Muratbay Nizanov Tanlamali shigarmalar_roman_gurrinler_drabller

egizeklerdiń baqlaw astında bolmaytuǵını, qullası hesh nárse shette qalmaǵan. Bulardıń hámmesin qayaqta úyrendi, bul maǵlıwmatlardı oǵan kim berdi, bul jumbaq edi. Baratırıp-kiyatırıp ulıwma bunday temada maǵan gáp ashpaǵan. Ol, awıllarda kópshilik úylerdiń keshte awqat aspay qara shay iship jatatuǵının, háptede bir márte ǵana gósh asıp, bazar shorpa ishetuǵının da qaldırmadı.

—Bir rayonda, qaysı rayon ekenin aytpayman, jas bosanǵan hayal tuwıw úyinen aman-esen shıǵıp, úyine barǵannan keyin úsh kúnnen keyin qaytıs bolǵan. On kúnlik bala jetim qaldı... Bile-

seń be, neden?

—Neden? — Dáwletbiyke apa ózine qaytarıp sawal berdi.

— Biypárwalıqtan. Jáne onı «qan basımı túsip ketken» dep diagnoz qoyıp, tuwdırǵan, qaraǵan vrachlar dım kórmegendey tayrańlap júr. Men ol kelinshektiń nege ólgenin anıqladım.

—Xosh? — Dáwletbiyke apa oǵan qáweterlenip tigildi.

—Ol hayal tuwıw úyine joqarı qan basımı menen kelgen. Qaysıdúr shıpaker oǵan eki tabletka klopelin ishtirgen. Durıs, klopelin qan basımdı tez túsiredi. Lekin, dáriniń kúshi qaytqannan keyin basım birden aspanǵa kóteriledi. Ol doktorlar bunıń menen de turmay, dibazol salǵan. Usılayınsha onıń qan basımın normada uslap turǵan. «Ózimnen ketkenshe, iyesine jetkenshe» dep is tutqan.

Hayal úyine barǵannan keyin bası qattı awırǵan da, doktorlardan kórgenin islep klopelin ishken. Dáslep bir tabletka, sońınan eki tabletka, aqırǵı kúni birden tórt tabletka qabıl etken. Nátiyjede qan basımı keskin túsip ketip, bóteke isten shıqqan.

—Sen bunı kimnen esittiń?

—Kúyewinen. Kúyewi daw salıp kelip tur edi, sol jerde jası

úlken bir kempir oǵan táselle berdi: balam, qoy, qudaydan kór, demi-kúniniń bolǵanı shıǵar, bıltır meniń kelinim-ám áp-ánedey balasın emizip bolıp, qurttay qıysayıp alayın dedi de, sol jatqanınan turmadı. Doktorlardan kórme balam. Márt qudaydan kóredi degen, — dedi.

Jigit te qudaydan kórip, «dawım joq» dep jazıp berdi.

—Endi sonı ilimiy miynetińe jazajaqsań ba?

—Ulıwma, jazatuǵın nárselerim kóp. Álbette, bul faktti de kózim qıymaydı. Meniń ilimiy miynetimdi oqıǵan adam, ádebiy shıǵarma oqıǵanday tásir aladı.

—Kemshilikti tabıw ańsat sińlim, izleseń ayıp hámmede de bar, — dedi Dáwletbiyke apa qabaq shıtıńqırap. — Onı saplastırıw jolın aytıw kerek!

—Bul boyınsha da pikirlerim bar. Adamlar jasaw tárizin ózgertiw tiyis. Hayallar qoyanday balalay bermesin! Bul jerde ana-aw, Moskvada otırǵanlardıń da ayıbı bar. On bala tuwsa «Qaharman ana» degen ataq berip qızıqtıradı. Hár tuwılǵan balaǵa on eki jasqa deyin ayma-ay napaqa beredi. Onıń ústine bul jerde medikler túsinik jumısların júrgizbeydi. Patranaj joq

esabı.

Dáwletbiyke apa salfetkaǵa qolın súrtti. Bul onıń «tıńlap boldım» degen belgisi edi.

—Onda qalǵan waqıtta jazıw menen shuǵıllanasız ǵoy?

—Solay.

—Olay bolsa Arzıwbay erteńnen baslap garajına bara bersin!

—Ya-yaq! –dep Oksana shorshıp ketti. — Alik maǵan kerek. Onısız zerigip qalaman.

—Arzıwbay maymıl emes ǵoy, sizge oynap beretuǵın!

Oksana Dáwletbiyke apanıń ashıwlanǵanın sezse de, ózin bilmegenge aldı.

—Bálkim, bir rayonlarǵa qayta barıwıma tuwra kelip qalar. Kerek bolsa transport ushın jáne qosımsha pul ótkertip beremen.

—Bunı basshılar sheshedi, — dep Dáwletbiyke apa ornınan turdı. — Arzıwbay, meni jaqınlatıp tasla! Ya qonasań ba?

—Yaǵaw, úyge qaytaman.

Oksana bizlerdi esik awzında gúzetip qaldı. Dáwletbiyke apa ádewir jerge deyin únsiz bardı.

— Ata-babadan gáp qalmaǵan, «atası basqa menen ań awlama, atar da janına baylar» degen. Biz onıń astı-ústine túsip álpeshlep, minisine mashın berip, barǵan jerlerinde aldına «jaya menen

jal» qoyǵandaǵımız ba, mınaw qılıǵı?!

— Onıń ilimiy jumısı instituttıń arxivinde qalmay ma? — dedim men.

— Qalmaydı. Ol kandidat bolaman degenshe gazetalarǵa maqala beredi, kitapsha shıǵaradı. Sonıń bárinde mısal bolıp biz turamız. Onı ministr kórse, Jumabay ekewmizdiń esitetuǵın aqıretimiz óz aldına.

Dáwletbiyke apa tap búgin-erteń gáp esitip qalatuǵınday, ádewir qapa edi. Onıń qapashılıǵı meniń de kewlime ǵulǵula

saldı. Ózimdi Jumabay aǵa ekewiniń aldında gúnakarday sezine basladım.

—Oksananı pikirinen qaytarıwǵa bolmay ma?

—Bilmedim... — Ol biraz únsiz qaldı. — Ol tek bir adamnıń gápine kiriwi múmkin.

—Kimniń, ministrdiń be?

—Yaq. Ministrdiń burınǵı shofyorınıń!

Apanıń bul gápi eki túrli mániste maǵan qarata aytılǵan edi.

***

Biz Oksana menen úsh kúnnen beri ushıraspadıq. Bir-birewge qońıraw da etpedik. Lekin, hárdayım meniń qulaǵım telefonda edi. Sırtqa shıqsam da tez qaytıp kiremen, qıyalıma men bosaǵadan shıǵıwdan qońıraw kelip qalatuǵınday. Qaytıp kelip kóz astımnan Biybisaraǵa názer taslayman. Ol maǵan ızǵarlı túrde: ana, kelgindi nasharıń izlep atır, dep júregime nishter suǵıp alatuǵınday. Dáslebinde sol «nishterden» shorshınıp turaman da, biraq ol úndemegennen keyin sol ilme qarmaq gápti ıntıq bolıp kútemen.

Biybisara lekin, meniń azanlı-kesh úyde ekenime quwanıshlı. Qashanlardúr birewge berip turaman dep, qaytıp ala almay júrgen buyımı qolına tiygendey ayaq-qolı jep-jeńil. Oksananı

da betime baspaydı. Eslemeyin dey me, bilmeymen. Aramızda hesh nárse bolmasa da, Biybisaranıń aldında jaltaqpan. Ishki sezimlerim ózimnen «tergew» alıp atadı: áp-ánedey kelinshegiń bola tura biyneka nasharǵa qıysańlaǵıń keledi-á!

Men óz-ózimnen qısınıp, qıyalıma mańlayımnan muzday ter shıqqanday boladı. Uslap kóremen. Yaq, qurǵaq!

Anam meniń jumısqa barmay qalǵanımnan gúmansıray basladı. «Balam, birew menen gáp alısıp qalmadıń ba? «Baslıqlarıń izlep qalmasın, xabar alsań-o, hesh bolmasa» degendey, júzime sın názer taslap qoyadı. Lekin, meniń biyǵamlıǵım hám mashinanıń esiktiń aldında turǵanı onıń kewline dalda boladı. Kóp zinharlay bermeydi.

Geyde qattı zerigip ketken waqtımda ishki sezimlerim maǵan ǵulǵula saladı: «Qońıraw etip kór, múmkin onıń telefonı islemey qalıp, seni taba almay atırǵan shıǵar!» Ekinshi bir sezim meniń ol oylarımdı biykarlaydı. Oksana hesh nárseniń esabın taba

almaytuǵın bosalań qız emes. Kerek bolsam óz ayaǵı menen izlep te keledi. Ol demek, ilimiy miynet penen mashǵul bolıp atır. Onı alań qılma! Keyingi sezim meni jáne de sabırlıraq bolıwǵa shaqıradı.

Tórtinshi kúni azanda telefon shıńǵırladı. Álbette, oǵan deyingi qońırawlar maǵan «pánt» bergen. Kiyimlerge utyug basıp otırǵan Biybisara shalt barıp trubkanı aldı. Aldı da, bir zaman tıńlap turıp trubkanı maǵan usındı.

— Kim?

Kim ekenin bilip tursam da jorta ańqawsıradım. Lekin, meniń bul ańqawsırawım taqır jerde buqqanday, jaraspay qaldı.

— Jógisiremese! Mashıǵıń da, kim bolatuǵın edi! — dedi júzi birden súrlanıp.

Men jaqtırmay turǵanday bolıp, trubkanı aldım. Biybisara utyugti tikeytip qoyıp, sılt etpey trubkadan shıqqan dawısqa qulaq túrdi.

—Búgin saat on ekige kel! — dedi Oksana.

—Qaysı rayonǵa baramız!

—Kelgen soń oylanıp kóremiz.

Túsimpaz qız gápti sozbastan trubkanı jawdı.

—Him, jáne «shuw bárekella ma?», — dedi Biybisara utyugti jaqtırmay qolına alıp. — «Ózi júyrik qoyan edi, tayaq tiygensoń ábden ketti» degen. Úsh kúnnen beri iyegińdi soza-soza, moynıń úziliwge kelip edi....

—Háy, kelin, — apam bizlerdiń bólmemizdiń tusınan ótip baratır eken, esitip irkildi. — Tilińdi tartıńqırap sóyle! Kúyewińniń jaǵasınan alǵanday halǵa jetkeniń joq! Urlıǵın kórdiń be, ǵarlıǵın kórdiń be? Meniń kózim tiri eken, dáretsiz namazdı moynına qoydırmayman.

Apamnıń aybatınan qorıqqan Biybisara bul gáplerdi tikke turıp esitti hám dım úndemey óz isi menen qumbıl bolıwǵa kiristi.

Apam sırtqa shıǵıp ketkenshe men óz ornımnan qıymıldamadım. Tap házir kózine kórinsem, meni de ayap qoymaydı. Onıń hár dayım ayta beretuǵın bir wásiyat gápi bar: erkek esikten jótelip kirip kelgende, hayal bir shorshıp túspedi me, ol qay waq bir waq kúyewiniń moynına minip aladı. Ol Biybisaranıń meniń moynıma minip alǵanın qálemeydi. Arı keledi. Al, men bolsam

hárwaq-hárwaq Oksana ekewmizdiń ortamızda ıshqı-muhabbat haqqında tartınbastan aytılǵan gáp sózlerdi Biybisara úyde otırıp

sezip qoyǵanday óz-ózimnen qısınaman.

Oksana meniń kiyatırǵanımdı aynadan kórip turǵan eken. Esikke qol soza bergenim, qapıǵa jan pitkendey, ishke qarap ashıldı. Arjaǵında ózgeshe túste kiyinip alǵan Oksana kúlimsirep turar edi. Názerimde ol búgin hár qashanǵıdan da basqasha sıyaqlı, shashların ózgeshe pardozlaǵan, bedeninen ayrıqsha jaǵımlı átir iysi ańqıp turar edi.

Ol meni tuwrı asxanaǵa baslap keldi. Stol bayramdaǵıday bezelgen. Konfeta, pechene, sır, kolbasa, qullası, kúndelikli dasturxanda ushırasa bermeytuǵın túrli-túrli shiyrinlikler hám jemisler sıǵasıp tur. Ortada bolsa úlkenirek tarelkanıń qaramınday, reńli kremler menen bezetilgen dóńgelek tort. Torttıń ústine bir neshe kishkene shamlar qadalǵan.

— Márhámat! — dedi Oksana meni dasturxanǵa mirát etip. Men otırmastan asxananıń qalıń perdesin túsirdim. Soń

gazdiń qasınan kúkirtti alıp, tort ústine qadalǵan ráńbáreń shamlardı tutandıra basladım. Hámme sham janıp, bólme ishine kóshedegi túngi shıraqlarday sán berdi.

—Endi úplep óshiriń! — dedim Oksanaǵa.

—Neshe sham qadalǵanın sanadıńız ba? — dedi ol maǵan.

—Yaq. Qız balanıń jası sanalmaydı.

—Táslim boldım!

Ol urtın toltırıp bir úplegende hámme sham birden óshti. Ekewmiz qol shappatlap jiberdik.

— Endi perdeni asha berseńiz boladı! — dedim oǵan. Oksana barıp perdeni ashtı. Sonda Oksananıń júzi burınǵıdan

da beter shıraylanıp ketkendey kórindi maǵan. Bul úsh kúnnen sońǵı saǵınıp kórisiwdiń tásiri me, yaki ol búgin tuwılǵan kún bolǵanı ushın ózine ayrıqsha pardoz berdi me, qullası, men oǵan jutınıp qaray bergim keler edi.

Ol «Belıy ayst»tı maǵan usındı.

—Ashıń.

—Biziń dástúrde birinshi gezekte amanlıq-esenlik sorasadı, — dep men konyaktı alıp, onıń ózine taman stol ústine qaytarıp qoydım. — Siz benen qórispegeli jetpis eki saat ótipti. Awhal qalay? Zerikpediń be?

—Oy-bu-u! — dep ol shaqalaqlap kúlip jiberdi. — Siz ele saat sanap esaplap júrsiz be?

—Endi ne dep edińiz?

—Írasın aytsam, zerigiwge waqtım bolmadı, — dedi ol ózin tutıp. — Kórgen-bilgenlerimdi umıtıp qalmaw ushın tezirek qaǵazǵa túsirip qalıwǵa asıqtım. Qıyalımdaǵı gáplerdi jazıwǵa qolım úlgermes edi. Bileklerim sırqırap ketti. Qullası, búgin

yarım aqshamda qaralap boldım. Bul mázi joba. Úybetke barǵannan keyin ilimiy jaqtan bayıtıp, ullı alımlardıń cıtatalarına

silteme berip, qayta jazıp shıǵaman. Áne, sonda haqıyqıy ilim kandidatınıń jumısı boladı.

—Sonda biziń awıldıń hayallarınıń keshte awqat aspay, qara shay iship jatatuǵını da ilimiy miynet bola ma?

—Ol jónekey fakt.

—Maǵan sol jónekeyińiz onsha unamay tur.

—Bunıń nesine shorshınasız?

—Bul nársege men emes, kóbirek Dáwletbiyke apa qapa bolıp ketti. Ol ushın ózimdi gúnakar sezemen de turaman.

—Dáwletbiyke apań jaltaq bolıp qalǵan! Zam ministriń de jaltaq! Hayran qalaman, meniń ilimiy miynetimniń nesinen qorqadı? Men barı-joǵı aspirantpan. Miynetlerim kóp bolsa instituttıń óz gazetasında basılar, yaki qalalıq gazetaǵa shıǵar. Broshyuram institut kitapxanasında saqlanar. Onnan qanday jaman at keledi sizlerge! Qala berdi Ukraina Qaraqalpaqstanǵa xojeyinlik ete almaydı ǵo!

Onı júrekten túsiniw ushın ádep bul jaqta jasap kóriw kerek. Men sizge mısaldıń úlkenin aytayın — ótken jılı bizden bir epidemiolog shıpaker shártnama boyınsha bir jıl Afrikada islep keldi. «Aman-esen elge kelgenime quwandım, — dedi ol bir merekede otırıp. — SSSRdan shártnama boyınsha on úsh shıpaker jumıs isledik. Bizlerdi bárhá saqshılar alıp júrdi. Keshte jataqxanamızdı da qorıqlap turdı. Ne eken desek, ele ol táreplerde kiyim degenniń ne ekenin bilmeytuǵın jabayı adamlar bar eken. Olar jekke júrgen adamlardı uslap alıp jep qoyadı eken.

— Alik! — dedi Oksana kúlip. — Biz Afrika emespiz ǵoy! Qáne, qoyayıq bul gáplerdi! Búgin meniń tuwılǵan kúnim! Qutlıqlaysań ba, meni?

Sonda barıp ózimniń sol saparǵı Dáwletbiyke apanıń «Oksana tek bir adamnıń gápine kiriwi múmkin» dep maǵan isenim artıp aytqan gápin umıta almay júrgenimdi sezdim hám oǵan alıstan aylandırıp ákelip qátere salıp atırǵanıma qısınıp kettim.

—Biziń dúkánlarımızda «Belıy ayst» joq edi, qayaqtan taptıńız? — dedim ózimdi sol sezimnen shıǵarıp alıwǵa tırısıp.

—Bunı úybetten alıp kelgenmen.

—Tuwılǵan kúnińizdi usı jaqta belgilewdi niyet etken ekensiz-dá!

—Ol sáne keyinge súrilip turmaydı-ǵo!

Eki qadaqqa konyak quyıldı.

—Oksana! Bizde qızlardı qızıl gúlge megzetedi. Lekin, gúldi qálegen adam qolı jetip, úzip alıwı múmkin. Al, siz — onday gúl emessiz! Hár qanday jigit qol sozsa, onnan sayın uzaqlasatuǵın, hár qanday jigittiń ıshqı ketse onnan sayın shıray ashıp kóz qamastıratuǵın, perishtege megzes qızsız! Siz benen bir dasturxan basında otırıp, tuwılǵan kúnińiz benen qutlıqlaw baxtına miyasar bolǵanıma oǵada quwanıshlıman!

Tuwılǵan kúnińiz qutlı bolsın! Bunnan keyingi sánelerde de sizdi qutlıqlap qoyıw bizge nesip etkey!

Xrustal jamlar jáń-ń etip súykimli hawaz berdi. Oksana shatırashlap quyılǵan plitkalı shokoladtan bir bólegin sındırıp alıp zakuska usındı. Men bul konyaktı burın tatıp kórmegen

edim. Onıń dámi sál kúyrek shokoladqa uqsap keter eken, onıń izinshe sorıǵan plitkalı shokoladım awzıma ózgeshe dám berdi. Óz gezeginde men de Oksanaǵa shokolad usındım.

—Armeniyada teńiz joq dep esittim. Sonda olar nege ishimligine «Belıy ayst» dep at qoyǵan? — dedim men.

—Aq quwlar aspanda usha ma? — dedi Oksana maǵan.

—Awa.

—Aspan Armeniyada da bar! Endi bir qáteńizdi shıǵarsam ókpelemeysiz be?

—Yaq.

—Bul armyan konyagi emes, moldavanlardiki.

Men etiketkasına qaramay, «armyan konyagi zor» dep adamlardan esitkenim boyınsha ayta salǵan ekenmen, uyalıp qaldım.

— Bizde Aq quwlar haqqında bir qásiyetli gáp bar, — dedim jeńilgenimdi sezdirmew ushın.

—Qanday?

—«Aq quwǵa oq darımaydı» degen.

—Nege? Onı ne dep túsinemiz?

—Oǵan teginlikte oq tiymeydi. Aq quwlar kiyeli qus. Onı atqan mergen bir iske shatıladı. Sonlıqtan hesh bir mergen júdá zárúrlik bolmasa Aq quwǵa qarata oq úzbeydi.

—Sonda olardı hesh atıp uslaw múmkin emes pe?

—Álbette, múmkin ǵoy, lekin... Aq quwdıń mákiyenine oq tiyip qulasa, qorazı diń hawaǵa kóterilip onıń tóbesinde uzaq aylanıp ushadı. Jubayınıń aq tósi jerge jayılıp jatırǵanın

kórgen qoraz, biyik shıńnan shúyligip, ózin juptısınıń ústine atıp hám birgelikte jan beredi eken. Sonlıqtan onı jubınan

ayırıwdı hesh kim ózine múnásip kórmeydi. Aq quwlar bizde opadarlıq tımsalı.

—Aq quwlar hind hayallarına usaydı eken, — dedi Oksana.

—Olar da jubayınan qalıp jasamay ma?

—Sonday qusaǵan. Filmlerinde kórdim, hindler Buddaǵa sı-

yınadı. Ólgen adamdı órteydi. Sonda kúyewin órtep atırǵanda hayalı da ózin otqa taslawı kerek eken. Lekin, men hind bolıp tuwılǵanımda da onday kózsiz muhabbattıń qurbanı bolmas edim. Ómirlik joldasqa bolǵan muhabbattan góre, jasawǵa bolǵan muhabbattı ústin qoyaman.

—Bir tilekke turarlıq bolıp qalmadı ma?

—Álbette, álbette!

Men dárhál qadaqlarǵa konyak quydım.

—Ómirdi súyip jasayıq, Aq quwday biyiklerge qanat qaǵayıq. Lekin, hesh waqıtta shúyligip tómen taslamayıq.

Bul Oksananıń tilegi edi. «Úsh ryumkaǵa deyin tap, qalǵanın ózim tabaman» degen eken araq. Sol sıyaqlı úshinshi qadaqtan keyin men mashinada kelgenimdi de umıttım.

—Takside keteseń, — dedi Oksana.

—Hesh qayda ketpeymen! — dedim men erkinsip.

—Biybisaraǵa ne deyseń?

—Hesh nárse demeymen.

Bizler bir tislem zakuskanı bólisip jewge, bara-bara qol uzatpay, tislerimiz benen bólisip alıwǵa qaradıq. Murınlarımız bir-birine úykelesip keter edi...

...Tań qarańǵısında shóllep oyansam, Oksana menen bir tósekte ekenmen. Basım meń-zeń bolıp, ózime kele almay, biraz otırdım.

Soń qıyalıma kelgen bir oy meni sergeklendirip jiberdi: úyge

ne dep baraman? Qayaqta qondım deymen? Aldawım múmkin, biraq, kókiregim sezip turadı-ǵo! Biybisaranıń ya anamnıń kózine tik qarap turıp ayta alaman ba, ele oylap kórmegen sol ótirigimdi?! Balalıǵımnan jalataylıq etip úyrenbegenmen aqırı! Ótirikti

shınday etip aytıwǵa da uqıp kerek eken!

Báribir, aytıwǵa májbúrmen. Kózimdi alıp qashıp turıp-

aq aytaman. Apam meni «rayonda qonǵan»ım ushın ginalamaydı. Biraq, Biybisara buǵan inanbaydı. Inanbaǵan menen hesh nárse qıla almaydı bayǵus. Ishqısta boladı! Qızǵanıshı ishine túsedi. Kúyedi, janadı! Sırtına shıǵarıp ayta almaǵan menen, ishley meni ǵarǵap-sileydi.

Sol bir qısınıspalı jaǵday eplep ótti. Joq jerdegi ótiriklerdi qurastırıp aytıwǵa májbúr boldım. Isenip-isenbewin

kútip otırmadım. «Waqtım qıstawlıǵın» bahana ettim de, teztez kiyim awmastırıp, jónep qaldım. Bul úyden qanshelli awlaq bolsam, ózimdi sonshelli jeńil sezemen.

«Qoy kórmegen qoy kórse, quwalay-quwalay óltirer» degen. Qápelimde «qol jetpes ay»ǵa qolım jetip, óler-tiriler jerimdi

umıttım. Hár kúni tún yarımında qaytatuǵın ádetti shıǵardım. Oksana da maǵan «ket arı» demedi. Biybisaranıń tońqıldısı da maǵan endi tásir etpey qoydı. Keyingi kúnleri ol tońqıldıdan payda tappaytuǵının bildi me, kerisinshe, maǵan jaǵınıp sóylewge, jónli-jónsiz súykeniwge qaradı. Maǵan onıń jólkerligi jaqpas edi. Oǵan barınsha qabaǵımdı shıtıp, jekirinip taslar edim.

Ol waqıttı uttırmay, basqasha jol tutıwǵa qarar etti. Onı men kúnlerdiń-kúninde «gúze sınǵanda» bildim. Men ǵáplette «qolǵa túsip qaldım». Endi hesh qanday aqlanıw payda bermes edi.

Úyge kelemen degenshe bir-birimizge ún qatpadıq. Ol jayǵa kirdi de átkónshekte uyqılap atırǵan Alpamıstı julqılap oyattı. Bala shırlap jıladı. Apam menen inim juwırıp keldi.

— Ne boldı?

Biybisara úndemesten kiyimlerin jıynastıra basladı.

—Ana balanı al, — dedi apam inime. Inim Alpamıstı kóterip dálizge shıqtı.

—Ne boldı dep atırman sen qatınǵa!

—Ketemen! Bul úyde bir minut turmayman!