III. Жүргізілетін емнің фармакологиялық әсерінің динамикасын бағалау үшін негізгі клиникалық-лабораториялық көрсеткіштері

№

Дәрілік препарат

Тағайындалған препараттардың әсерінің белгілі бағалау әдістері

Көрсеткіштер, науқасқа жүргізілген ем әсеріне баға беру

Динамикасы

1

Диакарб

1. Клиникалық көріністер: тырысулық белгілер, бас ауыру, тітіркенгіштік, жалпы мазасыздық, ұйқының бұзылуы.

2. Неврологиялық статус мәліметтері

3. Аспаптық зерттеулер Патологиялық ЭЭГ (05.11.2005):мидың жетілмеуіне байланысты белгілер айқын емес диффенциялық өзгерістер мидың ортаңғы құрылымының дисфункциясы түрінде самай аймағында орналасқан тіркемелерде Q-Q белсенділігімен көрініс берген.

• Тырысулық синдромның басылуы,

• бас ішілік гипертензия белгілерінің азаюы (бас ауыру, тітіркенгіштік)

жақсару

2

Аспаркам

1. Клиникалық көріністер:

тырысулық белгілер, бас ауыру, тітіркенгіштік, жалпы мазасыздық, ұйқының бұзылуы.

2. Неврологиялық статус мәліметтері

3. Аспаптық зерттеулер Патологиялық ЭЭГ (05.11.2005) нәтижесі.

• Тырысулық синдромның басылуы,

• бас ішілік гипертензия белгілерінің азаюы (бас ауыру, тітіркенгіштік)

жақсару

3

Актовегин

1. Клиникалық көріністер: тырысулық белгілер, бас ауыру, тітіркенгіштік, жалпы мазасыздық, ұйқының бұзылуы.

2. Аспаптық зерттеулер

Патологиялық ЭЭГ (05.11.2005) нәтижесі.

• Гликоза мен оттегі сіңірілуінің жақсаруы нәтижесінде клиникалық көріністер азайып, науқастың ұйқы реттілігі жақсару бар.

жақсару

4

Кавинтон

1. Клиникалық көріністер: тырысулық белгілер, бас ауыру, тітіркенгіштік, жалпы мазасыздық, ұйқының бұзылуы.

2. Лабораториялық зерттеулер:

БхА (07.11.05) қорытындысы: Ca 2,5 ммоль/л, Р 1,6 ммоль/л

3. Аспаптық зерттеулер

Патологиялық ЭЭГ (05.11.2005) нәтижесі.

• Ми қан айналымының жақсаруымен антиоксиданттық әсер көрсетуінің арқасында тырысулық белгілер мен тітіркенгіштік азайған.

жақсару

5

Ново-пассит

1. Клиникалық көріністер:

бас ауыру, тітіркенгіштік, жалпы мазасыздық, ұйқының бұзылуы.

• Баланың түнгі ұйқысы ретке келіп, мазасыздық басылған.

жақсару

6

Вит В1

1. Клиникалық көріністер:

бас ауыру, тітіркенгіштік, жалпы мазасыздық, ұйқының бұзылуы.

• Баланың түнгі ұйқысы ретке келіп, мазасыздық, әлсіздік басылған.

жақсару

№

Дәрілік заттар

Фармакотерапияның асқынулары

Қарсы көрсеткіштері

Алдын алу шаралары мен коррециялау

1

Дикарб (Diacarb)

- парестезиялар, естудің бұзылуы немесе құлақтағы шуыл, ұйқышылдық және бағдарсыздық, әлсіз салдану, көз қарығуы

- тәбеттің жоғалуы, жүрек айнуы, құсу, іш өту, дәмнің бұзылуы, шөліркеу, диарея, полиурия, мелана

- метаболизмдік ацидоз және электролитті теңгерімнің бұзылуы

- уақытша жақыннан көрмеу

- есекжем, анафилаксия, анафилактикалық шок

- бауыр түйілуі, гепатит, холестаздық сарғаю, шұғыл дамыған бауыр некрозына дейінгі бауыр жеткіліксіздігі

- бүйрек түйілуі, бауыр және бүйрек жеткіліксіздігі

- кристаллурия, нефролитиаз, несептас ауруы, гематурия, глюкозурия

- дене температурасының көтерілуі

- бас ауыруы, бас айналуы, шаршағыштық, ашушаңдық, депрессия, либидо төмендеуі, ұйқышылдық

- естудің бұзылуы және құлақтағы шуыл

- гематурия, глюкозурия, агранулоцитоз, тромбоцитопения, лейкопения және апластикалық анемия, тромбоцитарлы пурпура, сүйек кемігі жеткіліксіздігі, панцитопения, полиморфты эритема түріндегі бөртпе

- Стивенса-Джонсон синдромы, Лайелл синдромы.

Абсолютті қарсы көрсеткіш:

- препарат компоненттеріне немесе сульфонамидтерге жоғары сезімталдық

Салыстырмалы түрде қарсы көрсеткіштер:

-қансарысуындағы натрий және калий деңгейінің төмендеуі

- бауыр және бүйрек функциясының бұзылуы

- бүйрек үсті безінің жеткіліксіздігі

-гиперхлорэмиялық ацидоз

- созылмалы қалпына келмейтін жабық бұрышты глаукома (ұзақ емдегенде)

- несептас ауруы

- жүктілік және лактация кезеңі

Айрықша нұсқаулар

Препарат ацидозды туындатуы мүмкін, сондықтан өкпе эмболиясы және өкпе эмфиземасы бар науқастарда сақтықпен қолданылуы керек. Препарат несепті алкализдейді.

Ацетазоламид қант диабеті бар пациенттерге сақтықпен қабылдау керек, өйткені гипергликемия қаупі артады.

Дозаны арттыру диурездің артуына алып келмейді, бірақ ұйқышылдық және/немесе парестезия жағдайын арттыруы мүмкін.

Емдеу басында, емдеу аралығындағы тұрақты үзілістер кезінде де қан көрінісін және тромбоциттерді, сондай-ақ су-электролитті және қышқылды-сілтілі теңгерім көріністерін тұрақты бақылау ұсынылады.

Қан жасушаларының формалық элементтерінің мөлшері бірден төмендеген кезде немесе уыттылықтың пайда болуы теріде көрінсе ацетазоламидпен емдеуді тез арада тоқтату керек.

1. дәрілік заттың мөлшерін дұрыс таңдау

2 – 3 жас: тәулігіне 50 – 125 мг 1 – 2 қабылдауға;

Балаларға тәулігіне 750 мг жоғары дозада қабылдауға болмайды.

2. балаға арналған жеке мөлшерін есептеп тағайындау

¼ күніне 1 рет тағайындау. 3 күн бойы қабылдап, 2 күн үзіліс жасап осы тәртіппен қайталап жалғастыру.

3. жанама әсерлері пайда болған жағдайда препаратты қабылдауды тоқтату

4. Ацетазоламидпен ұзақ емдеу жоспарлаған кезде арнайы сақтық шаралар ұсынылады. Пациенттерді теріге қандай да бір ерекше бөртулер пайда болған кезде дәрігере жүгіну керектігі жөнінде ескерту керек.

2

Аспаркам

(Asparkam)

- жүрек айнуы, құсу, диарея, ұйқы безі аумағында жайсыздықты немесе ашытуды сезіну (анацидті гастриті немесе холециститі бар науқастарда)

- атриовентрикулярлық блокада

- парадоксальді реакция (экстрасистола санының ұлғаюы)

- гиперкалиемия (жүрек айну, құсу, диарея, парастезия)

- гипермагниемия (беттің қызаруы, шөлдеу сезімі, артериялық қысымның төмендеуі, гипорефлексия, бұлшықеттің әлсіздігі, қатты шаршағыштық, тыныс алудың бәсеңдеуі, құрысу, парез, кома).

- препаратқа жоғары сезімталдық

- амин қышқылдары алмасуының бұзылуы

- артериялық гипотензия

- жедел және созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі

- гиперкалиемия

- гипермагниемия

- атриовентрикулярлық өткізгіштіктің (AV I-III дәрежелі) бұзылуы

- ауыр миастения

- жедел метаболизмдік ацидоз

- сусыздану (эксикоз)

- гемолиз

- Аддисон ауруы

- олигурия

- анурия.

Сақтықпен: жүктілік (әсіресе I триместр), лактация кезеңі, гипофосфатемия, несеп-тас диатезі (кальций, магний және аммоний фосфаты алмасуы бұзылуымен байланысты).

1. дәрілік заттың мөлшерін дұрыс таңдау

2. балаға арналған жеке мөлшерін есептеп тағайындау

¼ күніне 1 рет тағайындау

3. жанама әсерлері пайда болған жағдайда препаратты қабылдауды тоқтату

3

Актовегин

(Actovegin)

Иммундық жүйе тарапынан

сирек: аллергиялық реакциялар (дәрілік қызба, анафилактикалық шок симптомдары)

Тері және тері асты тіндері тарапынан болған бұзылу

сирек: есекжем, қызару

Абсолютті қарсы көрсеткіш:

Актовегин препаратының компоненттеріне аса жоғары сезімталдық

Салыстырмалы, инфузиялық емге жалпы қарсы көрсетілімдер:

декомпенсацияланған жүрек жеткіліксіздігі, өкпе ісінуі, олигурия, анурия, гипергидратация.

Айрықша нұсқаулар:

*Анафилактикалық реакциялардың пайда болуы мүмкін екеніне орай, емдеуді бастар алдында сынама инъекция (бұлшықет ішіне 2 мл) жасау ұсынылады.

*Инфузиялық қолдану үшін Актовегин, инъекцияға арналған ерітіндісін изотониялық натрий хлориді ерітіндісіне немесе 5% глюкоза ерітіндісіне қосуға болады.

1. дәрілік заттың мөлшерін дұрыс таңдау

2. балаға арналған жеке мөлшерін есептеп тағайындау

3. жанама әсерлері пайда болған жағдайда препаратты қабылдауды тоқтату

4

Кавинтон

(Cavinton)

Жағымсыз реакциялары туындау жиілігі көрсетіле отырып берілген.

Жиі емес (>1/1000 - <1/100)

- бас ауыру, бас айналу

- гипотензия

- ауыздың құрғауы, жүрек айну, іш тұсының жайсыздығы

- гиперхолестеринемия

Сирек (>1/10 000 – <1/1000)

- бас айналу, дисгевзия, мелшию, гемипарез, ұйқышылдық, амнезия

- ұйқысыздық, ұйқының бұзылуы, мазасыздық

- тәбеттің нашарлауы, анорексия, қант диабеті, іштің ауыруы, іш қату, диспепсия, құсу

- көру жүйкесі бүртігінің ісінуі

- гиперакузия, гипоакузия, құлақтың шыңылдауы

- ишемия, миокард инфарктісі, жүктемелік стенокардия, брадикардия, тахикардия, экстрасистолия, гипертензия, электрокардиограммада ST сегментінің депрессиясы, тромбофлебит

- эритема, гипергидроз, қышыну, есекжем, бөртпе

- астения, жалпы әлсіздік, «ысынулар»

-лейкопения, тромбоцитопения, эозинофилия

- қанда триглицеридтер деңгейінің жоғарылауы, бауыр ферменттері белсенділігінің артуы

Өте сирек (<1/10 000)

- аллергиялық реакциялар, конъюнктива гиперемиясы, дерматит, гипотермия

- эйфория, депрессия, тремор, құрысулар

- дисфагия, стоматит

- кеуде қусындағы жайсыздық, аритмия, жүрекшелер фибрилляциясы

- анемия, эритроциттер агглютинациясы, лейкоцитоз, лейкопения, эритроцитопения, протромбин уақытының қысқаруы

- дене салмағының жоғарлауы

- препараттың қандай да болсын компонентіне жоғары сезімталдық

- жүрек ырғағының айқын бұзылулары, жүректің ишемиялық ауруы

-геморрагиялық инсульттің жедел сатысы

- туа біткен глюкоза, галактоза, лактоза жақпаушылығы, лактаза жеткіліксіздігі

- жүктілік және лактация кезеңі

- 18 жасқа дейінгі балалар (көрсеткіш бойынша жеке қарастырылуы тиіс)

1. дәрілік заттың мөлшерін дұрыс таңдау

2. балаға арналған жеке мөлшерін есептеп тағайындау

3. жанама әсерлері пайда болған жағдайда препаратты қабылдауды тоқтату және басқа препаратпен алмастыру

5

Ново-пассит

- бас айналу

-шаршағыштық, ұйқышылдық

- аллергиялық реакциялар, экзантема

-жүрек айну, құсу, түйілулер, қыжыл, диарея, іш қату

- зейінділіктің төмендеуі

Барлық жағымсыз әсерлердің белгілері препаратты тоқтатқаннан кейін тез жоғалады.

-препарат компоненттеріне, әсіресе гвайфенезинге жекеше жоғары сезімталдық

- миастения

- эпилепсия

- 18 жасқа дейінгі балалар (жеке, көрсеткіштер бойынша қарастырылуы тиіс)

Айрықша нұсқаулар:

Препаратты асқазан-ішек жолының жедел ауруларында, бауыр функциясының күрделі бұзылуларында, ОЖЖ интоксикациясы кезінде абайлап қолдану керек.

Сирек кездесетін тұқым қуалаған галактоза көтере алмаушылығы, туа біткен лактаза жеткіліксіздігі немесе глюкоза-галактоза мальабсорбциясы синдромы бар пациенттерге препарат таблеткаларын қабылдауға болмайды.

1. дәрілік заттың мөлшерін дұрыс таңдау

2. балаға арналған жеке мөлшерін есептеп тағайындау

3. жанама әсерлері пайда болған жағдайда препаратты қабылдауды тоқтату, басқа препаратпен алмастыру

6

Вит В1

- тахикардия, жүрек қағуын сезіну, коллапс

- бас ауыру, бас айналу, мазасыздық, парастезиялар

- көру жүйкесінің зақымдануы

- тыныс алу қиындауы, ентігу

- жұтудың қиындауы, жүрек айнуы, ішек геморрагиялары

- гиперемия, қышыну

- дерматит, бөртпе, есекжем, Квинке ісінуі, құрысулары бар бронх демікпесінің ұстамалары, анафилаксиялық шок

- бауыр ферменттері белсенділігінің бұзылуы

- жалпы бұзылулар: қатты терлеу, қалтырау, тремор, жалпы әлсіздік, ісінулер, қызба

- инъекция орнындағы реакциялар: бөртулер, қышыну

-препарат компоненттеріне жоғары сезімталдық

- аллергиялық аурулар

- идиосинкразия

- әйелдердегі климакс алдындағы және климактериялық кезең

- 8 жасқа дейінгі балалар (жеке, көрсеткіштер бойынша қарастырылуы тиіс).

Айрықша нұсқаулар:

*В1 витаминінің тәуліктік қажеттілігі: балаларға, жасына байланысты – 0,3-0,5 мг.

*Тиамин хлориді ерітіндісін парентеральді қолданар алдында міндетті түрде препаратқа жекелей сезімталдылыққа тері сынамасын жүргізу керек. 

*Бұлшықетішілік және теріастылық инъекциялар ерітіндінің рН төмен болғандықтан ауыртатын болып келеді.

*Балаларға әдетте тиамин хлоридінің 2,5 % ерітіндісін қолданады.

*8 жастан асқан балаларға 5 % ерітіндіні енгізуге болады.

4. дәрілік заттың мөлшерін дұрыс таңдау

5. балаға арналған жеке мөлшерін есептеп тағайындау

6. жанама әсерлері пайда болған жағдайда препаратты қабылдауды тоқтату, басқа препаратпен алмастыру