27.Қаныққан бу қысымы. Вант-гофф заңы.

Сұйық күйімен тепе-теңдікте тұрған ерітіндінің бетіндегі буын қаныққан бу дейді.Тұрақты темп-да әр сұйықтың бетіндегі қаныққан бу қысымы тұрақты.Таза еріткіштің қаныққан бу қысымы(Р₀) мен ерітіндінің бетіндегі еріткіштің қаныққан бу қысымының (Р) айырмасын (Р₀-Р) ерітіндінің бу қысымының төмендеуі дейді

Кез келген сұйықтықта

Реакция жылдамдығына темп-ның әсерін жуық мөлшермен Вант-Гофф ережесі анықтайды

Реакцияның темп-сын әрбір 10⁰ -қа жоғарлатқанда жылд-ға 2-4 есе өседі.

28.Раульдің заңдары. Бейэлектролит ерітінділерінің қайнау және қату темп-лары. Судың үш фазалы диаграммасын талдау.

Раульдің 1 заңы-Ерітінді бетіндегі еріткіш бу қысымының салыстырмалы төмендеуі (Р_О-Р/Р₀) ерітіндідегі еріген заттың мольдік үлесіне тура пропорционал.

Р_О-Р/Р₀=n/n₀

2 заңы-Ерітіндінің қайнау темп-сының жоғарылауы мен қату темп-ның төмендеуі еріген заттың концентрациясына тура пропорционалды тәуелдікте болады

Бейэлектролиттердің қату және қайнау температураларындағы өзгеріс Рауль заңымен сипатталады.Бейэдектролиттер ерітінділерінің қасиеттеріне олардың бу қысымының төмендеуі, қайнау темп-сының жоғарылауы, қату темп-сының төмендеуі жатады.

Заттардың физикалық, (кейде химиялық) қасиеттері бірдей және механикалық әдіс бойынша бөлуге болатын бөлшектерін фаза дейді. Қысқаша айтқанда, фазаны заттардың физикалық қалпы деуге болады. Мысалы, судың үш түрлі қалпы бар, яғни су үш фазада бола алады:

• су фазасы (сұйық қалпы)

• мұз фазасы (қатты қалпы)

• бу фазасы (газ қалпы).

Бір фазадан тұратын бір тектес затты гомогендік зат немесе гомогендік система дейді. Бірнеше фазадан тұратын затты гетерогендік система деп атайды. 

Сонымен, гетерогендік системаның теңгерілуі температура мен қысым күшіне және оның құрамындағы заттың қанықтығына байланысты екен.

29. Изотондық коэффициент және электролиттік диссоциация дәрежесімен байланысы. Осмос қысымы, мағынасы, қолдануы.

Вант-Гофф және Рауль заңдары идеал ерітінділер үшін орындалады. Электр тогын  өткізетін ерітінділердің осмостық қысымы Вант-Гофф заңына қарағанда жоғары. Олар Рауль заңымен салыстырғанда жоғарырақ температурада қайнайды, төменірек температурада қатады. Вант-Гофф электролит ерітінділері үшін түзету коэффициентін немесе изотондық коэффициент енгізді.

            P = i CRT

і – изотондық коэффициент.

            Изотондық коэффициент тәжірибеде байқалатын осмостық қысым (Р_тәж)теориялық есептеп шығарған (Р_теор) осмостық қысымнан  неше есе көп екенін көрсетеді.

                                               і = Р_тәж/ Р_теор

            Изотондық коэффициент суда еріген бейэлектролиттер үшін 1-ге тең.Электролит ерітінділері үшін ол 1-ден артық.Электролит сұйытылған сайын і мәні өсе береді.

Анықталған электролиттер қасиеттері зат ерігенде түзілетін иондар мен ыдырамаған молекулалар сандарының қосындысына тура пропорционалдық тәуелдәләкте болатындықтан изотондық кожффициенттің мәнін мынадай теңдеу арқылы көрсетіге болады

I=αP ^`/αP=Pосм^’/Росм=молекулалар+иондар /ер3т3лген молекулалар

Егер ерітілген молекулалардың санын N диссоциациялану дәрежесін альфа арқылы ,ал бір молекула ыдырағанда түзілетін иондардың санын n арқылы белгілесек, диссоциацияланған молекулалар саны na,түзілген иондардың саны Nan, ал диссоциацияланбаған молекулалар саны N-Na=N(1-a) болады

Осы формуланы пайдаланып электролиттің изотондық коэффициенті белгілі болса, оның дис.дәрежесін есептеп табуға болады.

Осмос қысымы-ерітінді диффузиясы кезіндегі ерітілген заттың жартылай өтімді мембрана арқылы тудыратын асқын қысым.

Өсімдіктер мен жануарлар дүниесінде,әсіресе сабақтар арқылы жоғары қарай су көтерілуде, клеткаларда зат алмасуда және басқа құбылыстар да зор қызмет атқарады.