгі, төсше және балғашық сүйекшелері қозғалғыштық қабілетінен айырылады. Соның нәтижесінде дыбыс есіту жүйкелеріне жетпейді. Аурудың белгісі бірден байқалмайды, адамның естуі бірте-бірте төмендейді. Дәрі-дәрмекпен емдеу көп нәтиже бермейтіндіктен, көбіне есіттіргіш аппараттарды пайдалану не хирург. операция жасау қажет.