Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Методические указания 4-1.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
942.59 Кб
Скачать

Альтернариоз.

Ауру белгілері. Жапырақтары, сабақтары, жемістері залалданады. Жапырақтары мен сабақтарында алдымен қоңыр, жинақталған дақтар пайда болады, кейін ол дақтар ұлғайып, бүкіл жапырақ бетін қамтиды, ол өсімдіктің ерте солып, өліп қалуына әкеледі. Жемістерінде қара, батыңқы, дөңгелек дақтар қалыптасады. Жоғары ылғалдылықта дақтарда қара, бархатты өңез ретінде конидиальды спроношениялар пайда болады.

Аурудың сақталу көзі және таралуы. Ауру қоздырғыштары өсімдік қалдықтарында, топырақтарында сақталады.

Ауруға себеп болатын факторлар. Ауа-райының құрғақ және ыстық болуы және оқтын-оқтын жауын-шашынның болуы аурудың дамып таралуына әсер етеді.

Столбур

Ауру белгілері. Өсімдіктің барлық жер беткі мүшелері залалданады. Жас өркендері және өсімдіктің төбе бөлігі күлгін-қоңыр түсті болады. Жапырақтары жіңішке болып, сынғыш келеді. Гүл тостағаншасы пішіні бойынша қоңырау тәрізді болып келеді, жапырақтары ұсақ немесе қабырғалы болады. Ауырған өсімдіктерде жеміс қалыптаспайды,

Аурудың сақталу көзі және таралуы. Ауру қоздырғыштары өсімдік қалдықтарында, топырақтарында сақталады.

Ауруға себеп болатын факторлар. Ауа-райының құрғақ және ыстық болуы және оқтын-оқтын жауын-шашынның болуы аурудың дамып таралуына әсер етеді.

Пияз аурулары

Жалған ақ ұнтақ

Ауру белгілері. Пияздың барлық түрлері зақымдалады. Ауру белгілері сабақтарында, жапырақтарында ақшыл-жасыл, ұзынша келген дақтар ретінде байқалады. Ылғалды және жылы жылдары дақтарын саңырауқұлақтары бар сұр-күлгін өңез басады. Зақымдалған жапырақтар тез сарғайып, солып қалады. Конидиендері жинақталған, 3-7 рет қайта тармақталған. Конидиилері жұмыртқа тәрізді, сұр-күлгін, 35-60х22-35 мкм. Ооспоралары шар тәрізді, эллиптикалық, беті тегіс, диаметрі 25-35 мкм.

Аурудың сақталу көзі және таралуы. Ауру қоздырғыштары тұқыммен, пиязшықтарымен, өсімдік қалдықтарымен бірге тасымалданады.

Ауруға себеп болатын факторлар. Ауаның және топырақтың жоғары ылғалдылығы, жиі-жиі жауын-шашынның болуы.

Мойын шірігі

Ауру белгілері. Ауру вегетация соңына қарай әлсізденген пиязды залалдайды. Көбіне сақтау кезінде залалданады. Пиязшықтарының мойнында батыңқы, іріңді, сұр дақтар пайда болады. Олардың бетінде саңырауқұлақтардан тұратын мамық, сұр өңездер пайда болады. Конидиилері эллипсиодальды, ұшталған, 7-16х4-6 мкм. Ауру пиязшықтың ішкі қабаттарында таралады, ол жұмсарып, сұр өңезбен қапталады.

Аурудың сақталу көзі және таралуы. Ауру қоздырғыштары өсімдік қалдықтарында, топырақта, қоймаларда сақталады. Екпе материалдары арқылы тасымалданады.

Ауруға себеп болатын факторлар. Жинар алдында, ылғалды және салқын ауа-райы, пияздың піспей қалуы, қоймадағы температураның және ылғалдың жоғары болуы аурудың дамуына әсер етеді.

Қияр аурулары Бактериоз

Ауру белгілері. Ауру тұқымжарнағын, нағыз жапырақтарын, сабақтары мен жемістерін залалдайды. Жапырақтарында қоңыр, бұрышты, майлы дақтар пайда болады. Олар кепкен соң құрғап, жарылып, түсіп қалады. Ылғалды жылдары жапырақтың төменгібетінде ашық қоңыр, шырыштар қалыптасады. Залалданған жемістің түрі өзгеріп кетеді. Құрғақ ауа-райында олар кеуіп кетеді. Сабақтарында сулы, қоңыр жолақтар байқалады, ал ауру қатты зақымдаса, өңездер пайда болады. Бактериялар грамотрицательді, спора түзбейді.

Аурудың сақталу көзі және таралуы. Инфекцияның негізгі көзі тұқымдар. Бактериялар өсімдік қалдықтарында сақталып қалады. Вегетация кезінде таралады (жауын тамшыларымен суғару суымен, насекомдармен).

Ауруға себеп болатын факторлар. Жоғарғы ылқалдылықта және оңтайлы 25-27 0С ауа температурасында ауру белсенді түрде дамиды.

Жалған ақ ұнтақ

Ауру белгілері. Негізінен жапырақтары залалданады. Онда бұрышты, қоңыр – сары немесе қоңыр дақтар, ал астыңғы бөлігінде сұр күлгінді өңездер қалыптасады. Дақтар бірігіп, залалданған жапырақтар сарғайып, қурап қалады. Мицелийлерінде гаусториялары бар, жан-жаққа тармақталған. Зооспорангийлері эллипсоидальды, жұмыртқа тәрізді, сұр немесе, күлгін, 20-28х16-20 мкм. Ооспоралар шар тәрізді, сары, диаметрі 36-42 мкм.

Аурудың сақталу көзі және таралуы. Сңырауқұлақтар мицелия және ооспоралар түрінде өсімдік қалдықтарында сақталады. Ауру инфекциялары жауын-шашынмен және ауамен таралады.

Ауруға себеп болатын факторлар. Аурудың дамуына ылғалдылық және салқын ауа-райы, түнгі және күндізгі ауа температурасының өзгермелі болуы әсер етеді.

Ақ ұнтақ

Ауру белгілері. Жапырақтарында, сабақтарында алдымен ұнтақты өңез ретінде дөңгелек дақтар, кейін топтасқан конидиен мен конидийлерден құралған үлкен өңез құрайды. конидийлер түссіз, эллипсоидальды.

Аурудың сақталу көзі және таралуы. Клейстотеций түрінде саңырауқұлақтар өсімдік қалдықтарында сақаталды. Вегетация кезінде конидийлер ауа арқылы және жауын-шашын тамшыларымен таралды.

Ауруға себеп болатын факторлар. Жаз мезгілінің құрғақ болуы, түнгі және күндізгі ауа температурасының ауыспалы болуы.