Дєлелді медицина деген не

- д±рыс емес нєтижелерді жариялаѓаннан соњ кейінгі зерттеулер б±рыс салаѓа баѓытталады

- медициналыќ тєжірибеде зерттеудіњ д±рыс емес нєтижелерін ќолдану науќастарѓа зиян келтіруге ќабілетті бар

+ д±рыс ±йымдастырылѓан нєтижелерді ќолдану ѓылыми т±рѓыдан негізделген, яѓни дєлелденген деп мойындалады

?

1995-2002 жылдар аралыѓында АИВ-инфицирленген науќастардыњ ауруыныњ динамикасын баќылау ‰шін белсенділігі жоѓары антиретровирустыќ терапияны енгізуді зерттеу маќсатымен зерттеу μткізілген. Зерттеудіњ нєтижелері бойынша АИВ-инфицирленген науќастардыњ пайызы 1995 жылѓы 90%-дан 2002 жылѓы 23%-ѓа тμмендеді. Зерттеудіњ ќай дизайны баяндалѓан?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

1932 жылы году Таскиги ќаласында (Алабама штаты) АЌШ-тыњ денсаулыќ саќтау департаменті 399 афроамерикандыќтар арасында емделмеген мерездіњ табиѓи аѓымын зерттеу бойынша зерттеуді бастаѓан. Науќастарѓа олардыњ мерезбен сырќаттауы туралы жєне зерттеуге ќатысуы туралы хабарланбаѓан. Зерттеу екі кезењде μтетіні болжанылѓан: біріншісінде (±заќтыѓы - 6-9 ай) зерттеушілер аурудыњ аѓымын оѓан араласпай, баќылайтын болады, ал екіншісінде – науќастар емді ќабылдайтын болады. Зерттеудіњ ќай дизайны баяндалѓан?

- екіжаќтыќ соќыр зерттеу

+ ќарапайым соќыр зерттеу

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Зерттеуге 47 науќас енгізілген болатын - 19 науќас флуконазол тобында жєне 28 науќас нистатин тобында. Науќастар нистатинніњ суспензиясын 10 к‰н ішінде немесе флуконазолдыњ суспензиясын (10 мг/мл) 3 мг/кг тєулігіне 1 рет есеппен 7 к‰н бойы ќабылдаѓан. Зерттеудіњ соњында баѓалауды ж‰ргізуде флуконазолдыњ тобында 15 науќас, ал баќылау тобында 21 науќас ќалѓан. Емніњ 10-ыншы к‰нініњ соњында нистатин тобында клиникалыќ нєтижелілік 28,6% ќ±рады, ал флуконазолдыњ тобында терапияныњ 7 к‰нініњ соњында клиникалыќ нєтижелілік 100% (p<0,0001) болѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан?

- когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

+ рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Швейцарлыќ авторлардыњ тобы жалпы анестезиясымен хирургиялыќ араласуѓа душар болѓан науќастарда опиоидтарды интратекалды енгізудіњ аналгезиялыќ єсерін баѓалау ‰шін зерттеулердіњ бірќатарын μткізген. Б±л зерттеулерде науќастардыњ жалпы саны 1205 адамды ќ±раѓан, олардыњ 645-і интратекалды морфинді ќабылдаѓан, препараттыњ дозалары 100-4000 мкг аралыѓында болѓан. 23 зерттеуде опиоидтіњ бірреттік енгізілуі, ал ќалѓан 4 зерттеуде опиоидтар 3 немесе 4 рет енгізілген. Авторлардыњ ќорытындысы бойынша жалпы анестезиямен кењейтілген араласулар ќолданылатын науќастарѓа морфинді операциядан б±рын интратекалды енгізу операциядан кейінгі ауырсынудыњ ќарќындылыѓын тμмендетеді, сонымен ќатар операция кезінде жєне одан кейін опиоидтардыњ шыѓынын тμмендетуге кμмектеседі. Зерттеудіњ ќай дизайны баяндалѓан?

- когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

+ ж‰йеленген шолу жєне мета-анализ

?

Ќандай стероидтыќ емес ќабынуѓа ќарсы зат (СЕЌЌЗ) едєуір жиі жанама єсерлерді туѓызатынын аныќтау ‰шін келесі зерттеу ж‰ргізілген. Рандомизация єдісімен 2900 науќас ацетилсалицил ќышќылын ќабылдаѓан, 2886 — ибупрофенді жєне 2888 — парацетамолды. Олардыњ ішінен 8633 науќас (99,5 %) ќандай да бір тесттелетін препараттардыњ бір дозасын ќабылдаѓан, ал 8233 (95 %) зерттеудіњ хаттамасын берік ±станѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан?

- когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

+ рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Ќ±рамында лактулоза бар жања ДЗ зерттеу маќматында «таза» науќастарѓа μткізілген зерттеуде олардыњ бір бμлігі (n=21) к‰ніне препараттыњ 10 г, ал басќасы (n=20) 15 г ќабылдаѓан. Зерттеудіњ нєтижелері бойынша 4 ападан кейін екі топта, бифидобактериялар саныныњ жоѓарылауына парарллель нєжістегі b-глюкуронидаза белсенділігініњ тμменеуі аныќталѓан. Сонымен бірге нєтиженіњ препараттыњ дозасына тєуелділігі ањѓарылмады. Клиникалыќ зерттеудіњ ќандай фазасы μткізілген болатын?

- фаза I

+ фаза II

- фаза III

- фаза IV

- фаза V

?

Ойыќ жара ауруын емдеуде ќолданылатын гистаминніњ Н2-рецепторлары блокаторларыныњ - ранитидин, фамотидин , пилорид , омепразолдыњ - ќышќылды тежеу белсенділігін зерттеу маќсатымен, μршу кезењіндегі он екі елі ішектіњ ойыќ жара ауруы бар 150 науќастан т±ратын (20-65 жас аралыѓындаѓы 125 ер адам жєне 25 єйел) зерттеу μткізілген болатын. Асќазанныњ тєуліктік рН-метриясын баќылауымен 40 науќасќа ранитидинмен (150мг), 40 науќасќа фамотидинмен (20 мг), 35 науќасќа пилоридпен (400 мг) жєне 35 науќасќа омезбен дєрілік сынама. ¤ткізілген зерттеудіњ нєтижелері бойынша пилоридтіњ антисекреторлыќ нєтижесі ранитидинніњ антисесекреторлыќ нєтижесінен едєуір ерекшеленбейді. Пилорид фамотидин мен омезден латенттік кезењніњ ±заќтыѓы бойынша артыќ, ал єсер етудіњ ±заќтыѓы бойынша олардан кем. Зерттеудіњ ќай дизайны баяндалѓан?

- когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

+ рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Омепразолдыњ ќолданылуы асќазан мен 12-елі ішектіњ ойыќ жарасы μршуініњ алдын-алуы болып табылатынын аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

- когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

+ рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Ќ±рамында кофеин бар сусындарды кμп мμлшерде жєне ±заќ уаќыт ќабылдау остеопороздыњ даму динамикасына єсерін аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

1 жасќа дейінгі балаларда μткізілетін вакцинацияларѓа болатын асќынулардыњ ќаншалыќты жиі пайда болатынын аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

- когорталыќ зерттеу

+ кμлденењ баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Емізетін жєне жасанды тамаќтандыратын аналардыњ омырау жасындаѓы балалардыњ иммунитетініњ дењгейін баѓалау маќсатында ±заќтыѓы 6 ай болатын зерттеу ж‰ргізілген. Зерттеудіњ нєтижелері бойынша ана с‰тімен ќоректенбейтін балалар табиѓи тамаќтанатын бааларѓа ќараѓанда ЖРВИ жєне аллергиялыќ ауруларѓа 3 есе жиі шалдыѓады. Зерттеудіњ ќандай дизайны μткізілген?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Статиндердіњ т±раќты т‰рде ќолданылуы миокард инфарктісініњ алдын-алуы болып табылатынын аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

- когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

+ рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Генномодифицирленген азыќ-т‰лікті т±раќты т‰рде тамаќќа ќолдану онкологиялыќ аурулардыњ дамуына єкелу м‰мкіндігін аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Операциядан кейінгі ±заќ тμсек тєртібі тромбоздардыњ, соныњ ішінде ¤АТЭ, дамуына єкелу м‰мкіндігін аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Белсендірілген кμмірді ±заќ ќабылдау авитаминоздыњ дамуына єкелетінін аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

- когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

+ рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Жасμспірімдік жастаѓы балалар арасында психо-неврологиялыќ аурулармен сырќаттану жиілігін аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

- когорталыќ зерттеу

+ кμлденењ баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Бір американдыќ хирург «Плацебо-эффект» операциясын жасады. Ол тізе буындарыныњ артрозы бар егде жастаѓы науќасќа эндопротездеу операциясын жасауы керек болды. Операциялыќ араласу кезінде ол науќастыњ терісіне тілік жасап, тігіс ќана салѓан. Науќасќа наркоздан кейін операцияныњ сєтті μткенін хабарлады. Операциядан кейін науќаста барлыќ субъективтік жєне объективтік клиникалыќ симптомдары жоѓалды. Зерттеудіњ ќандай дизайны μткізілген?

- когорталыќ зерттеу

+ оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

АЌШ-тыњ бір клиникасында депрессиямен ауыратын науќас єйелге зерттеу μткізілген. Науќасќа тексерістен μткен, ал шындыѓында плацебо болѓан, антидепрессантты ќабылдау ±сынылѓан. Оныњ дєрігері, медќызметкерлер жєне клиниканыњ басќармасы науќасќа плацебоныњ таѓайындалѓанына хабардар болѓан. Зерттеудіњ нєтижелері бойынша науќас депрессиядан жазылып шыќты. Зерттеудіњ ќандай дизайны баяндалѓан?

- екіжаќтыќ соќыр зерттеу

+ ќарапайым соќыр зерттеу

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

С‰згіден μтпеген су ќ±бырындаѓы суды ќабылдау зєр-тас ауруыныњ дамуына єкелу м‰мкіндігін аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Мектеп оќушыларыныњ екі тобын салыстырѓан. Біреуі гигиеналыќ жаѓынан д±рыс, яѓни жарыќ жєне жабдыќталѓан бμлмеде, ал басќа топ осы ережелер саќталмаѓан бμлмеде сабаќќа ќатысќан. Екі топќа да ±ќсас пєндер бойынша сабаќ берілген. Бірінші топтаѓы балалар екінші топтаѓы оќушыларѓа ќараѓанда к‰ні бойы едєуір зерек жєне ќалжырауы аз болѓаны байќалѓан. Зерттеудіњ ќандай дизайны μткізілген?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Балаларда омыртќасы ќисаюыныњ алѓашќы белгілері балалардыњ мектепке барѓаннан бастап аныќталады, б±л гигиеналыќ т±рѓыдан д±рыс емес жабдыќталѓан кабинеттер, ауыр портфелдерді ±стау жєне баланыњ компьютерде ±заќ ж±мыс істеуіне байланысты болуы м‰мкін. Б±л себептердіњ ќолайсыз єсерін дєлелдеу ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Инвазиялыќ зерттеу єдістері ќандай да бір инфекцияны ж±ќтыру ќаупін ќаншалыќты жиі жоѓарлататынын аныќтау ‰шін зерттеудіњ ќандай дизайнын жоспарлау керек?

+ когорталыќ зерттеу

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- рандомизацияланѓан баќыламалы зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- мета-анализ

?

Ж‰йелік шолуды μткізудіњ 1-ші этапы болып табылады?

+ шолу ж‰ргізудіњ негізгі маќсатын айќындау

- ќорытындыларды баѓалау єдісін айќындау

- ж‰йелік аќпаратты іздестіру

- аќпарат саныныњ суммациясы

- ќолайлы статистикалыќ єдіс бойынша дєлелдердіњ суммациясы

?

Ѓылымдар єр жастаѓы, єр т‰рлі ќосымша патологиясы бар, бірнеше елдердегі ѓылыми-зерттеу орталыќтарында, кμп топтардаѓы науќастарда (2000 адам) жања ДЗ тєжірибе ж‰ргізуде. Емніњ барлыќ аспектлері зерттелуде, оѓан кіретін кμрсеткіштері «ќауіп/пайда» жєне барлыќ м‰мкін болатын жаѓымсыз єсерлерін де тіркеуде. Б±л зерттеу аяќталѓан соњ фармацевтикалыќ компания реттеуші органдарѓа препаратты тіркеуге μтініш білдірді. Ѓылымдар ДЗ клиникалыќ зерттеуініњ ќай фазасын μткізді?

- 1 фаза

- 2 фаза

+ 3 фаза

- 4 фаза

- клиникаѓа дейінгі зерттеулер

?

ДМ пайда болуыныњ алѓы жаѓдайларыныњ негізгісі не болды?

- ќаржылыќ ресурстардыњ жетіспеушілігі экономикалыќ ќ±лдырауѓа байланысты

- медициналыќ кμмек сапасыныњ тμмендеуі

+ ѓылыми медициналыќ аќпарат кμлемініњ кμбеюі жєне денсаулыќ саќтау саласыныњ шыѓындарыныњ жоѓарылауына байланысты ќаржылыќ ресурстардыњ жетіспеуі

- медициналыќ мамандардыњ жетіспеушілігі

- медициналыќ тєжірибеге емдеу хаттамалары мен клиникалыќ ±сыныстарды енгізілуі

?

‡лкен топтардаѓы адамдарда ауруды ерте кезењінде аныќтау ‰шін клиникалыќ зерттеулердіњ ќандай бμлімінде тестлердіњ ќ±ндылыѓын аныќтайды?

- емдеу

- диагностика

+ скрининг

- болжам

- этиологиясы

?

Ѓылыми танымныњ эмпирикалыќ жолы деген не?

+ білімді эксперимент жасау немесе баќылау жолымен алады

- білімді логикалыќ жолмен ќ±растыру арќылы алады

- білімді гипотезалар ќ±ру жолымен алады

- білімді μткен ±рпаќ тєжірибесі негізінде алады

- білімді кездейсоќ жолымен алады

?

Ѓылыми танымныњ теоретикалыќ жолы деген не?

- білімді эксперимент жасау арќылы алады

+ білімді логикалыќ жолмен (гипотеза) ќ±растыру арќылы алады

- білімді μткен ±рпаќ тєжірибесі негізінде алады

- білімді кездейсоќ жолымен алады

- білімді баќылау жолымен алады

?

Популяцияѓа тањдау ж‰ргізілгендегі негізгі ќасиеті ќандай болу керек?

+ репрезентативтілік

- презентабельділік

- дєлелділік

- динамикалыќ

- идентикалыќ

?

Жаѓдай-баќылау зерттеуін ќортындылаѓанда ќандай статистикалыќ кμрсеткіштерді есептейді?:

- шанстардыњ ќатынасы

- салыстырмалы ќауіп

- атрибутивті ќауіп

+ Пирсон критерийі

- себептердіњ араласуы

?

Жемістерді ќолданудыњ аурудыњ пайда болуына єсерін зерттегенде екінші єр т‰рлі таралѓан ќауіп факторы (мысалы: темекі тарту, салыстырмалы топтардаѓы) ескерілген жоќ. Зерттеушілер ќандай ж‰йелік ќате (ЖЌ) жіберіп алды?

- зерттеу ќорытындысын баѓалау єдісін д±рыс тањдамаудан болѓан ЖЌ

+ араласушы факторлардыњ єсерінен болѓан ЖЌ

- плацебо єсерінен болѓан ЖЌ

- пациенттерді тањдау ережесін б±зѓаннан болѓан ЖЌ

- кездейсоќ ќате

?

Ѓылымдар жања дєрілік заттыњ ќауіпсіздігін баѓалайтын зерттеу ж‰ргізіп жатыр.Оѓан ќатысуѓа 25-30 жас аралыѓындаѓы 50 дені сау еріктілер шаќырылѓан, олар зерттеу аяќталѓан соњ аќыларын алатын болды. Зерттеудіњ маќсаты зерттелуші препараттыњ сорылуы, метаболизмі жєне шыѓарылуы жμнінде аќпарат алу (фармакокинетикалыќ мєліметтер). Ѓылымдар дєрілік заттыњ клиникалыќ зерттеуініњ ќандай фазасын μткізіп жатыр?

+ 1 фаза

- 2 фаза

- 3 фаза

- 4 фаза

- клиникаѓа дейінгі зерттеулер

?

Ж‰йелік шолуды μткізудіњ 2-ші этапы болып табылады?

- шолу ж‰ргізудіњ негізгі маќсатын айќындау

+ ќорытындыларды баѓалау єдісін айќындау

- ж‰йелік аќпаратты іздестіру

- аќпарат саныныњ суммациясы

- ќолайлы статистикалыќ єдіс бойынша дєлелдердіњ суммасы

?

Рандомизация ж‰ргізудіњ єр т‰рлі єдістері бар. Рандомизацияныњ ќандай принципі ењ жаќсысы болып есептеледі?

+ кездейсоќ сандар кестесін ќолдану

- пациенттіњ туѓан к‰нініњ соњѓы санына ќарап рандомизациялау

- кезектестіріп орналастыру (пациент А -1 топќа, пациента В – 2 топќа т.б.)

- клиникаѓа т‰скен к‰ніне ќарап

- медициналыќ карта номеріне ќарап

?

Емшек жасындаѓы балаларда денесініњ ењкейіп ±йыќтап жатуыныњ баланыњ кенеттен ќайтыс болу ќаупіне єкеледі ме? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

+ жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Темекі тарту μкпе рагыныњ дамуына жаѓдай жасай ма? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

+ когортты зерттеу

- РБЗ

?

2 єр т‰рлі препаратты ќабылдаѓан пациентке (б±рын б±л препараттарды єр бμлек ќабылдаѓанда кері єсерлері байќалмауына байланысты), терфенадин (маусымдыќ ќалтырау бойынша) жєне итраконазол (сањырауќ±лаќтыќ инфекцияѓа байланысты), б±ларды бірге ќабылдаѓанда μмірге ќауіпті аритмия байќалды. Емдеуші дєрігер б±л єсер дєрілік μзара єсерлесуден болѓан деп, оны тез хабарлауѓа асыќты. Дєрігер ќандай зерттеу ж‰ргізуі керек?

- кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

+ жаѓдайды баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Пероральды контрацептивті заттарды ќабылдау с‰т безі рагыныњ дамуына єкеле ме? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

+ когортты зерттеу

- РБЗ

?

Ѓылымдар жања препараттыњ тиімділігін баѓалау ‰шін зерттеу ж‰ргізуде. Зерттеу ±заќтыѓы 2 жыл. Зерттеуге 200 пациент ќатысады, олардаѓы ауруды емдеуге арналѓан зерттелуші препарат. Ќатысушылар кездейсоќ тањдаумен 2 топќа бμлінді, бір топ экспериментальді препаратты, ал екінші топ пациенттері «баќылау» тобы плацебо – ќабылдады. Ары ќарай алынѓан аќпаратты зерттеуші фармацевтикалыќ компания мен реттеуші органдарѓа тапсырады. Ѓылымдар дєрілік заттыњ клиникалыќ зерттеуініњ ќай фазасын μткізіп жатыр?

- 1 фаза

+ 2 фаза

- 3 фаза

- 4 фаза

- клиникаѓа дейінгі зерттеулер

?

Реттеуші органдардыњ маќ±лдауымен жања дєрілік затты нарыќќа жіберілген соњ фармацевтикалыќ компания жања ДЗ осы фармакологиялыќ топтаѓы басќа дєрілік заттардан айырмашылыќтарын, нарыќта таралѓан аналогтармен салыстырѓандаѓы оныњ тиімділігін, денсаулыќ саќтаудыњ экономикалыќ артыќшылыѓын кμрсетуде жєне б±рын белгісіз байќалмаѓан немесе д±рыс аныќталмаѓан кері єсерлер мен ќауіп ќатерлерді аныќтау ‰шін зерттеу ж‰ргізді. Зерттеуде аныќталѓан кері єсерлерге байланысты препаратты сатылымнен кері ќайтарып алынды. Фармацевтикалыќ компанияныњ ѓылымдары дєрілік заттыњ клиникалыќ зерттеуініњ ќай фазасын μткізді?

- 1 фаза

- 2 фаза

- 3 фаза

+ 4 фаза

- клиникаѓа дейінгі зерттеулер

?

Шала туѓан балалар туѓан соњ бірнеше жыл μткенде не болатынын, олардыњ физикалыќ жетілуі мен оќудаѓы жетістіктері ќандай болады? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

+ когортты

- РБЗ

?

Жања хирургиялыќ іс-шара б±рын ќабылданѓан, ќазіргі кезде жалпы ќолданыстаѓы іс-шарамен салыстырѓанда артыќшылыѓы бар ма? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

+ РБЗ

?

Ќараѓанды обласындаѓы ќант диабетімен сырќатанушылыќ ќандай? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

+ кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Ж‰йелік шолуды μткізудіњ 3-ші этапы болып табылады?

- шолу ж‰ргізудіњ негізгі маќсатын айќындау

- ќорытындыларды баѓалау єдісін айќындау

+ ж‰йелік аќпаратты іздестіру

- аќпарат саныныњ суммациясы

- ќолайлы статистикалыќ єдіс бойынша дєлелдердіњ сумма

?

PICO принципі бойынша диагностикаѓа ќатысты клиникалыќ с±раќты ќ±растыруда ќандай компонент міндетті болады?

- емдеуі

- зерттеу типі

+ кірісулер

- дєлелдер дењгейі

- μлім

?

Ќант диабетіне ќатысты барлыќ жаѓдайдыњ жартысына жуыѓы диагностикаланбаѓан к‰йінеде ќалады деген д±рыс па? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- жаѓдайды баяндау

+ жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Ауыр депрессиядаѓы науќастарда электрошокты терапияны ќолдану тиімділігіне медбикелер ќаншалыќты сенеді? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

+ кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Ж‰кті єйелдерде гормональды препараттарды ќолдану єйел жынысты ±рыќты ќаншалыќты мускалинизацияѓа єкеледі? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

+ жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Бетта-адреноблокаторларды ќолдану артериальды гипертензиясы бар кєрі адамдардаѓы μлімді тμмендете ме? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

+ жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Медицинада «когорта» терминініњ ќандай мањызы бар?

- жања ДЗ зерттеуіне ќатысќан адамдар тобы

- біріккен адамдар тобы, соратников

+ тањдаулы адамдар тобы, олар жалпы денсаулыќ кμрсеткіштерініњ жаѓдайына байланысты біріктірілген жєне оларда ауру пайда болу жаѓдайы к‰тіледі

- клиникалыќ зерттеу ж‰ргізуге арнайы тањдап алынѓан адамдар тобы

- ыњѓайсыз экологиялыќ жаѓдайда μмір с‰ретін жергілікті адамдар тобы

?

Коклюшке ќарсы вакцинаны енгізу балаларда ми тінініњ заќымдануына єкеле ме? Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

+ жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

- когортты зерттеу

- РБЗ

?

Ѓылымдар когортты зерттеу ж‰ргізіп жатыр, оныњ маќсаты — Ќараѓанды ќаласында туѓан єйелдердегі гипертониялыќ ауру мен ж‰ктілік арасындаѓы байланысты аныќтау. Б±л жаѓдайда генеральды жиынтыќты кімдер ќ±райды?

- бала тууѓа ќабілетті Ќараѓанды ќаласыныњ барлыќ т±рѓындары

+ ќазіргі кезде гипертониялыќ аурумен сырќаттанбайтын Ќараѓанды ќаласыныњ барлыќ т±рѓындары

- Ќараѓанды ќаласыныњ барлыќ ж‰кті т±рѓындары

- ќазіргі кезде гипертониялыќ аурумен сырќаттанбайтын Ќараѓанды ќаласыныњ тууѓа ќабілетті барлыќ т±рѓындары

- Ќараѓанды ќаласыныњ барлыќ т±рѓындары

?

Ѓылымдар зерттеу ж‰ргізіп жатыр, оныњ маќсаты — Ќараѓанды ќаласында туѓан єйелдердегі гипертониялыќ ауру мен ж‰ктілік арасындаѓы байланысты аныќтау.

Б±л клиникалыќ с±раќќа ќандай зерттеу жауап береді?

- кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайлар серииясын баяндау

+ когортты зерттеу

- РБЗ

?

АЌШ- та Фраменгем ќаласында 1949 ж. ѓылымдар зерттеу ж‰ргізе бастады, оныњ маќсаты ж‰рек-тамыр ауруларыныњ ќауіп-ќатер факторларын аныќтау болды, зерттеу 46 жылѓа созылды. Ѓылымдар ќандай зерттеу ж‰ргізді?

- кμлденењ зерттеулер

- жаѓдай-баќылау зерттеуі

- жаѓдайды баяндау

+ когортты зерттеу

- РБЗ

?

Ќай клиникалыќ зерттеуде араласудыњ нєтижелілігі салыстырылатын (баќылау) араласумен салыстырылады, сонымен ќатар м‰мкін болатын ќателерді баќылауѓа шарттар жасалады?

- клиникалыќ баќыланбайтын зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- кμлденењ зерттеу

+ клиникалыќ баќыламалы зерттеу

- баяндамалыќ клиникалыќ зерттеу

?

Ќай клиникалыќ зерттеуде аурудыњ т±раќты аѓымы бар науќас салыстырылатын араласуларды кездейсоќ реттілікпен кезекті т‰рде ќабылдайды?

- клиникалыќ баќыланбайтын зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

+ кμлденењ зерттеу

- клиникалыќ баќыламалы зерттеу

- клиникалыќ рандомизацияланѓан соќыр зерттеу

?

Ќай клиникалыќ зерттеуде жања араласудыњ белсенділігі параллелдік топтарда немесе айќаспалы зерттеуде плацебомен салыстырылады?

- когорталыќ зерттеу

+ плацебо-баќыламалы зерттеу

- баќыланбайтын

- соќыр зерттеу

- ашыќ зерттеу

?

Науќасќа психологиялыќ т±рѓыдан єсер етумен байланысты плацебо немесе шынайы болуына тєуелсіз араласуѓа жауап ретіндегі ќолайлы нєтиже ќалай аталады?

- кμбелек эффектісі

- Джекобс эффектісі

- оњ мєнді эффект

+ плацебо-эффект

- стандарттыќ эффект

?

Айырмашылыќтарды (біркелкісіздік, гетерогенділік) жалпыламалынѓан баѓалау жєне аныќтау, зерттеу жєне т‰сіндіруді алу маќсатымен бірнеше зерттеулердіњ математикалыќ суммациясы ќай зерттеуге тєн?

- ж‰йеленген шолу

+ мета-анализ

- ќауіптерді талдау

- айырмашылыќтардыњ коэффициенті

- сенімді интервал

?

Б±рында немесе μткен туралы, яѓни соњдар зерттеудіњ басталуына дейін пайда болѓанда, зерттеудіњ сєтінде алынатын мєліметтер бойынша μткізілетін зерттеу ќалай аталады?

- проспективтік зерттеу

- ашыќ ќарапайым зерттеу

+ ретроспективтік зерттеу

- когорталыќ зерттеу

- соќыр зерттеу

?

Топтарды ±ќсас (салыстыруѓа келетін) етуге жєне зерттеу нєтижелерініњ шынайылыѓын жоѓарылату маќсатында клиникалыќ зерттеуде араласудыњ жєне баќылаудыњ топтарына ќатысушыларды кездейсоќ тарату ‰шін ќандай єдіс тањдалады?

- зерттеудіњ ќатысушыларын соќырлату тєсілі

- верификация

- параллелдік топтар єдісі

+ рандомизация

- жыныс-жастыќ дезориентация

?

Науќастар емделу жєне баќылау топтарына кездейсоќ єдіспен бμлінетін клиникалыќ зерттеу ќалай аталады?

+ рандомизацияланѓан клиникалыќ зерттеу

- екі жаќтыќ соќыр клиникалыќ зерттеу

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- рандомизацияланбаѓан клиникалыќ зерттеу

- ќарапайым клиникалыќ зерттеу

?

Зерттеуге ќатысушылар зерттеудіњ маќ±лданѓан хаттамасыныњ критерийлері бойынша іріктеліп жинаќталатын жєне белгілі бір уаќыт ішінде баќыланатын клиникалыќ зерттеу ќалай аталады?

- мерзімсіз исследование

- ретроспективтік зерттеу

- уаќытша зерттеу

- кешіктірілген зерттеу

+ проспективтік зерттеу

?

Ќай клиникалыќ зерттеуде т‰рлі факторлардыњ єсерін тμмендету жєне нєтижелердіњ шынайылыѓын жоѓарылату маќсатымен ќатысушы жаќтар тєжірибелік топтарда жєне баќылау топтарындаѓы араласудыњ типтері (т‰рлері) туралы білмейді?

- ашыќ

- жабыќ

- когорталыќ

- рандомизацияланѓан

+ соќыр

?

Аќпараттыњ ќай кμзі дєлелдемеліліктіњ едєуір жоѓары сатысына ие?

- когорталыќ зерттеулер

- сарапшылардыњ жєне сараптама комитеттерініњ пікірлері

- «жаѓдай-баќылау» типті зерттеу

- рандомизацияланбаѓан клиникалыќ зерттеу

+ рандомизацияланѓан баќыламалы клиникалыќ зерттеулер

?

Жауаптыњ ќай н±сќауын SIGN дєлелдемелілік дењгейлерініњ модифицирленген шкаласына сєйкес А дєрежесіне ќатыстыру болады?

- жоѓарысапалыќ когорталыќ зерттеу немесе ж‰йеленген ќатеніњ пайда болуыныњ μте тμмен м‰мкіндігі бар «жаѓдай-баќылау» зерттеуі

- оќиѓалардыњ сериясын баяндау

- баќыланбайтын клиникалыќ зерттеулер

+ мета-анализ, ж‰йеленген шолу немесе ж‰йеленген ќатеніњ пайда болуыныњ μте тμмен м‰мкіндігі бар ірі РБЗ