бөлім. Құрылыс ауданының сипаттамасы.
1. Рельеф
Қарастырылып отырған құрылыс учаскесі Псков облысы аумағы бойынша өтеді. Псков облысы Ресейдің еуропалық бөлігінің солтүстік-батысында орналасқан. Ол батысында Эстония және Латвиямен шектеседі, оңтүстігінде – Беларусьпен, солтүстігінде – Ленинградпен, солтүстік-шығысында – Новгородпен, оңтүстік-шығысында - Тверь және Смоленск аймақтарымен шектеседі. Балтық ойпатында орналасқан. Аумақтың көп жері тегіс. Төбелер: солтүстік-батыста – Луга, оңтүстік-шығысында – Бежанин (биіктігі 338 м-ге дейін). Оның шеткі солтүстік нүктесі Гдова ауданында 59° 01' с.е. орналасқан, ал шеткі оңтүстік нүкте - Невельск ауданы 55° 35 ' с.е.. Шеткі батыс нүктесі Печора ауданында 27° 20' ш.б. орналасқан, ал шығыс - Куньин ауданында 31° 30' ш.б. орналасқан. Облыс аумағы солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай созылған. Оның ұзындығы меридиан бағытында параллель бойынша ең көп қашықтықтан бір жарым есе артық. Солтүстіктен оңтүстікке облыстын ұзындығы - 380 км, батыстан шығысқа - 260 км.
2. Климат.
Атлант мұхиты салыстырмалы жақындығына байланысты климат қоңыржай континенталды, жұмсақ. Қаңтар айының орташа температурасы -7 °С, шілдеде +17 °С. Жауын-шашынның мөлшері жылына 650 мм-ге дейін. Жыл ішінде мұнда қалыпты ендік құрлықтық ауа басым, ол облыс аумағында тікелей қалыптасады немесе шығыстан келеді. Қыста ол анық аязды ауа райды етеді, жазда - күн, жылы, кейде ыстық. Аязсыз кезеңнің ұзақтығы облыс бойынша орташа есеппен 125-150 күн. Шығыс облысында батысқа қарағанда аязсыз мерзім қысқа, онда климатты Псков-Чудско теңізі жұмсартады. Солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай климаттың континентілігі өсуі байқалады.
Теңіз ауасы қоңыржай ендік Атлантикадан келеді. Псков облысы аумағында Атлантикадан келетін ауа массасы көбінесе күзде және қыста жиі болады. Күзде олар ұзаққа созылатын сіркіреген жаңбыр тудырады, қыста – жылынуды, бұлтты ауа райымен қар жауындысы. Жазда теңіз ауасы салқын жаңбырлы ауа-райын негіздейді. Күзде және қыста облыс аумағына кейде Баренцев теңізінең арктикалық теңіз ауасы енеді, ол күрт суық түсуді әкелмейді, бірақ ол қар бар желді ауа райын туғызады. Қыста, әсіресе оның екінші жартысында, облыс аумағына Карск теңізінен өте суық континенттік арктикалық ауа жиі-жиі келіп түседі. Онымен қысқа, бірақ күшті аяз байланысты. Көктемде және күзде континентті арктикалық ауа мұздатуды тудырады.
Тропикалық ауа облыс аумағына сирек енеді. Күзде және қыста облыста оңтүстік және оңтүстік-батыс желдері басым, жазда - батыс, солтүстік-батыс және оңтүстік-батыс.
Желдердің бағыттарынын ауысуы әр түрлі жыл мезгілдері атмосфералық қысымның өзгеруіне байланысты. Желдің орташа жылдамдығы облыста үлкен емес - 3,5-4,0 м/сек, ал көлдер жағалауында ұлғаяды, бұл атмосфералық қысым құрлық және судың үстіндегі айырмашылықпен түсіндіріледі. Ең жоғарғы жел жылдамдығы қараша айынан бастап наурыз аралығында жетеді, құрлық және теңіз арасындағы қысым айырмасы көбейген кезде. Ең аз жел жылдамдығы - шілде - тамыз айларында (шамамен 2,5 - 3,0 м/сек). Жекелеген жылдарда олардың шамалары 400-ден 900 мм өзгеруі мүмкін. Жауын-шашынның басым бөлігі ылғалды атлантикалық ауамен әкеледі. Жазғы уақытта жауын-шашын ылғалды көлдер бетінің булану есебінен сондай-ақ, өзендерде, батпақтарда және топырақтарда түзіледі. Жауын-шашын мөлшері батыстан шығысқа қарай артады, бұл жер бедерінің сипатымен түсіндіріледі. Үстірттерде төбелермен салыстырғанда жауын көп түседі.
3. Өзендер мен көлдер.
Күрделі жер бедері және Псков облысы аумағының артық ылғалдануы мол өзендер, көлдер, батпақтарды туғызды.
Облыс бетінің әрбір шаршы километріне 0,20-0,36 км өзендер келеді. Бұл тығыз өзен желісі. Ең ірі өзендері - Ұлы, Ловать, Плюсса және Шелонь. Олардың барлығы Балтық теңіз бассейіне жатады. Оның ішінде тек Ұлы өзен толығымен облыс шекарасында орналасқан. Басты өзендер ұзындығы әртүрлі көптеген салаларын қабылдайды. Мысалы, Ловати шамамен 1713 салалары, Ұлы – 273 слалары бар. Көптеген салаларының ұзындығы кемінде 10 км. Псков облысының өзендердің көздері болып көлдер, батпақтар және жер асты суларының шығуы (көздері) қызмет етеді. Басты өзендер ірі көл немесе су қоймаларына ағылып құйылады. Ұлы өзеннің ұзындығы 430 км. Ұлы өзен облыс аумағының жартысы дерлік су жинайды (25 мың шаршы км). Ол ұзындығы 50 км 4 ағыны бар. Ең ірі оң салалары - Сороть, Череха; сол жақ салалары - Көк, Утроя, Исса. Псков облысы өзендерінің ерекшелігі жоғарғы сулылығы, бұл аумақтың артық ылғалдануымен түсіндіріледі. Өзендердің су тәртібіне өзен бассейндерінің батпақтылығы, ормандылығы және теңізділігі үлкен әсер етеді.
Псков облысы көлдерге бай. Оның аумағында 3700-ден астам көлдер саны, олардың жалпы алаңы - 3261 шаршы км. Олар облыс аумағының 6% - ға жуығын алып жатыр. Көлдердің негізгі бөлігін (74%) ауданы 0,1-ге дейін шаршы км кішігірім көлдер құрайды. Облыс аумағында ең ірі көл Псковско-Чудское болып табылады. Көлдің ауданы 3521 шаршы км, оның ішінде 2100 шаршы км Псков облысына тиесілі, қалғаны 1421 км – Эстонияда. Еуропада көлемі бойынша ол 4-ші орынға ие.