Բդոյան Վ., Ջավախքի հայոց ազգագրությունը և ժողովրդական բանարվեստը, Երևան, 2014

­ ­ ­ ,­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­189: ­ ­ ­ 30-40 :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ` ­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­` ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ . ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ,­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ 5 ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 1 ­ 2 ­ ­ ( ­ ):­ ­ 5 ­ 1 ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­.­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ,­ ­ :­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : 5 ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ` ­ ­ ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­: ­ ­ ­ ­ ­­ ,­ ­ ­ ­ ( ):

189 , ­ ­ :

91

­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ : ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­. ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­,­ `­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­, ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­.

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­. ` ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ :­ ­ `­-15, ­ ­ ­ ­-15 ,­ -30, ­ ­ ­ ­-30 :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ,­ ­ ­­,­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ `­ ­ ­ , ­ ­ :­ ­ 1-2 ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­

92

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­-­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 1-2 : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ `­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ,­ ­­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ , ­ ­ ­ , ­ , ­ . « ,­ ­ ­ »:­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­­ ­. ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­

­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­­­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­,­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ 4, 5 6 :­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :

­ ­ ,­ ,­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­

93

­ `­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ` ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ` ,­ ­ ,­ ,­ ­ ,­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ,­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ` ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ 2-3 ­ ­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­:­

94

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 19- ­ ­ ,­ ­ ­­

­ 1970-­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ 1930-­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 1940-1950-­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

1830- ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­­­ ­ : - ­ - ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ` ­ ­ ­ ­ ­ ­­ : ­ ­ ­ ­ 39.350 ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 11.000 ­ ­ ­ :­ . ­ ­ ­­ ­ ­ 3725 ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­190: ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 1886 . ­ ­­ ­ 70 ­ ­ ­ 208.386-, ­ 16.072- ­ ­­: ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 10.528-, ­ ­ `­ 994-, ­ ­ `­ 517-, ­ ­ ­ ­ ­ `­ 152.310- 191:

­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ 1889 ­ ­ ­ ­41.418 ,­ 100.516 ­ , 9564 , 4 ,­ 100 20 : . ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ 6 ,­ 14,7 ­ , 1,5 ,: ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ , ­ ­ ­ ,

190. , « » ( , 1, 208):

191. . , 234-237:

96

« ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ `­ ­ ­ , ­ ­ ­­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ »­192: ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ 19- ­ ­ 1910-­ . ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ,­ ,­ ­ ,­ ,­ ­: ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ (7x20 ): ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ` ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ( ­ )­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­193:

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ `­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­: ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ `­ ­ ( )­ :

1850-60-­ . ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ( )­ ­ :­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ( ) ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­

192. , . .( ,1, 208):

193 մսուրքներ­: ::­ ,­ : ­ ­ , :2-3 `­: ­­ :

97

­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ 15-20 ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­-­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­-­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ 4-5-­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ 70-100 ­ :­

­ ­ ­ 1-3 ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ `­ ­ ,­ ­­ ,­ ,­ ­ ,­ ­ ­ ,­ ,­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­­:­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­-­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­: ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ( ­ ­ ): ­­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ,­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­.­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­:

­ ,­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­-­ ­ ­ ­ ` ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

98

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ :­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ - ­ ,­ ­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ `­ ,­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ . ­ `­ ­ ,­ ­­`­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ :

­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­: ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­:

­ ­ ­ ­ ` ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ,­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­, ­­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ `­ ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ` ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ :

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ : ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­

99

­ ­ ­ 194: ­ ­ ­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ : ­ ­­ `­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­­

­ ­-­ ­195:

­ ­ ­ ­ ­ ( )­ , ­ ­ ­­­ : ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­

­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­: ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­ , ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ , `­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ( ,­ )­ :

­ ­ , ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­ ,­ ­ ` ­ ­ ­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­­­ :­ ­ ­ ­ ­ ­ , ­ `­ ­ ­: ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ,­ ­ ­ ­

194:: ,­­ : ­:

195` :: 80-90 ­ ­ ,­ :­ ­ : 30:­ , : ­ , ­: : ­ :­ ­ ­ , ­ :

100