Контрольно-тренировочные упражнения

Упражнение 1. Переведите на русский язык.

1. Culpam negātis. 2. Patriam amāmus, patriam defendĭmus. 3. Sententiam Scaevŏlae probāmus. 4. Juste judicāre debētis. 5. Nautam culpā absolvis. 6. Victoria concordiam dat. 7. Incŏlae patriam defendunt. 8. Sententiae collegārum consentiunt. 9. Contumacia cumŭlat poenam. 10. Tantum scimus, quantum memoriā tenēmus.

Упражнение 3.Переведите на русский язык.

1. Festināte discĕre. 2. Valēte, amīci. 3. Causam dic. 4. Fac bonum negotium. 5. Libros date. 6. Redde pecuniam. 7. Nolīte credĕre, si inimīci dicunt. 8. Noli tacēre, si dicĕre debes. 9. Amīcos semper memoriā tenēte. 10. Reus abest in judicio. 11. Advocātus adest reis. 12. Arbĭtri non possunt injuste judicāre. 13. Justae sententiae prosunt popŭlo. 14. Dum absum, amīcus meus negotia mea gerit. 15. Nolīteprodĕreamīcos.

Упражнение 5. Прочтите и переведите приведенные ниже предложения на русский язык. Определите, как образованы gerundium и gerundīvum.

1. Juspossidendi. 2. Arsscribendi.3. Dicendo dicĕre, scribendo scribĕre discĭmus. 4. Libertas est potestas faciendi id, quod jure licet. 5. Magistrātus popŭli Romāni jus edicendi habent. 6. Lex jubet, quae facienda sunt, prohibetque contraria. 7. Nobis legĭbus parendum est. 8. In amīcis eligendis cautio adhibenda est. 9. Culpa demonsrāta punienda est. 10. Jus legum ferendārum habēbant maxĭmi magistrātus Romanōrum. 11. Testium fides examinanda est.

Упражнение 7. Переведите на русский язык.

1. Querimonia habētur. 2. Matrimonium dissolvĭtur aut cum bona gratia aut cum ira anĭmi (Digesta). 3. Reus ab advocāto defendĭtur. 4. Reus condemnātur pro dolo malo. 5. Viri injusti ab arbĭtris puniuntur. 6. Argumenta culpae rei reperiuntur. 7. Sententia absolutoria reo datur. 8. Reus non debet condemnāri injuste. 9. Imperitia culpae adnumerātur (Digesta). 10. Sententiae Mesallae probantur ab amīcis.

Упражнение 9. Переведите на русский язык.

1. Romānimultosdeoscolēbant.2. Primum reges civitātem Romānam regēbant. 3. Civĭtas Romāna a regĭbus regebātur. 4. Leges Romānae sevērae erant. 5. Reus non potĕrat suam causam ipse dicĕre. 6. Advocātus in foro causam dicēbat. 7. Dum abĕram, amīcus meus negotia mea gerēbat. 8. Nostram culpam negabĭmus. 9. Semper colēmus justas leges civitātis nostrae. 10. Bella injusta semper erant causa multōrum malōrum. 11. Domĭni crudelĭter servos pro delicto puniēbant. 12. Servi a Romānis pecuniā emebantur et vendebantur. 13. Culpam rei demonstrāre non poterĭtis.

Упражнение 11. Переведите на русский язык.

1. Senātus decrēvit. Consŭles decrevērunt. 2. Avus scripsit herēdem nepōtem suum. 3. Senātus Catilīnam hostem popŭli appelāvit et contra eum exercĭtum misit. 4. Judĭces merĭto reos pro delictis punivērunt. 5. Jus gentium vetuit legātos aliēnae civitātis tenēre. 6. Hostes pacem fecērunt et obsĭdes dedērunt. 7. Bella civilia delevērunt multas divitias Romae. 8. Lucius Titius uxōrem Maeviam duxit; deinde Maevia Titio repudium misit atque Aulo Sejo nupsit. 9. Filius a patre hereditātem accēpit. 10. Caesar legātos misit pacem rogātum.

Упражнение 13. Переведите на русский язык.

1. Justitiam colĭmus, aequum ab inīquo separantes, licĭtum ab illicĭto discernentes. 2. Terra est commūnis patria omnium laborantium. 3. Bella, popŭlos oppressos liberantia, justa necessariaque sunt. 4. Leges Romanōrum, ad rem publĭcam pertinentes, sevērae erant. 5. Omnem rem familiārem, a patre relictam, filii ejus accepērunt. 6. Senātus legem, a consŭle latam, probāvit. 7. Judĭces, consilium capientes in privātas et publĭcas causas, justi esse debent. 8. Tacĭtus scribit: Bellum descriptūrus sum, quod Romāni cum Germānis gerēbant. 9. Fines nostros a hostium impĕtu defensūri sumus. 10. Eum homĭnem defensūrus sum, quod is delictum non fecit.