1.1 Сурет – Автокөліктің сенімділігі туралы ақпаратты ұйымдастыру мен өңдеудің типтік сұлбасы

1-пайдалану кезіндегі бұйымның сенімділігі туралы алғашқы

ақпарат; 2– сенімділікті арттыру кезіндегі шараларды әзірлеу үшін

өңделген ақпарат; 3 – ақпараттық кері байланыс.

Тексерістің мерзімділігі шешілетін мәселеге тәуелді және берілген ықтималды ақпараттың жоғалуын болдырмауды қамтамасыз етуге міндетті. Ақпараттарды жинақтау жерлерінің саны мен аумақтық орналасуы бұйымның типіне, белгіленуіне және көлеміне; бұйымды пайдалану шарттары мен режиміне; пайдаланушы кәсіпорындағы бұйым санына байланысты белгіленеді.

Ақпаратты жинақтау қолданыстағы бұйымдарды үнемі, мерзімді және (немесе) бір реттік бақылау жасауды қарастыруы керек. Нақты пайдалану жағдайында алынған ақпарат, зертханалық жағдайларда алынатын кейбір ақпараттармен салыстырғанда сенімді.

Ақпаратты жинақтау келесі негіздерге: пайдаланушы және жөндеуші кәсіпорындардың есеп мәліметтері; қолданыстағы бұйымдарды бақылау нәтижелері (пайдалану бақылауын қоса алғанда); сауалнама парағын қолданғанда (сараптау әдісі) сүйене отырып жасалады.

Ақпаратты жинақтау үрдісі кезінде бұйымның пайдалану жеріндегі техникалық күйі қарастырылады (жөндеу кезінде), тоқтап қалған құрамды бөліктерін тексеріп, қажет болған жағдайда зерттеледі, пайдалану және жөндеу құжаттары оқылып, талданады; апат және наразылық актілері тексеріледі. Тексеріс нәтижелері сенімділік туралы алғашқы ақпарат құжаттарында: бұзылып қалу туралы хабарламалар, техникалық күйі журналдары, құрылғылардың істен шығу есебі, техникалық қызмет көрсету мен жөндеулер және с.с. бейнелейді. Қолданыстағы және жөндеу кәсіпорнына күрделі жөндеуге келген бұйымның техникалық күйі мен сенімділігі талдауларының нәтижесі бойынша қосымша ғылыми-техникалық есептерді, сондай-ақ сынау орталықтарындағы сынақ қолданыс нәтижелері материалдары (хаттамалар, есептер) пайдаланылады.

Пайдаланушы кәсіпорындарды таңдау ҒТҚ қарастырылғандай, типтік жағдайда пайдалану үшін мәліметтерді алуды қамтамасыз етуі керек. Пайдалану шарттарын бақылау ақпаратты жинақтау мен өңдеуді жүзеге асыратын пайдалану бақылауындағы мамандар мен пайдалану ережелерін сақтауын қадағалау міндеті жүктелген арнайы қызметкерлер тексереді.

Бұйымның сенімділігі туралы алғашқы ақпарат: пайдалану орны мен шарттары туралы мәліметтерді; бұйым туралы жалпы мағлұматты; істен шығу сипатын қамтиды. Пайдалану орны мен шарттары жайлы мәліметтерді бақылау кезінің басында бір рет бекітсе, жекелеген өзгерістердің сипатын бақылау үрдісі кезінде анықтайды. Бұл мәліметтерде: кәсіпорынның атауы мен мекен-жайы; сыртқы жағдайы (жол жабындары, температуралық шарттары, ортаның ылғалдылығы, химиялық белсенділігі және с.с.); бұйымды пайдалану шарттары (жүктеу, жұмыстың үзіксіздігі мен кезеңділігі және т.б.); жөндеу және қызмет көрсету базасының сипаты, техникалық қызмет көрсету мен өңдеу жүйесі; бұйымды сақтау шарттары көрсетіледі.

Бұйым туралы жалпы мағлұматта: бұйымның маркасы (үлгісі); зауыттық нөмірі; шыққан жылы мен соңғы жөндеу уақыты; күні мен бақылаудың басындағы атқарымы мен бақылау аяқталған кездегі атқарым; бақылауды тоқтату себептері; бұйымның конструктивті ерекшеліктері (егер де ол сериялық бұйымдардан өзгеше болса) көрсетіледі.

Бұзылу сипаттамасы келесі мәліметтерді қамтиды: бұзылу болған күнді; бұзылу болған бұйымның атқарымын; құрамды бөліктің бұзылғанға дейінгі атқарымын; бұзылған құрамды бөліктің атауын, оның зауыттық нөмірі мен каталог немесе құрамдау тізімдемесінің нөмірін, бекітілген орны мен реттік нөмірін (егер бұйымда осындай құрамдас бөліктер бірнешеу болса); істен шығудың сыртқы көрінісін (белгісін); істен шығудың пайда болу себептерін; болдырмау тәсілдерін, ауыстырылған құрамдас бөліктердің саны мен атауларын; істен шығуды іздеп табу мен көзін жоюдың ұзақтығы мен еңбексыйымдылығы; істен шығу болған кездегі жағдай; құжатқа алғашқы ақпаратты, күнді толтырған адамның аты-жөні мен лауазымы.

Сенімділік туралы хабарлама түрін машиналық өңдеу үшін барлық мәліметтерді код беру мүмкіндігімен қамтамасыз етуі керек. Хабарлама түрлерін төмендегідей бөледі; алғашқы түрі - ақпаратты жинақтаушы және сенімділік талдамасының сандық және сапалық нәтижелерінің жазба түрі.

Ақпаратты өңдеу: шығыс мәліметтерді топтастыру мен код беру; ақпараттың толықтығын, сенімділігін және біртектігін бақылау; шығыс мәліметтерге өзгерістер енгізуді (қажет болған жағдайда); шығыс ақпараттар мазмұнының машиналық тасымалдаушыларға ауыстырылуы; сенімділік көрсеткіштерін бағалауды; істен шығу себептері мен дайындау, жөндеу мен пайдалануға байланысты шекті күйдің түрлерін топтастыруды және олардың талдауын; пайдалану кезіндегі кемшіліктерді анықтау мен бұйымның сенімділігін арттыруға бағытталған шараларды әзірлеу үшін шығыс мәліметтерді дайындауды қарастырады.

Бұзылу себептері мен шекті күйді талдау үрдісінде: қабылданған белгілері бойынша алғашқы ақпаратты жүйелендіруді (пайдалану шарттары, атқарымдар, құрамдас бөліктердің істен шығу түрлері және т.б.); бұйымның сенімділігін шектеуші құрамдас бөліктерін анықтауды; істен шығу себептерін анықтауды; конструкторлы-технологиялық және (немесе) ұйымдастырушы шаралардың тиімділігін бағалауды; орналастыру заңдылықтарын анықтау мен сенімділік көрсеткіштерінің статистикалық мәліметтері бойынша бағалауды; қосымша бөліктерді шығындау туралы ақпаратты өңдеуді; бұйымдардың тұрып қалу себептері мен ұзақтығын анықтау мен жүйелендіруді; аналог-бұйымдар туралы алынған нормативтер мен мәліметтерді салыстыру; құрамдас бөліктерді толымдайтын бұзылулар туралы мәліметтерді талдау мен жүйелендіруді; пайдалану құжаттарының талаптарының бұзылу жағдайларының анықталуын; анықталған кемшліктерді жоюға және бұйымның сенімділігінің ары қарайғы артуына әзірлемелер ұсынуды жасайды.

Автомобильдердің сенімділігі жайлы ақпарат негізгі талаптарды: ақпараттың толықтығы, яғни автомобиль сенімділігін бағалау мен талдау жүргізуге қажетті барлық мәліметтер (алайда артық мәліметтер, олардың жинақталуы мен өңделуін қиындатады, өңдеудің жылдамдығын төмендетіп, оны пайдаланудың тиімділігін азайтады); барлық хабарланған мәліметтердің нақтылығын білдіретін ақпараттың анықтығы (берілген мәліметтердің қателігі сенімділік көрсеткіштерін қате бағалауға әкеледі және алдын алу жұмыстарының тиімділігін төмендетеді); істен шығулардың анықталған кемшіліктерінің себебін жылдам анықтауға және оларды жою үшін шаралар қолдануға мүмкіндік беретін ақпараттың уақыттылығын; ақпараттың үздіксіздігін пайдалану кезеңіндегі алынған алғашқы және кейінгі есеп нәтижелерін салыстыруға мүмкіндік беретін және істен шығулардың себебін жою мен алдын алу шараларының қатесіз әзірленуін; ақпарат жинақтау үшін есеп түрлерінің қарапайымдылығын қанағаттандыруы керек.

Автомобиль жұмысының режимі мен қызмет көрсетуші қызметкерлердің біліктілігін, автомобильдерді сақтауды, тасымалдауды және пайдалануды, пайдаланылатын материалдардың сапасын және т.б. есепке алып, оны пайдалану жағдайларын міндетті түрде белгілеп отыру қажет.

Автомобильдердің сенімділігіне климаттық жағдайлар үлкен әсерін тигізеді, сондықтан ақпаратты жинақтау бір жылдан аспауы керек. Автомобильді бақылау оның шыққан кезінен бастап күрделі жөндеуге енгізілгенге дейінгі аралықта болса, алынған нәтижелердің нақтылығы сенімді болады. Алайда автомобильдердің жылдап жүріп өткен жолы олардың күрделі жөндеуге енгізілгенге дейінгі нормасынан бірнеше есе төмен. Осылайша, бір топ автомобильдерге бақылау жүргізу керек болса, онда олардың пайдалану жағдайындағы сенімділігін анықтау үшін бірнеше жыл бойы болған істен шығулары туралы статистикалық ақпарат жинақтау қажет. Егер бір мезгілде бірнеше автомобильдерді бақылайтын болсақ (топта 25-ке тақау машина болу керек) пайдаланудың басынан бастап әртүрлі жүріп өткен машиналар туралы ақпаратты жинақтау арқылы уақытты азайтуға болады. Х тобының санын келесі өрнекте анықтаймыз:

Х  l_k.p / l_r , (1.1)

мұндағы L_k.p, L_r – сәйкесінше, автомобильдің күрделі жөндеуге дейінгі

жүрген жолы мен жыл бойы жүрген жолы.

Автомобильдің сенімділігі туралы статистикалық ақпаратты басқа да жолдармен алуға болады, мысалы: автомобиль зауыттарының инженер-сынаушыларының автомобильді пайдалану орындарына баруы; дайындаушы зауытқа бекітілген мерзімділікпен жіберетін және пайдаланушылар толтыратын парақтарын, карталары мен басқа да құжаттарын автомобильді пайдалану орындарына жіберу (бұл әдіс автомобильдердің сенімділігі туралы құнды пайдалану мәліметтерін жинақтауда және қолдануда конструкторлардың еңбегі мен уақытын аз мөлшерде шығындайды); ресурсты сынақтар жасау және т.б. Ресурсты сынақтар – автомобильдің сенімділігі туралы мәліметтерді алу кезінде тәжірибелі немесе бірінші сериялы үлгілерді орнату қажет болған жағдайдағы жалғыз жол. Ресурсты сынақ нысандары: бөлшек, түйіндесу, түйін, агрегат, агрегаттардың түйісуі, жиналып жатқан автомобиль болуы мүмкін. Ресурсты сынақтарға жататындар:

• жетілдіру – жетілдіру сынақтарының мақсаты өндірістегі конструкция мен технологияны жетілдіру кезінде енгізілетін сенімділіктің өзгерісіне бағалау арқылы әсер ету;

• сериялы өндіріске жарамды болу – мұндай сынақтар сенімділігі бойынша автомобильдердің сериялы өндіріске жататындығын анықтайды;

• бақылау – сериялы шығарылатын автомобильдердің белгіленген сенімділік нормаларымен қамтамасыз етілгендігін тексереді;

• қабылдау-тапсыру – автомобильдердің осы топтамасының техникалық жағдайларының талапқа сәйкестілігін және оны қабылдау мүмкіндігін анықтайды;

• зерттеу – автомобильдердің шекті шыдамдылығын, ресурстарды бөлу заңдылықтарын, қажу ауытқымасының құрылымы, тозу үрдісінің динамикасын зерттеу, түрлі технологияларды қолданумен әзірленген автомобиль ресурстарымен салыстыру, бірдей дайындау және т.б. анықтайды.

Жүйелі түрдегі бақылау негізіндегі автомобиль техникасының пайдалану сенімділігі туралы мәліметтердің анықтылығын алу мақсатында жасалған ұзақ уақыт пайдалану сынақтары тәжірибе ұйымдастыруға мүмкіндік тудырады. Бұл әдістің жағымды жақтарымен қоса кем түсетін тұстары да бар. Автомобиль элементтерінің шекті күйінің жағдайын анықтайтын критерийлерін дұрыс таңдау, сондай-ақ олардың белгіленуіне сәйкес пайдалану сынақтарының тазалығын қамтамасыз ету оңай емес. Бұл – бақылаудағы автомобильдер мен сынақ жасау жағдайлары топтарының біртектілігі, ТҚ ұйымдастыру мен технологияның, жөндеу мен пайдаланудың коммерциялық бақылауға алынған автомобильдердің нормативті-техникалық құжат талаптарына сәйкестілігі, ең бастысы бақылауға алынған автомобильдер қатардағы, арнайы ештенемен ерекшеленбейтін, АКК өндіріс жағдайларында сынақ өткізу.

Автомобильдердің сенімділігін пайдаланудың нақты жағдайларында зерттеумен қатар жеделдетілген режимде арнайы сынақтар жасалады. Кейде олар тек қана пайдалану сынақтарын толықтырып қана емес, автомобильдерді жобалау мен дайындаудың сапасын арттыру үшін де аса қажетті болып табылады, сонымен қатар алынған мәліметтердің анықтығы үшін де қажет. Бұдан басқа, жеделдетілген сынақтар жаңа және сериялы шығарылатын автомобильдердің сенімділіктерін бағалаудың уақытын қысқартады. Жеделдетілген пайдалану сынақтары автомобильдер мен олардың механизмдерінің негізгі пайдалану сипаттарын жедел бағалау мен өзгеріс динамикасын болжауға арналған. Олардың ең маңыздысы: бөлшектенудің тозу қарқынының өзгеру заңдылықтарын сипаттайтын тоқтаусыздықтың, жөндеуге келетіндігінің, төзімділігінің көрсеткіштері, жұмысқа жарамдылығын қолдауға арналған салыстырмалы сомалы шығындардың, ТҚ бейімділігі мен жөндеу және автомобильдің динамикалық қасиетінің өзгеруі, жанармай шығыны мен майлау материалдарының және өнімділік көрсеткіштерінің салыстырмалы сипаттағы өзгерісі.

Жеделдетілген пайдалану сынақтары ең алдымен пайдаланудың нақты жағдайлары үлгіленетін кезде, агрегаттар мен механизмдердің сынақтарын шиеленіскен режимде өткізетін стендтік сынақтарға негізделеді. Жеделдетілген пайдалану сынақтарының негізгі әдістері: қысқа мерзімді (аяқталмаған), пайдалану сипатының әрі қарайғы мәнін болжау үшін шығыс мәліметтерді алу мақсатында жасалатын жол сынақтары, сондай-ақ автомобильдер мен олардың аналогтарына ұзақ уақыт бойы жасалған пайдалану сынақтарынан алынған заңдылықтармен салыстырған кездегі тәжірибелік мәліметтердің көпфакторлы статистикалық және технологиялық талдаулары.

Жеделдетілген сынақтарды ұйымдастыру кезінде сынақтың режимін таңдау негізгі болып табылады (пайдалану, жиіленген, үлкейтілген, жиіленген-үлкейтілген, жүктеменің прогрессивті өсуі). Пайдалану режимі стендтардағы немесе жиналған автомобильдердегі бөлшектердің немесе түйіндердің пайдалану жағдайларын тудыру (мысалы, ілінісудің үйкелме дискілерін, беріліс қорабының қосылу механизмдерін, тісті берілістің төзімділігін тексеру үшін) кезіндегі сынағымен сипатталады.

Жиіленген жүктеме режимі – кейбір операциялардың жиі орындалған кезіндегі автокөлік элементтерінің стендтық сынағы, ал жүктеменің үлкейтілген режимі – бөлшектер мен түйіндердің шамадын тыс жүктемемен стендтық сынағы. Мысалы, АТҒЗИ әдісі бойынша тісті доңғалақтар атаулыға қарағанда 1,3 есе артық сыналады. Бұл жағдайда стендтағы 100 сағат бойы сынағы пайдаланудағы сынақтың 500 сағатына сай келеді. Жүктеменің жиіленген-үлкейтілген режимін рамалар, тежегіш қалыптары, меңгеріктік басқару бөлшектері, беріліс қораптары, үлестіру қораптары мен басқа да бөлшектер стендында сыналу үшін қолданылады. Бұл режимді жеделдетілген сынақтарда жиі қолданады.

Сынақтарды жүктеменің прогрессивті өсуі кезінде де жасайды, баспалдақты кезеңнің санына бір бөлшектің жүктемесінің үнемі артуына қатысты бөлшек немесе түйін сатылай өсу уақытындағы ауыспалы жүктемелерге ұшырайды. Бұл әдіс кез келген деформация түріне және жүктеменің өзгеру кезеңінің асимметриялық коэффициентіне қолдануға болады.

Жеделдетілген сынақтар пайдалану сынақтарымен толықтырылып отыруы керек. Режим мен сынақ әдісін таңдаудың басты критерийі жеделдетілген пайдалану сынақтарының түрлері мен бұзылу сипатының ұқсастығы болып табылады.

Үлгілеуші қондырғылардың көмегімен түйін бөліктері ұқсастырылады, жүйенің толық сынағы және т.б. автомобиль макетінің сенімділігін сынау перспективті болып табылады. Автомобильді пайдалану үрдісін үлгілеу арқылы оның сенімділігін арттыру бойынша түрлі шаралардың тиімділігін алдын ала зерттеуге болады.

Бөлшектерді, механизмдерді, түйіндерді және автомобильдерді пайдалану үрдісін статистикалық үлгілеу кеңінен қолданылады, оның екі бағытын ерекшелеуге болады:

• бірінші – автомобильді пайдалану кезіндегі автомобильден тыс болатын үрдістерді үлгілеу. Сонымен бірге, әдетте тоқтап тұрулармен күресудің инженерлік-ұйымдастырушы мәселелерін зерттейді. Мысалы, ТҚ ұйымдастырушылық мәселелерін жаппай қызмет көрсету әдісімен жиі зерттейді. Міндеттерді жеңілдету мақсатында қызмет көрсетілетін автомобильдер істен шығудың пуассондық ағынын береді және қалпына келу уақытының көрсеткіштік үлестірім болатын орнын болжайды. Бұл жорамалдарды есепке алумен қызмет көрсету үрдісін суреттейтін дифференциалды теңдеулерді құрайды. Бұл теңдеулер жүйесін шешу үшін үлгілеуші қондырғылар, сандық үлгілер немесе әмбебап сандық машиналар қолданылады. Автомобильдердің ТҚ үрдістерін Монте-Карло әдісімен де зерттеуге болады, сонымен бірге істен шығудың кездейсоқ мәндер ағыны кездейсоқ сандар құрылғыларымен үлгіленеді;

• екінші - автомобильді пайдалану кезіндегі автомобильдің ішінде болатын үрдістерді үлгілеу. Бұл жағдайда автомобильде істен шығудың пайда болуы мен пайдалану қызметінің өзгеруі, техникалық күйі параметрлерінің өзгеру заңдылықтары үрдісін зерттейді. Автомобильдің істен шығу үрдісінің пайда болу үрдісін үлгілеу үшін оның параметрлерін анықтайтын тұрақсыз кездейсоқ үрдістердің өзгерісін үлгілеу қажет.

Бүгінде имитациялық үлгілеуді де қолданады. Оның мәнісі ең алдымен нысан мен үрдісті (білдек пен олардың жұмысын) қажетті көрсеткіштері бойынша үлгіні (имитаторды) ойдағыдай: жұмыс уақыты, қарқындылығы, экономикалық шығындар, цехта орналасуы және т.б. бойынша құрастыруда. Нысанды сипаттаудың толымсыздығы дәстүрлі түсініктегі математикалық ерекшелік негізінде имитациялық үлгіні жасайды. Әрі қарай ЭЕМ диалогында мүмкін нұсқалардың өте үлкен мөлшеріндегі іріктеп алуға және инженердің көзқарасы бойынша нақты мерзімдегі ең қолайлы шешімдерді таңдауға болады. Сонымен бірге өндірістегі барлық қиын жағдайларды түсіне алатын инженердің сезінуі мен тәжірибесі қолданылады.

Математикалық түсініктегі бұл сөздің оңтайлы шешімі мұнда табылмайды. Алайда имитациялық үлгі нақты уақытта толығымен қолайлы нұсқаларды алуға мүмкіндік береді. Ол эвристикалық элементтерді қамти отырып, сол сәтте нақты емес және ішінара қарсы мағыналы ақпаратты қолданады. Осымен имитациялық үлгілеу шынайы өмірге жақын. Ол өндірістегі инженерлерге қолдануға да қолжетімді. ЭЕМ диалогта мамандар өздерінің тәжірибесін кеңейтіп, сезінуін дамытып, оларды имитациялық үлгіге береді.

Имитациялық үлгілеусіз істелу мүмкін емес жағдайды қарастырайық. ВАЗ зауытында автокөліктердің жаңа үлгілерінің шығуына байланысты басқару міндеттері мен материалды ағындардың синхрондалуы сапалы күрделенді. Осы жерде сұрақтар туындайды: қандай жаңа құралдарды сатып алу керек, ескі түрі мен жаңа құралдарды қалай үйлестіру керек, негізгіні қоректендіретін қосалқы конвейерлердің құрылымы мен ырғағын қалай өзгертуге болады, бөлшектер мен түйіндердің ағынын жоспарлауды қалай жақсартуға болады және т.б. Егер имитациялық үлгіні зауытта жасайтын болса, онда бұл сұрақтарды еш қиындықсыз шешуге болады.

Сенімділік туралы ақпараттың талдауын жобалау кезеңдерінде, өндірісте, пайдалануда, зерттеуде және сенімділікті сынау кезінде қарастырылатын нақты белгіленген зат ретінде түсіндірілетін қызмет көрсету нысандарында жүргізу ұсынылады. Нысан ретінде бөлшек, агрегат, жүйе немесе толық автомобиль бола алады. Қызмет көрсету нысандарындағы істен шығу мен бұзылулар туралы жинақталған ақпарат сенімділіктің сапалы және сандық талдауын жасауға мүмкіндік береді.

Сенімділік туралы сапалы талдау ақпараты негізінде: жекелеген агрегаттардың немесе толық жүйенің жұмысқа жарамдылығына түрлі істен шығулар мен бұзылулардың әсер ету деңгейін белгілеуге; кез келген бұзылулардың әкеліп соқтыратын нәтижелерін бағалау; пайдалану мен жөндеудегі кемшіліктерді, конструктивті-технологиялық істеліп бітпегендерді, сенімсіз нысандарды анықтау; бұзылулар пайда болған кездегі жұмысқа қабілеттілік жүйесін қамтамасыз етуге керекті іс-шараларды белгілеу мүмкін.

Істен шығулар мен бұзылулардың қауіптілігіне байланысты кейбір жағдайларда дереу оларды жою жұмыстары талап етілуі мүмкін болса, басқаларында жұмыстар белгіленген жүріп өту кезеңіне (уақытына) дейін немесе келесі ТҚ түріне дейін мерзімі ұзартылуы мүмкін. Сапалы талдау ТҚ нысандарының мерзімділік өзгерісі туралы алдын ала шешім жасауға мүмкіндік береді және кейбір жағдайларда автомобиль сенімділігінің артуы бойынша негізгі тәжірибелік бағыттар мен теориялық зерттеулер анықталады.

Сенімділік ақпаратының сапалы талдауы белгілі математикалық тәуелділіктерден алынған автомобиль техникасының көрсеткіштерінің нақты сенімділік деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.

Сенімділіктің сандық көрсеткіштерін бағалау кезіндегі есептеулерде қолданылатын негізгі шама істен шығу немесе бұзылу саны мен істен шығу атқарымы болады (км, сағ.). Сенімділіктің есептеу көрсеткіштерін нормативтермен салыстырылып, нәтижесі басқаруда қолданылады.

Автомобиль сенімділігі бойынша ақпарат көздері пайдалану мен АКК функционалды техникалық қызметі келесі құжаттар бола алады:

• жылжымалы құрамның жүріп өткен жолы – автомобильдердің формуляры немесе автомобильдердің дербес картасы;

• жылжымалы құрамының бұзылуы мен істен шығуы – қолма-қол ауыстырылған (тәуліктік) жоспары, техникалық көмек жұмыстарының есебі, желідегі (автобус парктері үшін) автомобильдердің істен шығуы туралы тәуліктік диспетчерлік баянаты, ТҚ және АЖ автомобильдердің істен шығуы туралы күнделікті мәлімет, жөндеуге сұраныс (жөндеу парақтары), жөндеуге сұраныс есебі журналы және т.б.;

• қосалқы бөлшектерге шығын бойынша – қойма есебінің карточкасы, қосалқы бөлшектерге талаптар, кіріс ордері және т.б.;

• ТҚ-2 (ТҚ-1) автомобильдерді мерзім бойынша қою – автомобильдердің формуляры немесе автомобильдердің дербес картасы, ТҚ автомобильдерді қоюдың жоспар-графигі.

Статистикалық мәліметтерді жүйелендіру мен өңдеуді оңайлату мақсатында автомобильдердің агрегаттары мен жүйелері шартты түрде 22 топқа бөлінген (қозғалтқыш, қоректендіру жүйесі, майлау жүйесі, ілініс және т.б.), олардың әрбіреуі қосалқы жүйеге бөлінуі мүмкін. Әрбір жүйе мен қосалқы жүйеге шифр тағайындалады. Мысалы, суыту жүйесінің 4 деген шифрі бар, ал радиатор – 41, су сорғы – 43 және т.б. Жүйелендірудің ыңғайлылығы үшін автомобиль үлгісінің шифрі енгізіледі (мысалы, ЗиЛ–130 – 1, ЗиЛ–ММЗ–4520 – 2 және т.б.). Автомобиль үлгілерінің шифрленуі ерікті түрде жасалады. Бұдан басқа әрбір АКК аймағы мен бөліміне де шифр беріледі (1 – аймақ TҚ–1; 2 – аймақ ТҚ–2; 3 – аймақ АЖ; 4 –агрегатты бөлім және т.б.)

Статистикалық ақпараттың ауқымы түрі 1.1 – 1.4-кестеде көрсетілген. Автомобиль агрегаттарының, түйіндерінің және жүйелерінің істен шығуы бойынша ауқымын, ТҚ және АЖ АКК жылжымалы құрамының (ЖҚ) істен шығуын (1.1-кесте) қалыптастыру үшін аралық деректер ауқымына (1.4-кесте) техникалық қызметтің бірінші және жинақ құжаттамасынан ақпаратты енгізу керек.

Әрі қарай, аралық деректер ауқымы (1.4-кесте) мен жүріп өткен жол ауқымын (1.2-кесте) қолдана отырып, автомобильдердің агрегаттарының, түйіндерінің және жүйелерінің, ЖҚ АКК ТҚ және АЖ (1.1-кесте) істен шығуының негізгі ауқымы қалыптасады. Сонымен бірге, автомобильдің жүрген жолының пайдаланудан бастап істен шығу уақытына дейін (немесе ТҚ жасағанға дейін) келесі жолмен анықталады. Автомобильдің бір айлық жүрген жолын біліп (автомобильдің жүрген жолының айырмашылығы пайдалануға берілген уақытынан бастап 1 және 2-айлардың басына келеді). Ол үшін автомобильдің бір айлық жүрген жолын 30-ға бөлеміз де, істен шығу күніне көбейтеміз.

1.1- кесте

АКК автомобильдердің агрегаттарының, түйіндерінің және жүйелерінің істен шығу ауқымы және ТҚ пен

АЖ тоқтап тұруы

Автомобиль нөмірі (гараждық немесе мемлекеттік)	Автомобиль маркасының шифрі	Автомобиль агрегатының, түйінінің, жүйесінің шифрі	Істен шығу (бұзылу) күні (күні, айы, жылы)	Істен шығу (бұзылу) күніне дейінгі автокөліктің пайдалану кезінен бастап жүріп өткен жолы, мың. км	Тұрып қалу уақыты, сағат	ТБ жүргізу күні	ТБ жүргізу күніне дейінгі автомобильдің пайдалану кезінен бастап жүріп өткен жолы, мың. км
1	2	3	4	5	6	7	8
053	1	11	04.06.2012	135,5	6	-	-
053	1	09	12.08.2012	146,0	2	ТҚК-1	-
053	1	-	-		-	31.08.2012	149,6
053	1	66	19.09.2012	153,4	3,5	-	-
053	1	-	-	-	-	ТҚК-2	157,4
099	2	және т.б.	және т.б.	…	…	…	…
…	…	…	…	…	…	…	және т.б.

1.2-кесте