Matematikalıq modellerdi u’yreniwge qaratılg’an usıllar
Statistikalıq metodlardın’ Data Mining ge qatnasın belgilewshi eki usıl bar. Olardan birinshisinde, statistikalıq metod penen Data Mining salıstırıladı ha’m bul bag’dar wa’killeri statistikalıq metodtı mag’lıwmatlar analizinin’ bo’lek bag’darı retinde qaraydı. Ekinshi usılda, analizdin’ statistikalıq metodları Data Mining nin’ matematikalıq quralının’ bir bo’legi bolıp esaplanadı.
Bul klassifikatsiyada metodlar eki gruppag’a ajıratılg’an:
statistikalıq metodlar, retrospektiv mag’lıwmatlardın’ ortasha shamaların qollanıwg’a tiykarlang’an.
kibernetik metodlar, ha’r qıylı matematikalıq usıllardan ibarat.
Bunday klassifikatsiyanın’ kemshilik ta’repi bunda algoritmler anaw yaki mınaw obrazdag’ı statistikalıq ko’rsetkishler sol waqıttag’ı jag’daydın’ monitoring na’tiyjeleri menen salıstırıladı. Bunday klassifikatsiyalıq artıqmashılıg’ı baqlawlar massivi matematikalıq qurallarda beriledi, yag’nıy Data Mining ma’selelerinde.
Data Mining statistikalıq metodlar
Bul metodlar o’z-ara baylanısqan 4 bo’limnen ibarat:
Statistikalıq mag’lıwmatlar ta’biyattın’ aldın-ala analizi (turaqlılıq gipotezaların normallılıqtı, g’a’ressizlikti, birteklilikti tekseriw, bo’listiriw funktsiyalarının’ tu’ri menen onın’ parametrlerin bahalaw).
Baylanıslar menen nızamlardı a’melge asırıw (sızıqlı ha’m sızıqlı emes regression analiz, korrelyatsion analiz).
Ko’p o’lshemli statistikalıq analiz (sızıqlı ha’m sızıqlı emes diskriminantlı analiz, klasterli analiz, komponentli analiz, faktorlı analiz ).
Waqıtsha qatarlar tiykarında boljaw ha’m dinamikalıq modeller.
Data Mining nin’ statistikalıq metodlarının’ Arsenal metodlardın’ 4 gruppasına klassifikatsiyalanadı.
deskriptiv analiz ha’m da’slepki mag’lıwmatlardı ko’rsetiw;
baylanıslar analizi (korrelyatsiyalıq ha’m regressiyalıq analiz, faktorlı analiz, dispersiyalı analiz);
ko’p o’lshemli statistikalıq analiz (komponentli analiz, diskriminantlı analiz, ko’p o’lshemli regression analiz, kanonikalıq korrelyatsiyalar);
waqıtsha qatarlar analizi (dinamikalıq modeller ha’m boljaw).
Data Mining nin’ kibernetik metodları
Data Mining nin’ ekinshi bag’darı – kompyuter matematikası ideyaları ha’m jasalma intellekt teoriyasın qollanıwg’a birlesken usıllar ko’pligi.
jasalma neyronlı tarmaqlar (an’law, klasterizatsiya, boljaw);
evolyutsion programmalastırıw (sonın’ ishinde argumentlerdi biriktiriw metodının’ algoritmleri);
genetikalıq algoritmler (optimallastırıw);
assotsiativlik yad (analoglardı izlew);
anıq emes logika;
sheshimler teregi;
ekspertlik bilimlerdi qayta islew sistemaları.
Ma’seleler boyınsha klassifikatsiya
Data Mining ma’seleleri boyınsha eki gruppag’a bo’lemiz. Bular segmentatsiya ma’seleleri ha’m boljaw (yag’nıy klassifikatsiya ha’m klaster ma’selesi) ma’seleleri. Ma’seleler boyınsha ekinshi klassifikatsiyada Data Mining metodları su’wretlep beriwshi (ko’rsetiwshi) ha’m boljaw na’tiyjelerin alıwg’a bag’darlang’an. Su’wretlep beriwshi metodlar analitik ta’repinen interpretatsiyag’a beriletug’ın mag’lıwmatlardı ko’rsetiwshi shablonlar menen nusqalardı izlep beriw ushın xızmet etedi. Metod toparları to’mendegishe:
k-ortanın’ algoritmi;
k metodlar;
klasterlik analizdin’ ierarxik metodları;
Koxonennin’ o’zin-o’zi ra’smiylestiriwshi;
kross-tablitsalı vizualizatsiya metodları.
Al boljaw metodları bolsa bir o’zgeriwshinin’ ma’nislerin basqa o’zgeriwshi belgisizlerin boljaw/anıqlaw ushın qollanıladı:
neyron tarmaqlar;
sheshimler teregi;
sızıqlı regressiya;
jaqın qon’sılas metodı;
su’yeniwshi bektorlar metodı.