формуласы.Таблица
.docҚЫШҚЫЛДАРДЫҢ ФОРМУЛАСЫ, АТАЛУЫ ЖӘНЕ ҚЫШҚЫЛ ҚАЛДЫҒЫ
|
№ |
Формуласы |
А Т Ы |
Қышқыл қалдығы |
|
|
1 |
HF |
фторсутек н/е балқытқыш қышқылы |
фторид
|
орташа |
|
2 |
HI |
иодсутек |
иодид |
күшті |
|
3 |
HBr |
бромсутек |
бромид |
күшті |
|
4 |
HBrO3 |
бромды қышқыл |
бромат |
|
|
5 |
HCl |
хлорсутек(тұз қышқылы) |
хлорид |
күшті |
|
6 |
HClO |
хлорлылау қышқылы |
гипохлорит |
әлсіз |
|
7 |
HClO2 |
хлорлы қышқыл |
хлорит |
әлсіз |
|
8 |
HClO3 |
хлорлау қышқылы |
хлорат |
күшті |
|
9 |
HClO4 |
хлор қышқылы |
перхлорат |
күшті |
|
10 |
HCN |
цианcутек қышқылы |
цианид |
әлсіз |
|
11 |
HNO2 |
азотты қышқыл |
нитрит |
әлсіз |
|
12 |
HNO3 |
азот қышқылы |
нитрат |
күшті |
|
13 |
HNO4 |
пероксоазот қышқылы |
|
|
|
14 |
H2S |
күкіртсутек |
сульфид |
әлсіз |
|
15 |
H2SO3 |
күкіртті қышқыл |
сульфит |
әлсіз -SO2↑+H2O |
|
16 |
H2SO4 |
күкірт қышқылы |
сульфат |
күшті |
|
17 |
Н2S2O3 |
тиокүкірт қышқылы |
тиосульфат |
|
|
18 |
Н2S2O7 |
пирокүкірт қышқылы |
пиросульфат |
күшті |
|
19 |
Н2S2O6 |
дитион қышқылы |
|
|
|
20 |
H2 S2O8 |
пероксодикүкірт қ-лы н/е перокүкірт қышқылы |
персульфат |
күшті |
|
21 |
Н2S4O6 |
тетратион қышқылы |
тетратионат |
|
|
22 |
H2CO3 |
көмір қышқылы |
карбонат |
әлсі з- CO2↑+ H2O |
|
23 |
H2SiO3 |
кремний қышқылы |
силикат |
әлсіз |
|
24 |
H4SiO4 |
|
|
|
|
25 |
H4SiO4 |
ортокремний қышқылы |
|
|
|
26 |
H2SiF6 |
сутекгексафторосиликаты н/се гексафторкремний қ/ы |
гексафтороси-ликат |
күшті |
|
27 |
HPO3 |
метафосфор қышқылы |
метафосфат |
|
|
28 |
H3PO2 |
фосфорлылау қышқылы |
гипофосфит |
|
|
29 |
H3PO3 |
фосфорлы қышқыл |
фосфит |
әлсіз |
|
30 |
H3PO4 |
ортофосфор қышқылы |
ортофосфат |
орташа |
|
31 |
H4P2O5 |
дифосфорлы қышқылы |
дифосфит |
|
|
32 |
H4P2O6 |
фосфорлау қышқылы |
гипофосфат |
|
|
33 |
H4P2O7 |
дифосфор қышқылы |
дифосфат |
|
|
34 |
CH3COOH |
сірке қышқылы |
ацетат |
әлсіз |
|
35 |
H2C4H4O6 |
шарап қышқылы |
тартрат |
|
|
36 |
HMnO4 |
марганец қышқылы |
перманганат |
|
|
37 |
H2MnO4 |
марганецті қышқыл |
манганат |
|
|
38 |
H4MnO4 |
|
|
|
|
39 |
H2CrO4 |
хром қышқылы |
хромат |
күшті |
|
40 |
H2Cr2O7 |
дихром н/е бихром қышқылы |
дихромат н/е бихромат |
|
|
41 |
H2MоO4 |
молибден қышқылы |
молибдат |
әлсіз |
|
42 |
HВO2 |
метабор қышқылы |
метаборат |
|
|
43 |
H3ВO3 |
ортобор қышқылы |
ортоборат |
әлсіз |
|
44 |
H2В4O7 |
тетрабор қышқылы |
тетраборат |
|
|
45 |
H2C2O4 |
қымыздық қыш/лы (щавелевая кислота) |
оксалат |
|
|
46 |
HSCN |
роданид-сутекті қышқыл (роданисто-водородная или тиоциановая кислота) |
тиоцианат н/е роданид |
|
|
47 |
H3AsO3 |
мышьяк қышқылы |
арсенат |
әлсіз |
|
|
НЕГІЗДЕР |
|
|
|
1 |
NH4OH → NH3 ↑+ H2O |
аммоний гироксиді |
әлсіз |
|
|
NH4+ -аммоний катионы (N-3H4+1 ) |
|
|
|
|
NH3 ↑ аммиак газы (N-3H4+1 ) |
|
|
|
2 |
AgOН → Ag2O(қара)+ H2O |
|
|
|
3 |
2HgOH → Hg2O+ H2O |
|
|
|
1-моно |
2-ди, би |
3-три |
4-тетра |
5-пента |
|
6-гекса |
7-гепта |
8-окта |
9-нона |
10-дека |
|
№ |
Заряды нольге тең, бейтарап молекулалар |
Бейтарап молекулалар, комплексті қосылыста оларға ешқандай жалғау жалғанбай оқылады («о» жалғанбайды) |
|
1 |
NH3о |
аммиак |
|
2 |
СОо |
карбонил |
|
3 |
NОo |
нитрозил |
|
4 |
С6Н6o |
бензол |
|
5 |
Н2Оo |
аква |
|
6 |
С2Н2o |
ацетилен |
|
7 |
СН4o |
метан және т.б. |
|
Амфотерлі элементтер |
|
Sn2+ ; Al3+ ; Zn2+ ; Mn2+ ; Be2+ ; Pb2+ ; Cr 3+ ; Ge ; Ga және т.б. |
|
1 |
Cu+4HNO3 (конц.) = Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu+8HNO3 (сұйыт.) = 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O |
|
2 |
|
МЕТАЛДАРДЫҢ
ЭЛЕКТРОХИМИЯЛЫҚ КЕРНЕУ ҚАТАРЫ
Барлық металдардың потенциалдары өлшенген және металдардың электрхимиялық активтілігінің қатары – кернеу қатары жасалған. Бұл қатар сілтілік металдардан басталады. Потенциалдары оң және теріс металдар потенциалы 0-ге тең сутегімен бөлінген.
|
Металдардың кернеу қатары |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Кернеу қатарынан екі жағдай туады:
1) сутегіге дейін тұрған металдар тотықтырғыш емес қышқылдар құрамынан сутегін ығыстырып шығарады;
2) алдында (сол жақта) орналасқан металл кейін (оң жақта) тұрған металды ығыстырып шығарады.
1) Zn+2HCl=ZnCl2+H2
2) Ag +CuSO4 = жүрмейді
Н2О2 – сутектің асқын тотығында оттектің тотығу дәрежесі - О2-2
О-2 - оксо
Н-1 – гидро
ОН-1 – гидроксо н/е гидроксид