7. Мяккі знак не пішацца:

а) пасля ж, дж, ч, ш, р, ц (не з т мяккага), д, т, б, в, м, п, ф: дождж, ноч, мыш, цар, купец, голуб, п’едэстал, сям’я;

б) у словах менш,зменшыць, пераменшыць;

в) пасля з, с, ц, дз перад мяккімі зычнымі, калі пры змене формы таго ж слова (або пры замене яго другім словам таго ж кораня) нельга паставіць гэтыя з, с, ц, дз перад цвёрдым зычным: песня – песні – песнямі, звер – зверам – звяроў, свет – свяціць – асвятленне, дзверы – дзвярэй, чацвер – чацвяргом;

г) пры падаўжэнні і падваенні зычных: насенне, ралля, галлё, калоссе, ззяць;

д) у прыметніках з суфіксам -ск-, утвораных ад назоўнікаў на –нь (калі гэта не назва месяца і не слова восень): конскі (конь), астраханскі (Астрахань), любанскі (Любань), цянь-шанскі (Цянь-Шань).

16. Правапіс апострафа

Выпішы правільна слова. Падкрэслі апостраф. Запішы два прыклады.

Рабі так:

Пішу правільна	Тлумачу	Прыклады
пад’езд	пасля прыстаўкі на зычны перад е	ад’езд аб’езд

!Запомні!

1. Апостраф пішацца пры асобным вымаўленні зычных з наступным галосным:

а) пасля прыставак, якія заканчваюцца на зычную, перад е, ё, ю, я і націскным і: ад’езд, аб’ём, аб’ява, пад’ёмны, між’ярусны, аб’інець, ін’екцыя;

б) у сярэдзіне слова пасля б, в, м, п, ф, г, к, х, д, т, р перад літарамі е, ё, і, ю, я: б’ецца, вераб’і, інтэрв’ю, сям’я, куп’ё, п’юць, бар’ер, надвор’е, Грыгор’еў;

в) у складаных словах з першай часткай двух-, трох-, чатырох-, шмат- перад літарамі е, ё, ю, я: двух’ярусны, трох’ярусны, шмат’ядзерны, шмат’ёмісты.

2. Апостраф не пішацца:

а) пасля ў (у нескладовага) перад літарамі е, ё, і, ю, я: абаўецца, салаўі;

б) у складаных і складанаскарочаных словах: цэхячэйка, трэд-юніёны.

17. Ужыванне вялікай і малой літары

Выпішы правільна слова. Падкрэслі літару. Запішы два прыклады.

Рабі так:

Пішу правільна	Тлумачу	Прыклады
атрымаў Нобелеўскую прэмію	адносныя прыметнікі, утвораныя ад імён і прозвішчаў, псеўданімаў, калі такія прыметнікі ўваходзяць у склад састаўных уласных назваў	Купалаўская прэмія

!Запомні!

1. З вялікай літары пішуцца:

а) першае слова пасля клічніка, якім выдзяляецца зваротак, а таксама выклічнік у пачатку сказа: Зямля Беларусі! Табой мы сагрэты, ніколі не сходзіш ты з нашых вачэй (П.Броўка).

2. Па традыцыі з вялікай літары пачынаецца кожны новы радок (першае слова) у вершаваных тэкстах:

Дагарэў за брамай небакрай,

Месяц паміж воблачкаў плыве… (У.Караткевіч).

3. З вялікай літары пішацца першае слова пасля двукроп’я:

а) у пачатку простай мовы: Ён падумаў: «Ніхто цябе не бачыць, ніхто не ведае, якая ты слаўная і мілая, – і дадаў: – Дурні яны!» (Я.Колас);

б) у пачатку цытаты, якая з’яўляецца самастойным сказам: П.Глебка з поўнай падставай пісаў: «Лірычную плынь унёс у нашу празаічную мову М.Лынькоў» (ЛіМ);

 Калі цытата ўключаецца ў просты ці складаны сказ у якасці яго граматычнай часткі, тады яна пачынаецца з малой літары: Якуб Колас справядліва ўказваў, што «родная мова – гэта першая крыніца, праз якую мы пазнаём жыццё і акаляючы нас свет» (ЛіМ)