ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті

Т.Басенов атандағы Сәулет және құрылыс институты

Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау кафедрасы

Курстық жұмысқа

Түсініктемелік жазба

Тақырыбы: «Ақтөбе ТЭЦ жабық акционерлік қоғамы»

050731 – Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау

Орындаған: Сериков М.С

Жетекші

Ph.D докторы, доцент

____________ Акубаева Д.М

«____»___________ 2015 ж.

Норма бақылаушы

инженер

____________Н.В.Лунина

«____» ___________2015 ж.

Алматы 2015

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті

Т.Басенов атандағы Сәулет және құрылыс институты

Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау кафедрасы

Курстық жұмысқа

Түсініктемелік жазба

Тақырыбы: «Ақтөбе ТЭЦ жабық акционерлік қоғамы»

Курстық жұмыстың орындалуын бағалау

Жұмыстардың орындалу сапасы	Баға диапазоны	Алынған
1 Орындалмады Сабақтарда себепсіз болмау	0%
2 Білім алушының орындауы және белсенділігі	0-50%
3 Жұмысты рәсімдеу	0-20%
4 Анықтамаларды, техникалық әдебиеттерді, оқу- әдістемелік кешенді, дәрістерді пайдалану шеберлігі	0-5%
5 Техникалық құралдарды пайдалану шеберлігі	0-5%
6 Курстық жұмысты қорғау	0-20%
Жалпы	0-100%

Білім алушы Сериков М.С.

Мамандық шифры 5В073100

Оқытушы Акубаева Д.М

Алматы 2015

Курстық жұмыстың дайындау

Графигі

Бөлімдер атауы, қарастырылатын мәселелер тізімі	Ғылыми жетекшіге көрсету мерзімдері	Ескерту
1.Кіріспе	6.02.2015-20.02.2015
2. Негізгі бөлім	20.02.2015-20.03.2015
3. Қорытынды	27.03.2015-17.04.2015

Кафедра меңгерушісі ______________________ Қ.М. Қасенов

Жұмыс жетекшісі ____________________ Д.М.Акубаева

Тапсырманы орындауға алған білім алушы_______________С.М.Сериков

Күні «____» _______________2015 ж.

Мазмұны

КІРІСПЕ		5
1	Жалпы ақпарат	6
2	Өнеркәсіптік объектінің қауіпсіздігін талдау	12
3	Өнеркәсіптік объектінің төтенше жағдайларды оқшаулауға және жоюға дайындығын қамтамасыз ету	20
4	Жұртшылықты ақпараттандыру	26
ҚОРЫТЫНДЫ		28
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ		29

КІРІСПЕ

1996 жылдың 5 шілдесінде қабылданған №19-1 «Табиғи және техногенді төтенше жағдайлар» туралы Қазақстан Республикасының заңына сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің 19 мамыр 2002 жылдың № 764 қаулысы және ҚР ТЖ агенттігінің 13 шілде 2001 жылдың №113 бұйрығына сәйкес ЖАҚ “Ақтөбе ТЭЦ”-ке «Өндіріс объектісінің қауіпсіздік декларациясын» құрастыру қажет.

Қауіпсіздік декларациясында келесі мәселелер қаралады: жалпы мәлімет, өндіріс объектісінің қауіпсізідік талдауы, өндіріс объектісінің төтенше жағдайларды жою мен ұйымдастыру дайындығы, ұйымның медициналық қамтамасыздығының тәртібі, объекті жағдайының жоспары, бағдарлама парағы.

Негізгі қауіп – табиғи газ; жоғары температура t = 540 ⁰С ыстық су және бу, қысым Р = 100 кгс/см²; аммиакты су 200 тонна; трансформатлы май; техникалық күкірт қышқылы – 301 тонна.

1. Жалпы ақпарат

Өнеркәсiптiк объектi туралы жалпы мәлiметтер

“Ақтөбе ТЭЦ” жабық акционерлік қоғамы, меншік түрі – жеке, негізгі қызмет саласы бойынша енергетика және минералды ресурстар Министрлігіне қарайды.

Ол мекемені басқарушы басшылар кеңесі мен “Ақтөбе ТЭЦ” ЖАҚ басқармасының председателі Чемоданов Владимир Леонидович.

ЖАҚ “Ақтөбе ТЭЦ” Ақтөбе қаласының солтүстік-батыс бөлігіндегі өндіріс аймағында орналасқан (қаланың геометриялық орталығынан 6 км жерде), бір өндіріс аймағын Альп жатыр және ААҚ “Феррохром” ферроқорытпа зауытының территориясына тікелей сыналап енгізілген, ол әрқашан экологияның аур және газ түріндегі тастандылар ластануына кері әсерін тигізеді.

ТЭЦ 1943 жылдың 18 қаңтарында іске қосылған.

Тағайындалған қуат қазіргі кезде электр энергиясының 73 МВт және жылу энергиясының 1160 Гкал/сағ құрайды.

Өндіріс зонасының ауданы – 41,5 Га құрайды.

Жылу жүйесін сумен қамтамасыз ету көзі болып ААҚ “Феррохром”-ға қарасты қалалық су құбыры табылады.

Газбен қамтамасыз ету көздері ол АҚ “ОблГаз” қарасты Ақтөбе қ. Екі газ құбыры ГРС-1 және ГРС-2.

Энергожүйесімен байланыс екі ВЛ-110 кв ПС Ақтөбелік АҚ “Ақтөбеэнерго” арқылы жүзеге асырылады.

ТЭЦ жүктерін әперу үшін АҚ “Феррохром”-ның үш темір жол арқылы кіру қарастырылған.

а) бас жолмен;

б) ашық сақтау қоймасына;

в) мазутты эстакадаға.

ААҚ “Феррохром” темір жолдарының Батыс Қазақстан темір жолдарының Женешке станциясынан келетін тармағы бар.

Автомобильді көлік тасымалдау, сонымен қатар қаламен көлік байланысы екі автожолымен жүзеге асады:

а) Атқыш дивизия даңғылы 312;

б) қабырғалық силикатты жадығаттар зауытына қарай жол.

ААҚ “Ақтөбе ТЭЦ” өндіріс аймағы мен қаланың жалғыз орталықтандырылған қамтамасыз ету көзі болып табылады.

Технологиялық үрдістерінде қатты әсер ететін улы заттар қолданатын өндірістік кәсіпорындардың қала территориясында болуы, магистральді темір және тас жолдарының өтуі авария, катастрофа және апаттардың болуына себепші ТЭЦ территориясында солардың негізгілері:

а) жарылыстар;

б) өрттер;

в) жылу және электр құрылғыларының авариясы.

Апаттар мен өндірістік авариялар адам өлімі, өндіріс ғимараттары, технологиялық тізбек пен құрылғыларға зақым келтіру сияқты аур жағдайларға әкелуі мүмкін.

Ауа райы континентальді , қысы суық, көктемі қысқа, жазі ыстық және ұзақ. Күндізгі суықтар қыркүйектің 25 түседі +(-) 25 күн, көктемгілері 15 сәуірде аяқталады +

(-) 22 күн. Ортатәулікті кері темпратуралық кезең 168 күнді құрайды. Ең суық ай қаңтардың орташа температурасы – 15⁰ С. Абсолютті минимум – 48⁰ С. Орташа көпжылдық минимум – 32⁰ С. Ең ыстық ай маусымның орташа температурасы + 22,3⁰ С. Абсолютті максимум – 43⁰ С. Тұнбалардың орташа саны – 250 мм/жыл, қыста оңтүстік-батыс жел үстем, жазда оңтүстік және шығыс бағытында. Желдің орташа жылдамдығы – 4,8 м/сек.. Ең қатты жел жылдамдығы 15 м/сек..

Талдау көрсеткендей физико-географиялық жағдайлар өндірістік авария, апаттар мен сәтсіз оқиғалардың салдарын жою мен ұйымдастыру шараларын орындауға септігін тигізеді.

Болуы мүмкін төтенше жағдайлар станция жұмыскерлерінің күш пен қаражаттарын жұмылдыруды талап етеді және әр жұмысшының жеке қатысуын.

Станция жұмыскерлерінің жалпы саны – 661 адам, олардың ішінде күндізгі уақытта істейтіндері – 496 адам, ал қалғандары демалыста.

Гидродинамикалық апат кезінде қатты әсер ететін факторлардың әсер ету аймағында келесі объекттер болуы мүмкін: АҚ “Феррохром”-ның ферроқорытпа зауыты, АҚ “Трактор”, силикатты зауыт, АҚ “Главснаб” және АҚ “Трактордың” зауытына қарсы тұрған бірнеше аулалар. 200 және 500 метр қашықтықта Жіңішке және Ілек өзендері, “Москва-Алматы” темір жол тармағы бар.

Станцияға өрт сөндіруге және ішуге арналған су әкелінеді, 50 м³/сағ шамасында АЗФ зауытының тізбегінен, ол генераторлардың өртін сөндіруге және ішетін су фонтанчиктеріне арналған.

Өндіріс объектісі ретінде ЖАҚ “Ақтөбе ТЭЦ” қаржы құралдарының жоқтығынан сақтандырылмаған, бірақ ТЭЦ барлық жұмыскерлерін кәсіби қызметпен байланысты болатын сәтсіз оқиғалардан сақтандыру қарастырылған, бір сақтандырушыға сақтандыру сомасының ең жоғарғы мөлшері – 100 000 теңге.

Сексенінші жылдары су ысыту қуатын өсіру бағыты таңдалынып алынған. 1980 жылдан 1995 ж. ТЭЦ-те қолданысқа алты су ысытатын қазандар (ПТВМ-100 және бес КВГМ-100) енгізілді, химсутазартқыш және аккумуляторлы бак тар, мазутты шаруашылық кеңейтілді, қаланың жылу жүйелері біршама дамыды.

Сонымен, Ақтөбе қаласының тұрғындары мен өнеркәсіптің жылумен қамтамасыздандыру сенімділігін көтере отырып, ТЭЦ тағайындалған электр қуатын жыл бойынша тұрақты генерировайтету мүмкіндігін жоғалтты.(1,2,3 кесте)

1-кесте- Өнеркәсiптiк объектi туралы қысқаша мәлiметтер

Мәлiметтердiң тiзбесi	Көрсеткiштер
Ұйымның толық және қысқартылған атауы	Жабық акционерлік қоғам “Ақтөбе ТЭЦ”
Жоғары тұрған органның атауы (бар болған жағдайда).	жоқ
Ұйым басшысы лауазымдарының атауы.	ЖАҚ “Ақтөбе ТЭЦ” басқарма председателі
Толық почталық мекен-жайы, телефоны,факсы, телетайпы, E-mail.	Казахстан, 463006, г.Актобе, 312 Стрелковая дивизия (промзона) тел.: 500850, факс: 503836
Ұйымның қысқаша сипаттамасы	Қала мен өнеркәсіптерді электр энергиясы, жылу және ыстық сумен қамтамасыздандыру

2-кесте- Қауіпті өндірістерді бірдейлендірудің негіздемесі

Қауiптiлiгi бiрдейлендiрiлген өндiрiстердiң тiзбесi	Қауiптi заттардың атауы	Қауiптi заттардың саны			Объектiнi қауiптiлер тiзбесiне кiргiзу туралы мәлiмет
		План тн. м3	Факт тн. м3
Қазандар, құбырлар	Ыстық су, бу	10		10	1т қосымша “Өндірісі объектінің декларация қауіпсіздігінің өңдеу ережелері” келісімімен №113 13.06.01 ж. ҚР ТЖА приказы председателімен бекітілген
Жағу камералары	Табиғи газ				- // -
Химиялық су тазарту	Күкірт қышқылы	200		200	- // -
Мазутсақтағыш	Мазут	40 000		40 000	- // -
Аммиак сақтағыш	аммиак	20		20	- // -

2-ші кесте жалғасы

Қауiптiлiгi бiрдейлендiрiлген өндiрiстердiң тiзбесi	Қауiптi заттардың атауы	Қауiптi заттардың саны			Объектiнi қауiптiлер тiзбесiне кiргiзу туралы мәлiмет
		План тн. м3	Факт тн. м3
Гидрозин сақтағыш	Гидрозин	15		15	- // -
Күкірт қышқылын сақтағыш	Күкірт қышқылы	30		30	- // -
Май шаруашылығы	Май	60		60	- // -
Барлығы		40325		40325

3-кесте- Өнеркәсiптiк объектiнiң орналасқан жерiнiң сипаттамасы

Көрсеткiштердiң атауы Наименование показателей	Өлшем бiрлiктерi Единицы измерения	Көрсеткiштер Показатели
Аумақтың алаңы	м2	407649
Шекарасының ұзындығы	м	5120,2
Тыйым салынған аумақтардың алаңы	м2	-
Санитарлық қорғау аймақтары	м2	5500000
Аймақ шекараларының ұзындығы	м	21800
Теңiз деңгейiнен есептегендегiорташа биiктiгi	м	203,8
Объект орналасқан аймақтың сейсмикалығы	-	Жер сілкінісіне жатпайтын аумақ (СниП РК В.1.2.-4-98
Жер бедерiнiң сипаттамасы	-	Жазық жер 213÷212

4-кесте-Объектiлердiң өрт сөндiру сипаттамасы

Арнаулы ғимарат	Алаң (м2)	Отқа төзiмдiлiк дәрежесi	Өндiрiстiң өрт қауiпсiздiгiнiң санаты
Әкiмшiлiк
Өту канторасы	1176	II	Д
Басқарма ғимараты	1182,5	I	Д
Тұрмыс ғимараты	3240	II	Д
Қызмет-тұрмыс ғимараты	1404	II	В
№32 қорғаныс құрылысы	324	II	В
№34 қорғаныс құрылысы	324	III	В
ЦКР кеңсесі	200	II	Б
Өндiрiстiк
Турбиналық цех	33942	II	В
Қазан жасайтын цех	6066	II	Г
Электр цехы		II	В
КөмекшіІ цехтар (бөлімшелер)
Химиялық цех	3793	III	Д
Күрделі ремонт жасау цехі	200	II	Д
Жылу автоматикасы мен өлшеу цехі	5111	II	В
Ыстық сумен қамтамасыздандыру участогі	648	III	Д
Отынмен қамтамасыз ету және қазандарға су жылыту участогі	675	II	В
Жөндеу-құрылыс цехі	1797	II	В
Шар. қамтамасыздандыру участогі	2188	II	В
Әскери күзет		II	В

5-кесте-Қауiпсiздiктiң жалпы шаралары

Қажеттiлицензиялардың тiзбесi	Нөмiрi
Электр энергиясы мен жылу энергиясын шығаруға, біреуге беруге және үлестіруге мем. Лицензия (26.3.03.-ке дейін)	№ 0001729
Қысым астында жұмыс істейтін қазандар, сауыттар мен құбырларды жөндеу мен пайдалануға мемлекеттік лицензия (26.3.03-ке дейін)	№ 001730
Көтергіш құрылыстарды пайдалануға мем. Лицензия (26.3.03 ке дейін)	№ 001732
Прекурсорлар айналымымен байланысты қызметке мемлекеттік лицензия (26.3.03-ке дейін)	сер. Р № 158
Тұрғын және үй-жай объекттерінің газбен қамтамасыздандыру жүйелерін жөндеу мен пайдалануға мемлекеттік лицензия (26.3.03-ке дейін)	№ 0001731

5-кесте жалғасы

Қажеттi лицензиялардың тiзбесi	Нөмiрi
ҚР территориясында құрылыс-монтаж жұмыстарын жасауға құқысы болуға мем. Лицензия (26.3.03-ке дейін)	№ 0077657

Өнеркәсiптiк объектiдегi қауiпсiздiктi бақылау жүйесi

25.04.1999 жылы ыстық құбыр сымына май түсу себебінен № 6 құбыргенераторы жанды. Құбыр подшибниктерін айналуын реттеуіш құбырларын қолданылатын май жүйесінен май түскендіктен. Құбыр сымының температурасы 500⁰С құраған. Құрбан болған жоқ. Тұтанғыш тәрізді заттардың шеттелу шаралары майжүйесі турбинасы герметизациясының жақсаруы болып табылады..

3.06.2002 жылы цех қоймасында электр сымдарының жанып күйуінің салдарынан электр цехындағы ғимараттарда өрт болды. Жарақаттанғандар және құрбан болғандар жоқ. Тұтанғыш тәрізді заттардың шеттелу шаралары цех электрқауіпсіздігінің жоғарлауы болып табылады.

8.08.2001 жылы көпір кранын монтирлеп күйдіру жұмысы кезінде ЦН-6,7 құбыргенераторында өрт болды. Жарақаттанғандар және құрбан болғандар жоқ. Тұтанғыш тәрізді заттардың шеттелу шаралары күйдіру жұмыстарын жүргізу қауіпсіздігінің жоғарлауы болып табылады.

6-кесте- Қызметкердiң кәсiптiк және аварияға қарсы дайындығы туралы мәлiметтер

Қызметкердiң дайындығының атауы	Дайындауға (қайта дайындауға) жататын	Дайындықтан өткендер (адам)	Өткен айы-күнi	Жұмысқа шығуға рұқсат алған айы-күнi	Кезектiдайындау (қайта дайындау) күнi
Кәсiптiк	214	98	I кв IIIкв	2001	2003
Аварияға қарсы	66	55	I кв III кв	2001	2003

7-кесте- Қызметкердi авариялық жағдайға үйрету жөнiндегi шаралар

Шаралар тiзбесi	Өткiзу мерзiмдерi	Қатысушылардың саны	Өткiзу қорытындылары	Ескертпе
Дайындықтың арнайы курстары	Жылына 2 рет	540	Қанағаттанарлық
Аварияларды жою жөнiндегiарнайы оқу-жаттығулар	Жылына 2 рет	700	Қанағаттанарлық