- •Кіріспе
- •1 Геологиялық бөлім
- •1.1 Кен орын туралы жалпы мәліметтер
- •1.1- Сурет. Қаражанбас кенорынының шолу картасы
- •1.2 Литологиялық- стратиграфиялық сипаттамасы
- •Кесте. Қаражанбас кен орны. Мұнайдың геологиялық қоры
- •1.3 Тектоникасы
- •1.4 Мұнайгаздылығы
- •1.5-Кесте - Газданған мұнайдың ағымдағы физико-химиялық қасиеттері
- •1.4.1 Өнімді горизонттардың геологиялық - өндірістік сипаттамасы
- •2 Технологиялық бөлім
- •2.1 Кен орынды игеру жүйесі
- •2.1.1 Игерудің ағымдағы жағдайын, игерудің технологиялық көрсеткіштерін талдау
- •2.1.2 Мұнайжәне газ қорларының өндіруін талдау
- •2.1.3 Кеніштің энергетикалық жағдайының сипаттамасы, игеру режимдері
- •2.1.5 Қабат қысымының жүйесі және қабаттардың қолданыстағы мұнайбергіштікті арттыру әдістерін қолдану
- •2.2 Мұнай және газ өндірудің техникасы мен технологиясы
- •2.2.1 Ұңғымалар қорының және олардың ағымдағы дебиттерін талдау
- •2.2.2 Ұңғыларды пайдалану тәсілдерінің көрсеткіштерінің сипаттамасы
- •2.2.3 Ұңғыны пайдалану кезінде кездесетін қиыншылықтардың алдын- алушаралары және олармен күрес
- •2.2.4 Ұңғы өнімдерін өндірістік жинау және дайындау жүйесі
- •2.3 Арнайы бөлім
- •2.3.1. Бумен әсер ету кезінде қолдана отырып жоғары тұтқырлықты мұнайды алу процесстерін зерттеу
- •Кесте 10.1-бжә қолданатын аймақтардағы игеру көрсеткіштерінің динамикасы.
- •Мұнай қабаттарына бу айдау әсерінің жалпы схемасы
- •2.3.2 Бу айдаудың технологиялық көрсеткіштерін есептеу
- •3 Экономикалық бөлім
- •3.1 Кен орнын игерудің технико-экономикалық көрсеткіштері
- •3.2 Экономикалық тиімділіктің есебі
- •4 Еңбекті қорғау бөлімі
- •4.1 Кәсіпорындағы қауіпті және зиянды факторлар
- •4.2 Еңбек қауіпсіздігін сақтау шаралары
- •5 Қоршаған ортаны қорғау бөлімі
- •5.1 Атмосфералық ауаны қорғау
- •5.2 Су ресурстарын қорғау
- •5.3 Жер ресурстарын қорғау
1.5-Кесте - Газданған мұнайдың ағымдағы физико-химиялық қасиеттері
Атауы |
I объект | |
Өзгеріс диапазоны |
Орташа мағынасы | |
Тығыздық при 20 0С, кг/м3 |
930 – 943,6 |
937 |
Жабысқақтық, мПа∙с, при 20 0С 50 0С |
825,4 – 987,8 94,9 – 167,7 |
- 126,7 |
Юра мен неоком суларының аудан бойынша минералдануы белгілі заңдылық бойынша оңтүстіктен солтүстікке қарай 40-тан 70 г/л дейін ұлғаяды.
Жүргізілген 8 су анализдері бойынша (3 проба юра және 5 проба неоком) жеке микрокомпоненттердің салыстырмалы көп мөлшері анықталған: бром 75-209 мг/л және йод 1,48-5,56 мг/л. Бромның мөлшері судың минералдануына тікелей байланысты. Бұл параметр өскен сайын бромның мөлшері елеулі түрде жылдам өсетіні, ал тереңдеген сайын кемитіні анықталған.
Суда еріген газдың құрамы жекелеген анализ бойынша ВНИГРИ және ЦЛ КНГР лабораторияларында анықталған. ВНИГРИ мәліметтері бойынша готеривадан Долгинец аймағынан (7 ұңғыма) 316 м тереңдіктен алынған газ типі бойынша метанды-азотты болып табылады. Оның құрамында (көлемдік үлес бойынша): СН4 – 52,99; N2 – 42,9; CO2 – 3,8; С2Н6 – 0,31. Сирек газдардың мөлшері (Ar+Kr+Xe) 0,2 пайызды құрайды.
1.6-кесте - Юра мен неоком дәуірлерінің өнімді горизонттарының гидрогеологиялық параметрлері
Горизонт |
Нұсқаның орташа тереңдігі, м |
Су дебиті, м3/сут |
Тқ, 0С |
Рқ, атм |
Статистикалық деңгей |
Ю-I |
385 – 480 |
105 – 340 |
28 – 31 |
45,9 – 56 |
Перелив
|
“Д” “Г” “В” “Б” “А” |
338 – 380 300 – 405 265 – 385 307 240 – 312 |
- 14 – 360 - 9,6 86,4 |
24 - 34 26 – 33 24 – 28 28 – 30 24 - 39 |
45 – 46,5 38 – 51 21 – 52 44,5 – 47 29,6 – 52,1 |
- “ - - “ - - “ - - “ - - “ - |
132 ұңғыдан алынған еріген газ нұсқасында жоғары азотты көмірсутегі бар екендігі анықталған (көлемдік %): метан – 9,8; пропан – 0,2; CO2 – 4; биогенді азот – 21; ауадан шыққан азот – 52 және оттегі - 13.
1.4.1 Өнімді горизонттардың геологиялық - өндірістік сипаттамасы
Қаражанбас кен орнының газ су мұнай жапсарысы орта юра және төменгі мел шөгінділерімен байланысты.
Төменгі мел шөгінділернің тілігінде келесі қабаттар бөлек қаралды: А1, А2, Б, В, Г, Гп және Д. Төменгі мел шөгінділері бірқалыпсыз орналасқан. Көбінесе, генезисі бойынша теңізді, құмтастардың кішкене қуыстары бар, қабат-қабаттасып жатқан алевролит және сазды жыныстар. Неокома және төменгі апта жыныс коллекторлары орташа ұсақ бұршақты, қатпарсыз құмтастармен; ұсақ бұршақты құмтастармен, ірі және түрлі бұршақты, қатпарсыз немесе сирек сазды қабатшалары және саз ұяшықтары бар алевролиттермен көрсетілген.
Орта юра шөгінділерінде Ю-I және Ю-II өнімді қабаттары есепке алынды. 1993 ж. Пайдалану ұңғыларының тығыз торының бұрғылау материалдары бойынша структураның батыс переклиналь құрамындағы Ю-I горизонтында үш дербес объект бөлініп алынды: үстінгі, төменгі және ортаңғы пласттар; Ю-II горизонтында негізгі қабат және оның астында линза тәріздес қабаттар байқалды.
Орта юралық өнімді қалыңдық континентальды және аллювиальді-көлді генезисі бойынша ұсақсынықты және сазды жыныстармен қосылған. Олардың бірқалыпсыз қатпарлануында сазды топталанулармен бөлінген жыныстар пайда болады. Коллектор-жыныстардың құрылысы ұсақ бұршақты құмтастар, алевролиттер, ұсақ және ірі түйірлі құмтасты алевролиттерден тұрады.
Қабат сипаттамалары 1.7-1.8 кестелерінде көрсетілген.
Бастапқы мұнайлылық (Кбм) 1-Кқм секілді анықталған. Мұндағы Кқм – әктасты битумды ерітіндіде бұрғыланып, 145 ұңғыманың кернінің анықтамалары бойынша алынған қалдық мұнайлылық. Бастапқы мұнайлылық коэффицентінің орташа мәнін есептеу үшін, керн консервациясы методикасын сақтай отырып, тілімнің мұнайлылық бөлігінен жыныс коллекторлары үшін алынған мәліметтер қолданды. Шекті мәндерінен жоғары кеуектілік және өткізгіштігі бар үлгілер қолданды, және де кеуектіліктің анықталуысыз, бірақ өткізгіштігі 0.02мкм2 көп. Керн бойынша мұнайлылық тек Г қабаты және Ю-I, Ю-II горизонттары үшін анықталды және сәйкесінше 0.73, 0.74, 0.79-ды құрайды (кесте 1.7). ГИС бойынша ол игерудің барлық объектілері бойынша анықталған, және I – 0,72, II – 0,74, III – 0,69 тең. Бастапқы мұнайлылықтың максималды айырылысы юра дәуірінің өнімді қабатынан байқалады. Ол керн бойынша ақпараттың жетіспеушілігіне байланысты.
Гидрогеоелогиялық тұрғыдан Қаражанбас кен орны Батыс Қазақстандағы қаралып жатқан бөліктерінің ең түбегейлі зерттелген альб-сеноманды комплексі бойынша орнатылған, салыстырмалы түрде жоғары емес минерализациялы хлоркальцийлі сулар зонасының дамуына жатқызылады. Стратиграфиялық тілімде алты сулы горизонт ашылып сыналған. Барлық өнімді горизонттардың жер асты қабат сулары фонтандалады немесе 9 дан 340 м3/тәу дебитімен құйылады. Неком және юра дәуірінің гидродинамикалық жүйесі суарынды болып сипатталады. Ең суы мол болып Ю-I, «Г» и «А» өнімді горизонттар саналады.
1.7-кесте - Қабаттар бірқалыпсыздығының сипаттамасы
Параметр (сорташа мәні |
Қабат, горизонт | |||||||||||||
А |
Б |
В |
Об. I |
Г |
Гп |
Д |
Об. II |
Ю-Iорт, |
Ю-Iн, |
Ю-I, шығ |
Ю-IIо, б |
Ю-II, |
Об. III | |
Таралу коэффиценті |
0,97 |
0,81 |
0,86 |
1,00 |
1,00 |
0,52 |
0,88 |
1,00 |
1,00 |
0,83 |
0,69 |
0,97 |
0,86 |
0,90 |
Құмтастық коэффиценті |
0,81 |
0,73 |
0,65 |
0,34 |
0,77 |
0,88 |
0,89 |
0,59 |
0,79 |
0,87 |
0,80 |
0,83 |
0,72 |
0,62 |
Бөлшектену коэффиценті |
1,39 |
1,32 |
1,54 |
3,73 |
3,05 |
1,20 |
1,33 |
4,24 |
2,50 |
1,70 |
2,20 |
1,98 |
2,20 |
4,71 |
Қабат өткізгіштігі 1,02*10-15м2 – 6*10-15м2 .
Гидрогеоелогиялық тұрғыдан Қаражанбас кен орны Батыс Қазақстандағы қаралып жатқан бөліктерінің ең түбегейлі зерттелген альб-сеноманды комплексі бойынша орнатылған, салыстырмалы түрде жоғары емес минерализациялы хлоркальцийлі сулар зонасының дамуына жатқызылады.
1.8-кесте - Қалыңдықтар сипаттамасы
Қалыңдық, м (орташа мәні) |
Қабат, горизонт | |||||||||||||
А |
Б |
В |
Объект I |
Г |
Гп |
Д |
Объект II |
Ю-Iср, батыс |
Ю-Iн, батыс |
Ю-I, шығ. |
Ю-IIо,батыс |
Ю-II, батыс |
Объект III | |
Жалпы |
5.0 |
6.0 |
5.9 |
29.7 |
15.7 |
2.7 |
4.4 |
27.4 |
11.9 |
7.3 |
14.8 |
14.6 |
17.4 |
35.8 |
Пайдалы |
3.7 |
3.9 |
3.1 |
9.3 |
12.2 |
2.2 |
3.8 |
15.2 |
8.6 |
6.2 |
10.6 |
11.9 |
10.4 |
20.6 |
Мұнайлы |
3.7 |
3.9 |
3.1 |
9.3 |
11.7 |
2.1 |
2.9 |
14.6 |
8.5 |
6.6 |
11.8 |
12.2 |
7.4 |
19.2 |
Газды |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.6 |
|
|
|
3.6 |