ргр 3 14 вариант
.docxАлматы энергетика және байланыс университеті
Орыс және қазақ
тілдері кафедрасы
Қазақ тілі – 1 пәнінен №3 СӨЖ
14 нұсқа
Тексерген: Токтыманова Г.М. Орындаған: Беккажин А.Е. БЭ-12-12 тобы
Алматы 2012
Мазмұны:
Тапсырмалар - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 3 бет
14.1 тапсырмасы - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 4-6 бет
14.2, 14.3, 14.4 тапсырмалары - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 7 бет
14.5, 14.6 тапсырмалары - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 8 бет
Тапсырмалар:
14.1 Мәтінді толық оқып, аударыңыз.
14.2 Төмендегі сөздердің жалғауларын ажыратыңыз: оқшаулатқыштар, қондырғылар, конструкциясы, кернеуге, изолятордың, фарфордан.
14.3 Мәтіннен ауыспалы осы шақта тұрған етістіктерді теріп жазыңыз.
14.4 Мына етістіктердің болымсыз түрін жасаңын. Бөлінеді, қолданылады, орнатады, арналған, жасайды, дайындайды.
14.5 Мына зат есімдерді қатыстырып, анықтауыштық тіркес жасаңыз, оларды қатыстырып сөйлем құраңыз. Оқшаулатқыш, шыны, шина, арматура, тірек, фарфор.
14.6 Мына тіркестерді жедел өткен шаққа қойыңыз. Оқшаулау үшін қолданылады, шығатын жерге орнатады, шыныдан жасайды, сапасын жақсарту, сыртқа орнатылатын.
14.1 Мәтінді толық оқып, аударыңыз.
Оқшаулатқыштар. Түрлері. Ерекшеліктері. Қолданылуы.
Оқшаулатқыштар тізбектің ток жүретін бөліктерін бекіту үшін, оларды жерден және қондырғының басқа да бөліктерінен оқшулау (изоляциялау) үшін қолданылады. Сондықтан да оқшаулатқыштың электрлік және механикалық беріктігі жеткілікті болып ыстыққа төзімді әрі ылғал өткізбеуі тиіс. Оқшаулатқыштар станциялық, аппараттық және желілік болып бөлінеді. Станциялық оқшаулатқыштар (изоляторлар) электр станциялары мен қосалқы станцияларының тарату құрылғыларындағы шиналарды бекіту, әрі оқшаулау үшін қолданылады. Олар өз кезегінде тіректік және өтпелі болып бөлінеді. Өтпелі оқшаулатқышты шиналардың керегеден өтетін жеріне және панажайда, сондай-ақ оларды панажайдан шығатын жерге орнатады. Аппараттық оқшаулатқыштар аппараттардың ток жүретін бөліктерін бекітуге арналған. Олардың формасы тіректік және өтпелі болуы мүмкін. Өтпелі оқшаулықтар құндақпен жабдықталған аппараттардан ток жүретін бөліктерді шығару үшін, мәселен май ажыратқыштардан күштік трансформаторларды шығару үшін қолданылады. Жеілік оқшаулықтар электр берілісінің ауа желісіндегі сымдарды және ашық тарату құрылғыларындағы шиналарды бекітуге қолданылады. Олар штырлы немесе шынықтырылған шыныдан жасайды. Оқшаулатқыштарды тірекке, сондай-ақ оларға шиналарды немесе аппараттардың ток жүретін бөліктерін бекіту үшін оқшаулатқыштың металл арматурасы, яғни фарфорға бекітілген металл бөліктері болады. Оқшаулатқыштың фарфор корпусының сыртқы бетін глазурьмен қаптайды, мұндағы мақсат оның электрлік және механикалық сапасын жақсарту. Станцияда қолданылатын оқшаулатқыштар орнатылу түріне қарай ішкі және сыртқы қондырғылар болып бөлінеді. Сыртқы орнатылатын оқшаулатқыштың конструкциясы оның жауын – шашында және шаң – тозаңда сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз етуі керек. Тіректік оқшаулатқыш штырлы және стержень типтес болады. ШТ – 35 типті, 35кВ-тық кернеуге арналған оқшаулықтын екі элементі ал, ШН – 10 типті 10 кВ-тық кернеудегі штырлы изолятордың бір элементі фарфордан жасалған. СО – 35 типті сыртқа орнатылатын 35 кВ-тық кернеуге арналған стерженьді тіректік оқшаулатқыш болады. Штырлы оқшаулатқышпен салыстырғанда стерженьді оқшаулатқыштың конструкциясы едәуір қарапайым, диаметрі шағын. Өтпелі оқшаулатқыштарды ішке орнату үшін үш түрін жасайды. 1.Тік бұрышты қималы ток жүретін стерженьдер. 2. Шиналардан 3. Доңгелек қималы ток жүретін стерженьдер. ПА және ПБ типті оқшаулатқыштар 6-10 кВ кернеуде және номинал тогы 200-1500 А болатын тік бұрышты қималы ток бөлігінде қолданылады. Кернеуі 20 кВ-қа деінгі қондырғыларда, қосымша ток күші 600 А –ден асқан жағдайда шина типтес (ИПШ типі) өтпелі оқшаулатқыштар кеңінен қолданылады. Сыртқа орнатылатын өтпелі оқшаулатқыштардың кернеуі 6-35кВ, номинал тогы 400-4000 А болады. Бұлардың ьарлығында ток өтетін дөңгелек стерженьдер бар.
Аудармасы:
Изоляторы. Виды. Особенности. Применение.
Изоляторы используются для запора цепей раздела, через который проходит ток, их используют для изоляции от земли и устройства и других разделов. Поэтому механическая и электрическая прочность должна быть достаточна, устойчива при жаре и не проводить влажность. Изоляторы подразделяют на станционные, аппартные и линейные. Станционные изоляторы электростанций и подстанций используются для запора шин, распространяюшие устройства и для изоляции. Они в своююочередь подразделяются на проводные и опорные. Проводной изолятор распологают в помещениях, где шина проходит через косяк и в местах, где выходят. Аппаратные изоляторы предназначены для запора раздела аппарата, где проходит ток. Они могут быть опорной и проводной формами. Проводные изоляторы покрыты пленками для того чтобы выпустить ток, протекающий в аппаратах, ими пользуются для того, чтобы выпустить силовой трансформатор из масляного выклчателя. Линейные изоляторы используют для запора проводов электрического передаточника и шин в открытой распространяющихся устройствах. Они подразделяются на штыревые и навесные. Станции и линейные изоляторы делают устойчивыми к атмосферным условиям, т.е. делают из прочного стекла или фарфора, который отличается своей электрической прочностью. Для того чтобы запереть раздел, где проходит ток аппарата, металлическая арматура изолятора, т.е. это и есть металлический раздел, который заперли к фарфору. Наружную часть фарфорного корпуса изолятора покрывают глазурью, с целью улучшить его электрическое и механическое качество. Изоляторы, используемые на станциях по виду расположения подразделяются на внутренние и внешние устройства. Конструкция изолятора, расположенного снаружи обеспечивает надежную работу при пыльной и дождливой погоде. Опорный изолятор подразделяется на стержневой и штыревой типы. 2 элемента 35 кВ-ного напряжения и 1 элемент 10кВ-ного напряжения сделаны из фарфора. Типа расположенные на внешней стороне, предназначенный для напряжения 35 кВ является опорным изолятором. По сравнению с штыревым изолятором, конструкция стержневого изолятора очень простая, диаметр маленький.
Для расположения проводного изолятора внутри различают три вида: 1. Прямоугольны стержни, через который проходит прилаженный ток 2. Шины 3. Круглые стержни, через который проходит прилаженный ток Изоляторы типа ПА и ПБ используются в прямоугольном разделе, где проходит прилаженный ток с напряжением 6-10 кВ и номинальным тогом 200-1500 А. В устройствах с напряжением до 20 кВ, с дополнительной силой тока выше 600 А изоляторы широко применяются. У проводных изоляторов, расположенные на улице напряжение 6-35 кВ, номинальный ток 400-4000А. У всех у них имеется круглый стержень, через который проходит ток.
14.2 Төмендегі сөздердің жалғауларын ажыратыңыз: оқшаулатқыштар, қондырғылар, конструкциясы, кернеуге, изолятордың, фарфордан.
Оқшаулатқыштар, -тар – көптік жалғау,
Қондырғылар, -лар – көптік жалғау,
Конструкциясы, -сы – тәуелдік жалғау,
Кернеуге, -ге – барыс септік жалғауы,
Изолятордың, -дың – ілік септік жалғауы,
фарфордан, -дан – шығыс септік жалғауы.
14.3 Мәтіннен ауыспалы осы шақта тұрған етістіктерді теріп жазыңыз.
Қолданылады, жасалынады, саналады, бермейді, қорғайды, қаптайды, болады, бояйды, жасайды, күйдіреді, бүлдіреді.
14.4 Мына етістіктердің болымсыз түрін жасаңын. Бөлінеді, қолданылады, орнатады, арналған, жасайды, дайындайды.
Бөлінеді - бөлінбейді,
Қолданылады – қолданбайды,
Орнатады - орнатпайды,
Арналған - арналмаған,
Жасайды - жасамайды,
Дайындайды - дайындамайды.
14.5 Мына зат есімдерді қатыстырып, анықтауыштық тіркес жасаңыз, оларды қатыстырып сөйлем құраңыз. Оқшаулатқыш, шыны, шина, арматура, тірек, фарфор.
Шыны оқшаулатқыш, тірек оқшаулатқыш, фарфор тірек, шыны тірек, фарфор оқшаулатқыш, оқшаулатқыш шина.
Шыны оқшаулатқыштар станцияларда жіне қосалқы станцияларда қолданылады. Тірек оқшаулатқыш – оқшаулатқыштардың ең маңызды түрі. Шыны оқшаулатқышпен салыстырғанда фарфор оқшаулатқыштың беріктігі аса жақсы емес. Оқшаулатқыш шина – өтпелі шиналардың бір түрі. Фарфор тірек пен шыны тірек оқшаулатқыштың құрамын жасайды.
14.6 Мына тіркестерді жедел өткен шаққа қойыңыз. Оқшаулау үшін қолданылады, шығатын жерге орнатады, шыныдан жасайды, сапасын жақсарту, сыртқа орнатылатын.
Оқшаулау үшін қолданылады – оқшаулау үшін қолданды, шығатын жерге орнатады – шығатын жерге орнатты, шыныдан жасайды – шыныдан жасады, сапасын жақсарту – сапасын жақсартты, сыртқа орнатылатын – сыртқа орнатылды.