2.Шығару әдістері

2.1.Нүктелік әдіс

Бұл әдіс жабық үйжайлар мен ашық кеңестікті жапы бірқалыпты және жергіліктелінген жарықтандыруды есептеуге тексермелік есептеу ретінде, сондай-ақ жергілікті апаттық жарықтандыруды, көлбеу және тік жұмыстық беттерді жарықтандыруды тікелей есептеуде пайдаланылады.

Жұмыстық беттің қандай болса нүктесіндегі жарықталыну деңгейінЕ_А тексермелік есептеуде мына формула қолданылады:

E_n=75лк

(1.15)

Ал тікелей есептеуде шамның қажетті жарық ағыны F_ш анықталады және (1.15) формула мына түрге түрлендіріледі:

(1.16)

Мұндағы F_ш-шамның жарық ағыны, лм; Е_н-нормаланған жарықталыну, лк; К_қ-қор коэффициенті; μ-бақылау нүктеден қашықтықта орналасқан жарықтандырғыштардың әрекетін есепке алатын қосымша жарықталынудың коэффициенті, μ=1,05…1,2; ∑е-бақылау нүктеге жақын орналасқан жарық ағыны 1000лм болатын шартты шамдары бар жарықтандырғыштардан жасалатын жалпы шарттық жарықталыну, ∑е=e1+e2+e3+…en.

лк

Әрбір жақын жарықтандырғыштардан жасалынған шарттық жарықталынуды анықтау үшін бөлме планында жарықтандырғыштарды орналастырады, жарықталыну деңгейі ең кіші болатын бақылау нүктелерді белгілейді және жақын орналасқан жарықтандырғыштардан бақылау нүктеге дейінгі қашықтықты d анықтайды (2-сурет).

тангенстері бойынша жарық сәулесінің әрбір жарықтанғыштан есептік нүктеге ж.т.б. түсу бұрыштарының және сол бұрыштарға сәйкес ж.т.б. мәндерін анықтайды.

=3,74

=8,32

кд

кд

кд

tg₁=57.07⁰

tg₂=72.01⁰

tg₃=72.49⁰

181.7кд кд-Канделла

99.8кд

99.8кд

cos³ ₁=0,16⁰

cos³ ₂=0.02⁰

cos³ ₁=0.02⁰

Бақылау нүктеде әрбір жарықтандырғышпен жасалынатын шарттық жарықталынуды мына формуламен есептейді:

(1.17)

лк

лк

лк

Мұндағы жарықтандырылатын нүкте бағытындағы жарықтандырғыштың жарық күші, кд. Жарықтандырғыштардың кейбір типтеріне жарық күшінің мәндері 1.8 және 1.9 – кестелерде берілген.

(1.15) формула бойынша бақылау нүктеде анықталған жарықталынудың нормаланған жарықталынудан айырмашылығы +20…-10 пайыздан көп болмауы керек.

Тікелей есептеуде (1.16) формуламен анықталған Е_ш жарық ағыны мәні бойынша анықталмақ әдебиеттен Р_ш стандарттық қуатты шамды таңдап алады. Содан кейін (1.14) формуламен бөлменің жарықтандыратын қондырғыларының жалпы қуатын анықтайды.

2.2.Меншікті қуат әдісі

Әдіс кіші көлемді бөлмелерді есептеуге пайдаланылады және оны жобалаудың басында жарықтандыратын жүктемені алдын ала анықтауға қолдануға болады.

Әдісті есептік формула:

(1.18)

мұндағы Р_ш-шамның қуаты, Вт; S-бөлменің ауданы, м² ; N-шамның саны; Р_мен-меншікті қуат, Вт/м².

Меншікті қуаттың мәндері 1.10…1.15-кестелерде берілген.

1.10…1.15-кестелерде берілген мәліметтерді тура бағытты жарықты жарықтандырғыштарымен орындалған жалпы бір қалыпты жарықтандыруды есептеуге пайдалану ұсынылады.

П.Ә.К 100%-дан кем нақты жарықтандырғыштарға Р_мен есептік мәндері Р_мен кестелік мәндерін жарықтандырғыштардың бірдің үлесімді берілген П.Ә.К – не бөлумен анықталады.

Жарықталынудың және қор коэффициентінің мәндері сәйкес келмесе Р_мен қажетті мәнін оның кестелік мәнін пропорционал қайта есептеумен анықтайды. және шағылу коэффициенттері сәйкес келмесе Р_мен қажетті мәнін былай анықтайды: егер бұл коэффициенттер кестеде көрсетілген коэффициенттерден жоғары болса, Р_мен кестелік мәнін 10%-ға азайтады, ал егер олар кестеде берілген коэффициенттерден төмен болса, Р_мен кестелік мәнін 10%-ға көбейтеді.

Мысалы. Ауданы және Р_мен=0,1 бөлмеде h_e=3,2м есептектік биіктікте ЛБ типтік екі люминесценттік шамды ЛПС 02-2x40/ЖКҚ типі Д-3,п.ә.к.=60% типі жарықтандырғыштарды орнату жобаланды. Қор коэффиценті К_к=1,8 және бейбіркеліктік коэффиценті z=1:1 болғанда жарықтандырғыштар санын анықтау керек.

1.6-кесте бойынша Р_мен=2,9Вт/м². Бірақ 1.16-кестеде Е=100 лк,К_к=1,5 және п.ә.к.=100%болғандықтан, пропорционал қайта есептеумен Р_мен қажетті мәнін анықтаймыз:

Вт/м²

Жарықтандырғыштардың саны:

N=4*3=12 дана

2 бөлме: N= = шам

3 бөлме: N= = шам

4 бөлме: N= = шам

8бөлме: N= = шам

8 бөлме: N= = шам

1.11-кесте. Е=100 лк болғанда жалпы бірқалыпты жарықтандырудың меншікті қуаты. Қуаты 100…200 Вт қыздыру шамды жарықтандырғыштар (п.ә.к.=100%;рт=0,5; рқ=0,3; рж.б.=0,1; z=1,15; Қ_к=1,3;).

Сонымен әрбір қатарда 12 жарықтандырғыштар орналасқан үш қатар қабылдаймыз, яғни N=36.