12. Білім және «тәуелсіздік толғауы» Жолдау – Послание

Елбасы Жолдауы – Послание Президента Жолдауда ең басты мәселелер көрініс тапты.

– В Послании отражены самые необходимые вопросы.

Елбасының жыл сайынғы халыққа Жолдауы – Қазақстанның кез келген тұрғыны үшін маңызды оқиға. – Ежегодное Послание Президента страны народу Казахстана – важное событие для любого жителя республики.

Толғау – толгау (петь эпические сказания) терең толғау – глубокое размышление

кеңінен толғау керек – нужно как следует поразмыслить

Толғауы тоқсан қызыл тіл – всемогущий язык (букв. красноречие на девяносто ладов)

Киелі – святой; имеющий духа (покровителя) киелі үй – дом, которому покровительствует добрый дух

киелі күш – священная сила киелі мекен – обетованная земля

Жылнама – ежегодник; летопись

жылнама жазу – писать летопись

Көптеген жылнамалар сақталмады. – Боль- шинство летописей не сохранились.

Өмір бойы білім алу – учиться всю жизнь

өткенді қайталау – повторить пройденное

Білім алуды тоқтату мүмкін емес. – Невозможно

перестать учиться.

Өмір бойы білім алу керек. – Нужно учиться всю жизнь.

Мамандық алмастыру – сменить специаль- ность

маман – специалист мамандық – профессия

біліксіз қызметкер – некомпетентный сотрудник Ол мамандығын әлденеше рет өзгертті. – Он много раз менял свою профессию.

Сенің мамандығың қандай? – Какая у тебя специальность?

Маған өз мамандығым ұнайды. – Мне нравиться своя специальность.

Өзін сынап көру – самопроверка сынап көру – проверить қызығушылық – интерес

өз ойын іске асыру – достичь желаемого

Өзін мойындату – самопризнание

мойындау – признать

бұл кісіні мойындау – признать этого человека Біздің мемлекеттің халықаралық аренада беделі жоғары. – Авторитет нашего государства на международной арене высок.

Бізбен басқа елдер санасады. – Другие государства с нами считаются.

Мен болашақта өз еліме еңбегімді сіңіргім келеді. – В будущем я хочу принести пользу своему народу.

12. Колледжге барсам ба екен?

Кәсіптік білім – профильное образование ^{техникалық білім – техническое образование}

орта білім – среднее образование

кәсіптік білім алу – получить профильное образование

Мен колледжде оқимын. – Я учусь в колледже. Сенің орта білімің бар ма? – У тебя есть среднее образование?

Колледжде техникалық білім алуға болады. – В колледже можно получить техническое образование.

Арнайы дайындық – специальнаяподготовка арнайы дайындық тобы – специальная группа подготовки

дайындық курсы – подготовительный курс

Мен дайындық курсында оқимын. – Я учусь на курсе подготовки.

Дайындық курсында оқу маған ұнайды. – Мне нравится учиться на подготовительном курсе.

Мен екінші топта оқимын. – Я учусь во второй группе.

Мамандықты меңгеру – освоить профессию жетік меңгеру – освоить в совершенстве меңгеру үшін – для освоения

кәсіптікбілімберужүйесі – системапрофильного образования

Бағдарламашы мамандығын қалай игеруге болады?– Какосвоитьпрофессиюпрограммиста? Маған өз мамандығым ұнайды. – Мне нравится своя специальность.

Оқуды жалғастыру – продолжить учебу

оқу – учеба

ақылы бөлім – платное обучение сырттай оқу – заочное обучение

Жоғары білімге қадам – шаг к высшему образованию

Ол оқуын сырттай бөлімде жалғастырады. – Он продолжит учебу на заочном отделении.

Мамандар тапшылығы – нехватка специа- листов

біліктілікті арттыру – повышение квалификации білікті мамандар тапшылығы – нехватка квалифицированных специалистов

Сұранысқа ие – в спросе

сұраныс – спрос ұсыныс – предложение

жоғары сұраныс – высокий спрос ынтымақтастық – солидарность еңбек нарығы – трудовой рынок қызмет көрсету – оказать услугу стандарттау – стандартизация

техникалық мамандықтар – технические специальности

Мамандыққа қызығу – интерес к профессии

қызығу – интересоваться

мамандық таңдау – выбрать профессию

жаныңа жақын мамандықты таңдау – выбрать профессию по душе

Қандай мамандықты таңдайсың? – Какую профессию выберешь?

Кез келген адамға мамандық таңдаудың маңызы аса зор. – Для любого человека вы- бор профессии имеет большое значение.

Ата-ана кеңесі – совет родителей

кеңес – совет жиналыс – собрание мәселе – проблема

педагогикалық кеңес – совет учителей

ата-ана жиналысы – родительское собрание Мектеп отырысына ата-аналар қатысты. – На заседании школы присутствовали родители.

12. ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯ ЖЕТІСТІКТЕРІ

Заманауи технология – современная тех- нология

ақпараттық технология – информационная технология

ақпараттық нарық – информационный рынок жаңа технология – новая технология нанотехнологиялардың даму қарқыны – темп развития нанотехнологии

Ақпараттық жүйе – информационная сис- тема

жүйе – система

ақпараттық жүйелер – информационные сис- темы

ақпараттық жүйе түрлері – виды систем инфор- мации

бағдарламалық қамтамасыздандыру – про- граммное обеспечение

Ақпараттық есептеу техникасы – инфор- мационная вычислительная техника

есептеу техникасы – техника счета

комьпютер бағдарламалары – комьпютерные программы

электрондық есептеуіш техника – электронная вычислительная техника

Адам құқығы – права человека

құқық – право

негізгі құқық – основное право құқықтық мүдде – правовой статус құқығын қоғау – защищать право

құқықтық мемлекет – правовое государство

Адам құқығы – ол әрбір адамның өз мүд- делерін заң шеңберінде жүзеге асыру мүмкіндігі. – Права человека – это неотъем- лемые права каждого человека.

Таныс/бейтаныс құбылыстар – знакомые/ незнакомые явления

жер сілкінісі – землетрясение найзағай – молния

таңқалдырады – вызывают удивление биосфераның ластануы – загрязнение биосферы қарапайым табиғи құбылыстар – простейшие природные явления

табиғи апаттар – природные катастрофы физикалық құбылыстар – физические явления

Озық тәжірибе – передовой опыт

тәжірибе – опыт

мектеп тәжірибесі – школьная практика педагогикалық тәжірибе – педагогический опыт ұстаздардың жетістігі – успех учителей тәжірибелі ұстаздар – опытные учителя тәжірибе түрлері – виды опытов

тәжірибелі ұстаздар – опытные преподаватели

Көзді ашып-жұмғанша – в миг, мгновенно, мигом, незаметно

Мектептегі жылдар көзді-ашып жұмғанша өте шықты. – Школьные годы пролетели незаметно. Олардың уақыты қас қағымда-ақ өте шығады. – Их время пролетит мигом.

Әрбір уақытты бекерге жібермей оқу керек. – Надо учиться не тратя время в пустую.

12. СУРЕТ ГАЛЕРЕЯСЫНА САЯХАТ

Негізін салушы – основоположник Қазақстанның суретшілер Одағы – Союз художников Казахстана

Қазақ ұлттық сурет мектебінің негізін салушы. – Основоположник казахской национальной школы живописи.

Мұражай Қазақстандағы көркемсурет пен қолданбалы өнер туындыларының өте үлкен коллекциясына ие. – Музей обладает большой коллекцией изобразительного и прикладного искусства Казахстана.