Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Учебник.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
957.5 Кб
Скачать

III.Переведите

Сделайте грамматический разбор каждого слова; переведите предложения на русский язык:

    1. Poena maoir absorbet minōrem.

    2. Peccāta contra natūram sunt gravissĭma.

    3. Iustitia debet esse libĕra, quia nihil iniquius venāli iustitiā (est).

    4. In criminalĭbus causis probatiōnes debent esse luce clariōres.

    5. Facta sunt potentiōra verbis.

-139-

    1. Mulier maiōre fulgēre debet honestāte, quam vir.

    2. Lex est tutissĭma cassis, sub clypeo legis nemo dicipĭtur.

    3. Nemo ex suo delicto meliōrem suam condiciōnem facĕre potest.

(Ulp.)

    1. Leges natūrae perfectissĭmae sunt et immutabĭles.

    2. In multis iuris nostri articŭlis deterior est condicio feminārum, quam

masculōrum. (Pap.)

    1. Posteriōra derogant priorĭbus.

  1. .In iudiciis minōri aetāti succurrĭtur.

13. Impunĭtas semper ad deteriōra invītat.

14. Mulier tunc credĭtur, cum alĭter verĭtas erui non potest.

15. Exempla verbis sunt utiliōra.

Переведите текст

O tempŏra, o mores! Res publĭca Romāna in magno pericŭlo est! Catilīna,

vir malus, consul esse desidĕrat, consŭles, praetōres, quaestōres interficĕre

studet. Catilīnae caedes, rapīnae, discordia civium, bella intestīna grata sunt,

civĭbus bonis perniciem et mortem parat. Iam exercĭtum contra Romam parātum

in Etruria habet. Senatōres in senātu de rebus publĭcis dispŭtant. Cicerōni consilia

Catilīnae iam nota sunt, ităque oratiōnem habet, quā de Catilinae coniuratiōne

senatorĭbus enarrat. Catilīna, qui in senātu adest, Cicerōnis oratiōne permōtus et perterrĭtus Romam relinquit et ad exercĭtum suum fugit.

Romāni Cicerōnem patrem patriae appellant, nam patriam pericŭlo libĕrat.

Memoriā verba tenēte: “Salus rei publĭcae – suprēma lex!”

Комментарии к тексту

res publĭca – государство

de rebus publĭcis – о государственных делах

in senatu – в сенате

bella intestīna – междуусобные войны

pernicies, ēi,f – гибель, уничтожение

quā – в которой

-140-

IV.Выучите термины

1.In dubio mitius. При сомнении более мягкое решениею

2.Mores maiōrum. Обычаи предков (неписаные законы).

3.Vis maior. Непреодолимая сила.

4.Reformatio in peius. Изменение к худшему (применение высшей

судебной инстанцией более строгой санкции

по делу, рассматриваемому ею по жалобе

осужденного).

5.Culpa levissĭma. Неосторожность (легчайшая вина).

6.In maxĭma potentia minĭma Чем выше (сильнее) власть, тем меньше

licentia. свободы.

7.A priōri. Из предыдущего (ранее известного).

8.A posteriōri. Из последующего (из опыта).

9.Corruptio optĭmi pessĭma. Падение лучшего – самое худшее падение.

10.Incognĭto. Скрытно, под вымышленным именем.

11.Alĭbi. В другом месте (в момент преступления).

12. Salus populi – suprema lex civitatis Благо народа – высший закон государства

-140-141-

ЗАДАНИЕ № 13

для индивидуального контроля и самостоятельной работы

Сделайте грамматический разбор каждого слова.

Переведите предложения на русский язык.

  1. Favorabiliōres rei potius, quam actōres habentur (Gai.)

  2. Qui appellat prior, agit (Paul.)

  3. Qui indignus est inferiōre ordĭne, indignior est superiōre (Pomp.)

  4. Multa ignoscendo fit potens potentior (Publ.Syr.)

  5. Graviōres mores sunt adulterium tantum, leviōres – omnes relĭqui Ulp.)

  6. Brevis vita est, sed in malis fit longior (Publ.Syr.)

  7. Semper in dubiis benigniōra praeferenda sunt (Gai.)

  8. Est res sanctissĭma civīlis sapientia (Ulp.)

  9. Femĭnae, nuptae clarissĭmis persōnis, clarissimārum personārum appellatiōne continentur (Ulp.)

  10. In publĭcis nihil est lege gravius, in privātis firmissĭmum est testamentum (Cic.)

  11. Miserrĭmum est arbitrio alterīus vivĕre (Publ.Syr.)

  12. Alter minōrem quantitātem, alter maiōrem petit (Gai.)

  13. Vilius argentum est auro, virtutĭbus – aurum (Hor.)

  14. Posteriōre testamento, quod iure factum est, superius rumpĭtur (Gai.)

  15. Ignorantis domĭni conditio deterior per procuratōrem fiĕri non debet (Paul.)

  16. Minus est, quam servus, domĭnus, qui servos timet (Publ.Syr.)

  17. Pessĭma libertas eōrum (тех) est, qui dediticiōrum numĕro sunt (Gai.)

  18. |Nero| - Extinguĕre hostem maxĭma est virtus ducis.

|Seneca| - Servāre cives maior est patriae patri (Sen.)

  1. Donatiōnis causa venditio facta pretio viliōre valet (Ulp.)

  1. Bona opinio homĭnum tutior pecuniā est (Publ.Syr.)

  2. Qui nondum viripotentes virgĭnes corrumpunt, humiliōres in metallum damnantur, honestiōres in insŭlam relegantur aut in exilium mittuntur (Paul.)

  3. Discipŭlus est priōris posterior dies(Publ.Syr.)

  4. Praeses provinciae maius imperium in eā ( в той) provinciā habet omnĭbus post princĭpem (Ulp.)

  5. Ubi omnis vita metus est, mors est optĭma (Publ.Syr.)

  6. Nemo ex sociis plus parte suā potest alienāre (Gai.)

  7. Ubi anĭmus errat, optĭmum est casum sequi.

27. Caeca est temerĭtas, quae petit casum ducem (Sen.)

  1. Minus iuris habent adoptīvi filii, quam naturāles (Inst.Iust.)

  2. Nihil est celerius, quam mens humāna.

  3. Nulla est terra patriā melior.

  4. Nihil est agri cultūra melius, nihil dulcius (Cic.)

  5. Honōres mutant mores, sed raro in meliōres.

  6. Proletarii erant (были) paurerrĭmi homĭnes in plebe Romāna.

  7. In dubio benigniōrem interpretatiōnem sequi non minus iustius est quam tutius (Marcell.).

-142-