2 №2 Тапсырма. Үш фазалық тізбектің симметриялы емес режимдерін симметриялық құрастырушылар тәсілімен есептеу.
Симметриялық динамикалық жүктеме ЕФ фазалық ЭҚК-ші бар
симметриялық үш фазалық генераторға қосылған (2.1 және 2.2
суреттер).
Генератордың, жүйенің, жүктеменің параметрлері 2.1, 2.2, 2.3 –
кестелерінде келтірілген. Үш фазалық (2.1 - сурет) жүктеменің
қысқышының бір фазасы жерге қысқаша тұйықталған болады, ал үш
фазалық тізбекте (2.2 - сурет) жүйенің бір сымы үзіледі. Нұсқасына а
сәйкес 2.1 - кестенің тапсырмасы бойынша симметриялық
құрастырушылар әдісімен тізбектің барлық учаскелерінде тоқтар мен
кернеулерді, генератордың активті, реактивті, толық қуаттарын есептеу
керек.
2.1 - сурет
2.2
- сурет
Әдістемелік ңұсқаулар.
Үш фазалық тізбектің симметриялық емес ережесін симметриялық құрастырушылар әдісімен есептеу үшін симметриялық емес жүктемені (мысалы, бір фазаның жерге қысқаша тұйықталуы) немесе жүйедегі симметриялы емес учаскені (мысалы, жүйенің бір сымының үзілуі) мәні есептеудің соңына дейін белгісіз болып тұратын кернеу көзімен ауыстыратын компенсация принципі қолданылады. Симметриялы емес жүктемені немесе симметриялы емес учаскені үш белгісіз кернеу көздерімен ауыстырып, біз құрамында симметриялы ЭҚК-тері бар генератор немесе симметриялы емес кернеу көздері UА, UВ, UС бар үш фазалы симметриялы тізбек аламыз.
Симметриялы емес кернеу жүйесі UА, UВ, UС-ны симметриялық құрастырушыларға U1, U2, U0-ге жіктеп, А фазасын негізгі фаза деп алып тура, кері және нөлдік реттіліктер үшін үш тәуелсіз сұлба құрамыз. Бұл сұлбалар үшін Кирхгофтың екінші заңы бойынша теңдеулер құрылады. Сонымен бізде алты белгісізі бар үш теңдеу болады. Қосымша үш теңдеуді берілген сұлбаның және симметриялық емес жүктеменің немесе симметриялы емес учаскенің параметрлері негізінде құрамыз. Алынған теңдеулер жүйесін шешіп, тоқтардың және кернеулердің симметриялық құрастырушыларын табамыз.
2.1- кесте
|
Түскен жылы |
Тегінің бірінші әріпі | |||||||||
|
Тақ |
АНМӘ |
БОЮ |
ВПЯ І |
ГРШҒ |
ДСИ Ү |
ЕТЩ |
УЖ Ұ |
ЗФ Қ |
ЧХЛ |
КЦЭӨ |
|
Жұп |
ЧХЛ
|
КЦЭ Ө |
АНМӘ |
БОЮ |
ВПЯ І |
ЗФ Қ |
ГРШҒ |
ЕТЩ |
ДСИҮ |
УЖ Ұ |
|
Сулбаның № |
2.1 |
2.2 |
2.1 |
2.2 |
2.1 |
2.2 |
2.1 |
2.2 |
2.1 |
2.2 |
|
Фазаның жерге қысқаша тұйықталуы |
В |
- |
А |
- |
С |
- |
В |
- |
С |
- |
|
кесіндінің үзілуі |
- |
А |
- |
С |
- |
В |
- |
С |
- |
В |
|
Еф, В |
380 |
400 |
220 |
127 |
250 |
200 |
350 |
450 |
500 |
300 |
|
Z0, Ом |
|
j0,5 |
|
j0,7 |
|
j0,4 |
|
j0,8 |
|
J0,9 |
2.2 - кесте
|
Түскен жылы |
Студенттік кітапшасының соңғы саны | |||||||||
|
Тақ |
8 |
2 |
9 |
1 |
7 |
3 |
6 |
4 |
5 |
0 |
|
Жұп |
0 |
8 |
5 |
2 |
4 |
9 |
6 |
1 |
3 |
7 |
|
Z1, Ом |
4+ j3 |
5+ j4 |
4+ j6 |
6+ j3 |
5+ j5 |
3+ j5 |
6+ j5 |
5+ j6 |
3+ j4 |
4+ j5 |
|
Z2, Ом |
0,3+ j0,4 |
0,4+ j0,6 |
0,3+ j0,7 |
0,5+ j0,7 |
0,6+ j0,9 |
0,6+ j1 |
0,4+ j0,8 |
0,25+ j0,7 |
0,35+ j0,8 |
0,45+ j1 |
|
ZЛ1= ZЛ2, Ом |
j2,5 |
j4 |
j3,5 |
j3 |
j4,5 |
j3,2 |
j4,3 |
j4,7 |
j3,8 |
j5 |
|
ZЛ0, Ом |
j11 |
j10 |
j9 |
j12 |
j14 |
j13 |
j16 |
j15 |
j7 |
j8 |
2.3 - кесте
|
Түскен жылы |
Студенттік кітапшасының соңғы санының алдындағы саны | |||||||||
|
Тақ |
7 |
1 |
6 |
2 |
5 |
3 |
4 |
8 |
9 |
0 |
|
Жұп |
9 |
1 |
0 |
7 |
8 |
6 |
4 |
2 |
5 |
3 |
|
ZГ1, Ом |
0,25+ j2 |
0,2+ j1,5 |
0,3+ j2,5 |
0,33+ j2,8 |
0,4+ j2,3 |
0,22+ j1,8 |
0,38+ j2,2 |
0,23+ j1,4 |
0,45+ j3 |
0,28+ j1,7 |
|
ZГ2, Ом |
j0,2 |
j0,18 |
j0,15 |
j0,25 |
j0,16 |
j0,14 |
j0,19 |
j0,23 |
j0,24 |
j0,17 |
|
ZГ0, Ом |
j0,05 |
j0,08 |
j0,06 |
j0,09 |
j0,07 |
j0,1 |
j0,11 |
j0,12 |
j0,13 |
j0,14 |
|
ZN, Ом |
j0,3 |
j0,2 |
j0,5 |
j0,6 |
j0,35 |
j0,25 |
j0,4 |
j0,55 |
j0,45 |
j0,15 |
3 № 3 – тапсырма. Сызықты электр тізбектеріндегі өтпелі процестерді есептеу
Коммутация нәтижесінде электр тізбегінде (3.1-3.10 – сурет) өтпелі процесс пайда болады. Тізбек элементтерінің параметрлері, сұлба нөмірі 3.1-3.3 – кестелері бойынша, сынақ кітапшасының нөмірі және тегінің бірінші әріпі бойынша алынады.
Келесіні орындау қажет:
белгілі бір тармақтағы өтпелі тоқтың уақыты бойынша өзгеру заңын немесе коммутациядан кейін белгілі бір тізбек элементінде өтпелі кернеуді анықтау. Есептеуді екі әдіспен: классикалық және операторлық тәсілмен шығару;
алынған аналитикалық нәтиже негізінде уақыт функциясында ізделінген мөлшердің өзгеру графигін тұрғызу.
3.1 - кесте
|
Түскен жылы |
Студенттік кітапшасының соңғы саны | |||||||||
|
Тақ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
сұлба № |
3.1 |
3.2 |
3.3 |
3.4 |
3.5 |
3.6 |
3.7 |
3.8 |
3.9 |
3.10 |
|
Жұп |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
|
сұлба № |
3.1 |
3.2 |
3.3 |
3.4 |
3.5 |
3.6 |
3.7 |
3.8 |
3.9 |
3.10 |
3.2 - кесте
|
Түскен жылы |
Студенттік кітапшасының соңғы санының алдындағы саны | |||||||||
|
Жұп |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
|
Тақ |
0 |
9 |
8 |
7 |
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
|
|
200 |
250 |
300 |
350 |
400 |
100 |
150 |
220 |
380 |
450 |
|
|
100 |
150 |
200 |
250 |
300 |
50 |
75 |
120 |
180 |
220 |
|
|
20 |
30 |
40 |
50 |
60 |
10 |
70 |
25 |
35 |
45 |
|
|
150 |
200 |
300 |
100 |
120 |
80 |
90 |
180 |
250 |
140 |
3.3 - кесте
|
Түскен жылы |
Тегінің бірінші әріпі | |||||||||
|
Тақ |
АВ МӨ |
БО Ю |
НП ЯҚ |
ГР Щ |
ДИ СҰ |
ЖУ Ш |
ЧХ ЛҮ |
КЦ ЭҒ |
ЕТ І |
ЗФ Ә |
|
Жұп |
НП ЯҚ |
ГР Щ |
ДИ СҰ |
ЖУ Ш |
ЧХ ЛҮ |
АВ МӨ |
ЕТ І |
ЗФ Ә |
БО Ю |
КЦ ЭҒ |
|
|
40 |
60 |
80 |
100 |
120 |
140 |
160 |
180 |
200 |
220 |
|
|
2 |
4 |
5 |
6 |
10 |
9 |
8 |
7 |
3 |
12 |
|
Ізделініп отырған мөлшер |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.1 - сурет 3.2 - сурет
3.3 - сурет 3.4 - сурет
3.5 - сурет 3.6 - сурет
3.7 - сурет 3.8 - сурет
3.9 - сурет 3.10 - сурет
Әдебиеттер тізімі
1. Демирчян К.С., Нейман Л.Р., Коровкин Н.В.,Чечурин В.Л. Теоретические основы электротехники. том1.-СПб.: Питер,.2001-463с.
2. Зевеке Г.В., Ионкин П.А., Нетушил А.В., Страхов С.В. Основы теории цепей.- М.: Энергоиздат, 1989.-528с.
3. Бессонов Л.А. Теоретические основы электротехники.- М.: Гардарики, 1999.-638с.
4. Шебес М.Р., Каблукова М.В. Задачник по теории линейных электрических цепей.-М.: Высшая школа, 1990.-544с.
5. Сборник задач по теоретическим основам электротехники/Л.Д. Бессонов, И.Г.Демидова, М.Е. Заруди и др.-М.: Высшая школа, 1988.-543с.
6. Сборник задач и упражнений по теоретическим основам электротехники/ Под ред. П.А. Ионкина.-М.: Электроиздат, 1982.-768с.
7. Аршидинов М.М., Амиров Ж.Қ. Электротехниканың теориялық негіздері (Оқу құралы). – Алматы: АЭжБИ, 2003.
8. Аршидинов М.М., Амиров Ж.Қ. Электротехниканың теориялық негіздері - 1,2 (Оқу құралы). – Алматы: АЭжБИ, 2006.
9. Аршидинов М.М., Амиров Ж.Қ. Электротехниканың теориялық негіздері 3 (Оқу құралы). – Алматы: АЭжБИ, 2008.
10. Аршидинов М.М., Амиров Ж.Қ. Электротехниканың теориялық негіздері 4 ( Дәріс жинағы ). – Алматы: АЭжБИ, 2010.
2014ж. жиын.жосп., реті.
Маликжан Мамежанович Аршидинов
Алма Исахановна Нурова
ЭТН. ҮШ ФАЗАЛЫ ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІН ЖӘНЕ СЫЗЫҚТЫ ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІНДЕГІ ӨТПЕЛІ ПРОЦЕСТЕРДІ ЕСЕПТЕУ
№ 1-3 есептік - сызбалы жұмыстарына арналған әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар (050718 – Электрэнергетика мамандығының студенттері үшін)
Редакторы:
Басуға «_____»___________ Пішімі 60х84 1/16
Тиражы 150 берілген 2014 жылы рұқсат етілді
Көлемі1,1 есеп.-баспа таб. №1 баспаханалық қағаз
Бағасы 56 тг. Тапсырыс №
Алматы энергетика және байланыс университетінің көшірмелі- көбейткіш бюросы