Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Харыылары.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
135.17 Кб
Скачать

II блок Тыва улустуң аас чогаалы Онаалга 1

Тодарадылгазы

Ылгалдыг талалары

Чижектер

Баллдар

Үлегер домактар дээрге амыдыралга хОй катап шылгаттынган билиг-мергежилди, арга-дуржулганы айтып турар, мерген бодалды допчу овур-хевир-биле үлегерлеп сөглээн чечен домак.

Кыска болгаш чиге сөглээн сургаал домак. Ийи-ийи эжеш одуруглуг, шүлүк тур-г

3 чижек

5 балл

Чечен сөстер дээрге төнген бодал илеретпес, уран-мерген сөс каттыжыышкыны

Чаӊгыс одуруглуг сөс кат-ы

3 чижек

Аразындан суг акпас

5 балл

Ниитизи-биле

10 балл

Онаалга 2

Үлегер домактар, чечен сөстер

Ажыглаан уран аргалар

Баллдары

1

Эпитет

1

2

Метафора

1

3

Эпитет

1

4

Деӊнелге

1

5

Деӊнелге

1

6

гипербола

1

Ниитизи-биле

6 балл

Онаалга 3

Тоолдуӊ ады

Маадырныӊ ады

Тоолдуӊ хевири

Баллдар

1

«Балыкчы Багай-оол»

Багай-оол

Анаа тоол

3

2

«Чеди иелиг Чес-Мыйыс»

Чес-Мыйыс

Дириг амытаннар дуг тоол

3

3

«Тос оолдуг Доктагана кадай»

Доктагана кадай

Хуулгаазын тоол

3

4

«Тос шилги аъттыг Өскүс-оол»

бе

Хуулгаазын тоол

3

5

«Танаа-Херел»

ашак

Маадырлыг тоол

3

Ниитизи-биле

15 балл

III блок. Чогаал сѳзүглелиниң сайгарылгазы Онаалга 1.

Бердинген чогаалдың аймаан, жанрын, тематиказын, идеязын тодарадыр.

Жанры

Проза

1 балл

Хевири

Чечен чугаа

1 балл

Тематиказы

Мөзү-шынар

1 балл

Идеязы

Дириг бойдуска камныг болуру, чарашсынары…

1 балл

Ниити баллы

4 балл

Онаалга 2

Чогаалдың сюжеди

Баллдары

Дүүшкүн

Куруглап чорааш чаӊгыс эликке душканы

1

Өөскүдүлге

Белеткенгеш, аӊны атканы

1

Дыӊзыгыышкын

Элик шошкуп чорупкан

1

Чештиниишкин

Атпайн барганынга сеткили амыраан

1

Ниитизи-биле

4 балл

Онаалга 3

Деӊнелгелер

Ажыглаан сорулгазы

Балл

Кыжырып, кочулаан-даа ышкаш кайгап алган турбушаан.

Шуткуп кылып каан тураскаал-даа ышкаш

Хөрээниӊ ишти хос, эктинден аар чүък дүжүрген ышкаш

Кандыг-ла-бир чаагай херек бүдүрүп каан дег.

Адар-оолдуӊ чазыпканынга хомудалын улам күштелдирип турар.

Аӊныӊ чаражы, адар-оолдуӊ частырыын минниринге идиг.

Атпайн барганынга өөрүшкү…

Частырыг кылбаанынга сагыжы ханганы

2 балл

2 балл

2 балл

2 балл

Ниитизи-биле

8 балл

Онаалга 4

Фразеологизмнер

Ажыглаан сорулгазы

Балл

Чилчии үзүлген, чөгели төнген.

Хөрээниӊ ишти хос,

эктинден аар чүък дүжүрген ышкаш

Шылай берген, аӊга таваржыр идегели читкен.

Атпайн барганынга өөрүшкү…

Атпайн барганынга өөрүшкү

2

2

2

Ниитизи-биле

6 балл

Онаалга 5

Пофесссионализмнер

Боозун хөлдээр, хараалды салыр, шыгаагаш, мажызын баскан, кавындылап адар

Баллдар

5

Терминнер

Хараал, чамык, мажы, сыгыр-октуг

Ниитизи-биле

5 балл