4.1.16Фимоз,парафимоз.Клиникасы,диагностикасы,емі

Сүндетке отырғызылмаған ерлерде пенистің ұшы «күпек» атауымен белгілі тері қабықшамен жабылған. Фимоз кезінде күпектің тарылуы пайда болады, ол жыныстық мүшенің ұшында тығыз тартылып, қайтадан орнына еркін қайта алмайды. Фимоз табиғи көрініс болуы мүмкін. Мысалы, 4 жасқа дейінгі ұлдарда әдетте, күпекті ысыру қиын. Жас адамдарда, ерлерде фимоз көбінесе күпектің қабынуына (баланит) немесе қант диабеті секілді басқа ауруларға байланысты болады.

Парафимоз күпек жыныстық мүшенің ұшынан тыс ысырылып, оны қысқанда пайда болады. Күпек өзінің бастапқы жағдайына қайтпайды және пенистің ұшын жаппайды. Бұл ісінудің, ауырсынудың, пенистің ұшына қан келуінің шектелуіне апаруы мүмкін. Егер күпек өзінің табиғи орналасу жағдайына қайтпаса, күрделі асқынулар пайда болуы мүмкін.

Симптомдары

Фимоз, әдетте, ауырсынусыз өтеді. Дегенмен, күпектің тарылуында несеп шығару немесе жыныстық қызметте қиындықтар пайда болуы мүмкін. Сонымен қатар, фимоз кезінде ерлерге күпектің астындағы теріні тазалау қиынға түседі, бұл инфекциялардың пайда болуына ықпал етеді.

Парафимоз күпектің және жыныстық мүшенің ұшының ауырсынып, ісінуімен сипатталады. Пенистің ұшына қан келуінің ауыр тежелуі туралы күңгірт-күлгін түсіне қарап айтуға болады, бұл әдетте, шұғыл медициналық жәрдемді қажет етеді.

Диагностика

Дәрігер медициналық қарау кезінде фимозды және парафимозды анықтай алады.

Емдеу

Фимоздың симптомсыз өтуі емдеуді қажет етпейді. Бұл әсіресе, балалар үшін дұрыс. Егер ұлдарда фимоз өтпейтін болса, немесе несеп шығаруға / гигиенаға қатысты мәселелер пайда болса, гидрокортизон секілді емдейтін жақпа майларды қолдану тиімді болуы мүмкін. Жасөспірімдер мен ерлерде аурудың алдын алу үшін жеке гигиенаны қадағалау және инфекцияларды уақытылы емдеу жеткілікті болуы мүмкін. Қалған жағдайларда, тұрақты симптомдардың болуында да түзету операциясын (сүндетке отырғызу) жасау қажет.

Егер парафимоз кезінде күпек жыныстық мүшеден тыс ысырылатын болса, оны қысатын болса, төтенше жағдай орын алады, бұл кезде шұғыл медициналық жәрдем қажет. Дәрігер шұғыл түрде күпекті кесуі немесе сүндетке отырғызуды өткізуі мүмкін.

4.1.17 Контузия кезіндегі алғашқы медициналық көмек.

Контузия (лат. contusіo – соғылу) – организмнің патологиялық жағдайы. Денеге қатты соққы тиген кезде (негізінен, жарылыс әсерінен болатын ауаның соққы толқыны) организм толықтай не жеке органдар Контузияға шалдығады. Контузия кезінде орталық жүйке жүйесі зақымдануына байланысты организмнің жалпы жағдайында өзгеріс байқалуы мүмкін. Контузияға терідегі, жұмсақ тіндердегі ұсақ жүйке талшықтары, сондай-ақ, есіту, көру, сөйлеу органдары жиі шалдығады. Контузия бірнеше минуттан бірнеше сағатқа, кейде бірер күнге дейін созылуы, тіпті адамның комаға ұшырауы мүмкін. Контузияға шалдыққан адам есін жинағанда басы айналып, қатты ауырады, жүрегі айнып, құсады. Контузия салдарынан адамның мінез-құлқында көп өзгерістер болуы мүмкін, әсіресе, бас миының Контузиясында адамның жағдайы өте ауыр болады. Миға қан құйылып, ісініп, адам ұзақ уақыт есінен танып, сандырақтайды; 12 жұп жүйке тамырларының зақымдануынан адамның беті қисаюы, қабағының төмен түсуі, жұта алмауы байқалады. Контузияға ұшыраған адамға жедел медициналық жәрдем көрсетілуі қажет. Контузияның түріне қарай емдік дене шынықтыру, арнайы емдеу шаралары қолданылады. Егер науқас Контузиядан кейін сөйлей алмай қалса, логопедтің бақылауында болады