1c2Прадмет

Тэма 2. СІСТЭМА НАЦЫЯНАЛЬНЫХ РАХУНКАЎ. АСНОЎНЫЯ МАКРАЭКАНАМІЧНЫЯ ПАКАЗЧЫКІ

1.Паказчыкі сістэмы нацыянальных рахункаў.

2.Суадносіны паказчыкаў сістэмы нацыянальных рахункаў.

3.Індэксы цэнаў.

Сістэма нацыянальных рахункаў (СНР) - гэта сукупнасць статыстычных макраэканамічных паказчыкаў, якія характарызуюць велічыню сукупнага прадукта (выпуску) і сукупнага дахода, што дазваляюць ацаніць стан нацыянальнай эканомікі.

СНС утрымоўвае тры асноўныя паказчыкі сукупнага выпуску (аб'ѐму вытворчасці) –

1.валавы ўнутраны прадукт (ВУП),

2.валавы нацыянальны прадукт (ВНП),

3.чысты ўнутраны прадукт(ЧВП) паказчыкіу сукупнага даходу –

1.нацыянальны даход (НД),

2.асабісты даход (ЛД),

3.асабісты даход у распараджэнні (АДР).

Валавы ўнутраны прадукт (ВУП) – гэта

сукупны рыначная вартасць усіх канчатковых тавараў і паслуг, вырабленых на тэрыторыі краіны з дапамогай як нацыянальных (належаць грамадзянам краіны), так і замежных (замежнікам) фактараў вытворчасці на працягу аднаго года.

Спосабы вымярэння ВУП.

1)па выдатках (метад канчатковага выкарыстання);

2)па даходах;

3)па даданай вартасці (вытворчы метад).

Выкарыстанне гэтых метадаў дае аднолькавы вынік, паколькі ў эканоміцы сукупны даход роўны велічыні сукупных выдаткаў, а велічыня дададзенай вартасці роўная вартасці канчатковай прадукцыі, пры гэтым велічыня вартасці канчатковай прадукцыі ѐсць не што іншае, як сума выдаткаў канчатковых спажыўцоў на куплю сукупнага прадукта.

Спосабы вымярэння ВУП.

Пры падліку ВУП па выдатках сумуюцца:

1) выдаткі хатніх гаспадарак (спажывецкія выдаткі);

2) выдаткі фірмаў (інвестыцыйныя выдаткі);

3) выдаткі дзяржавы (дзяржаўныя закупы тавараў і паслуг);

4) выдаткі замежнага сектара (выдаткі на чысты экспарт).

1.Спажывецкія выдаткі (З) - гэта выдаткі хатніх гаспадарак на набыццѐ тавараў і паслуг.

2) выдаткі на тавары працяглага карыстання, тэрмін службы якіх складае больш 1 года (мэбля, бытавая тэхніка, аўтамабілі, яхты, асабістыя самалѐты і інш., выключэнне складаюць выдаткі на куплю жылля, якія лічацца не спажывецкімі, а інвестыцыйнымі выдаткамі хатніх гаспадарак);

3) выдаткі на паслугі (удзельная выдаткаў на паслугі ў агульнай суме спажывецкіх выдаткаў увесь час узрастае).

1.Спажывецкія выдаткі (З) - гэта выдаткі хатніх гаспадарак на набыццѐ тавараў і паслуг.

формула для разліку спажывецкіх выдаткаў:

спажывецкія выдаткі = выдаткі хатніх гаспадарак на бягучае спажыванне + выдаткі на тавары працяглага карыстання (за выключэннем выдаткаў хатніх гаспадарак на куплю жылля) + выдаткі на паслугі.