Բդոյան Վ., Ջավախքի հայոց ազգագրությունը և ժողովրդական բանարվեստը, Երևան, 2014

­ ­ ­ ­ ­ : ­­­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­­­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ , ­ ­­ , ­ ­­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­­` ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ,­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ , , ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­­ ­ 1­3- ­ `­ ­ ­ ­ ­­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ :­­

­ ­ , ­ ,­ ­ ­­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ , ,­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­: ­ ­­ ­­ ­­ ­­ ­­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ,­ ,­­ :­ ­ ­ ­ ,­ ­ ,­ ­ ( ­­ ­ ), ­ ,­ ­,­ ­ ,­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ `­ :­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­ ­ :­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ :­

181

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ , ­ ­­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ .­ ­ ­ ­ ­`­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­­: ­­­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­­ ­ ­ 70-­100 ­ ­ ­ ­ ­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­­ :­ ­ ­ ­ : ­ ­ , ­,­ ­ ­ ­ ­ ,­19­-­ ­­ ­­ : ­ ­ ­- ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­, ­ 40-50­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­

1950-­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­, ­ `­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ : 1959­- ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ `­ ­ 1830­-­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ 6 ­ ­ 276:­

­ ­ ­­ ­ : ­ ­­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­­ ­ ­ `­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ­ ­­ ­­ ­ :­

­ ­ `­,­­­ ,­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­277:

­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­­ ­­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­­ . .­

27620- . ,1930-` : :

277` , , ­ ­ ­- ` :, ( ,­ .4, . . 60):

182

­­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ .­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ .­ ­ ­­278:

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ :­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­­ ­ ­ :­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­

­ , ­ ­­ ­ ­ ­ ­: ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ,­ ­3- ­ ­ ­:­ ,­ ­ ­ 4 ­ ­ ­ ­ ­­12­ ­ 4 ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ :­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­:­

­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ( ­ )­ ­279: ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ 4 ­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ 2 ­ ,­­ ­ ­ ­­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ :­

278 « . . . ­ »,­ 4, 1947, « 5-7- ­ ­ », , 1950, 72, . 23:

279. 2-3 ( . . , ­ ­ , ., 1971, 69, . 47):

183

­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­­ ­ ­ :

­ ­­ ­ ­­ ­ ­­ ­ ­ ­­ ­ `­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­­ ­,­ ­ ­ 19-­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­

­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­280­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­­ : ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­281 ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­­ ­­ ­­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ -­ ( ­-­ ­ ­)­ ­ ­ , ­ ­ ­­, ­ ­ ­ ­ ­- ,­ ­­ ­ ­­ ­ ,­­ ­­­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ -­ ­ ­­ ­ ­ :­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­­ ,­ ­­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­ ­ :­­ ­ ­,­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­282, , ­ ,­ ­ ­ ­ ­­­ ­

280,­ ­ , , : ­­­ : -, ` ,­ ­­ ` :

281, , -: ,,, ­ ,, ( ` . .):

2821980- , .:­ :­ ­ 60 x60 , 150. , .­ :­

184

­ ­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ : 192­0­-­ ­ ­ ­ ­ . ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­­ ­ , ­ ­ ­­283:­ ­­20- ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 2-3 ,­­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­284:

­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­­ ­ ­­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ `­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­ : ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :­­ ­­ , ­ :­

­ ­ ­ ­1-2 ­­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ,­ ,­ ­ ­ ­­ ­ ­­,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­-­ ­­ : ­,­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ :­

­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ,­ ­ ­ ­ ­

­ ­ , ` : 1979- `, :1830- ­:: ­ ­­ ­ :

283. ­ ,­ . . 63, . 3:

284­ ­ ,­­ ­ ­ ­-­ ,­­­ ­ ,­ ­ ­, -, ,­ ­ , : ( ­. . .):

185

, ­ ,­ ­ ­-­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­­­ ­ ­ 20­- ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 3 ­ ,­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­ , ­ ­ 5-6,­ ­ ­­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ` : ­ ­ ­` ­ ­ ­­ ,­ ,­ ­ ­­ ­ :

­ ­­ ­ ­ ­ ­ :

­­ ­ ­­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­­­ ­ ­ ­ 4-5 ­ ­­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ` ­­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­­­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ «­­ » ­`­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ ­­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ :­

20­- ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­:­ ­­

186

,­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ,­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­­ :­

1800-­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­­ :­­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­­ ­ :­­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­­ ­ :­ ­ ­ :­ ­­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­­­ ­ ­ :­ ­ ­ ­­ 7 , ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­­ ­ ­ ,­ ­ ­ 3- ­ ­

­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ `­ ,­ ­`­ ­ ,­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­:­

­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­­­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ 19­- ­­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­­ :­ ­ ­­­ ­ ,­­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­-­ :­ ­ ­­ ­ ­­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­­ ­ : ­­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­ ­ ­-­ ­ : ­­ ­ ` ­ ­ ­-:

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ 2,5 ­ ­ ­­:­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­

­ ­ ­ ­ ­-­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :­ ­ ­ ­ ­ ­:­

­ : ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ , , ­ ­ ­­

187

:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­­­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ` ­ : ­ ­ ­­ :­ ­ ­­ ­ ­­ ,­­ ­ ­ ­ :­­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­. ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 1-2 :­­ ­ ,­ ­ ­ ­­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­­ ,­ ­ ­:­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­, ­ ­­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ , ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ,,­ ­ ­­ :

­­­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ . ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ `­ :­­ ­ ­`­ ­­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ `­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­

­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ,­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­­ :­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ,­ , ,­ ­-­ , ,­ ­ ­ :­­ ­ ­­ ­­ ­ ­ ­­ ­ ,­­­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­:­­ ­ 1918­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ` ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­-­ ­ ­,­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 1-2-3­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­­ ­ ,­ 1890-1910- ­3 ­ ­ ­

188

:­ ­,­ ­ ­ ­ ,­ 14,5­ x 7 ­­, 101,5­ : ­ ­ 11 ­­:­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ` ­ ,­ ­ 1918­4­ : ­­ ­ ­ ­1882­­ :­- ­ ­­ ­20­ ,­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 12­- ­ ­ :

­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­8-10 ­ :­­

­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ :­­ ­­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­:­

­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ 5 ­ ­ ,­ ­ ­­­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ,­­20 ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­­ ­ ­­ , ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­­ ­­­ ­ ­ ­ ­-­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­­ , ­ ­ ­ ­ ­ ( ­ ):­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :­ ­ ­ ­ `­ ­ ,­ ­ ­­ ­ ­ ­­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ . ­ ­ ­­ ­:­

­ ­ ­ ­ ,­ ­­­ ­ ­1,3­-2 ­ , ­ ­ ­ ­: ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­­ ­ ­ 5-7 : ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­,­ ­ ­­ ­ ­­ ­ ­,­ ­ ­ :­­

189

­ ­ ,­ ­ ­ ­ :­

­ ­ 7­8- ­ ­ ­ ,­ ­ ­ :­

­ ­­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ ­ ­ ­­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ :­ ­ ­­ .­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­

­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­ ­. ­­ :

­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­, , ­ ­ ­ ,­ 5 ­ ­ :­

­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­:­

. ­ ­ ­` ­ ­ ,­­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ 2-3­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

.­ ­ ­ ­ ­`­ ­.­

­ ­ ­ :­­

­ ­,­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ `­ ­ ­­ `­50­-60 ­ ­ ­:­

­ ,­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ­­ ­ ­­ ­ ­­ ­­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ :­­

­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­­ ­ :­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­:­ ( ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­­ ­):­

. ­ ` ­ :­

190