Древние языки / Латинский / lexhtml / LEXICON / 8
.HTMLLexicon Russico-Latinum (C) Poliachev M.P., 2002 за ultra; trans; pone; super (Gangen; Numidiam); supra; secundum; post;
+ в реке Волхове за порогами in fluvio Volchovio ultra cataractas;
+ в канавах за деревней in fossis pone vicum;
+ за городом extra urbem;
+ за пределами области extra fines regionis;
+ тревоги за судьбы Рима civiles super Urbe curae;
+ за границей peregre;
+ за исключением excepto; praeterquam;
+ за один раз semel;
+ за что cur;
+ за и против pro et contra;
+ говорить за и против disputare in contrarias partes / in utramque partem;
заальпийский transalpinus, a, um;
забава ludus, i, m (illa perdiscere ludus est); oblectamentum, i, n (vitae); oblectatio, onis, f; delectatio, onis, f; deliciae, arum, fpl; jocus, i, m;
забавлять delectare, 1; oblectare, 1;
забавляться sibi ludos facere;
забавник ridiculus, i, m; joculator, oris, m;
забавно lepide (argumenta lepide inflexa); jocose; ridicule;
забавный ridendus, a, um; ridiculus, a, um; jocosus, a, um; jocularis, e; jucundus, a, um; festivus, a, um (convivium; ludi);
забастовка laboris cessatio [onis, f]; operistitium, ii, n; cessatio operis;
забвение oblivio, onis, f;
+ предать что-л. забвению oblivioni aliquid tradere, ventis aliquid tradere;
забегать (вперёд) procurrere, o, curri, cursum; praeripere, io, repi, reptum;
забивать figere, o, xi, ctum;
забиться compingere [o, pegi, pactum] se (in Apuliam);
заблаговременно bono tempore; mature;
заблудиться aberrare, 1 (puer aberravit);
заблуждаться decipi, ior, ceptus sum; errare, 1; falli, or, itus sum; labi, or, psus sum;
+ ты заблуждаешься falsus es;
заблуждение error, oris, m; vitium, ii, n (ineuntis adulescentiae); falsum, i, n; peccatum, i, n; opinio [onis, f] falsa;
+ вводить в заблуждение decipere; fallere (aliquem);
+ вывести кого-л. из заблуждения extorquēre alicui errorem;
+ у заблуждения нет предела terminus nullus falso est;
заболачивание impaludatio, onis, f; paludificatio, onis, f;
заболевание morbus, i, m; aegrotatio, onis, f;
заболеть in morbum incidere [cadere]; morbo [in morbum] implicari; affici morbo; morbo temptari; succumbere;
+ заболеть лихорадкой nancisci febrim;
+ тяжело заболеть gravi morbo affectari;
+ заболевать разными болезнями suscipere morbos;
заболоченный paludosus, a, um;
забор sepes, is, f; saepes, is, f; saeptum, i, n;
забота cura, ae, f; curatio, oris, m (corporis; hominum); tutela, ae, f (tenuiorum); provisum, i, n;
+ забота о сохранности гербария cura herbarii conservandi;
+ проявить заботу curam adhibere;
+ измученный заботами curis sumptus;
+ снедаемый заботами aeger curis;
заботиться curare, 1; curae habere; curam adhibere; procurare, 1; tueri, eor, tuitus sum; consultare, 1; colere, o, ui. cultum; prospicere, io, xi, ctum; indulgēre, eo, lsi, ltum; servire, 4; inservire, 4;
+ неусыпно заботиться vigilare (ad salutem rei publicae; pro aliquo);
+ заботиться о себе самом videre sibi;
+ позаботиться об обеде для кого-л. prandium alicui videre;
заботливо accurate; curate; magna cum cura; affectato (retinere nomen Antonini); sollicite; diligenter;
заботливость cura, ae, f; vigilia, ae, f; observatio, onis, f;
заботливый diligens, ntis; curiosus, a, um; vigilans, ntis;
забрало bucula, ae, f;
забрать, забирать subducere, o, xi, ctum (cibum alicui; morte subductus); corripere, io, repi, reptum; auferre, aufero, abstuli, ablatum;
забраться, забираться subire, eo, ii, itum (in aliquid, aliquid, alicui);
+ забраться под хворост subire virgulta;
забросить affligere, o, xi, ctum (rem susceptam);
заброшенный derelictus, a, um; neglectus, a, um; incultus, a, um;
забывать oblivisci, or, itus sum; perdere, o, didi, itum (nomen);
+ забыть на время горе, бедствие aberrare a dolore, a miseria;
+ забыть обиды injurias oblivione conterere;
+ я забыл позаботиться о чём-л. cura rei alicujus me effūgit;
+ мы забыли, что такое рабство nos servitutis oblivio ceperat;
+ труд заставляет забыть о заботах labor fallit curas;
забывчивость oblivio, onis, f;
забывчивый obliviosus, a, um; immemor;
забытый oblitus, a, um; neglectus, a, um; oblivioni traditus, a, um;
завал strages [is, f] virgultorum ac arborum; concaedes, is, f; saepes, is, f; obstructio, onis, f;
заваленный obrutus, a, um;
+ дорога, заваленная камнями via lapidibus obruta;
+ место, заваленное брёвнами и дровами trabibus lignisque obrutus locus;
заваливать obruere, o, ui, utum; complēre, eo, evi, etum;
заваривать incoquere, o, xi, ctum;
заведение institutio, onis, f; institutum, i, n;
заведование administratio, onis, f (privatarum publicarumque rerum); curatio, onis, f (bonorum alicujus);
заведовать actum gerere (administrare); administrare, 1 (provinciam; rem publicam); agere, o, egi, actum; tractare, 1 (pecuniam publicam); praeesse, sum, fui, -; regere, o, xi, ctum; curare, 1;
заведующий praefectus, i, m; actor, oris, m; curator, oris, m; rector, oris, m; administer, tri, m;
+ заведующий лабораторией praefectus laboratorii;
завезённый advectus, a, um;
+ сорное растение завезённое из Америки planta ruderalis ex America advecta;
завёрнутый involutus, a, um; convolutus, a, um; revolutus, a, um;
завернуть, завёртывать involvere, o, lvi, utum; tegere, o, xi, ctum; velare, 1;
завершать absolvere, o, vi, utum; finire, 4; consummare, 1; terminare, 1 (orationem; bellum); supremam manum imponere [o, sui, situm] (alicui rei); perficere, io, feci, fectum; complēre, eo, evi, etum; concludere, o, usi, usum; transigere, o, egi, actum;
+ Гердер завершил и выпустил новое издание каталога cl. Herder editionem novam catalogi absolvit et edidit;
завершение extrema manus [us, m]; terminatio, onis, f (aliqua terminatione concludere); perfectio, onis, f; confectio, onis, f; completio, onis, f; consummatio, onis, f;
завершенность perfectio, onis, f; absolutio, onis, f;
завершённый perfectus, a, um; absolutus, a, um; terminatus, a, um; consummatus, a, um;
заверять confirmare, 1;
завеса integumentum, i, n (frontis; flagitiorum); velum, i, n; velamentum, i, n;
завет testamentum, i, n;
+ ветхий завет Vetus testamentum;
+ новый завет Novum testamentum;
завешивать velare, 1; obvolvere, o, vi, utum;
завещание testamentum, i, n; tabula [ae, f] testamenti, tabulae [arum, fpl] supremae; tabella, ae, f (tabellae falsae); voluntas, atis, f (ultima, suprema);
+ противозаконное завещание testamentum improbum;
+ менять завещание tabulas mutare;
завещать transmittere, o, si, ssum (hereditatem alicui); tradere, o, didi, ditum (alicui hereditatem); legare, 1;
+ завещать кому-л. всё имущество в пользование tradere alicui omnia bona utenda ac possidenda;
завивать torquēre, eo, rsi, rtum (capillos ferro); crispare, 1; vibrare, 1;
завивка incrispatio, onis, f;
+ перманентная завивка capilli undulati;
завидный invidiosus, a, um;
завидовать invidēre, eo, vidi, visum;
зависеть (de)pendere, o, ndi, nsum; stare, o, steti, statum (stat salus in armis; regnum stat concordiā civium);
+ автор приходит к заключению, что северная граница культуры зерновых прежде всего зависит от средней весенней температуры terminum borealem culturae cerealium imprimis a temperatura media veris (de)pendere auctor concludit;
+ от этого зависит чьё-л. спасение (благо) in eo vertitur salus alicujus;
+ от этого зависит исход войны ibi summa belli vertitur;
+ всё зависит от его воли omnia in ejus voluntate vertuntur;
+ считать что-л. зависящим от внешних причин extrinsecus suspensas habere rationes alicujus rei;
+ считать что-л. зависимым от чего-л. aliquid suspensum habere ex aliqua re;
+ никогда не считай счастливым того, кто зависит от счастливых случайностей nunquam credideris felicem quemquam ex felicitate suspensum;
+ зависящий suspensus (ex bono casu);
+ зависящий от неопределённых обстоятельств sub incertos casūs subjectus;
+ насколько зависит от меня quantum in me est;
+ это зависит не от нас non est id in nobis;
+ от Требония зависело то, что бойцы не овладели городом per Trebonium stetit, quominus milites oppido potirentur;
зависимость dependentia, ae, f; clientela, ae, f; obnoxietas, atis, f; subjectio, onis, f, submissio, onis, f;
+ признать свою зависимость от кого-л. se alicui in clientelam dicare;
+ в зависимости от pro; quoad;
+ этот вид варьирует в зависимости от местообитания haec species pro diversitate loci variat;
+ в саду из одних и тех же семян вырастают обе формы в зависимости от различной почвы in horto utraque forma ex iisdem seminibus quoad solum varium enata est;
зависимый servus, a, um; dependens, ntis; suspensus, a, um;
завистливый avidus, a, um; invidens, ntis; invidiosus, a, um; invidus, a, um; malevolus, a, um;
+ глядеть на что-л. завистливыми глазами aegris oculis aliquid introspicere;
завистник aemulus, i, m; obtrectator, oris, m;
Зависть aviditas, atis, f; livor, oris, m; invidia, ae, f; rubigo, inis, f (r. dentium alicujus); malignitas, atis, f;
+ обуреваемый завистью invidia tactus;
+ являющийся предметом зависти subjectus invidiae;
завитой cincinnatus, a, um; spiralis, e; circinatus, a, um;
завиток helix, icis, f;
завладевание capio, onis, f (dominii);
завладеть affectare, 1 (regnum); adipisci, or, adeptus sum; capere, io, cepi, captum; aliquid suum facere, io, feci, factum; potiri, ior, itus sum;
+ завладеть какой-л. землёй aliquam terram suam facere;
завлекать allicere, io, exi, ectum; pellicere, io, exi, ectum; pertrahere, o, xi, ctum;
завод officina, ae, f; fabrica, ae, f; sedes [is, f] industrialis; ergasterium, ii, n; domus [i, f] fabricatoria,
+ кирпичный завод officina lateraria;
+ машиностроительный завод officina machinis conficiendis;
+ металлургический завод officina metallurgica;
заводить adducere, o, xi, ctum; deducere; introducere; instituere, o, ui, utum;
заводь sinulus [i, m] stagnans;
завоевание expugnatio, onis, f;
+ подвиги и завоевания res actae et auctae;
завоеватель expugnator, oris, m;
завоевать capere, io, cepi, captum (urbem; castra hostium); recipere, io, cepi, ceptum; potiri, ior, itus sum; expugnare, 1;
+ завоёванная Греция завоевала дикого победителя Graecia capta ferum victorem cepit;
заворачивать vertere, o, rti, rsum; curvare, 1;
завсегдатай frequentator, oris, m (prandiorum);
завтра cras; dies [ei, m] crastinus;
завтрак prandium, ii, n (adducere aliquem ad se ad prandium); jentaculum, i, n;
завтракать prandēre, eo, ndi, nsum (ad satietatem; perbene; prandium calidum; olus); jentare, 1;
завтрашний crastinus, a, um;
завывание ululatus, us, m; stridor, oris, m; fremitus, us, m (ventorum);
завядать (e)marcescere, o, -,-;
завядший (e)marcidus, a, um;
завязка vinculum, i, n; ligamen, inis, n; nodus, i, m; spira, ae, f;
завязывать ligare, 1; vincire, nxi, nctum; serere, o, ui, rtum;
+ завязать узлом nodare;
загадка aenigma, atis, n;
загадочность ambages, um, fpl (rerum);
загадочный aenigmaticus, a, um; aenigmatosus, a, um; obscurus, a, um; ambiguus, a, um; arcanus, a, um;
загар color brunneus cutis;
+ с загаром nigrescens;
загибать flectere, o, xi, ctum; reflectere; curvare, 1;
заглавие inscriptio, onis, f; titulus, i, m (libelli); nomen, inis, n;
заглавный:
+ заглавные буквы litterae capitales (grandes, initiales);
загладить, заглаживать diluere, o, ui, utum (injurias aere); corrigere, o, exi, ectum; restituere, o, ui, utum; redimere, o, emi, emptum;
заглушать opprimere, o, pressi, pressum; enecare, 1 (plantam); vincere, o, vici, victum (strepitum); strangulare, 1 (vocem; arborem); obstrepere, o, ui, itum;
заглядывать introspicere, io, spexi, spectum; inspicere;
загнивание putrificatio, onis, f;
загнивать (ex)putrescere, o, -,-;
загнутый flexus, a, um; inflexus, a, um; introflexus, a, um; reflexus, a, um; retroflexus, a, um; incurvatus, a, um; incurvus, a, um; aduncus, a, um; supinus, a, um;
заговаривать appellare, 1 (aliquem); hiscere, o, -,-;
заговор conjuratio, onis, f; conspiratio, onis, f; factio, onis, f;
+ составлять заговор conspirare;
+ заговор молчания consensus ac taciturnitas, mutui silentii consensus;
заговорщик conjurator, oris, m; conspiratus, i, m; conjuratus, i, m; conscius, ii, m;
заголовок titulus, i, m (libelli); inscriptio, onis, f; praescriptio, onis, f; caput, itis, n;
загон roborarium, ii, n; praesaepis (f/pl);
загонять agere, o, egi, actum (pisces in retia); supponere, o, posui, positum (pecus alicui rei);
загораживать saepire, 4; claudere, o, si, sum; obstruere, o, ui, ctum;
загорать sole infusci; sole colorari;
загораться exardescere, o, rdui, rsum; inardescere; inflammari, or, atus sum; incendi, or, nsus sum;
загородка cancelli, orum, mpl;
загородный suburbanus, a, um; suburbicus, a, um;
заготовительный:
+ заготовительный пункт emporium;
заготовлять parare, 1; praeparare, 1; prospicere, io, exi, ectum; providēre;
+ заготовлять плоды впрок fruges vetustati mandare;
заграждать saepire, 4; intercludere, o, si, sum;
загребущий trahax, cis (procax, rapax, t.);
загреметь increpare, 1; tonare, 1;
загривок mercurius, ii, m (jumentorum); vertex, icis, m;
загромождать obstruere, o, ui, uctum; struere, o, ui, uctum (alaria donis);
загрязнение contaminatio, onis, f; inquinatio, onis, f;
загрязнённый contaminatus, a, um; inquinatus, a, um;
загрязнять contaminare, 1; inquinare, 1; spurcare, 1 (aliquem, aliquid; spurcari impuris moribus); illinere, o, levi, litum;
загубленный peremptus, a, um;
+ загубленные деревья arbores peremptae;
+ загубленный сад hortus peremptus;
зад pars [partis, f] postica, posterior, aversa; culus, i, m; anus, i, m; inguen, inis, n;
задавить opprimere, o, essi, essum; conculcare, 1; obterere, o, trivi, tritum;
задание pensum, i, n (conficere); problema, atis, n;
+ мы готовим задания вечером pensa nostra vespere praeparamus;
+ домашнее задание pensum scholare, domesticum; praescriptum domesticum;
задаток arra, ae, f (arrha); arrabo, onis, m (arraboni dare quadraginta minas); praesolutio, onis, f;
задача problema, atis, n; quaestio, onis, f; pensum, i, n; opus [eris, n] propositum; munus, eris, n; onus, eris, n;
задвижка pessulus, i, m (pessulum obdere ostio, foribus; pessulos injicere);
задевать tangere, o, tetigi, tactum; pellere, o, pulsi, pulsum (injuria pellit aliquem); stringere, o, nxi, ctum (undas alis); perstringere;
заделывать obstruere, o, ui, ctum;
задерживать habēre, eo, ui, itum (milites in castris); inhibēre; tenēre, eo, ui, tentum (cursus alicujus; aliquem Romae); continēre; sustinēre; distinēre; retinēre; arcēre, eo, ui, -; apprehendere, o, nsi, nsum (aliquem; sceleratum); porcēre, eo, -,- (aliquem aliquā re [ab aliquā re]); sistere, o, stiti, statum (hostem; equum); trahere, o, xi, ctum (aliquem sermone); occupare, 1; morari, or, atus sum; moras alicui rei addere [o, addidi, itum]; extrahere, o, xi, ctum (aliquem); moram facere alicui; tardare, 1 (aliquem ad insequendum); supprimere, o, essi, essum (hostem; impetum);
+ ветры задерживаются высочайшими горами, лежащими вокруг Тибета venti montibus editissimis Tibetiam circumjacentibus retinentur;
+ ветры задерживают (отплытие) кого-л. venti aliquem tenent;
+ задержать дыхание animam comprimere;
+ не буду задерживать тебя длинными речами non tenebo te pluribus;
задерживаться tardare, 1 (facere aliquid; tardantes punire); cunctari, or, atus sum; morari, or, atus sum; remorari, or, atus sum; commorari, or, atus sum; subsistere, o, stiti, - (domi); permanēre, eo, nsi, nsum;
задержка mora, ae, f; moramentum, i, n; retardatio, onis, f (r. et mora); tergiversatio, onis, f (mora et t.); reprehensio, onis, f; intermissio, onis, f;
задний posticus, a, um; posterior, ius; postremus, a, um; aversus, a, um;
задница culus, i, m; nates, ium, fpl; hedra, ae, f; anus, i, m;
задобрить placare, 1 (inimicum beneficiis);
задолго longe ante; multo ante; pridem;
+ задолго до этого longis temporibus ante; multis ante tempestatibus;
задолжать debere, eo, ui, itum (alicui pecuniam);
задолженность debitum, i, n (alicui solvere); debitio, onis, f (pecuniae);
+ иметь задолженность reliquari (amplam pecuniam);
задрожать tremere, o, ui, -; intremiscere, o, -,-; pavescere, o, -,-; horrescere, o, -,-;
+ как бы ты ни был мудр, а если тебе будет холодно, задрожишь sapiens si algebis, tremes;
задумывать agere, o, egi, actum; concipere, io, cepi, ceptum; suscipere consilium; in animo habēre; cogitare, 1; machinari, or, atus sum; proponere, o, sui, situm;
+ задумать измену в пользу кого-л. proditionem alicui agere;
задунайский Transdanuvianus, a, um;
задушевно intime; amicissime; familiarissime;
+ говорить с кем-л. задушевно admovere orationem animo alicujus;
задушевный intimus, a, um; amicissimus, a, um;
задушить enecare, 1 (avem; anguem); effocare, 1; suffocare, 1 (aliquem); trucidare, 1 (plebem fenore); strangulare, 1 (aliquem); gulam frangere [o, fregi, fractum]; jugulare, 1;
задымление infumatio, onis, f;
+ в районе завода сосны почти полностью погибли вследствие задыления in vicinia officinae Pini fere omnes perierunt propter infumationem;
задыхаться effocari, or, atus sum; suffocari, or, atus sum; strangulari, or, atus sum (difficultate spirandi); exanimari, or, atus sum;
задыхающийся anhelus, a, um;
заём usura, ae, f (pecuniae; usurā juvare aliquem); mutuatio, onis, f; mutuum, i, n; versura, ae, f;
заёмный mutuus, a, um; mtuatus, a, um;
зажечь, зажигать accendere, o, ndi, nsum (lumen; lucernam ex arā; rogos); succendere (rogum); incendere; inflammare, 1;
зажигалка ignitabulum, i, n; accensor, oris, m;
зажимать comprimere, o, essi, essum (linguam alicui);
зажиточный peculiosus, a, um; pecuniosus, a, um; fortunatus, a, um; copiosus, a, um; opulentus, a, um;
зажить
+ зажить получше se benignius tractare;
зазеленеть virescere,o, -,-; frondescere, o, -,-;
заземление *fibula [ae, f] massae;
зазнаться magnos spiritus sibi sumere [o, mpsi,mptum];
зазубренный incisus, a, um; dentatus, a, um; denticulatus, a, um; serratus, a, um; serrulatus, a, um; crenatus, a, um;
заигрывание subigitatio, onis, f;
заигрывать subigitare, 1 (aliquem, aliquam);
заика attypus, i, m; balbus, i, m;
заикание haesitantia [ae, f] linguae;
заикаться balbare, 1; balbutire, 4;
заикающийся balbus, a, um;
заиление limificatio, onis, f;
заиленный limificatus, a, um;
заимодавец creditor, oris, m;
заимообразный mutuus, a, um;
заимствование haustus, us, m;
заимствованный depromptus, a, um; mutuatus, a, um;
заимствовать depromere; promere, o, mpsi, mptum; mutuari, or, atus sum; assumere (mores alicujus); sumere, o, mpsi, mptum; asciscere, o, ivi, itum; haurire, io, si, stum;
заинвентаризованный in inventarium inclusus (insertus);
заискивание lenocinium, ii, n (nullum orationi lenocinium addere); ambitio, onis, f; captatio benevolentiae;
заискивать lenocinari, or, atus sum; caudam jactare, 1;
зайчик lepusculus, i, m;
заказ mandatum, i, n;
заказанный expetitus, a, um; mandatus, a, um;
+ заказанные семена, луковицы и части растений своевременно высылаются semina, bulbi et plantarum partes expetita (mandata) tempore proprio mittuntur;
заказать mandare, 1 (vasa);
заказник reservatum [i, n] imperfectum (incompletum);
закалённость duritia, ae, f;
закалённый severus, a, um; durus, a, um; duratus, a, um;
+ закалённый в боях vetus bellare;
закалывать transfigere, o, xi, ctum; transfodere, io, di, ssum; percutere, io, ssi, ssum; incidere, o, cidi, cisum; ferire, 4;
+ закалывать жертвенное животное mactare; immolare;
закалять, закаливать afficere, io, feci, fectum; temperare, 1 (ferrum); confirmare, 1; durare, 1;
+ тело должно быть так закалено, чтобы… corpus ita afficiendum est, ut…
заканчивать absolvere, o, lvi, lutum; finire, 4; terminare, 1; perficere, io, feci, fectum; peragere, o, egi, actum; desinere, o, sivi, situm; perferre, ro, tuli, latum; perpetrare, 1; implēre, eo, evi, etum;
закапывать defodere, o, di, ssum; infodere; sepelire, 4; supponere, o, sui, situm (aliquid terrae);
закат occasus, us, m; obitus, us, m;
+ когда день склонялся к закату vergente die;
+ на закате supremo sole;
заквасить fermentare, 1;
закваска fermentum, i, n; zyme, es, f;
закинуть, закидывать adjicere, io, jeci, jectum;
+ с помощью закинутых (на скалы) верёвочных петель adjectis funium laqueis;
заклад fiducia, ae, f; pignus, oris, n;
закладка signum [i, n] paginale;
заклеивать agglutinare, 1;
заклинание obsecratio, onis, f; cantio, onis, f; carmen, inis, n;
заключать, заключить claudere, o, si, sum; concludere; includere; habēre, eo, ui, itum (epistula nihil habet); continēre, eo, ui, itum; conjectare, 1; terminare, 1; contrahere, o, xi, ctum; intrudere, o, di, sum;
+ заключать в тюрьму abdere aliquem carceri;
+ заключённые под стражу in custodiam habiti;
+ заключить в скобки uncis includere; concludere; facere (pacem; indutias);
заключаться verti, or, rsus sum;
+ вопрос заключался в том, останутся ли лакедемоняне в Ахейском союзе vertebatur, utrum manerent in Achaico concilio Lacedemonii;
заключение conclusio, onis, f; inclusio, onis, f; complexio, onis, f; epilogus, i, m; conjectura, ae, f; consequentia, ae, f;
+ делать заключение argumentari (de aliqua re);
заключённый captivus, a, um; custoditus, a, um;
заключительный ultimus, a, um; extremus, a, um (pars epistulae);
+ заключительная стадия status ultimus;
закованный ferratus, a, um; vinctus, a, um;
заковать vincire, io, nxi, nctum;
заколоть configere, o, xi, ctum (configi in pugna);
закон lex, gis, f; canon, onis, m; norma, ae, f; regula, ae, f; mos, moris, m; constitutio, onis, f; fas, n, indecl; privilegium, ii, n;
+ законы природы leges naturae; lex naturalis, lex physica, legalitas physica;
+ свод законов corpus juris;
+ не нарушая законов salvis legibus;
+ закон против злоупотреблений при соискании государственных должностей lex de ambitu, lex ambitūs;
+ закон о порядке принятия или отклонения законов lex de jubendis legibus ac vetandis;
+ иметь силу закона ut lex valere;
+ по всей строгости закона summo jure;
+ закон гласит in lege est;
+ всё подчинено определённому закону certā stant omnia lege;
законно juste; legitime; jure; lege;
законный legitimus, a, um;
+ законный брак conubium;
закономерно secundum legem naturae; juste et legitime; regulariter;
законность legalitas, atis, f;
законный legitimus, a, um; legalis, e; verus, a, um (heres);
законодатель legislator, oris, m; legum conditor, oris, m;
+ быть опытным законодателем scire de legibus instituendis;
закономерность lex [legis, f] naturae; regularitas, atis, f; lex naturalis, lex physica, legalitas physica; закономерный lege naturae definitus; naturalis; regularis;
законопроект rogatio, onis, f; rogamen, inis, n;
+ представлять законопроект на народное обсуждение legem ferre;
+ ратифицировать законопроект legem jubere;
законченность absolutio, onis, f; perfectio, onis, f;
законченный confectus, a, um; perfectus, a, um; plenus, a, um;
закончить absolvere, o, lvi, lutum; finire, 4; consummare, 1;
закоренелый vetus, eris (sicarius);
закреплённый fixus, a, um;
закреплять comprimere, o, essi, essum (alvum, ventrem); firmare, 1; confirmare, 1; munire, 4; pavimentare, 1;
закруглённый rotundatus, a, um; rotundus, a, um; ovalis, e;
закружиться gyrare, 1; se vertere;
+ когда от высоты закружилась голова quum altitudo oculis caliginem offudisset;
закрученный tortus, a, um; intortus, a, um; retortus, a, um; contortus, a, um; distortus, a, um; cochleatus, a, um;
закрывать claudere, o, si, sum; operire, io, ui, rtum; cooperire; adoperire; velare, 1; tegere, o, xi, ctum; contegere; condere, o, didi, ditum; obducere, o, xi, ctum; obvolvere, o, lvi, lutum; praetexere, o, ui, xtum;
закупать coëmere; emere, o, emi, emptum; comparare, 1;
закупоривать obturare, 1; occludere, o, si, sum;
закупорка thrombosis, is (idis), f;
закуска gustatio, onis, f; gustus, us, m; prandium, ii, n; obsonium, ii, n; promulsis, idis, f;
закусывать prandēre, eo, ndi, nsum (ad sacietatem, perbene; prandium calidum, olus); jentare, 1;
зал diaeta, ae, f (zaeta); oecus, i, m; atrium, ii, n;
+ зал ожидания oecus praestolantium;
залегание: situs, us, m;
+ на месте залегания in situ;
залегать jacere, eo, cui, (citum);
залежь depositus, us, m; ager [agri, m] derelictus (otiosus, quiescens, vetustus);
залив sinus, us, m;
+ Каттегатский залив sinus Cadanus;
+ вдоль берега залива ad litus sinus (maris);
+ на берегу залива in litore sinus;
заливаемый, заливной inundatus, a, um;
+ в заливаемой долине in valle vere inundata;
+ на песчаных заливаемых берегах реки in ripis fluminis arenosis inundatis;
+ заливаемый луг pratum inundatum;
заливать undare, 1 (campos sanguine); aspergere, o, rsi, rsum; perfundere, o, fudi, fusum; suffundere;
залог pignus, oris, n; *vadio, onis, m; fides, ei, f (pacis pignus fidesque); fiducia, ae, f; modus, i, m; arrabo, onis, m (sub arrabone auri argentique; amoris arrabo); hypotheca, ae, f (под недвижимость);
+ принять в залог rem pignori accipere; accipere pignus;
заложить initiare, 1; struere, o, xi, ctum (initia alicui rei);
заложник obses, idis, m; pignus, oris, n;
залп salve, n ind; salutatio, onis, f;
+ залпом uno impetu;
замазать oblinere (oblino, oblevi, oblitum);
замалчивать conticēre, eo, ui, -;
заманивать tangere, o, tetigi, tactum (volucres textis arundinibus); illicere, io, lexi, lectum; pellicere, io, lexi, lectum; deducere, o, xi, ctum;
заманчивый invitabilis, e (sermones);
замаранный turpis, e (fimo);
замарать coinquinare, 1; commaculare, 1; contaminare, 1;
замаскированный personatus, a, um; larvatus, a, um;
замедление retardatio, onis, f (r. et mora); mora, ae, f; tarditas, atis, f; cunctatio, onis, f;
замедленный retardatus, a, um;
замедлять comprimere, o, pressi, pressum (gressum); moras alicui rei addere [o, didi, ditum]; tardare, 1 (cursum); retardare, 1; morari, or, atus sum; remorari, or, atus sum; cunctari; cessare, 1;
замена suppositio, onis, f; substitutio, onis, f; immutatio, onis, f; compensatio, onis, f;
заменитель suffector, oris, m; compensator, oris, m;
заменить transmutare, 1; submutare, 1 (verba pro verbis); substituere, o, ui, utum (pontificem in locum Scipionis; aliquem alicui, pro aliquo); supponere, o, posui, positum (aliquem in locum alicujus, pro aliquo, alicui); subjicere, io, jeci, jectum (integras copias vulneratis; verbum pro verbo); subdere, o, didi, ditum (aliquem in locum alicujus); sufficere, io, feci, fectum; compensare, 1;
замерзание congelatio, onis, f;
замерзать congelare, 1; congelascere, o, -,-; gelascere, o, -,-; torpere, eo, -,- (torpens amnis);
+ в Тибете болота замерзают в октябре paludes in Tibetia Octobri gelant; пузырьки воздуха, образующиеся при замерзании в замерзающей воде bullulae aëris, quae inter gelascendum in conglaciata aqua enascuntur; замёрзший rigens, ntis;
заместитель vice; vicarius, ii, m;
+ заместитель главного редактора vice redactoris principalis;
+ заместитель премьер министра primi ministri vicarius;
заметать converrere, o, verri, versum;
заметить, замечать conspicere, io, spexi, spectum; deprehendere, o, ndi, nsum (deprendo etc.); perspicere, io, spexi, spectum; notare, 1; annotare, 1; animadvertere, o, verti, versum; sentire, 4; signare, 1;
заметка nota, ae, f; hypomnema, atis, n; signum, i, n; epistolium, ii, n, scriptura brevis; adnotatio, onis, f; glossula, ae, f, glossa, ae, f, scholion ii / iou n (Gr);
+ критические заметки notae criticae;
+ заметки по систематике и географии растений notulaesystematicae et phytogeographicae;
+ номенклатурные заметки notulae de nomenclatura;
+ заметки о растениях animadversiones de plantis;
+ критические заметки sche(ul)ae criticae;
+ путевые заметки itinerarium;
+ заметки на полях marginalia; micellanea;
заметно conspicue; distincte; evidenter; insigniter; notabiliter; visibiliter; manifesto;
+ это заметно (hoc) subolet mihi;
заметный visibilis, e (exhalationes); videndus, a, um; evidens, ntis; conspicuus, a, um; perspicuus, a, um; spectabilis, e; aspectabilis, e; distinctus, a, um; insignis, e; insignītus, a, um (nota veritatis; imago); notabilis, e;
замечание animadversio, onis, f; annotatio, onis, f; nota, ae, f; notula, ae, f; reprehensio, onis, f;
замечательно insignīte;
замечательный excellens, ntis; praestans, ntis; egregius, a, um; spectatus, a, um; memorabilis, e; insignis, e; insignītus, a, um (forma); notabilis, e; perspicuus, a, um; conspicuus, a, um; spectabilis, e; eximius, a, um; singularis, e; clarus, a, um;
замешательство turbatio, onis, f; perturbatio, onis, f; conturbatio, onis, f; turba, ae, f (t. et confusio rerum); confusio, onis, f; tumultus, us, m; stupor, oris, m;
+ приводить в замешательство turbare (aciem peditum); conturbare; confundere; exturbare mentem alicujus; vastare (mentes); aliquem de statu movere, dejicere;
+ приведённый в замешательство turbatus (voluntates populi);
+ среди всеобщего замешательства turbatis omnibus;
замещать locum occupare, 1; locum tenere, eo, ui, tentum; succedere, o, cedi, cessum (alicui); supplere, eo, evi, etum (locum parentis alicui); vicarium esse; substituere, o, ui, utum (pontificem in locum Scipionis);
замирать torpere, eo, ui, - (torpebat vox); intermori, ior, mortuus sum;
замкнутый clausus, a, um; integer, gra, grum;
замок arx, cis, f; castrum, i, n; castellum, i, n; turris, is, f;
замок claustrum, i, n;
замолчать conticēre, eo, ui, -; conticescere, o, ui, -; obmutescere, o, ui, -;
замораживание refrigeratio, onis, f; congelatio, onis, f;
замораживать stringere, o, nxi, ctum (stricti amnes); congelare, 1; hiemare, 1; urere, o, ussi, ustum;
замороженный congelatus, a, um;
+ замороженные фрукты poma congelata;
заморозки frigora [um, npl] leviora;
+ до осенних заморозков ad frigora autumnalia leviora;
+ заморозки на почве frigora terranea leviora;
+ ночные (утренние) заморозки frigora nocturna (matutina) leviora;
заморский transmarinus, a, um;
замуж + выйти замуж nubere alicui; aliquem in matrimonium accipere;
+ выдать замуж aliquam alicui in matrimonium dare;
+ Октавия вышла замуж за Нерона Octavia Neroni nupsit; (nubo, nubere, nupsi, nuptus), Octavia Neronem in matrimonium accepit;
замужний nuptus, a, um; maritus, a, um; maritatus, a, um;
+ замужняя женщина mulier nupta;
замшелый muscosus, a, um;
замыкать claudere, o, si, sum; concludere, o, si, sum; occludere, o, si, sum; praecludere, o, si, sum; finire, 4; terminare, 1; obserare, 1;
замысел consilium, ii, n; inceptum, i, n; tela, ae, f;
+ по мне этот замысел неплох haec tela mihi non male est;
+ по чьему-л. замыслу ingenio alicujus;
замысловатый ingeniosus, a, um (res);
замышлять inducere [o, xi,ctum] in animum; coquere, o, xi, ctum (bellum; consilia secreto); concoquere; adoriri, ior, ortus sum (majus nefas; oppugnare urbem); agere, o, egi, actum; struere, o, xi, ctum (alicui insidias); machinari, or, atus sum; moliri, ior, itus sum; meditari, or, atus sum;
+ что он замышляет? Quid struit?
занавес velum, i, n; aulaeum, i, n;
занимательный curiosus, a, um;
+ занимательная ботаника botanica curiosa;
занимать obtinere, eo, ui, tentum; occupare, 1; capere, io, cepi, captum (urbem; castra hostium); obsidēre, eo, sedi, sessum; possidēre; insidēre; percipere, io, cepi, ceptum; conducere, o, xi, ctum (pecuniam);
+ это растение иногда занимает большие площади planta haec amplas interdum areas obtinet;
+ занимать промежуточное положение locum intermedium obtinere;
+ занимать, занять(взять в долг) деньги accipere mutuam pecuniam; sumere pecuniam ab aliquo; mutuari;
+ на занятые деньги conductis nummis;
+ когда гора была занята capto monte;
заниматься tangere, o, tetigi, tactum (aliquid leviter); conterere [o, trivi, tritum] se [conteri] in re aliqua; occupari, or, atus sum; se occupare, 1; agere, o, egi, actum; facere, io, feci, factum (argentariam); studēre, eo, ui, - (alicui rei; legibus cognoscendis; agriculturae); exercēre, eo, ui, itum; experiri, ior, rtus sum; operari, or, atus sum; tractare, 1; habitare, 1; se applicare, 1 (ad philosophiam, ad historiam scribendam);
+ заниматься сельским хозяйством rusticari;
+ заниматься торговлей negotiari;
+ заняться чем-л. verti in aliquid (in aliqua re);
+ заниматься чем-л. habere aliquid in usu; vacare alicui rei, in aliquid, ad aliquid;
+ заниматься поэтическим творчеством tangere carmina;
+ те, кто занимается одной практикой – не истинные химики illi, qui sola praxi occupantur, veri chemic