3.4 Санитарлы-гигеналық іс-шаралар

Кәсіпшіліктік кәсіпорындарды жобалаудың санитарлық нормасына сәйкес өндірістік бөлмелердегі ауаның оптималды температурасы жылдың суық және ауыспалы кезеңдерінде 17 - 19°С; жылдың жылы кезеңінде 20 - 22°С болуы керек ауаның ылғалдылығы 60 - 40%, оның қозғалыс жылдамдығы 0,3 - 0,4 м/с құрайды.

Жұмысшы зона деп жұмыс орны орналасқан аудан немесе еден деңгейінен 2 м дейінгі биіктікті кеңістік есептеледі. Тұрақты жұмыс орны-жұмысшы өзінің жұмыс уақытының үлкен бөлігі болатын орын.

Адам денсаулығына қоршаған ауа температурасынан, оның ылғалдылы- ғынан, ауаның қозғалыс жылдамдығынан тұратын өндірістік ортаның микроклиматтық шарттары әсер етеді.

3.4.1 Метеорологиялық шарттарды қамтамасыз ету

Өндірістік желдеткіш: желдеткіш жарылыс қауіпті немесе улы газдар- дан, шаңнан және ылғал мен жылудың артықшылығынан тазартатын өндірістік бөлмелерде еңбектің қалыпты санитарлы-гигиеналық шарттар түзеді.

Табиғи желдету кезінде бөлменің ішінде және сыртындағы ауа температурасының әртүрлілігі нәтижесінде, ал жасанды желдету желдеткіштер есебінен болады.

Желдету көмегімен өндірістік бөлменің жұмысшы зонасында зиянды заттардың қауіпті концентрациясы төмендейді және ластанған ауаны тазамен араластыру есебінен шекті мүмкінге дейін жеткізіледі.

Микроклиматтың көрсеткіштері:

- температура (⁰С);

- салыстырмалы ылғалдылық (%).

Адам денсаулығына қоршаған ауа температурасынан, оның ылғалдылығынан, ауаның қозғалыс жылдамдығынан тұратын өндірістік ортаның микроклиматтық шарттары әсер етеді.

Микроклиматтың көрсеткіштерінің өзгеруі және әртүрлі ауырлықтағы жұмысты орындауы кезіндегі, дененің тұрақты температураны ұстап тұратын, адам ағзасының қабілеттілігін термореттеу деп атаймыз.

Ол заттардың алмасуының өзгеруі ( химиялық термо реттеу) мен жылу берудің (физикалық термореттеу) нәтижесінде жылу түзілудің арасындағы орнатылған белгілі қатнастарды қамтамасыз етеді.

Өндірістік ғимараттың көлемін, бір жұмысшыға 15м³-тан қабылдайды. Ол ауданы 4,5 м³, биіктігі 3,2 м³ -тан кем болмауы керек.

Жұмысшы зона деп жұмыс орны орналасқан аудан немесе еден деңгейінен 2 м дейінгі биіктікті кеңістік есептеледі. Тұрақты жұмыс орнында жұмысшы өзінің жұмыс уақытының үлкен бөлігі болатын орын.

3.4.2 Шу деңгейін есептеу

МемСТ 12.1.003-83 сәйкес шулардың келесідей классификациясы бекітілген. Спектрлік сипаттамасы бойынша шулар кеңжолақты және тональды болып бөлінеді. Кеңжолақты шулар ені бір октавадан аспайтын үздіксіз спектрмен сипатталады. Тональды шу спектрінде дискретті тондар анық білінеді, яғни белгілі жиілікті. Әдетте шудың тональды сипаттамасы жиіліктің октавті жолақтарының 1/3-де өлшеніп бекітіледі.

Уақыттық сипаттамасы бойынша шулар тұрақты және тұрақсыз болып бөлінеді. Тұрақты шу болып 8 сағаттық жұмыс күнінде дыбыс деңгейі 5 дБ артық өзгермейтін есептеледі. Сол уақыт аралығында дыбыс деңгейі 5 дБ артық өзгерген жағдайда шу тұрақсыз деп саналады.

Тұрақсыз шулар уақыт бойынша тербелмелі, үзілмелі және албыртты (импульсивный) болып бөлінеді.

Тербелмелі шу болып дыбыс деңгейі уақыт бойынша үздіксіз өзгеретін шу саналады.

Үзілмелі шу болып дыбыс деңгейі сатылы түрде 5 дБ және одан көп шамаға өзгеретін, сонымен қатар интервалдар ұзақтығы 1 с одан көп шаманы кұрауы тиіс шулар есептеледі.

Албыртты шу болып әрқайсысының ұзақтығы 1 с кем емес және 7 дБ кем емес дыбыс деңгейімен айырықшаланатын бір немесе бірнеше дыбыстық дабылдардан тұратын табылады.

Келесi деңгейлермен шу жасайтын 4 автоматта болатын кластың өлшеп буып қоюын бөлуде шудың төмендетуiн талап етiлетiн деңгейдi анықтау:L,=96 дБ, L₂=88дБ, L₃= 94 дБ, L₄= 91 дБ. Цехта барынша жiберiлетiн шуыл деңгей 80 дб –дан аспайтын болуы керек.

Шешімі:Цехта көздер әр түрлi деңгейлермен болғандықтан, шу, булы жинақтауды әдiс пайдаланып қаламыз және анықтаймыз. Формула бойымен жиынтық шуыл деңгейі.

Булар үшiн: L₂= 88 дБ, L₄= 91 дБ (разница между ними 3 дБ, А = 1,7)жиынтықшуылдеңгейL_2-4=L₆+ А = 91 + 1,7 = 92,7 дБ.

Булар үшін: Х_2-4 = 92,7 дБ, L₃= 94 дБ (олардың арасындағы айырмашылық 1,3 дБ, А = 2,3)жиынтық шуыл деңгейі.

L_2-4-3= L₆+А = 94 + 2,3 = 96,3 дБ. (3.4)

Булар үшін : Ь₂.₄.₃ = 96,3 дБ, Ь, = 96 дБ (олардың арасындағы айырмашылық 0,3 дБ, Д = 2,9) жиынтықшуылдеңгей

L_2-4-3, = L₆+ А = 96,3 + 2,9 = 99,2 дБ.

Нормативтiкке дейiн шудың төмендетуiн талап етiлетiн деңгей формула бойымен анықтаймыз:

АLC_tp=L-L_n= 99.2-80 = 19,2 дБ. 3.5)

Қорытынды: баспанаға 19, 2 дБ шудың талап етiлетiн төмендетуi.