35. Файлдық жүйелердің мінездемесі жəне операциялық жүйелердің ішкі құрылғыларының драйверлері.

Файл деп ішкі жадыда белгілі атпен облысты алатын немесе программалар тізбегін айтады.

Windows жүйесінде кез-келген файл аты бар объект ретінде қабылданады. Файлға қойылған ат

ондағы информациялар мазмұнын ашатын болуы керек. Файл аты ұзын болуы жəне цифр, орыс жəне латын

алфавитінің əріптерінен, əр түрлі символдардан, нүктелерден тұруы мүмкін. Файл қасиетін көрсететін пара-

метрлер:

· Тип, сақталынған мəліметтердің мазмұнын көрсетеді;

· Файл өлшемі, дискілік кеңістіктен алатын көлемі;

· Файлдың құрылған мезгілі мен уақыты;

· Файлға соңғы өзгертулер енгізілген мезгіл мен уақыт;

· Файл атрибуттары: архивтік, тек оқу үшін, жасырынды, жүйелік;

Файлдық жүйелерді өңдеушілерге, файлдарға дискіден қалай орын бөлінетінін, әртүрлі файлдарда блоктардың орналасуын жүйе қалай бақылайтынын білуге тура келеді. Файлдық жүйелер бір-бірімен ерекшеленеді. Мысалы котолог құрылысымен, бос дискті кеңестегі басқаруымен, файлдармен блоктарды есепке алу әдістерімен ерекшеленеді. Төменде көп тараған файлдық жүйелердің мысалдары келтірілген.

• CD-ROM Файлдық жүйесі

• CP|M Файлдық жүйесі

• MS DOS Файлдық жүйесі

• Windows Файлдық жүйесі

• UNIX Файлдық жүйесі

Windows жүйесінде АСРІ – деп аталатын егжей тегжейлі ойластырылған энергия жұмсалуды басқарудың механизмі болады. ОЖ осы интерфейсті қолдайтын кезде кез келген драйвеге оның құрылысының мүмкіндігін ж\е олардың ағымдағы күйін жібере алады. Бұл қабілеттілік Plug and play стандартты комбинациясын қолданғанда маңызды, өйткені ОЖ іске қосылган кезде комп–р тіпті энергия жұмсалу не оларды басқаруға қатысты қасиеттерді айтпағанның өзінде кандай құрылғылар бар екенін білмейді.

36. Графикалық интерфейсті операциялық жүйелер.

Операциялық жүйе бұл компьютерді іске қосқан кезде жіктелетін және оның барлық құрылғыларының жұмысын басқаратын арнайы праграмма. Графикалық интерфейсті шын мәнінде компьтермен жұмыс істеудің стандартына айналды. Мүнда қажетті әрекеттер мен объектілердің сипаттамалары мәтін түрінде енгізілмейді, маустың көмегімен менюден, файлдар тізімінен және т.с.с таңдалады. Әсіресе, бұл көптерезелі интерфейс программалары мен бірмезгілде жұмыс істегенде қолайлы: олардың әрқайсысымен адам жеке терезеде жұмыс істейді. Компьютер графикалық ақпаратпен мысалы, суретпен жұмыс істегенде, сандар жиынымен жұмыс істеген сияқты болады, мында ірбәр сан немесе сандар тобы кескін элементін сипаттайды. Графикалық ақпараттың нүктелер жиыны немесе пиксельдер түрінде ұсынылуы растрлық түрдегі ұсынылуы деп аталады. Графикалық объект дегеніміз графикалық пішімі файлда сақталынған сурет. Ms Wordмәтіндік процессоры әртүрлі қосымшаларда даярланған графикалық файлды пайдалану мүмкіндігіне ие. Бұдан басқа құжатқа кірістіруге болатын суреттер кітапханасы бар. Тікелей сурет салу аспаптары панелін пайдаланып, блок схемаларды, қарапайым суреттерді даярлауға болады. Графикалық объектілерді файлдан кірістіру үшін: курсор құжаттың сурет кірістірілген жеріне орнатылады, мәзірдің Кірістіру сосын Сурет \ Файлдан командасы таңдалады да, қажетті сурет таңдалып, Үстемелеу батырмасы шертіледі. Құжатта қарапайым сурет дайындау қажет болса, стандартты аспаптар панелінде Сурет салу аспаптары батырмасы шертіледі. Экранда құжатқа сурет кірістіруге қажетті Сурет салу аспаптары панелі пайда болады. Суретке мәтін кірістіретін болса, сурет салу аспаптар панелінің Жазылым элементін пайдаланған тиімді. Бұл үшін Жазылым батырмасы шертіліп, «тышқан» манипуляторының сол жақ батырмасы басулы кұйде сурет үстінде тік төртбұрыш салынады ж\е онда пішімдеу элементтерінің барлығы пайдалданып, мәтін енгізіледі.