salkynbek_kztarihy_syllabus_kz_2011

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті

Қоғамдық пəндер кафедрасы

«БЕКІТЕМІН» Оқу-тəрбие ісінің проректоры

_____________Ұ.Е.Сыдықов «___» ____________ 2011 ж.

ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ (SYLLABUS)

Қазақстан тарихы пәні бойынша Барлық мамандықтар үшін

Күндізгі оқу бөлімі Барлығы 3 кредит Курс: 1 Семестр: 1; 2. Дәріс: 15 сағат

Тәжірибелік (семинар) сабақтар: 30 сағат Межелік бақылау (саны): 1 СӨЖ: 45 сағат СОӨЖ (дәрісханалық): 45 сағат

Барлық дәрісханалық сағат: 90 Барлық дәрісханадан тыс сағат: 45 Еңбек көлемі 135 сағат Мемлекеттік емтихан: 1 Барлығы: 135 сағат

Алматы 2011

ҚҰРАСТЫРУШЫЛАР: Д.И.Салқынбек., Г.Қ.Шуланбекова., Т.С.Тұмабаев., З.М.Ыдырыс. Қазақстан тарихы. Пәннің оқу бағдарламасы(барлық мамандықтар үшін). – Алматы: Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ, 2011. Б. 1-17

Жалпыуниверситеттік кафедраның мәжілісінде бекітілді

« ____» _______________ 2011 ж. № ____ хаттама

Кафедра меңгерушісі _____________ т.ғ.д., проф. Чатыбекова К.К.

Оқытушылар туралы мәліметтер:

Салқынбек Досалы Исаханұлы– т.ғ.к., доцент, С. М. Киров атындағы ҚазМУ-дің тарих факультетін1989 жылы тәмәмдаған. 1989 жылдан бастап Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың Қоғамдық пәндер кафедрасында қызмет атқарып келеді. 2 зерттеу жеке еңбегінің, 60-тан аса ғылыми мақаланың, 5 оқу құралының авторы, 4 әдістемелік нұсқаудың және2006 жылы, 2010 жылы жарық көрген Оқу бағдарламасы(SYLLABUS) мен Студенттің пәндік оқуәдістемелік кешенінің құрастырушысы.

Шуланбекова Гүлжанар Құралбекқызы– т.ғ.к., доцент. әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ-дың тарих факультетін тәмамдаған. 2003 жылдан бастап Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың Қоғамдық пәндер кафедрасында қызмет атқарып келеді. 20-ға жуық ғылыми мақаланың авторы.

Тұмабаев Тұрлыбек Сәлімұлы– аға оқытушы, әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ-дың тарих факультетінің магистратурасын2000 жылы тәмәмдаған, 2001 жылдан бастап Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың Қоғамдық пәндер кафедрасында қызмет атқарып келеді. 10-нан аса ғылыми мақаланың авторы, 1 әдістемелік нұсқаудың және2006 жылы жарық көрген Оқу бағдарламасы

келеді. 10-нан аса ғылыми мақаланың авторы. Кеңсе: Қоғамдық пәндер кафедрасы

Мекен-жай: Алматы қаласы, А. Байтұрсын көшесі, Қ. И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың басты оқу ғимараты, 622-кабинет.

Телефон: 251-71-71 (72-82), 257-71-77 (72-82).

Факс:

Е-mail:

1 Пәннің мақсаты мен міндеттері

2

жеткізу – ең өзекті мәселелердің біріне айналды. Осы орайда, Президентіміз Н. Ә. Назарбаев: «Түптеп келгенде, ұлттық-мемлекеттік саясаттың базалық негізі

Республикасының аумағында өмір сүрген, қазір де өмір сүріп жатқан қазақ және басқа да халықтардың мұрасы. Қазақстан тарихы - бүкіл адамзат тарихының толыққанды бір бөлімі, өйткені ол дүниежүзі тарихы, Евразия тарихы, көшпенділер өркениеті, түрік халықтары тарихы, Орталық Азия елдері тарихымен ұштасып жатады. Қазақстан тарихы - Қазақстанның аумағында ежелгі заманнан бүгінге дейін болған тарихи оқиғаларды, құбылыстарды, фактілерді, процестерді, тарихи заңдар мен заңдылықтарды аша отырып, тұтас қарастыратын ғылым.

Қазақстан тарихына қазіргі тұрғыдан қарау дегенімізоны дүниежүзі тарихымен, Евразия тарихымен, көшпелілер өркениетімен, түрік халықтарының тарихымен және Орталық Азия елдері тарихымен бірлікте қарастыру деген сөз. Бірте-бірте оның маңыздылығы мен көп функционалды рөлі де арта түсуде. Оның функцияларының ең бастысы - оның мемлекеттік маңызы бар оқу пәніне

айналып отырғандығы. Бұл Қазақстан қоғамын дамытудың маңызды міндеттерін жүзеге асырудағы Қазақстан тарихы рөлінің арта түскендігіне

Студенттер жоғарғы білім дипломын алу үшін мамандық пәні сияқты Отан тарихынан да мемлекеттік емтихан тапсырады. Мұның өзі Қазақстан тарихын оқытатын оқытушыларға да, студенттерге де, ЖОО басшыларына да үлкен міндеттер жүктейді.

Қазақстан Республикасында «Қазақстан тарихын» оқытудың рөлі мен маңызын анықтайтын кешенді міндеттер төмендегідей болып табылады:

•Егемен Қазақстан мемлекетінің қалыптасып, нығаю міндеттеріне жауап бере алатын тарих білімінің теориялық және әдіснамалық базасын жасау;

•Қазақстан халықтарының ортақ тарихы негізінде Қазақстан қоғамының бірігуі үшін идеологиялық база дайындау;

•Батыс пен Шығыстың ғаламдық тарихы құрамында өзара байланыста қарастырылатын Қазақстан тарихының өзіндік қайталанбас орнын, сондай-ақ

фактілер мен оқиғалардың жиынтығы; тарихтың сабақтары;

3

• Тәуелсіздіктің орнығуы жылдарындағы Қазақстандық даму моделінің мазмұнын, ақиқаттың ғылыми-тарихи біліммен толықтырып, осы арқылы Қазақстанның империялықтан кейінгі кезеңнен ойдағыдай шығуына әсер еткен басты себептер мен факторларды анықтау, сөйтіп оның ХХ-ХХІ ғасырлар аралығында шаруашылық және идеялық-мәдени даңғылға шығып, өзін-өзі қамтамасыз ететін дәрежеге жеткенін көрсету.

«Қазақстан тарихы» оқу пәнінің негізгі мақсаты - Қазақстан тарихының ежелгі заманнан бүгінгі күнге дейінгі негізгі кезеңдері туралы, оның этногенезі,

Қазақ халқы мемлекеттілігінің орнығуы мен дамуының , үздіксізд сабақтастығы туралы объективті тарихи білім беру. Қазақстан Республикасы егемендік пен тәуелсіздікке ие болғаннан бері«Қазақстан тарихы» оқу пәнінің маңызы арта түсті. Оның негізгі міндеттері: халықтың тарихи жадын қалпына келтіру; ұлттық сана мен бірлікті қалыптастыру; азаматтанушылық пен патриотизмді тәрбиелеу.

Студенттердің оқу материалдарын меңгеру әдістемесі мен олардың алған білімін бағалау жүйесі төмендегідей параметрлерге негізделуі керек:

1.Отан тарихының даму динамикасына (қозғаушы күштері, механизмдері, тенденциялары, тарихи даму заңдылықтары).

2.Қазақстан тарихының құрылымына, оны дәуірлеуге және әлеуметтіккеңістікке бөлуге (бөлімдер, фазалар, стадиялар, формациялар, өркениеттер, дүниежүзілік системалар).

3.Тарихтың жалпы барысы, яғни оның динамикасы арқылы түсіндірілетін тарихтың құрылымына (өтпелік, трансформациялар, үлкен циклдер, прогресс пен регресс, эволюция).

Курстың алдыңғы реквизиттері: деректану және тарихнама, археология, этнология.

Курстың кейінгі реквизиттері: мәдениеттану, әлеуметтану, құқықтану, саясаттану, философия

2 Білімді бақылау және бағалау

2.1 Бақылау түрлеріне қарай рейтингтік балдарды бөлу: 1-кесте

2.2 Оқу процесінің күнтізбесі: 2-кесте

4

2.3 Студенттердің білімін бағалау: 3-кесте

3 Пәннің мазмұны 3.1 Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу: 4-кесте

5

3.2 Дәрістердің мазмұны

6

1-дәріс. Қазақстан тарихына кіріспе. Қазақстанның ежелгі тарихы: тас ғасыры (б.з.б. 2,6 млн. ж. - б.з.б. 3 мың ж.).

2-дәріс. Қазақстан аумағындағы ерте дәуір: қола (б.з.б. ХҮІІІ – ХҮІІІ ғғ.) және ерте темір (б.з.б. ҮІІ - б.з. Ү ғғ.) дәуірлері.

3-дәріс. Қазақстан аумағындағы ерте ортағасырлардағы мемлекеттер(ҮІІХ ғғ.).

4-дәріс. Қазақстан аумағындағы дамыған ортағасырлардағы мемлекеттер (Х-ХІІІ ғ. басы).

5-дәріс. Қазақстан моңғол жаулаушылығы дәуірінде (ХІІІ ғ.) және Алтын Орда (1243 ж. - ХҮ ғ. ортасы).

6-дәріс. Қазақстан аумағындағы ХІҮ-ХҮ ғғ. ортағасырлық мемлекеттер. 7-дәріс. Қазақ халқының қалыптасуы. ХҮ-ХҮІІІ ғ. басындағы Қазақ

хандығының саяси дамуы.

8-дәріс. ХҮІ-ХҮІІІ ғ. басындағы қазақ халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайы мен мәдениеті.

9-дәріс. Қазақстанды Ресей мемлекетінің отарлауы (1731-1866 жж.). 10-дәріс. Қазақстан – Ресей империясының отары (1867 – 1917 жж.).

11-дәріс. 1917 ж. Ресейдегі Қазан төңкерісі және Қазақстанда Кеңестер билігінің орнауы (1917-1920 жж.)

12-дәріс. ХХ ғ. 20-30-жылдарындағы Қазақстандағы социалистік құрылыс. 13-дәріс. ІІ-дүниежүзілік және Кеңес халқының Ұлы Отан соғысы

жылдарындағы Қазақстан (1939 - 1945 жж.). 14-дәріс. 1946-1990 жж. Қазақстан.

15-дəріс. Қазақстан - тəуелсіз мемлекет (1991-2010 жж.).

3.3 Семинар сабақтарының мазмұны

1-семинар:

1 Қазақстан тарихына кіріспе

2 Қазақстан тас ғасыры дəуірінде (б.з.б. 2,6 млн. ж. – б.з.б. 3 мың ж.)

2-семинар:

1Қазақстан жеріндегі қола дəуірі (б.з.б. ХҮІІІ – б.з.б. VIII ғғ.)

2Қазақстан аумағындағы тайпалар одақтары мен алғашқы мемлекеттік құрылымдар (б.з.б. ҮІІІ - б.з. Ү ғ.)

3-семинар:

1 Қазақстан жеріндегі ерте ортағасыр мемлекеттері (ҮІ - ІХ ғғ.) 2 ҮІ-ІХ ғғ. Қазақстанның экономикалық жəне мəдени дамуы

4-семинар:

1 Қазақстан жеріндегі дамыған ортағасыр мемлекеттері (Х - ХІІ ғғ.) 2 Х-ХІІ ғғ. Қазақстанның экономикалық жəне мəдени дамуы

7

5-семинар:

1Қазақстан моңғол жаулаушылығы дəуірінде (ХІІІ ғ.)

2Алтын Орда (1243 ж. - ХҮ ғ. ортасы)

6-семинар:

1ХІҮ-ХҮ ғғ. Қазақстан аумағындағы мемлекеттер

2ХІҮ-ХҮ ғғ. Қазақстан экономикасы мен мəдениеті

7-семинар:

1 Қазақ халқының қалыптасуы.

2 ХҮ-ХҮІІІ ғ. басындағы Қазақ хандығы

8-семинар:

1ХҮІ-ХҮІІ ғғ. қазақ халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайы

2ХҮІ-ХҮІІ ғғ. қазақ халқының мәдениеті

9-семинар:

1Қазақстанды Ресей мемлекетінің отарлауы (1731-1866 жж.).

2Қазақ халқының Ресей мемлекетінің отарлауына қарсы ұлт-азаттық күресі

10-семинар:

1 Қазақстан – Ресей империясының отары (1867 – 1917 жж.). 2 ХҮІІІ-ХХ ғ. басындағы Қазақстан мəдениеті

11-семинар:

11917 ж. Қазан төңкерісі жəне Қазақстанда Кеңестер билігінің орнауы

2Азамат соғысы жылдарындағы Қазақстан (1918-1920 жж.)

12-семинар:

1 ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстандағы социалистік құрылыс 2 ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстанның қоғамдық-саяси жəне мəдени өмірі

13-семинар:

1 ІІ-дүниежүзілік және Кеңес халқының Ұлы Отан соғысы (1939-1945 жж.)

2 ІІ-дүниежүзілік және Кеңес халқының Ұлы Отан соғысыж лдарындағы Қазақстан (1939-1945 жж.)

14-семинар:

11946-1964 жж. Қазақстан.

21965-1985 жж. Қазақстан.

3Қазақстан «қайта құру» жылдарында (1985 - 1990 жж.)

15-семинар:

1 Қазақстанның тəуелсіздік алуы

8

2 Тəуелсіз Қазақстан Республикасының əлеуметік-экономикалық, қоғамдық-

3.4 Студенттердің оқытушының жетекшілігімен орындалатын өзіндік жұмыстарының (СОӨЖ) мазмұны: 5-кесте

3.5 Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақ мазмұны (СӨЖ): 6- кесте

9

3.6 Сабақтарды өткізу күнтізбесі

Дәрістер: 7-кесте

10