Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Xallyak_V_-_Istoria_islamskikh_teoriy_prava_vvedenie_v_sunnitskuyu_teoriyu_prava.pdf
Скачиваний:
47
Добавлен:
05.05.2022
Размер:
10.22 Mб
Скачать

источники

Следующий список включает четыре группы источников. Первая — это общие и оригинальные арабоязычные работы, ключевые труды по теории права. Наиболее важны в этой группе специализированные словари, а также биографиче­ ские и библиографические работы. Первые необходимы для разъяснения специальных понятий правовой науки, а вто­ рые помогают проследить историю развития теории права. В эту группу, среди прочего, вошли также работы по матери­ альному праву, по которым можно восстановить ход умоза­ ключения некоторых правоведов. Вторая группа источников включает арабские работы по теории права, начиная с почти теоретической работы аш-Шафи'й и заканчивая сочинени­ ями начала XIX века. Поскольку следовало указать отдельно труды средневековых авторов по теории права, с одной сто­ роны, и их изложение в современных версиях — с другой, в третью группу вошли работы, где просто перечисляется то, что, как казалось авторам, представляет собой теории пра­ ва внутри традиции усул ал-фикх. Сюда же вошли и работы, посвященные пересмотру традиционной теории права. На­ конец, в четвертой группе представлены узкоспециальные и общие вторичные работы, в основном на европейских язы­ ках, где рассматриваются различные аспекты теории права, а также описываются современные попытки пересмотра этой теории.

В четвертой группе в конце некоторых ссылок имеются выделенные жирным шрифтом цифры — они указывают на литературу, рекомендованную к прочтению для лучшего по­ нимания отдельных глав и разделов. Первая цифра относится к главе, вторая, стоящая после точки, — к разделу. Например,

Источники

All

3.4 указывает на главу 3, раздел 4. Если после записи стоит только одна цифра, то к прочтению рекомендуется вся гла­ ва. Две цифры, между которыми стоит тире (например, 4-5), означают, что к чтению рекомендуются все главы в этом про­ межутке.

Основные первоисточники1

ал-Аббадй, Абу 'Асим Мухаммад б. Ахмад. Табакат ал-фукаха' аш-Шафи'иййа / под ред. Г. Витестама. Лейден: Е. J. Brill, 1964.

'Абд ал-Бакй, Фу'ад. Ал-Му'джам ал-муфаххрис ли-алфаз ал-Кур'ан ал-карйм. Каир: Дар ал-кутуб ал-мисриййа, 1945.

ал-Ала'й, Халйл б. Канйкалдй Салах ад-Дйн. Иджмал ал-исаба фй аквал ас-сахаба / под ред. Мухаммада Сулаймана ал-Ашкара. Кувейт: Маншурат марказ ал-махтутат ва-т-турас, 1407/1987.

ал-Амидй, Абу ал-Хасан Алй Сайф ад-Дйн. Ал-Мубйн / под ред. 'Абд ал-Амйра ал-А'сама. Бейрут: Дар ал-манхал, 1987.

ал-Анбарй, Камал ад-Дйн. Лума' ал-адилла фй усул ан-нахв / под ред. А. Амера. Стокгольм: Almqvist & Wiksell, 1963.

ал-'Аскаланй, б. Алй Ибн Хаджар. Ад-Дурар ал-камина фй а'йан ал-ма'а ас-самина: в 4 т. Хайдарабад: Да'ират ал-ма'ариф, 1350/1931.

ал-'Аскаланй, б. Алй Ибн Хаджар. Лисан ал-мйзан: в 7 т. Бейрут: Му'ассасат ал-'аламй ли-л-матбу'ат, 1390/1971.

ал-Аснавй, Джамал ад-Дйн Абд ар-Рахман. Табакат аш-Шафи'иййа: в 2 т. / под ред. 'Абд Аллаха ал-Джубурй. Багдад: Ри'асат диван ал-аукаф, 1970-1971.

ал-Аснавй, Джамал ад-Дйн Абд ар-Рахман. Ат-Тамхйд фй тахрйдж ал-фуру' 'ала ал-усул / под ред. Мухаммада Хасана Хаиту. Бей­ рут: Му'ассасат ар-Рисала, 1984.

Ахмаднагари, Абд ан-Набй б. Абд ар-Расул. Джами' ал-'улум фй истилахат ал-фунун ал-мулаккаб бй-дустур ал-'улама': в 4 т. Пе­ реиздание; Бейрут: Му'ассасат ал-'аламй ли-л-матбу'ат, 1975.

ал-Багдадй, ал-Хатйб. Ал-Факйх ва-л-мутафакких: в 2 т. Бейрут: Дар ал-кутуб ал-'илмиййа, 1975.

1 В изданиях по исламоведению в библиографии и в указателе имен артикли «ал-», «аш-» и им подобные традиционно не учитыва­ ются в алфавитном порядке перечисления фамилий.

422

История исламских теорий права

ал-Багдадй,

'Абд ал-Käxup. Усул ад-дйн. Бейрут: Дар ал-кутуб

ал-'илмиййа, 1981.

ал-Баджй, Абу ал-Валйд б. Халаф. Китаб ал-худуд фй ал-усул / под ред. Назйха Хаммада. Бейрут: Му'ассасат аз-Зу'бй ли-т-тиба'а ва-н-нашр, 1973.

ал-Баджй, Абу ал-Валйд б. Халаф. Ал-Минхадж фй тартйб алхиджадж / под ред. 'Абд ал-Маджйда Турки. Париж: Paul Geuthner, 1976.

ал-Байхакй, Абу Бакр Ахмад Ибн ал-Хусайн. Манакиб аш-Шафи'й: в 2 т. / под ред. Ахмада Сакра. Каир: Мактабат дар ат-турас, 1971.

ал-Байхакй, Абу Бакр Ахмад Ибн ал-Хусайн. Ахкам ал-Кур'ан: в 2 т. Бейрут: Дар ал-кутуб ал-'илмиййа, 1975.

ал-Бухйрй, Абу 'Абд Аллах Мухаммад. Китаб ал-джами' ас-сахйх: в 4 т. / под ред. М. Л. Креля и Т.В. Йейнболла. Лейден: Е. J. Brill, 1908.

ал-Ваншарйсй, б. Йахйа. Ал-Ми'йар ал-мугриб ва-л-джами' ал-му'риб *ан фатавй 'улама' ифрйкиййа ва-л-андалус ва-л- магриб: в 13 т. Бейрут: Дар ал-гарб ал-исламй, 1401/1981.

ал-Газалй, АбуХамид. Ми'йар ал-'илм фй фанн ал-мантик / под ред. Сулаймана Дунйа. Каир: Дар ал-ма'ариф, 1961.

ал-Газалй, АбуХамид. Ихйа' 'улум ад-дйн: в 6 т. Бейрут: Дар ал-хайр, 1990.

Дайламй, Шйравайх б. Ulaxpudäp. Китаб фирдаус ал-ахбар: в 5 т. Бейрут: Дар ал-китаб ал-'арабй, 1407/1987.

ал-Джама'йлй, 'Абд ал-Ганй 'Абд ал-Bäxud. Ал-'Умда фй ал-ахкам фй ма'алим ал-халал ва-л-харам / под ред. Мустафы 'Ата. Бейрут: Дар ал-кутуб ал-'илмиййа, 1986.

ал-Джувайнй, Имам ал-Харамайн 'Абд ал-Малик Абу ал-Ма'алй.

Ал-Кафийа фй ал-джадал / под ред. Фаукиййа Хусайна Махмуда. Каир: Матба'ат 'Иса Бабй ал-Халабй, 1399/1979.

ал-Джурджанй, ас-Саййид Шариф 'Алй б. Мухаммад. Ат-Та'рйфат. Каир: Матба'ат Мустафа Бабй ал-Халабй, 1938.

аз-Зинджанй, Шихаб ад-Дйн Махмуд. Тах.рйдж ал-фуру' 'ала ал-усул / под ред. Мухаммада Салиха. Бейрут: Му'ассасат ар-Рисала, 1404/1984.

Ибн 'Абд ас-Салам, 'Изз ад-Дйн. Кава'ид ал-ахкам фй масалих ал-анам: в 2 т. Каир: Матба'ат ал-истикама, [б.г.].

Ибн Абй ал-Вафа', 'Абд ал-Kädup ал-Курайшй. Ал-Джавахир ал-мудй'а фй табакат ал-ханафиййа: в 2 т. Хайдарабад: Матба'ат маджлис да'ират ал-ма'ариф ан-низамиййа, 1332/1914.

Источники

423

Ибн Абй Шама, Шихаб ад-Дйн б. Исма'йл. Мухтасар китаб ал-му'аммал ли-р-радд ила ал-амр ал-аввал // Маджму'ат ар-раса'ил ал-мунйриййа. Т. 3. Каир: Идарат ат-тиба'а ал-мунйриййа, 1346/1927. С. 19-39.

Ибн Дакйк ал-'Ид, Такй ад-Дйн. Ихкам ал-ахкам: Шарх 'умдат ал-ахкам: в 2 т. / под ред. М. Фиккй. Каир: Матба'ат ас-сунна ал-мухаммадиййа, 1372/1953.

Ибн ал-'Имад, Абу ал-Фаллах 'Абд ал-Хайй. Шазарат аз_-з_ахаб фй ах_бар ман захаб: в 3 т. Каир: Мактабат ал-Кудс, 1350- 1351/1931-1932.

Ибн Кадй Шухба, Такй ад-Дйн б. Ахмад. Табакат аш-Шафи'иййа: в 4 т. / под ред. 'Абд ал-'Алйма Хана. Хайдерабад: Матба'ат маджлис да'ират ал-ма'ариф ал-'усманиййа, 1398/1978.

Ибн Каййим ал-Джаузиййа, Шамс ад-Дйн Мухаммад б. Абй Бакр.

И'лам ал-мувакки'йн 'ан рабб ал-'аламйн: в 4 т. / под ред. Мухаммада 'Абд ал-Хамйда. Бейрут: ал-Матба'а ал-'асриййа, 1407/1987.

Ибн Кутайба, Абу Мухаммад Абд ал-Лах б. Муслим. Ал-Ма'ариф / под ред. Мухаммада ас-Савй. Карачи: Hyp Мухаммад, 1396/1976.

Ибн Кутлубуга, Зайн ад-Дйн Касим. Тадж ат-тараджим фй табакат ал-ханафиййа. Багдад: Мактабат ал-мусанна, 1962.

Ибн ал-Мувакки', Абу Абд ал-Лах Шу'ла ал-Мусилй. Сафват ар-ра- сих_ фй 'илм ал-мансух_ ва-н-насих_ / под ред. Рамадана 'Абд ас-Савваба. Каир: Дар ал-манахил, 1995.

Ибн ан-Надйм. Ал-Фихрист. Бейрут: Дар ал-ма'рифа ли-т-тиба'а ва-н-нашр, 1398/1978. (Пер. с араб, на англ.: Dodge В. The Fihrist of al-Nadim: A Tenth-Century Survey of Muslim Culture. N.Y.: Columbia University Press, 1970.)

Ибн Раджаб, Абд ар-Рахман Шихаб ад-Дйн. Китаб аз_-з_айл 'ала та­ бакат ал-ханабила: в 2 т. Каир: Матба'ат ас-сунна ал-мухам­ мадиййа, 1952-1953.

Ибн Рушд, Мухаммад б. Ахмад. Фатава Ибн Рушд: в 3 т. / под ред. ал-Мух_тара б. Тахира ат-Талйлй. Бейрут: Дар ал-гарб ал-исламй, 1978.

Ибн Рушд, Мухаммад б. Ахмад (ал-Хафйд). Бидайат ал-муджтахид ва-нихайат ал-муктасид: в 2 т. Бейрут: Дар ал-ма'рифа, 1986. (Пер. с араб, на англ.: Nyazee, ImranA. К. The Distinguished Ju­ rist's Primer: in 2 vols. Reading: Garnet Publishing, 1994.)

Ибн Таймиййа, Такй ад-Дйн. Ар-Радд 'ала ал-мантикийййн / под ред. 'Абд ас-Самада ал-Кутубй. Бомбей: ал-Матба'а ал-каййима, 1368/1949.

424

История исламских теорий права

Ибн ал-Фарра', Мухаммад б. Абй Йа'ла ал-Багдадй. Табакат ал-ханабила: в 2 т. / под ред. М. X. ал-Фикй. Каир: Матба'ат ас-сунна ал-мухаммадиййа, 1952.

Ибн Фархун, Шамс ад-Дйн Мухаммад. Ад-Дйбадж ал-музаххаб фй ма'рифат а'йан ал-маз_хаб. Каир: Матба'ат ал-ма'ахид, 1351/1932.

Ибн Хазм, Абу Мухаммад Алй б. Ахмад ал-Андалусй. Му'джам ал-фикх: в 2 т. Дамаск: Матба'ат джами'ат димашк, 1966.

Ибн Халликан, Абу ал-'Аббас Шамс ад-Дйн. Вафайат ал-а'йан ваанба' абна' аз-заман: в 8 т. Бейрут: Дар садир, 1977-1978.

ал-Карафй, Шихабад-Дйн. Ал-Фурук: в 4 т. Каир: Дар ихйа' ал-китаб ал-'арабй, 1925-1927.

ал-Карафй, Шихаб ад-Дйн. Ал-Ихкам фй тамййз 'ан ал-ахкам ватасарруфат ал-кадй ва-л-имам / под ред. 'Иззата ал-'Аттара. Каир: Матба'ат ал-анвар, 1938.

ал-Касанй, Ала' ад-Дйн Абу Бакр Ибн Мас'уд. Бада'и' ас-сана'и' фй тартйб аш-шара'и': в 7 т. Бейрут: Дар ал-китаб ал-'арабй, 1982.

ал-Касим б. Саллам, Абу 'Убайд. Китаб ан-насих_ва-л-мансух_ / под ред. Дж. Бёртона. Бери-Сент-Эдмундс: St. Edmunds Press, 1987.

Каххала, 'Умар. Му'джам ал-му'аллифйн: в 15 т. Дамаск: Матба'ат ат-тараккй, 1957-1961.

ал-Кур'ан ал-Карйм. Кувейт: Визарат ал-аукаф ва-ш-шу'ун ал-исламиййа, 1402/1981. (Пер. с араб, на англ.: (1) Arberry, Ar­ thurJ. The Koran Interpreted: in 2 vols. London and New York: George Allen & Unwin Ltd., 1955; (2) Pickthall, Mohammed Marmaduke. The Meanings of the Glorious Koran. New York: Mentor, n.d.)

ал-Лакнавй, Абд ал-Хайй. Ал-Фава'ид ал-бахиййа фй тараджим ал-ханафиййа. Варанаси: Мактабат надват ал-ма'ариф, 1967.

ал-Марагй, Абд Аллах Мустафа. Ал-Фатх ал-мубйн фй табакат ал-усулийййн: в 3 т. Переиздание; Бейрут: Дар ал-кутуб ал-'илмиййа, 1974.

ал-Маргйнанй, Абу ал-Хасан Алй б. Абй Бакр. Ал-Хид айа: Шарх бидайат ал-мубтадй: в 4 т. Каир: Матба'ат Мустафа Бабй ал-Хала- бй, 1400/1980.

Махлуф, Мухаммад б. Мухаммад. Шаджарат ан-нур аз-закиййа фй табакат ал-маликиййа: в 2 т. Каир: ал-Матба'а ас-салафиййа, 1950.

Мукатил б. Сулайман. Тафсйр ал-хамс ма'ат айа /под ред. И. Голдфельда. Шефарам: Дар ал-машрик, 1980.

Источники

425

Муслим, Абу ал-Хасан б. ал-Хадджадж ал-Кушайрй. Сахйх: в 5 т. / под ред. Мухаммада Фу'ада 'Абд ал-Бакй. Каир: 'Иса Бабй ал-Халабй, 1374-1375/1955-1956.

ан-Нававй, Мухйй ад-Дйн Шараф ad-Дйн. Ал-Маджму': Шарх ал-мухаззаб: в 12 т. Каир: Матба'ат ат-тадамун, 1344/1925.

ан-Насафй, Наджм ад-Дйн Ибн Хафс. Талибат ат-талаба фй ал-ис- тилахат ал-фикхиййа. Багдад: Матба'ат ал-мусанна, 1311/1900.

ан-Ну'ман, ал-Kädü. Китаб ихтилаф усул ал-мазахиб / под ред. С. Т. Лохандвалла. Шимла: Indian Institute of Adcanced Study, 1972.

ар-Разй, Фахр ад-Дйн. Ат-Тафсйр ал-кабйр: в 32 т. Бейрут: Дар ихйа' ат-турас ал-'арабй, 1980.

ар-Рамлй, Шамс ад-Дйн б. Шихаб ад-Дйн. Нихайат ал-мухтадж ила шарх ал-минхадж: в 8 т. Каир: Мустафа Бабй ал-Халабй, 1357/1938.

ap-Paccä', Абу 'Абд ал-Лах Мухаммад ал-Ансарй. Шарх худуд Ибн' Арафа ал-маусум ал-хидайа ал-кафийа аш-Шафийа: в 2 т. / под ред. Мухаммада Абу ал-Аджфана и ат-Тахира ал-Ма'мурй. Бей­ рут: Дар ал-гарб ал-исламй, 1993.

ар-Рафи'й, Абу ал-Касим 'Абд ал-Карйм б. Мухаммад. Фатх ал-'азйз фй шарх ал-ваджйз. Издано с: Йахйа б. Мухйй ад-Дйн Шараф ад-Дйн ан-Нававй. Ал-Маджму': Шарх ал-мухаз_з_аб: в 12 т. Каир: Дар ат-тадамун, 1344/1925.

ас-Саккакй, Мухаммад б. 'Алй. Мифтах ал-'улум. Каир: ал-Матба'а ал-адабйййа, 1317/1899.

ас-Субкй, Тадж ад-Дйн б. Такй ад-Дйн. Табакат аш-Шафи'иййа ал-кубра: в 6 т. Каир: ал-Мактаба ал-хусайниййа, 1906а.

ас-Субкй, Такй ад-Дйн 'Алй. Такмилат ал-маджму': в 12 т. Каир: Матба'ат ат-тадамун, 1906b.

ас-Субкй, Такй ад-Дйн'Алй.Фатава ас-Субкй: в 2 т. Каир: Мактабат ал-кудсй, 1937.

ас-Суйугпй, Джалал ад-Дйн 'Абд ар-Рахман. Ал-Ашбах ва-н-наза'ир. Бейрут: Дар ал-кутуб ал-'илмиййа, 1979.

ас-Суйутй, Джалал ад-Дйн 'Абд ар-Рахман. Ар-Радд 'ала ман ахлада ила ал-ард ва-джахила анна ал-иджтихад фй кулли 'асрин фард / под ред. Халйла ал-Майса. Бейрут: Дар ал-кутуб ал-'илмиййа, 1983.

ат-Тамймй, 'Абд ал-Кадир. Ат-Табакат ас-саниййа фй тараджим ал-ханафиййа / под ред. сАбд ал-Фаттаха ал-Хулва. Каир: ал-Маджлис ал-а'ла ли-ш-шуун ал-исламйййа, 1970.

426 История исламских теорий права

ат-Таханавй, Мухаммад б. 'Алй. Кашшаф истилахат ал-фунун:

в 2 т. Калькутта: W. N. Leeds' Press, 1862.

am-Тирмизй, Абу 'Йса. Сахйх: в 2 т. Каир: ал-Матба'а ал-'амира, 1292/1875.

am-Туфй, Наджм ад-Дйн. 'Алам ал-джазал фй 'илм ал-джадал / под ред. В. Хейнрикса. Висбаден: Franz Steiner Verlag, 1987.

ал-Фарисй, Абу 'Алй. Джавахир ал-урул фй 'илм хадис ар-расул. Ме­ дина: ал-Мактаба ал-'илмиййа, 1969.

ал-Фасй, Мухаммад б. ал-Хасан ал-Худжавй ас-Салабй. Ал-Фикр

ас-самй фй та'рйх_ал-фикх ал-исламй: в 2 т. Медина: ал-Макта­ ба ал-'илмиййа, 1397/1977.

Хадджй Халифа (Катип Челеби). Кашф аз-зунун *ан асами ал-кутуб ва-л-фунун: в 2 т. Стамбул: Матба'ат вакалат ал-ма'ариф ал-джалйла, 1941-1943.

ал-Хайтамй, Ибн Хаджар. Ал-Фатава ал-кубра ал-фикхиййа: в 4 т. Каир: 'Абд ал-Хамйд ал-Ханафй, 1938.

ал-Хаттаб, Мухаммад. Мавахиб ал-джалйл ли-шарх мухтасар халйл: в 6 т. Триполи: Мактабат ан-наджах, 1969.

ал-Хашимй, ас-Сашид Ахмад. Джавахир ал-адаб фй адабиййат ва-инша' лугат ал-'араб: в 2 т. Бейрут: Му'ассасат ар-Рисала, [б.г.].

ал-Хуваризмй, Мухаммад б. Ахмад б. Йусуф. Мафатйх ал-улум / под

ред. Г. ван Влотена. Лейден: ΕJ. Brill, 1968.

ал-Хусайнйу Абу Бакр Хидайат Аллах. Табакат аш-Шафи'иййа /

под ред. 'Адила Нувайхида. Бейрут: Дар ал-афак ал-джадйда, 1979.

аш-Шатибй, Абу Исхак Ибрахйм. Ал-И'тисам: в 2 т. / под ред.

Мухаммада Рашйда Рида. Переиздание; Эр-Рияд: Мактабат ар-рийад ал-хадиса, [б.г.].

аш-Шауканй, Мухаммад б. Алй. Ал-Бадр ат-тали' бй-махасин ман ба'даал-карнас-саби': в Зт. Каир: Матба'атас-са'ада, 1348/1929.

аш-Шафи% Мухаммад б. Идрйс. Китаб ал-умм: в 7 т. Каир:

ал-Матба'а ал-кубра ал-амйриййа, 1325/1907.

аш-Шахрастанй, Абд ал-Карйм. Ал-Милал ва-н-нихал / под ред. У. Кюртона. Лейпциг: Otto Harrassowitz, 1923.

аш-Шахрастанй, Абд ал-Карйм. Книга о религиях и сектах / пер. с араб. С. Прозорова. СПб.: Наука, 1984.

аш-Шйразй, Абу Исхак Ибрахйм б. Алй. Табакат ал-фукаха' / под

ред. Ихсана 'Аббаса. Бейрут: Дар ар-ра'ид ал-'арабй, 1970.

аш-Шйразй, Абу Исхак Ибрахйм б. Алй. Ал-Ма уна фй ал-джадал.

Эль-Кувейт: Маншурат марказ ал-махтутат ва-т-турас, 1987.