- •9 Класс
- •I блок. Литература теориязы, литература тѳѳгүзү
- •Онаалга 2
- •Онаалга 3
- •II блок Тыва улустуң аас чогаалы
- •III блок. Чогаал сѳзүглелиниң сайгарылгазы
- •I блок. Литература теориязы, литература тѳѳгүзү Онаалга 1
- •Онаалга 2
- •Онаалга 3
- •II блок Тыва улустуң аас чогаалы Онаалга 1
- •Онаалга 2
- •Онаалга 3
- •III блок. Чогаал сѳзүглелиниң сайгарылгазы Онаалга 1.
- •Онаалга 3
7-8 класс
-
Дүрүмнери (үжүүн айтыр)
Терминнери (адын бижиир)
А
Деӊнелге
В
басня
-
1
2
3
4
В
Г
А
Б
-
Алдын бүрү чаашкын бооп,
Аяар ыржым саарлып туру.
Туман өӊнүг бизиргей кат
Дунааргай, куу, агаарда бош
-
Чурумалдыг арга
Ады
Чогаалга ужур-дузазы
Сентябрь ай - чурукчу
Шевер чажыт хол
Хевис аргып эгеледи
Кадак дээр
Кастар далбый болу берген
Кыйгыржыр-даа
Метафора
Эпитет
Метафора
Эпитет
Метафора
Диригжидилге
Бойдуста өскерлиишкиннер, ооӊ чаражы…
Дээп болбас өрген, артап болбас өрген, эът докпак, алдын терек
-
Автор
Чогаалдыӊ ады (үжүүн айтыр)
Жанры
Хевири
1
Д
Шүлүк
Шүлүк
2
В
Шүлүк
Шүлүк
3
А
Шүлүк
Шүлүк
4
Б
Проза
Тоожу
5
Г
Шии
Драма
-
Автор
Чогаалдыӊ ады
Маадырныӊ ады
К. Кудажы
Тараа
Гарри Фримен
М. Доржу
Дайынныг кино көргеш
Матрена угбай
Сюжедин тодарадыр:
-
Сюжеттиӊ кезектери
Тайылбыры
Дүүшкүн
Орлан-оол боо тывар хүлээлге алган. Кырган-ачазы боо тударын чөпшээревээн
Өөскүдүлге
Орлан-оол боону оорлап алыр деп шиитпирлээр. Ээн өгде боо-биле үрелдежип олурар.
Дыӊзыгыышкын
Боо хенертен чык-ла дээр. Аяк бузулган, анайын адып ал часкан.
Чештиниишкин
Чугаа дыӊнавас болза айыылдыг деп медереп миннири.
9 Класс
I блок. Литература теориязы, литература тѳѳгүзү
Онаалга 1
Шүлүк дээрге тускай хемчээлдиг, аянныг кылдыр организастаттынган системалыг чугаа болур. Ооӊ кол ылгалы чугааны тус-тус одуругларга таарыштыр аяннаштырганы болгаш одуругларныӊ хемчээлиниӊ деӊи болур. |
1 балл
|
|
1-ги чижек: «Авамга» 2-ги чижек: |
Автору – А. Даржай Автору – |
4 балл
|
Ниитизи-биле |
5 балл |
|
Онаалга 2
Автору |
Чогаалдыӊ ады (үжүк-биле айтыр) |
Жанры |
Хевири |
Баллдар |
1. С. Пюрбю |
Б |
Шүлүк |
Шүлүк |
3 |
2. М. Доржу |
А |
Проза |
Чечен чугаа |
3 |
3. М. Күжүгет |
Г |
Шүлүк |
Шүлүк |
3 |
4. К. Кудажы |
Д |
Шии |
Драма |
3 |
5. Ш. Суваӊ |
В |
Проза |
Чечен чугаа |
3 |
Ниитизи-биле |
15 балл |
|||
Онаалга 3
Автору |
Чогаалдыӊ ады |
Жанры |
Хевири |
Маадырларныӊ ады |
Баллдар |
В. Көк-оол |
«Самбажык» |
шии |
драма |
Оппуккай, Кызыӊнай |
6 балл |
Ниитизи-биле |
6 балл |
||||
II блок Тыва улустуң аас чогаалы
Онаалга 1
Ыр дээрге кижиниӊ сеткил-хөӊнүн илереткен, шүлүк тургузуглуг, шөйдүнчек аялга-биле ырлаарынга таарыштыр чогааттынган, оран-чурт, ажыл-агый, амыдырал-чуртталга, ынакшыл дугайында лириктиг уткалыг улустуӊ аас чогаалыныӊ бир хевири |
1 балл
|
|
Кожамык дээрге дүрген темп-биле күүседир, ынакшыл дугайында, кижилерниӊ кандыг-бир четпестериниӊ дугайында лириктиг, шоодуглуг, кочулалдыг баштак чогаалдар-дыр. |
1 балл
|
|
1-ги ыр: «Межегей» 2-ги ыр: «Самагалдай» |
Кожамык чижээ |
|
Талаар-ла мен, хоржок-ла мен. Даӊгырактыг талам-на бар. Даӊгырактыг таламайдан Дадаазыныӊ эгидип ал! |
3 балл
|
|
Ниитизи-биле |
5 балл |
|
Онаалга 2
Чогаалдыӊ ады |
Хевири |
Маадырларныӊ аттары |
|
А) «Үгер канчап дээрже үне бергенил» |
Тоолчургу чугаа |
---------------- |
2 |
Б) «Амыр-Санаа дугайында төөгү чугаа» |
Төөгү чугаа |
Амыр-Санаа, Шүшпеӊ-Бег |
4
|
Ниитизи-биле |
6 балл |
||
Онаалга 3
Алгыш-йөрээлдер дээрге чоннуӊ амыдыралы-биле холбаалыг өндүр улуг болгаш өске-даа сүзүктүг чүүлдерге тураскааткан шүлүк тургузуглуг аас чогаалыныӊ биче хевиринге хамааржыр уран сөс болур. |
1 балл
|
||||
Бөлүктери: алгыш-йөрээлдер, чалбарыглар, макталдар |
3 балл
|
||||
А |
Б |
В |
Г |
Д |
|
йөрээл |
чалбарыы |
мактал |
чалбарыг |
мактал |
5 балл |
Ниитизи-биле |
9 балл |
||||
